بودايي کابل

دیوناني اوپهلوي کلاسيك متون کی دکابل دتوم دريسښې او ددې شار دببلابپلوثوموشو دطبط په اره چي راد هو ئه مي يوه لشده مقاله ولبكله اثيره مقاله دلته غوارم دبودایي كایل موقعبت تصریح کرم اود افغانستان دپابتخت په حيث اوږد تاريخ لري. او که چیرته يې دپخوانیر اثارو پر اساس چي بوه مجموعه پی ۲۰ کاله ومخه له چمن حضوري اوه مرنچان هوشدی له کوزنی برخي له كشف شوي او اوس هم دگابل په موزیم کي خوشدي ده وشميرل شي نوگوای شو چی دکابل تاريخ شر مپلاد پنخه پیسری دمخه دكابل تاریخچه شروع کرو. دی ۲۵ پیریو په اوږ دو کي کابل دتاریخ بيلا بيلي دوري شیري کړي دي چي له هغي جملي څخه يې يوه هم دبود ایي دوره ده چي هغي ته دلویر کوشانیانو دوره په دي کي شلك نشته چي کابل دیوي روادی) په حيث، دپسوی گلا په حث ، دیوي دري په حبث دیر کليه حیث أوبلاخره دیوشار هم وبلای شو په دی گی شاد نشنه چی دلرغون پیژنداو دغیرنوپه وجه بودایي معابدو اواستویو د کشد والو اشار د فرونو په خشدوکی او دار په ماحول کي دغوندیو دپاسه په مختلفو برخو کې لکه چکري، كمري، شيوكي دشاخ يرنشي دغسره له لمنو، پنجه شاه، دعلی باد گردنه او همدا راز له نورو

خايونو څخه هم پیدا شوي دي. خو که چیرته په غور سنره دديې عباذت خایوشر او استویو دودائیو طرز، شواهد أو اثار مطالعه شی خرگند پري چي داهر پو د پوي نوي اوتازه دوري مسره اره پیداگوي داگوښه معبدونه وو چسې دبودايي وخت له دود سره سم دمشخصو خندو دیاسه دکابل چار چاپیره تپویاندي ابادي شوي دي فرانسوي فقيد موسیوفوشه عقیده لري چی بودایي كابل دیو کئی په توگه داوسني کابل جنوب خنيخ لور شه په ۱۴ کیلومتری دچکري پسه برخه کې په داسې خای کې واقع و چې نن ورځ يي هم دغره پر څوکه دپای په برخه کي يومنار دچكري منار په نامه موجود دی چي ليدل بي مد ققينو اوسیلانیانو ته دو ير ارزست ور دي دموسیو قوشه نظربه ددی خای دتاریخی ودانیو پسر مطالعاتو اوده پسر هځو ولاړه ده چې دده په غوښتنه دموسيو (گودار، له خوا يي صورت تیولی دی په چکري کي پرته له دي چي دهره په پوه خوکه باندفي مسار موجود دی چې دهغې تسوري وارشي او بوت ته رسول خانگري مغاله غسواږي. پويل مشار د سره منارا په نامه او خو استويي موجوه في دي چي له نبک مرغه دزماني په تپریدو سره دقصدي خرابوسو سانه او محافظه بی په به توگه ترسره کړي ده او مطالعه بي په كوشاني عصر کي د کبل دبودایی معماري دسبك له نظره خاص ارزنت لسري. دهعي غونھی جارجاپیره چی سره منار پسری اباد شوی دی دلورو دیوالونو اثار شر ۴۰ کالو دمخه هم موجود وو چي اوس بي شواهد لي لي له منبخه ثللي دي، مگر دسره مشار په مقابل کې دبودايي کابل دلوې استوپې نښې نښانې تر اوسه موجودې دي چي دمحبط اوږ دوالی بي ۴۷ متره دی مگر دمعبديي پرته له پوږی لرونکي خمکی ته نور څه پاتي نه دي دسره منار شاته دیخ دري په نامه یوه وړوکي دره ده او دچکري دمتار ترشاه یوه بله دره ده دسنجد دري په نامه چي دواړو په منخ کي تر اوسه وړوكي استوهي موجودي دي له چكري نه لي لري دلمرختیخ پر خوا دخورد کابل په لور یوه ساحه ده درامن كمري په نامه ياديسږي چي هلته هم ددوه استويو نبني نشاني ليدل کیږي چي ديوي دمحیط اوردووالی ۴۵ متره دي او له هغه خايه بيالي

دلمر خاته پر لور يو بـل ځای راځي چې دسيمې خلك یا د يـې (سه توپان) بولي، خولکه خنگه چي توپ همغه داستوي کلمه ده خرگندیري چي هلته استويسې موجودي وي، نه يواځي د دري استويسو بلکې د۵ استوپونښي تښاني كاري په دي ترتیسب څرگند بسري جي د ركمري اوچکري، پسه علاقو گي په لومری مسپحی پیری اوپه خانگري توگه له الومری خخه تر دریمي مسيحي پيړۍ پورې ډيسرې استوپې اومعابدونه موجود وو او پدې کې داستوپو او معبدونو شیي نښاني هيخ شك ته پیدا كوي انګریسز لرغسون پیژندونکی ميسن له ۱۴۰ کاله دمخه بودايي كابل کندوالې ليدلي دي او حتی دچکړي په لویه استوپه کې يي يولوي سوری کړی و. اويوشمیر ختټين لوښي دتیږړو صندوقچه او سکې یي له هغه خايه وري دي بودایی کابل د ودانی دجوربت دشار دایادی اود خلكو دجمعبت له نظره چندان اهمیت نه درلود ، مګر دديني مرکزیت له مخې په پورتنيو پیړيو کې چي یادونه يې وشوه يي اهمینه نه وه دچکري دمنار موجودیست معبدو او استوپوشته والی دا رانیي چي دختیخ اوشمال لوری، بودایان هلته روزل کیدل.