32

معاهدۀ کابل ۱۹۰۵ میلادی

از کتاب: تاریخ تجزیه شاهنشاهى افغان

(بین امیر حبیب الله خان و نمایندۀ حکومت هند بریتانوی)



امیر عبدالرحمن خان در ارگِ کابل به تاریخ ۱۹ جمادی الثانی ۱۳۱۹هـ بمرد، و بجایش شهزاده حبیب الله بلقب سراج الملة  والدین بر تخت کابل نشست (۶) اکتوبر ۱۹۰۱م این امیر شخصی خوشخو و عیاش تن پرستی بود، که با دولت انگلیس تا آخر عمر مانند پدرش وفادار ماند، وی فرزند بزرگ خود عنایت الله خان را به ملاقات لارد کرزن گورنر جنرل به هند فرستاد (۱۲ دسمبر ۱۹۰۴م ) و مقدمات یک معاهدۀ جدید بر اساس تعهدات امیر عبدالرحمن بین کابل و دهلی چیده شد تا یکسال بعد ولیم دین وزیر خارجۀ هند به کابل آمد، و معاهدۀ ذیل را از طرف حکومت هند با امیر حبیب الله خان امضا کرد:


متن فارسی معاهده

هو الله جل کماله: هر میجستی 1 سراج الملة و الدین امیر حبیب الله پادشاه خود مختار2 افغانستان و مربوطات آن3 


به یک طرف و آنریبل مسترلوئیس ولیم دین4، سی آی سکرتر خارجی و نمایندۀ حکومت عالیه بریتانیه به طرف دیگر این معاهده را بستند5:

عالیحضرت مذکور موافقه :میکنند که این عهدنامه اصولاً و فرعاً در معاملات داخلی و بیرونی همانطورست، که والاحضرت والد ماجد من ضياء الملة و الدين نَورَ اللهُ مَرقَدَه با حکومت علیه برتش کرده بودند من بر همان معاهده ثابت هستم و خواهم بود و به هیچ صورت از ان تخلف نخواهم کرد.

عزتمند مستر لوئیس ولیم دین موصوف نیز موافقه کردند که آنچه حکومت عالیه ،بریتانیا با پدر عالیحضرت سراج الـ و الدين يعني ضياء الملة و الدین ،مغفور در معاملات اندرونی و بیرونی و اصولی و فرعی عهد نامه کرده بودند، من آنرا منظور کرده و می نویسم که حکومت بریتانیه به هیچ طور و هیچ وقت ازان موافقه ها و معاهده ها تخلف نخواهد کرد. مورخه ۱۴ محرم الحرام ١٣٢٣هـ ٠٢١ ۲۱ مارچ ۱۹۰۵ع.

مهر امیر حبیب الله خان                 امضا: ولیم دین فارن سیکرتری

صحیح است مهر و دستخط شد           نماینده حکومت هند

(ص ۲۱۵، شوکت افغانی طبع اگره) و (ص ۴۵۶ هملتون)