اندر اخبار امرای خراسان

اما امرای خراسان : اندر قدیم رسم دیگر گون بود. از روزگار افریدون تا گاه اردشیر بابکان مرهمه جهان را یکی  سپاه سالار بودی. و چون اردشیر بیامد، جهان را چهار سپاه سالار کرد: یکی خراسان، دو دیگر مغرب، سوم نیمروزف چهارم آذربایجان. و مرخراسان را چهار مرزبان کرد: یکی مرزبان مروشایگان.و دوم مرزبان بلخ و طخارستان و سوم مرزبان ماوراء النهر. و چهارم مرزبان هراة و پوشنگ و بادغیس. و چون مسلمانان پادشاهی عجم بگرفتند، و خراسان مسلمانان را بگشت، آن همه رسمهای مغان بر انداخته شد. وبروز گارپیغمبر ما صلی الله علیه وسلم،دست مسلمانان بخراسان نرسیده بود، واندر خلافت ابو بکر صدیق رضی الله تعالی عنه هم چنان. وچون عمررضی الله تعالی عنه بخلافت بنشست، مرخالدین الولید بزمین عجم بفرستاد، تا آنرا فتح کند،و چون بدشت قادسیه رسید، لشکر عجم پیش او آمد بفرمان یزد گرد بن شهریار، وساار آن سپاه رستم بن فرخ بود، و آنجا حرب کردند، وظفر مر اهل اسلام را بود. مغان را مقهور کردند، وبسیاری از ایشان دستگیر کردند، وبه بندگی بفروختند. و یزدجرد بهزیمت بشد، وبمرو شاهجهان کشته شد. ولشکر اسلام اندر عراق آمدند، وهمبران جمله همی امدند، وشهرها همی کشادند، تابخراسان رسیدند.

واندر خلافت عمر کس بخراسان نرسید. وچون عثمان بن عفان رضی الله عنه، بخلافت بنشست، مر عبدالله بن عامربن کریز را بخراسان فرستاد، وعبدالله بن عامر، مر عبدالله بن خازم رابر مقدمۀ خویش بفرستاد براه پارس وگرگان وبه طبسین بیرون آمدند. وطبسین را بکشاند، ونخستین کس اندر اهل خراسان مردمان طبسین مسلمانان شدند. وهمچنین از پس او امیران دیگر همی آمدند وفتح کردند تا بدین غایت. ومن نامهای شهرهای هر مملکت هر امیر ونام خلفاکه بروز گار ایشان بودندومدت پادشاهی هریک وتاریخ ابتدای اهر امیر اینجا بیاوردم، وآنرا بجدول کردم، تا زودتر پافته شود، وآسانتر بدست آید وجدول اینست: