111

کلمه های ربط

از کتاب: دستورزبان فارسی دری ، فصل زبان ، بخش دستور تشریحی زبان

کلمه های ربط که دو یا بیشتر بخشهای یک جمله مرکب را به هم می پیوندند، گاهی ساده،اند، گاهی مرکب و گاهی یک عبارت ربطی را می سازند.

اشکال ساده آن :

- که ، چون ، چو چون ، چو ، تا ، زیرا ، چه ، چرا ، اگر ، جز ، به ، جز الا ، اما ، حتا ، لیکن ، ولی

- یا ... یا مانند

یا مکن با پیلبانان دوستی                یا بنا کن خانه یی در خورد پیل

- چه چه مانند: او برای من کتاب میآورد ، چه بخوانم ، چه نخواهم .

- نه ... نه مانند: نه خودتان می آیید و نه ما را می خواهید.

- هم ... هم مانند: هم لعل بدست آید و هم يار نرنجد ( مثل ) خواه... خواه مانند: خواه از آن راه بروی، خواه از این راه ، تا  مکتب ده دقیقه می گیرد.

- خواهی ... خواهی كلمه

 های ربط نظر به وظیفه هایی که در جمله دارند بدین گونه تقسیم می شوند:

۱ - کلمه های ربط نشان دهندۀ زمان کلمه های ربط نشان دهندۀ زمان عبارت اند از :

اکنون که حالاکه - هنگامی که - همینکه - چون - چو - پس - سپس .

پس از آن که پیش از آن که - تا - تا که - که

۲ - کلمه های ربط نشان دهنده مکان ، مانند : 

هر کجا، هر جا که آن جا که

۳ کلمه های ربط نشان دهنده مقدار مانند : 

هرچه ، هر قدر ، هر چند ، هراندازه

۴- کلمه های ربط نشان دهنده علت و سبب ، مانند :

که چه ، زیرا زیرا که ( ، چرا ) چرا که چون ( چون که )، از آن که ، از آن سبب که ، از باعث این که ، بدان جهت که ، بدین علت که ، بنابر این بنا بر آن .

۵- کلمه های ربط نشان دهندهء غرض و مقصود ، مانند : 

برای این که ، برای آن که ، به منظور این که ، به منظور آن که ، مبادا که، از ترس این که، با در نظر داشتن این که ، تا ت، تا که .

۶- کلمه های ربط نشان دهندهء همانندی ، مانند : چنانکه ، چنانچه ، طوری که ، بدان سان که ، همانگونه که 

۷- کلمه های ربط نشان دهنده شرط ، مانند :

اگر، تا ، در صورتی که ، تا آن که

۸- کلمه های ربط نشان دهنده استثنا، مانند :

به جز به جز آن که ، الا که ، بدون این که ، مگر ، الا

۹- كلمه های ربط نشان دهندهٔ پیوسته گی ، مانند : 

گذشته از این که، با وجود این که، علاوه بر آن که ، با آن که ، با این که

۱۰- کلمه های ربط نشان دهندۀ جدایی و گسسته گی ، مانند : اما ، مگر ، ولی ، لیکن ، اگر چه ، حتا ، هرچند ، با این هم ، بازهم ، از یک سو.... از سوی دیگر از یک طرف از طرف دیگر 

١١- کامه های ربط نشان دهنده نتیجه ، مانند :

که ، لذا ، لهذا ، در نتیجه ، بدین گونه که ، به این طریق که

۱۲ - کلمه های ربط نشان دهندۀ تا کید ، مانند :به یقین... که ، در حقیقت ... که

۱۳ - کلمه های ربط نشان دهنده مثال ، مانند:

مثلا ، به حيث مثال ، به طور مثال ، به طور نمونه ، برای نمونه ، چنانکه ۱۴ - کلمه های ربط نشان دهندۀ کوتاه سازی کلام ، مانند : خلاصه ، خلاصه اینکه ، به طور خلاصه ... که ، مختصر این که .

کوتاه این که ، سخن کوتاه