الثانی عشر یزد جرد شهریار

آخر ملوک العجم

بن پرویز، باصطخر فارس بود، محبوس بود، و شانزده سال شده بود و چون او از مادر بزاد، او را پیش ( پدر ) ( ۴ ) بردند او را پرویز بستد و بر زمین زد تا مگر بمیرد که منجان و ارباب اسرار او را آگاهی داده بودند، بدانچه ملک عجم بر یزد جرد شهریار ختم شود . چون او را بر زمین زد نمرد . پرویز گفت: تقدیر خدای بتدبیر بنده باطل نگردد . چون حکم چنین خواهد بود، او را به اصطخر فارس محبوس فرمود . درین وقت اکابر عجم او را بیاوردند و بر تخت نشاندند، چون چهار سال از ملک او بگذشت، کار عجم ضعیف شد، خلل ها در اطراف ممالک ایشان راه یافت . 

______________________________________________________________________

 (۱)اصل: ازو چرا ندارد.  ( ۲ ) کذا ، طبری ( ۲ : ۱۶۱ ) : فرخزاد خسرو .  ( ۳ ) اصل: کلاه و فتنه و آتشگاه، از ( پ ) تصحیح شد. ( ۴ ) اصل: کلمه پدر ندارد > 

اکاسره طبقه(۵) (۱۷۳)

امیرالمومنین عمر رضی الله ( عنه ) سعد و قاص را بجانب مداین فرستاد با لشکر صحابه رضی الله عنهم، یزد جرد شهریار از مداین بجانب خراسان آمد از راه خوزستان و پارس. رستم فرخ هرمز را بجنگ لشکر اسلام فرستاد رستم چون دید که کار به آخر رسیده است، یزد جرد را خبر کرد تا بخراسان رفت با هزار مردخازن ، و هزار بازدار ، و هزار سگبان و آنچه لایق شکار باشد، و پادشاهی و نشاط 

              رستم پیش لشکر اسلام باز آمد، میان او و سعد و قاص حربها رفت، تا به قادسیه رستم کشته شد. و پس از ان مداین را در سال شانزدهم ( ۱ ) از هجرت بگرفتند، و یزد جرد بجانب خراسان رفت تا در عهد امیرالمومنین عثمان رضی الله عنه ( ۲ ) ، در سال سنه احدی و عشرین از وفات مصطفی صلی الله علیه وسلم ( ۳ ) ماهوی دهقان ( ۴ ) مر یزد جرد را در آسیائی بکشت، و کار ملوک عجم به آخر رسید 

ملک خدای تعالی باقی است. و مدت پادشاهی یزد جرد بیست سال بود.والله اعلم 

______________________________________________________________________

 (۱)اصل: شنانزدهم. ( ۲ )  اصل: عنهم

 (۳) راورتی: سال ۲۱ هجری = ۶۲۴ ع ( ۴ ) درمجمل گوید: که ماهوی سوری سپهبد مرو جیلت کرد، و بعد از آن بفرمان ماهو ، یزد جرد در آسیایی بدست آسیایی کشته شد ( ۸۴ ص)