د چکړي منار

افغانستان د تاریخ په رڼاکې

په استوانه يې بنه جوږ کرای شوی دی په داسي ډول چي پورتنی برخه يي په تدریج سره نری کیيي دمتار پورتنی برخه داوښ دموږي په شكل ده اولکه څنګه چې پوهانو او بلاخره موسیوفوشه فرانسوي دخپل نظر څرګندونه کړي ده داسي څرگنديږي چي په لرغونو زمائو کي دمشار په پورتنی، برخه کي خرخه يعني عراده) چي دبود ایی دین آبین أو قانون ز وضع شوی وه لکه چيه نظربی او مفکوری ته مربوط په هند کی بنارس نه نژدي دموريا هندي امپراطور اشوگا، دوخت منار موجود دی چی په سركي بي چگره با عراده دبودایي دین علامه لیدل گیري أو چکره عین همفه کلمه ده چی دچکري په مشاركي ليدل کيږي اوله نامه څخريې هم معلوميږي چې دنوموړي منار په پورتنۍ برخه کې چکره، رخرخه، یا رڅرخ، چې دېودايي دین او قانون علامه وه وضع شوي وه معمولا فرانسوي لرغون پیژندونکی دتاریخ له نقطه نظره دچگري منار او يو شمير استوپې چې ورته لرې او نژدې واقع دی لکه ریخ دره) (سنجد دره) (سه توپان) اوتوروکي دويعي مسيحي پیری ته نسبت ورکوی مگر پوښششه پيداگيهي چي ايا دامنار دراشوکا، زمانی دریمی م ز پیری لومری، نیمایی پوري تعلق نه نيسي؟ موریا امپراطور اشوکا چې دهغه کتیبه په بودائي اخلاقي لارښوونو ليکلې وه پدي وروستپو کی دکندهار په سر پوزه کي تر لاشه گرای شوه چي بودایي دبن نه بي په افغانسشان کی رواج ورگری دی او همدا راز پو بل بر لی په جلال آباد کی دډرونتې په برخه کې ترلاسه شوی دی اوهمد اراز دچینی لیدونکی هیوان تسنگ دلپکوئو له مخي چی یاد شوی امپراطور په همه اویگرام کي استوبي اومعابدونه جور کری و دا ملاحظات پورنی پوتنه تقویه کوي چي دچکري مشار بایدداشوكا په وخت کي جور گرای شوی وی دچکری مشار يوه مذهبي ابادي ده او په تول موجودیت یی له بوهابي قانون څخه استازيتوب کاوه او د غره په پوزه باندي بي موقعيت داسي مفهوم لازه چي له يوي خوا بی دبودایی كابل خرگندونه کوله او له بلي خوایي دبوه ایي دورو راهبانوه ارووئی له پاره شمپرل کیده لکه چي دشرق دلوري پی دهدي، دشمال ي بی دبگرام او دشمال غرب له خوا بی داراكوزي (کندهار له پاره جلب توجه

کوله. بگرام، چکړي، كمري، سهاك چي چارچاپير پراته او ډیره ساحه پي نيولي وه چی دبوداني کابل اپادۍ ي به مختلفو برخو کكي پرتي وي او ډيري آبادی دچكري دمنار په نژدې چاپیپیال کې متمرکزې وي . تول په دی پوهیو چي شوکا په هند کي د پر معیدونه او استوبي جوږي كري دي او په خانگری توگه دتیو منارونه یی په مختلقو خایولو کی ایاد کړي او خپل فرمانونه يي پر ډېرو کيندلي او په منارونو کې كلك کړی دي او تر اوسه لکه خنګه چني دمخه وویل شول دوه فرمانونه يي دافغانستان په خاوره کې هم موندل شوي که چیرته داملاحظات په نظر كي ونیول شي به اسانی سره وبلای شو چې دچکري منار به هم دهغه وخت أبادي وي. لکه چي مو وويل همدغه شان درچکره لرونکی منار په بنارس کی هم لري چی تر اوسه موجود او مشهور دی لکه خنگه چي اشوکا، دپاجاهی ترخنگه درهبانیت مقام هم درلود، او دخپلي واگمنی په السم كال يي دبوداني دین میلغین دارغند او سیمي موجوده کندهار ته ورسیدل غالب گمان دادی چی دچكري دمتار اساس هم هغوی ایښي وي او په کابل كي دبودايي دين دخپريدلو دخاطرې په ډول يي دامنار جوړ کړی وي خکه چې طبيعي وه ددی منار چارچاپیره په درو كي ويري استوبي او معیدونه و چي دخپنو شواهد اوس هم لیدل گیري اوداهم له امكان خخه لري نده چي ددي اباديو لمني تر لومړۍ، دويمې اودريمې مسيحي پيړيو پورې اوږدې شوي وي.