مولوي غلام محى الدين افغان
اصلا د کندهار د جمریاني د قوم څخه و او د حبيبي په مدرسه کې ښوونکی و، د هغه کورتۍ په پېښبور کی اوسیدله، او د میوئد دفاتح د سردار محمد ایوب خان د هبواد څخه د شرل شوي دلي څخه و هغه د هند په کالجونو کی تحصیل وگر او د ۱۳۲۴ق کال په شاوخوا کی ببرته خپل هېواد ته راستون شو هغه مجرد، ازاد او خوش مشربي سری و ، چي د کابل د شور بازار د پیښوریانوپه سرای کی اوسیده، ملګری يې همیشه د هغه په کوټه کي راتولبدل، غوره کری وه، په هغه خای کې يی دیکچه چې د کلوب بڼه يې اديي او پخوله أو سطرئج يي کاوه، او كله، كله به بي علمي. سياسي بحثونه سره کول افغان د سراج الاخبار د لیکوالو او د پښتو شاعرانو څخه هغه یو تن دی چی د محمود طرزی سره ملكری
و او همیشه به يې قلمې همکارې ورسره کوله او محمود طرزې د سراج الاخبار په يوه گڼه کې د ده په برځه کې داسي ليکلې و کا " يو عالم د افغاني علم، اقغانی نژاد او زموږ د هپوادنی ژبي سره جناب مولوي غلام محى الدين افغان دي چي د دار المعلمين د مدرسي مشر دی چې په ختیخو ژیو يعني پښتو، فارسي او عربي سریپره د هندوستان په ببلا بپلو ژیو لکه اردو، کورمکهی ساستری، سنسکریټ او نورو ژبو باندي تر هغه حده پوههده چي ژباره يې پري کولی شوه د معرکه مذھب وساینس "کتاب چي جناب محترم شیخ شبلي تعمانې هغه په اردو ژبه ژباړلی دی، دغه زموږه افغاني پوهه شخص په فارسي ژبه ژباړلی دی ۱۳۰ افغان په لومری مشروطیت کې په ۱۳۲۷ قي كال کي بندي شواو دیوه خه وخت خخه وروسته آزاد خپريدلي شو، ددار المعلمین مدير، ملت دوست، شاعر او ادیب سری و، چې پښتو اشعار او فا رسي مقالې يي به سراج الاخبار کي افغان پالونكی او گران شخصیت درلوده او همیشه د رون اندو ملگرو او دافغان خوانانو د را تولبدو خای و دهغه څخه به یی څه زده کول او هم به يي ورڅخه څه اوریدل، لکه څنګه چی د۱۳۰۰ ش
کال د اسد یازمري په دولسمه دچا رشنبي به ورخ په کابل کې مر شو او خپل ټول عمر يي په مجردی کي تیرکر، دده دهمدغه محفل ملگرو او پالونكو دده جنازه په ډیره خواشینی او احترام سره واخسیتله او دشهدای صالحین په عمومی هدیره کكي يي خاورو ته وسپا رله، او دده دقبر لوحه دلومري خل لپا ره په پښتوژبه دده دشخصیت دپژندني كتبیه ولیکل شوه چي دهغي متن دادي مولوي غلام محى الدين افغان په قندهار کي متولد شو او هلته يي ديني تعليم حاصل کر. پس په معیټ د سردارایو بخان په راولپنډی او لاهور کي يي دفرار په حالت كي له انگريزي مكتبو څخه جديد تعلیم واخیست. چې بپرته کابل ته راغي. دامير حبيب الله خان په عهد دمكاتیب ابتدائنیو ممتحن مقرر شو، پس له خدمت دخوارلسوكالو دمصارف. دامبر امان الله خان غازی په روشان دوران کي مدير ددارالمعلمين شو، او هغه خیالات او ارادی داصلاح او ترقی دملت چې ددولس کاله پخوايې په مجلس دجان نشا ران اسلام کي معاقده کړې وي، دظل الهي تر سیوری لاتدي په خپله ثمر ته ورسید. په اكيف مطمئن او راضي دعباد الله په خدمت کي داخل، په اجل دوباي هیفه و پروردگار ته راجع و. او هغه دتولو خښتن په جنت کې داخل کر.
چې په یاږ پسي تر خان او جهان تپروي
خوک کولي شي داهسی مشقعت
دوعا در خوان افغان) په یاد دهغه دوطن دوستی او وفا له زره خیژی دشپیتو کالو دصلاح او تجرد او خوانی په ژوند کی ملګری د خوانمردانو، اهل او صالح دهر مشرب و، چي تول یی امر زش غواړي.
پروز مرگ که يوم وصال با رائیست
کسیکه دست من آن دم گرفت یا ر انست
تاریخ وفات چها رشنبه ۱۱ اسد سنه . .۱۳۰ ش مطابق ۲۸ ذيفعده الحرام ۱۳۳۹ هجرى دافغان دافکا رو او اثارو په اره دی در افغان یاد) د مقالو مجموعی ته چي په ۱۳۶۱ ش کال کی په کابل کی دادبیاتو پوهنخی له خوا چاپ شوي او همدارنګه در دغلام محى الدين افغان افکا رو او اثار رسالی ته چی دکا بل پوهنتون د ۱۳۶۰ کال چاپ دي مراجعه وشي.