ریشی

حکمای روحانی و شاعرمنش آریائی

جامعه آریائی در مراتبی از مراتب حیات اجتماعی خود که از آن خاطرهائی در قالب هزاران سرود باقی مانده وارد یک از دوره های حساس زندگانی خود شده که مطالعه آن برای تمام کتلۀ (آریائی) یا (هند و اروپائی) از هرجهت کمال اهمیت دارد. مبداء اولیۀ و پرورشگاه نخستین کتلل (آریائی) هرجای باشد، در دورۀ ئی که ایشان دارای (سرودها) می شوند؛ بشهادت خود سرودها در ماحول سلسله جبال هندوکش چه درشمال و چه در جنوب زندگانی داشتند. مجموعه سرودهای آریائی که در اثر مطالعه و تحقیق دانشمندان طبقه بندی شده به جزه ها و کتاب های تقسیم گردید که قدیم ترین آنرا (ریگ وید) گویند. این مجموعه و سایر مجموعه های سرود به صورت اتفاقی و یا در اثر فرمایش بمیان نیامده و نتیجه تراوش افکارشاعرمشخص نیست و با اینکه برخی مجموعه ها را بیک شاعر معین یا شاعر دیگر یا خانوادۀ های یک شاعر نسبت داده می توانیم، میتوانیم بگوئیم که سرودها اگر محصول قریحیۀ تابناک برخی از شعرای آریائی بوده به اندازه ئی درمرورزمانه تکرار شده که بشکل تصنیف های اجتماعی درآمده که علی العموم شاعر آن معلوم نیست و مال یک کتله ویک قوم محسوب می گردد.

روی همرفته موجد یابانی، باموسس، یا گوینده این سرو دها عدۀ ئی شعرائی بودند که ایشان را در زمان ها مربوطه به اسم (ریشی) یاد کرده اند.

شبهه ئی نیست که سهل ترین ترجمۀ کلمۀ (ریشی) (شاعر) است ولی این شاعران به مفهوم امروزی کلمه تنها شاعر نبودند؛بلکه همۀ معرفت زمان درحیطه تبحر و نبوغ ایشان داخل بوده از جنبه روحانیت عالم و فقیه بودند؛ درجامعه در اموراجتماعی و قومی مردم را رهبری و رهنمائی می کردند؛ در خانه ها و دهکده ها گردش و رفت و آمد داشتند، به افراد اندرز و نصیحت می کردند. لذا ازکانون خانواده گرفته تا رهنمائی اجتماعی مردم در امور دهاتی و قبیلوی وغیره همه متعلق به ریشی ها بود.

جمعیت مفهوم کلمۀ (ریشی) تا جائی که از خلال سرودهای آریائی معلوم می شود؛ بما اجازه می دهد که (ریشی) را (حکیم) و(حکیم فرزانه) ترجمه  کنیم

هکذا میتوان این کلمۀ را (روحانی) و (روحانی مقدس) ترجمه کرد. همین قسم از نظرنقش اجتماعی بسهولت میتوان این کلمه را (رهپر) و رهنما تعبیر نمودد.

درحقیقت امراین معانی و مفهوم های جداگانه همه درکلمه (ریشی) داخل است و ریشی ها کسانی بودند که از افروختن آتش در کانون خانوادگی تا مسایل مربوط به اتنخاب ملک دهکده و ملک قبایل در جامعه آریائی به رهنمونی ایشان تعلق میگرفت و حتی در مسائل بزرگتر اجتماعی از قبیل جنگ ها و محاجرت ها و غیره دخالت ایشان موثر بود و چون جنبه روحانی و اجتماعی و اداری هر سه را داشتند؛ نقش ایشان در جامعه آریائی مهم و سنگین بود و احترام آنها برهمگان لازم و ضروری می نمود.

شعرای آریائی یا (ریشی) طوری که بالاتر اشاره کردم ؛اگر در دوره های نخستین بصورت افرادی بودند؛ بعد ها به شکل خانواده های در آمده اند و چون یکی از وظایف اجتماعی آریائی از نظر کانون خانوادگی باقی گذاشتن (ارت معنوی) بود پدران آریائی کوشش می کردند؛ علاوه بر( ارت مادی ) ارت معنوی هم در خانواده خود نسل بعد نسل باقی بگذارند و بدین ملاحظه است که ریشی ها یا شعرای آریائی کوشش بخرچ میدادند تا اطفال و احقاد آنها طوری تربیه شوند که میراث معنوی را حفظ بتوانند. تا جائی که از مطالعه سرودهای آریائی منکشف می شود (ریشی ها) دسته دسته یا خانواده خانواده زندگانی داشتند و بدین ملاحظه هر جزوۀ (ریگودا) را بیک دسته یا بیک خانواده ریشی مربوط میدانند. روی همرفته ده جزوه کتاب “ریگ ودا” بصورت عمومی دارای خواص مشترک نمی باشد و تاجائی که تحقیقق ادبی و لغوی بعمل آمده د رشش جزوه که از دوم تا هفتم باشد بعضی عوامل مشترک مشهود است. این خواص مشترک که اقلادرین شش جزوه به ملاحظه می رسد؛ مدققان را وا دار کرده است که این جزوه ها را (کتب خانوادگی) بخوانند. این اصطلاح با روح تربیه اجتماعی و خانوادگی آریائی وفق دارد؛ زیرا خانواده های شعرا صرف مساعی بخرچ می دانند که اشعار و سرودهائی را که پداران خانواده سروده بودندد سینه به سینه حفظ کنند و بدین ترتیب باینکه گویندگان سرود کسان مختلف بودند سینه به سینه حفظ کنند و بدین ترتیب باینکه گویندگان سرودکسان مختلف بودند به علت اشتراک خانواده گی خواص مشترک در آنها باقی مانده است. بهرحال (ریشی) ها یا حکمای روحانی شاعر منش آریائی کسانی بودند که معنویات فرهنگ آریائی را در کانون های خانوادگی خود حفظ کرده، رهبری اجتماعی جامعه از نظر آئین و فرهنگ و تمایل زندگانی اجتماعی و ظیفۀ ایشان بود. در مجاورت ملکان، و سرداران و روئسای قبایل آریائی مقام و موقعیت ممتاز و محترم داشتند؛ در اثر صرف مساعی ایشان معلومات متنابهی نسبت به جامعه آریائی بدست ما رسیده است ویک صفحه تاریخ افغانستان قدیم در تابش سرود؛آریائی روشن گردیده است.

۵/۲/۲۹