غزنویها، مسکوک نقره

سبکتگین :

در یک طرف: در داخل دائره : "لا اله الا الله وحده لا شریک له الطابع الله - ٩ " (حاشیه خوانده نمیشود) .

در طرف دیگر: "الله محمد رسول الله نوح بن منصور سبکتگین ۹" حاشیه آن خوانده نمیشود . ده عدد مسکوک دیگر که مشاهده شده بعضاً عبارات و نقوش از مسکوک فوق اختلاف دارد . 

محمود :

(۱) : مسکوکات نقره ئى : ٤٠ عدد مسکوک نقره ئی که مشاهده شده با بعض اختلافات در کلمات و نقوش قرار ذیل است : 

طرف راست : برعایت ترتیب کلمات در روی سکه "ک لا اله الا الله وحده لا شریک له یمینی - بسم الله ضرب هذا لدرهم بسجستان سنۀ سبع وتسعین وثلثمائه (۳۹۷) 

طرف دیگر : برغایت ترتیب کلمات روی سکه : "الله محمد رسول الله القادر بالله یمینى الدوله وامین المله ابو القاسم محمد رسول الله ارسله بالهدى"

در مسکوک دیگر : طرف راست "لا اله الا لله وحده لا شریک له - الطابع الله ." و به جانب دیگر برعایت ترتیب خطوط سکه عبارت : "الله محمد رسول الله منصور بن نوح سیف الدوله محمود" خوانده میشود .

در مسکوکات دیگر باختلاف ترتیب حروف ذکر القاب محمود "یمین الدوله" "سیف الدوله" امین المله باضافه شروح مذکور بنظر میرسد .

(۲) مسکوکات مسی : سه قطعه از سلطان محمود ملاحظه شده در یکی ازین مسکوکات که بخوبی خوانده میشود در طرف راست در داخل سکه کلمۀ "محمود امین المله" نوشته شده و در چهار طرف سکه کلمات "القادر بالله ولا الله الا الله وحده لا شریک له" نوشته شده.

در طرف دیگر: در داخل دائره نقطه دار این جمله : "محمد رسول الله یمین الدوله ابو القاسم " بنظر میرسد.

نصر برادر محمود :

در مسکوکات نقرۀ : در طرف راست در داخل دایره نقطه دار به ترتیب ورعایت خطوط سکه این عبارت:  "یمینى لا الله الا الله وحده لا شریک له نصر" و در حاشیه نقطه لفظ سجستان خوانده میشود.

در طرف چپ : برعایت ترتیب خطوط سکه کلمات : "الله محمد رسول الله القادر بالله یمین الدوله

و امین المله ابو القاسم" خوانده شده ولی حاشیه خوانده نمیشود.

محمود وطاهر :

در روی سکه که به سال ۳۸۱ هجری در سجستان ضرب شده چنین خوانده میشود. "لا اله الا الله وحده ظاهر بن ولى الدوله ابن احمد"

"بسم الله ضرب هذا الدرهم بسجستان سنه احدى وثمانین وثلث مانه"

در پشت : "الله محمد رسول الله القادر بالله یمین الدوله محمود - محمدرسول الله ارسله بالهدى"

ولى الدوله : (پدر طاهر )

روی سکه : لا اله الا الله وحده ولى الدوله (حاشیه مثل مسکوک فوق بوده ولی سنه آن تسعین و ثلثماته 390 معلوم میشود ممکن است سبعین ۷۰ باشد) .

پشت سکه : الله محمد رسول الله القادر بالله القادر خوانده میشود حاشیه مثل بالاست .

مسعود:

سیزده عدد مسکوک نقره ئی او مشاهده شده که حواشی اکثر خوانده نمیشود و عمو ماً جمله : "لا اله الا لله وحده لا شریک له" دررو و جمله : "الله محمد رسول الله علیه السلم مسعود"

در طرف دیگر خوانده میشود. در بعضی دیگر : "محمد رسول الله القائم بأمر الله ناصر دین الله مسعود" خوانده میشود. و در یکی دیگر "محمد رسول الله کیقباد خلیفه الله مسعود" دیده میشود.

