32

دریاخان روهیله و دولت خان لودی

از کتاب: تاریخ افغانستان در عصر گورکانیان (تیموریان) هند

  دریاخان روهیله

قوما داودزی پشتون و در عصر شاه زادگی شاه جهان باوی محشور بود و در جنگ بنگال جوهر خود را نشان داد و شاه جهان به انعام یک لک روپیه و چند فیل اورا نواخت، و بعد از جلوش شاه جهان به منصب چهار هزاری ارتقاء جست و در صوبۀ بنگال تیول یافت، ولی وقتیکه خان جهان لودی مشهور در مقابل  شاه جهان نهضت فرمود دریاخان بپاس مراتب هم قومی و دوستی ملی به وی پیوست،‌و از بزرگترین همراهان آن راد مرد بزرگ گردید و برای تجدید عظمت دیرین افغان در هند کارنامه های دلاورانه نمود تاکه عاقبت دران راه سر خود را داد، و طوریکه در شرح نهضت‌های ملی درین کتاب میخوانید، در سال (۱۰۴۰ه‍) پا پسرانش کشته گردید (۲۰)

 دولت خان لودی 

از قوم شاهو خیل لودی است که در عصر اکبر یکی از نامورنزین مردان شجاع افغان بشمار میرفت و با خان اعظم میرزا عزیز کوکه ملازمت داشت و بعد از آن با عبدالرحیم خان خانان محشور بود، در اغلب جنگهای دلاوری نشان داد چون در سال (۱۰۰۹ه‍) در احمد نگر به مرض قولنج درگذشت اکبر که شیر شاه سوری دیگر از عالم رفت، بهر صورت دولت خان بقول صمصام الدوله از ابطال رجال و سرامد شجعان روزگار بود، اکبر شاه همواره از جسارت و جرأت او تو هم داشت(۲۷)