32

نظم رسالۀ والديه

از کتاب: ظهیرالدین محمد بابر ، بخش تالیفات

خواجه ناصر الدين عبیدالله بن محمود بن شهاب الدين احمد شاشنی سمرقندی مشهور به "احرار" از مشایخ بزرگ نقشبندی ما وراء النهر است (رمضان ۸۰۶ هـ سلخ ربیع الأول۸۹۵ هـ ) که مرادی پدر و خاندان بابر و دیگر امرای آنجا بوده و در عصر خود نفوذ و سلطۀ روحانی بمنزلت شاهی داشت و جامی مرید او گفته بود:

چوفقر اند رقبای شاهی آمد      بتدبیر عبید اللهی آمد.


از تاليفات اوانيس السالكين والعروة الوثقى لارباب الارتقاء : ورسالۀ حورائيه وفتوحات خواجه اهرا و ورسالۀ والديه است: که خواجه آنرا بنابر امر والدین خود در شرح مسائل تصوف و عرفان نوشته ، و یک نسخه خطی آن در ۱۸ صفحه متوسط در در مجموعه رسائل تصوف کتابخانه انجمن تاریخ کابل موجود است که روز دوشنبه ۲۷ صفر ۱۰۵۸ هـ ۱۶۴۸ م نوشته شده است.

بابر چون به خواجگان نقشبندیه عقیدتی داشت و اسلاف اواز ارادتمندان این طریقه بوده اند به نیت نجات از مرض تب به نظم این رساله به ترکی در سنه ۹۳۵ هـ ۱۵۲۸ م آغاز کرد وی گوید:

"جمعه ۲۳ ماه (صفر) حرارتی در بدن من ظاهر شد، آنچنان که نماز جمعه را در مسجد به تشویش گذراندم نماز پیشین احتیاطی را در کتابخانه آمده بعد از يک زمانی به تشویش گذاردم. هم پس فردای آنرو ز يکشنبه تب کرده اندک لو لرزیدم  شب سه شنبه ۲۷ صفر نظم کردن رساله والديه حضرت خواجه عبید در خاطر گذشت. التجا بروح حضرت خواجه کرده در دل خود گذراندم که اگر این منظوم مقبول آنحضرت میشود چنانچه قصیده برده مقبول افتاد، از مرض فلج خلاص شد . من هم ازین عارضه خلاص شده ، دلیل قبول نظم من خواهد شد . بهمین نیت در وزن رمل مسدس مخبون  عروض وضرب گاه ابترگاه مخبون محذوف سبحه مولانا عبدالرحمن جامی هم در این وزن است در نظم رساله شروع کردم هم آن شب سیزده بیت گفته شد بطريق التزام هر روز ده بیت کمتر گفته نمیشد. غالباً یکروزی ترک شد، سال گذشته و بلکه هر محل که این چنین عارضه شد اقلا یک ماه و چهل روز کشید بعنایت الهی از همت حضرت خواجه روز پنجشنبه بیست و نهم ماه (۱۲ نومبر) اندک فروشد و دیگر ازین عارضه خلاص شدیم . روز شنبه هشتم ربيع الاول (۲۱ نومبر) نظم سخنان رساله به اختتام رسید. هر روز پنجاه و دوبیت گفته شد ...