مودود:

هفت مسکوک نقره ئی و دو مسکوک مسى او مشاهده شده که در همه اسم ماه نیز قید شد. 

روی سکه : بطور کلی چنین خوانده میشود : محرم عدل لا اله الا الله وحده لا شریک له القایم بامر الله

پشت سکه : ابو الفتح محمد رسول الله شهاب الدوله وفخر الامه مودود.

پول های مسی : نیز مثل مسکوکات فوق است.

شش دانه پول : مخلوط فلزی هم از مو دود دیده شده که مثل مسکوت نقره ئی میباشد اما در یکی از آن محل ضرب نیز ذکر شده باین معنی : "ابوالفتح شهاب الدوله وقطب المله مودود - ضرب هذ الدرهم بلو هور فى سنه ثلث یا خمس وثلثین و اربعمائه.

عبدالرشید :

یازده دانه مسکوک مخلوط فلزی از و دیده شده که باختلاف کمی در عبارات و اشکال چنین ضرب شده : عز الدوله وزین المله ابو منصور الرشید.

فرخزاد :

مسکوکات نقرئی : بر روی : "ظفر لا اله الا الله وحده لا شریک له القایم بامر الله." در طرف دیگر محمد رسول الله جمال الدوله کمال المله فرخ زاد" 

مسکوکات مخلوط : بررو: "عدل جمال الدوله ابو شجاع فرخ زاد."

ابراهیم :

سیزده دانه مسکوک نقرۀ او ملاحظه شده که در خواناترین آن چنین خوانده میشود در یک رو : "لا اله الا الله وحده لا شریک له القایم بامر الله ملک الا سلام نصیری."

در روی دیگر : "الله ملک الله محمد رسول الله السلطان الاعظم القاهر الملوک سید السلاطین ابراهیم.

مسکوک مخلوط : چهاردانه آن ملاحظه شده از مسکوک نقره کمی اختلاف داشته و در یکی جای ضرب (لاهور) نیز قید شده است.

مسعود سوم :

یازده دانه مسکوک فلزی مخلوط او مشاهده شده که در پشت و روی آن چنین ضرب زده اند: 

در رو : عدل لا اله الا الله محمد رسول الله المستظهر بالله قاهری : "در پشت : ملک السلطان العادل مولى السلاطین نظام الدین مسعود" در باقی نیز همین عبارات باختلاف مختصری خوانده میشود.

ملک ارسلان :

یک مسکوک مخلوط ازو دیده شده که جمله ذیل در آن خوانده میشود "بها السلطان الا عظم ملک ارسلان"

بهرام شاه :

نه مسکوک نقرۀ از و دیده شده که این عبارت در آن نقش است : "الله لا اله الا الله المستر شد بالله عضدالدوله سنجر" در پشت : "السلطان محمد رسو الله السلطان الا عظم یمین الدوله بهرامشاه" در پنج مسکوک مخلوط او که دیده شده چنین نوشته اند: "عدل السلطان الاعظم بهر امشاه.

خسرو شاه :

یک مسکوک مخلوط از و دیده شده که در بین دائرة نقطه دار چنین نوشته اند. "السلطان الاعظم معز الدوله خسرو شاه.

خسرو ملک :

هشت مسکوک مخلوط فلزى از و دیده شد در یکی از آن چنین نوشته اند : 

السلطان الاعظم سراج الدوله : در عقب خسرو ملک ، بعضى مسکوکات دیگر نیز دیده شده که در دورۀ غزنویها به تقلید پولهای سامانتا دیوا ( Samanta Deva ) یکی از برهمن شاهیان کابل زده شده درین مسکوکات در بالای شکل سر اسب اسم سلاطین غزنوی دیده میشود این پولها ممکن است در پنجاب در زمان حکمرانى مسعود اول برادرش محمد ضرب شده باشد. بعضی پولهای دیگر هم دیده شده که در آن نام مودود نقش است .