مدیا و فارس و شاهان ایشان

از کتاب: افغانستان ، فصل سوم ، بخش مدنیت اوستائی

اوستا مدیا و فارس و شاهان ایشان را نمی شناسد به این موضوع قبل برین هم در محبث تشکیل نظام سلطنتی آریانا در بخدی مخصوصاً در صفحه (۲۱۲ و ۲۱۳) اشاره شد و چون مسئله مهم و قابل دقت است در پایان مبحث جغرافیا اوستا در آن باره جدا گانه صحبت میکنیم زیرا روشن ساختن این موضوع به دو مسئله بزرگ ذیل روشنی میاندازد: اول در صورتیکه اوستا خاک های مدیا و فارس را نمیشناسد و از آنها اسم نبرده چطور بعض کسان ظهور اوستا را در خاک های مذکور نسبت میدهند ؟

دوم: در صورتیکه پادشاهان مدیا و فارس در اوستا ذکر نشده اند چندین نتیجه بدست می آید: اول اینکه اوستا خیلی ها پیشتر از ظهور پادشاهان آنها به میان آمده است. دوم پادشاهانی که در اوستا ذکر شده اند غیر از پادشاهان مدیا و هخامنشی های فارس هستند. از روی مطالبی که از شروع فصل سوم تا اینجا نگاشته ام مخصوصاً از روی دو مبحث تشکیل نظام سلطنتی آریانا در بخدی (صفحه ۲۰۷) و سرزمین او ستائی (صفحه ۲۷۲) این مسئله واضح شده است اوستا با آن دقتی که از اراضی صحبت میکند چرا از مدیا و فارس نام نمی برد چرا طوریکه پروفیسر "گایگر" میگوید جزئی اشاره ئی به اکبتانا (همدان) و استخر، سوز، پرسپه پولیس، هکا تو مپولیس سیر و پو لیس مراکز شاهان مدیا و هخامنشی فارسی نمیکند؟ این مسئله نظر جمعی از مدققین را بخود جلب کرده و حتی چیز یکه قابل دقت است این است که در بعض قسمت های جدید او ستا که در عصر پارتی و ساسانی تدوین شده باز هم اثری از پادشاهان هخامنشی و مدیا نیست حال آنکه در مقابل خاکهای آریانا نقطه به نقطه ولایت به ولایت به ترتیب و مسلسل ذکر شده و علاوه بر تذکار هر هر نقطه کوهها، رودخانه ها، قلل مرتفعه دریاچه ها حوزه های رودخانه ها ممیزات طبیعی هر منطقه، پایتخت مملکت و بیرق های بلند آن بیگانگانی که در اطراف خارج خاک مذکور افتاده بودند همه با تفصیل و با جزئیات معلومات داده شده است پادشاهانی که اوستا بنام دودمان پارادانا و کاوی واسپه ذکر کرد. مرکز شان بخدی (بلخ) و کشورشان مرکب از ۱6 قطعه خاک اوستائی یا "آریانا" بود.