تشکیلات ملکی و عسکری و مغولی های هند در افغانستان

وقتیکه بابر مؤسس دودمان شاهنشاهی مغولیه بر هند چیره آمد پیش از وی لودیان و خاندانهای شاهنشاهان افغانی در هند اساس مدنیت و تشکیلات اداری را گذاشته بودند . از عصر غوریان باینطرف چندین سلالۀ شاهان افغانی در هند حکمرانی داشتند، که بابر هم اساس ادارۀ مملکت را مطابق ره رویۀ اسلاف خود تعقیب کرد، عموما مملکت امپراطوری به صوبه ها (ولایات) تقسیم بود که بهر ولایت یکنفر از معتمدین دربار بنام صوبه دار مقرر میگردید، این صوبه دار ذاتا حاکم ملکی و نظامی بوده و اداره صوبه را طوریکه میخواست می نمود، مالیات حکومت را فراهم می آورد، انضباط امنیت هم بر ذمت وی بود، هند اللزوم بهردسوئی که میخواست لشکر میکشد، عصاة و شورشیان را رام میکرد، و اراضی و جلسه‌ای نوی را بصوبۀ خود ملحق می‌ساخت در عصر همایون وقتیکه دفعۀ دوم  بر هند معروف تسلط یافت چنانکه معلوم  است شیر شاه سوری شاهنشاه معروف و مدنیت پرور پښتون اساس های نیکو و نافعی را در امور جهانداری و اداره و پرورش مدنیت و آبادانی مملکت شالوده گذاشته بود، که خلف مدنیت پرور علمدوست همایون، اکبر آنرا بخوبی پرورش داد و مطابق بآن آئین مملکت را آراست(۱)

ولی چون افغانستان از مرکز شاهنشاهی دور بود و همواره درینجا برخی از شاهزاد گان بابری مطلق العنان بوده و یا محل زد و خورد بود بنابران در انضباط و تطبیق آئین نافع جهانداری نیز دور  افتاد.