32

الخامس الملک ناصر الدین عثمان حرب

از کتاب: طبقات ناصری (جلد ۱/۲) ، فصل طبقه ۱۴ ، بخش نیمروزیان
01 January 1280

ناصر الدین پادشاه عادل بود، دختر ملک خراسان عمر مرغنی ( ۲ ) ، که عایشه خاتون نامداشت در حکم او بود، و او را فرزندان شایسته بودند، و چند کرت از سیستان با لشکر بخدمت سلطان غیاث الدین محمد سام پیوست بخراسان ، و در وقت فتح نشاپور در خدمت بار گاه بود، و او ملک نیکو سیرت و عالم پرور بود و با خلق بعدل و احسان و لطف روز گار گذرانید و در عهد پدر خود ملک تاج الدین بخلافت و نیابت پدر در ممالک نیمروز تصرفات کرد، و از بیرون نهر سیستان بکنار هیرمند قصری رفیع و منیع بنا کرد، و مدتی ملک راند ، و هم در حیات پدر برحمت حق پیوست و السلام. 

___________________________________________________________________

 (۱) راورتی : بن ملک تاج الدین .( ۲ ) اصل: مرعنی . راورتی : مرغنی ، و المشهور عزالدین عمر مرغنی و به قرار تاریخ مفصل ایران ج ا: مرغینی . درین باره مرا شرحی است که ذیلا نوشته میشود : نام ملوک مرغنی در طبقات چندین بار ذکر شده که از ان جمله است ، ملک عثمان مرغنی برادر عمر مرغنی و فرزند ملک عثمان که ملک رکن الدین نامداشت و در خیسار حکمدار بود و منهاج سراج هم پیش از سفر هند با او محشور و از رجال دربار وی بود. 

لقب ملک عثمان تاج الدین و لقب عمرعز الدین است این دو برادر از دودمان معروف مرغنی اند که در عصر سلاطین غور شهرتی داشتند و مراتب وزارت را حایز بودند . سیفی هروی در تاریخ نامه هرات می نویسد : که این دو برادر از نبیر گان ملک کرت بودند ولی منهاج سراج درین مورد شرحی و اشارتی ندارد و باتفاق جمهور مورخان : ملک رکن الدین خواهر زاده خود ملک شمس الدین محمد مهین بن ابوبکر کرت را بجا نشینی خویش بر گزیده بود که همین شمس الدین جد بزرگ ملوک آل کرت است و شاید که شمس الدین را در نسب پدری نیز با دودمان اجداد مادری خود نسبت و پیوندی باشد اما کلمه مرغنی را که مورخان قدیم به همین صورت ضبط کرده اند مرحوم عباس اقبال آنرا ( مرغینی ) بز یادت ( ی ) بعد از( غ ) نوشته ( دیده شود تاریخ ایران ج ۱ ص ۳۶۷ ) ولی بنظر من ( مرغنی ) اصح خواهد بود زیرا شیخ عبدالله فامی مولف تاریخ هرات در مدح عز الدین عمر مرغنی قصیده دارد که سیفی در تاریخ هرات چند بیت آن را نقل کرده:

                      ایام شد مساعد وا مید شد غنی                 در عهد عز الدین عمر آنشاه مرغنی 

                      فرخنده خسرویکه ز کحل سخلی او            دارد همیشه دیده حاجات روشنی 

                      در عهد او قضا نکند عزم پر دلی               و از بیم او فلک نکند رای توسنی 

                      بی شبهه روز سخا و گه مصاف                او راست بزم ماتمی و رزم بیژنی 

ازین چند بیت و قافیت آن پدید می آید، که بجای مرغینی همان مرغنی اصح است چه مرغنی را نمی توان با( مرغنی – غنی – توسنی – بیژنی ) و غیره قافیت کرد.