صنعت عصر آریائی

از کتاب: افغانستان ، فصل دوم ، بخش آریا

نا گفته نماند که آریائی های عصر ویدی افغانستان بکلی از مبادی صنعت بی بهره نبوده بلکه تا اندازۀ کافی صنعت در میان ایشان خصوص در اواخر عصر (ویدی) پیش رفته بود. از همه پیشتر صنعت چوب در میان آنها ترقی کرده و نجاری نزد آنها پیشه با افتخاری بشمار میرفت زیرا نجار احتیاج بزرگ و اساسی آنها را که عبارت از عراده های جنگی و کر اچی های مخصوص کشت پیسه که تا حال در کشور ما در عوض پول استعمال میشود به این کلمه بی ارتباط نیست و زراعت بود تهیه میکرد چون مانند پختون ها و نورستانیها ظروف خانگی آنها هم اکثراً از چوب بود ازین جهت هم اهمیت صنعتکار چوب بیشتر حس می شد. مشروب کوهی (سوما) مخصوصاً در ظروف چوبی نوشیده میشد. نا گفته نماند که نجارهای ایشان در تزئینات عراده های جنگی بسیار میکوشیدند و شعر امهارت خویش را به کسانیکه عراده ها را درست میکردند مقایسه کرده اند.

بعد از نجار یا صنعت کار چوب، صنعت کار فلز که روی همرفته آهن گر و مسگر و زرگر امروزی را در بر میگیرد نزد آنها با اهمیت تلقی می شد. مشارالیه در کوره ئی که با بال پرندگان یکه میکرد سنگ معدنی را میگداخت دیگ های خورد و دیگر ظروف معمولی را از فلز میساختند. در سرودها فلزی بنام "Ayas ایاس" ذکر شده لیکن واضح نمیتوان گفت که مقصد از آن چه بوده  معنی مس آهن و برنج هر سه را از ان میتوان کشید شاید قلعی باشد. دباغ و صنعت دماغی هم در میان آنها معمول و مروج بود. کار بافت تکه و بوریا از نی بیشتر به زنها تعلق داشت تذکار این مطلب در اینجابی مورد نیست که پیشه وری و دست زدن بیکی ازین حرفه ها در عصر ریگ وید چیز بست در جامعه نبوده بلکه اسباب افتخار همگان بشمار میرفت و کسانیکه به بیشه های فوق الذکر مشغول بودند با شرف ترین اشخاص قبایل بشمار میرفتند.