پشتو

شبه های نیست که مبدأ زبان پشتو به هند و اروپائی و هند و آریائی تعلق می گیرد ولی بیشتر از این عجالتاً بصورت قطع فیصله نشده است که پشتو جزء خانواده هندی میآید یا جزء خانواده آریائی یا اصلاً شاخه مستقلی است میان زبانهای هند و اروپائی و هند و آریائی داکتر فردریک میولر 

(Dr. Fredric Max Muller) نظریه داشت که پشتو جزء زبانهای آریائی است. داکتر ترومپ (Dr.Trumpp ) معتقد بود که پشتو جزء زبانهای آریائی نیست بلکه جزء خانواده هند و آریائی است. با این فرق که عضو حقیقی خانواده هندی نبوده بلکه شکل مستقل دارد و مثال اولین تحولی است بین خانواده هندی و آریائی. به این لحاظ ممیزات هر دو خانواده را دارا میباشد ولی بیشتر به پراکریت ها یعنی خانواده هندی شباهت بهم میرساند این نظریه از طرف جمعی از دانشمندان مثل پروفیسور فن سپیگل 

Prof. Von Spigal)) و داکتر هورنل (Dr. Hornle) و دارمستتر (Darmistteter Prof.) قبول شد، ولی بعدتر دانشمندان اخیرالذکر از این عقیده ها گذشته و پشتو را جزء زبانهای آریائی قرار دادند و اظهار نمودند که این زبان از "زند" و یا از زبانی که شبیه به زند بود برآمده پشتو عملاً به "زند" همان نسبتی را دارد که فارسی کنونی به فرس هخامنشی دارا میباشد. سپس این نظریه تقویت شد و به اساس آن پشتو جزء شاخه شرقی زبانهای آریائی می باشد ولی با شباهت های که به زند دارد و نسبت به دسته های پارسیک یک طرف به زبان گاتهای اوستا نزدیک است و از جانب دیگر قرابت آن به پراکریت،ها آن را به خانواده السنه هندی هم سهیم می سازد. این خواص دو جانبه اگر چه یکی آن فرعی هم باشد از نقطه نظر انشعاب زبانهای هند و آریائی به مفهوم عام از خاکهای دو طرفه هندوکش این اهمیت را مضاعف می سازد.