32

فتح کابل

از کتاب: تاریخ افغانستان در عصر گورکانیان (تیموریان) هند ، فصل دوم

طوریکه پیشتر دیده شد همایون از نفاق برادران خود ضربت های شدیدی را دید و پسران بابر شاهنشاهی هند را بسبب مخالفت و خانه جنگی از دست دادند. چون همایون بار دوم به امداد قوای صفوی قندهار را بدست آورد و عسکری را مجبور به تسلیم نمود، غزنی و کابل و بدخشان در دست برادر دیگریش کامران بود، این شخص در مقابل همایون بارها قد علم کرد و اکنون هم بر خود اعتماد داشت بنابران شکستاندن این برادر داعیه طلب و آهنین برای همایون کار آسانی بشمار نمی رفت، و همایون نمی توانست که پیش از صاف کردن صفحات افغانستان بر هند تاخت آورد، بنابران مدتی در کابل و صفحات شمال افغانستان با برادران خود در زد و خورد ماند، و بعد از آنکه همه آنها را از پای در آورد، موفقانه باز بر هند تاخت و شاهنشاهی مغول در آن سر زمین باز شالوده گذاشت، اینک وقایع مختصر جنگ های همایون در خاک افغانستان پیش از تاخت هند. 


چنانچه در بالا گذشت همایون بعد از فتح قندهار عازم تسخیر کابل گردید و درین وقت شهزاده هندال و میرزا یادگار ناصر برادر بابر هم بخدمت همایون رسیدند و جمیل بیگ حاکم  غزنی که از طرف کامران در آنجا بود با قپلاق بیگ یکی از مشاهیر دربار کامران نیز به  همایون تسلیم گردیدند. 


چون لشکر همایون به ارغندی نزدیک کابل نزول کرد، شهزاده کامران مدافع شهر بسبب نفاق امرای دربار متزلزل گردید و به ارگ کابل پناهید و در همان شب از جانب خواجه خضر دیوار قلعه را سوراخ کرده و بسوی غزنین گریخت و شهر کابل در (۱۰یا ۱۲ ) رمضان (۹۵۲ یا ۹۵۳ه‍) بتصرف همایون آمد و موفقانه در آن داخل شد(۱۷) . اما کامران که کابل را از دست داده بود اندر خفا به غزنین آمد و چون بگرفتن آنشهر موفق نشد، در بین  روزگان و هزاره گذشته خود را به زمینداور رسانید، درینوقت حسام الدین علی ولد میر خلیفه که از طرف همایون در زمینداور بود آنجا را از استحکام داده و نگذاشت که کامران برای تصرف جوید، همایون برای نگهداری غزنین شهزاده هندال و برای استحکام زمینداور میرزا الغ بیگ را فرستاد بنابران کامران از قندهار بسوی ولایت سند کریخت و به حکمران آنجا شاه حسن ارغونی پناه برده و منتظر فرصت نشست.