قلعه ارگ
یکی از بناهای بزرگ این شهر قلعه ارگ است ارگ در شمال غربی هرات به حصه مرتفعی واقع و یکی از قدیم ترین معمورات هرات شمرده میشود . علمای علم تاریخ این قلعه را بنام قلعه اختیار الدین یاد می کنند .
تاریخ بنای آن پوره تعیین نشده ولی از وضع ساختمان آن معلوم میشود که با بنای شهر موازی بوده. در زمانهایی سابق قراری که تاریخ نشان میدهد از حیث متانت و استواری خرانه عمومی و عموم تجهیزات و ذخائر دولتی در انجا تعبیه می شد.
حملات سنگین طاقت سوزی را که هرات تحمل مینمود یک پهلوی مهم مدافعه را متانت همین قلعه ایفا نموده است !!! حصص بیرونی قلعه به شیرازه و خندق بزرگی احاطه شده دیوار های ثابت و بلند آن با برج و باره که بصورت هندسی و عسکری ترتیب داده شده بر مناعت و انتظامات نظامی هرات می افزاید.
این قلعه علاوه بر متانت و استحکام عسکری چون بر بلند ترین موقعی واقع است بر تمام اطراف و جوانب خود فرمان فرما بوده بر هوای تازه و نظاره وسیعی هم مالک میباشد.
عمارات و بناهائی که مرحوم فرامرز خان سپه سالار احداث فرموده به همان طرز و اصول اصلی آن تاکنون موجود است . حضور والاحضرت جلالت مآبی سردار محمد هاشم خان صدراعظم وقتی که قیادت عسکری هرات را میفرمودند چاونی عالی پای ارگ را با دیگر چواونی ها بصورت بسیار منظمی تارسیس فرموده اند. و همچنین مقابل ارگ یک شفاخانه متحمل موافق با صول صحی بنا نهاده و ازین رهگذر در دنیای عسکریت هرات یادگار بزرگی نهاد اند.
و الحاصل ارگ شاهد دوره های اعتلا و مدنیت سابق هرات بوده و ارباب تاریخ از زمانهای قدیم آنرا آباد نشان می دهند.