32

بدانکه تاریخ هندوان

از کتاب: تاریخ گردیزی (زین الخبار) ، فصل باب هشتم ، بخش اندر استخراج چهار تاریخ از یکدیگر
25 January 1968

آنچه مستعمل است میان ایشان آنرا اشکال گویند و کال وقت باشد و بلغت هندوان شک پادشاهی بوده است ایشانرا، و برهمه  هندوستان غلبه کرده بود، و مر هندوانرا بسیار رنج نموده بود، و چون او هلاک شد، ایشان آن مرگ او را چون عیدی داشتند و جشن ساختند و از انجا تاریخ نهادند.

 و چون خواهیم که این تاریخ را از آن تاریخ معروف بیرون آریم، بگیریم این تاریخ مشهور را و روزگردانیم و اگر رومی باشد چندین 19،273 بر افزائیم و اگر هجری باشد چندین 1.359.974 برافزاییم. اگر فارسی باشد چندین 1.363.597 بر افزاییم، و آنچه بحاصل شود، بدو جای نهیم ، نگاه داریم پس ضرب کنیم آن مجموع را اندر 55.739 و قسمت کنیم آنرا بر 356.481 و آنچه بیرون آید برآن محفوظ افزاییم و آنرا بدو جای نهیم، و یکی از آن اندر 5.311 ضرب کنیم وقسمت کنیم آن مبلغ را بر5.343.330 آنچه بیرون آید ضرب کنیم اندر 30 و آنچه جمع شود، از آنجای دیگر نقصان کنیم و باقی بر 30 قسمت کنیم ماه بیرون آید. آنچه باقی ماند روز بود. پس این ماهها را بر دوازده قمست کنیم ف تا سال گردد. و از وی چندین 3178 نقصان کنیم ف آنچه باقی ماند سال شککال باشد و چون باشککال179ر947ر972 را این مبلغ را بر افزاییم، تاریخ اول رفتار ستارگان از سر حمل بیرون آید بقول هندوان.

این یود تمام مقالۀ تواریخ و اخبار که یاد کردیم. و اکنون سخن اندر عیدها گوییم. ان شاءالله تعالی.