سریکه اويهارا معبد یا (شالوکيا) اوپاهم در(شترك) معبد

افغانستان په بودايي عصر کې دپرتمینواوښکلیو معبدونو په لرلو شهرت لاره تر دي پوری چي له يوي خوایي دكلو معابدو او له بلي خوایي دبودايي علماؤو اوازه ترچین اوهندوستان پورې رسيدلې وه. هر یوپخوانی یار بي، لکه، هده، بلخ، کابل ، گرام اوبامیانو په خپل چار چاپیر گي ډير او مختلف ووله معبدوشه درلودل چي خيني لوبي او مشهور وز أو بوشمبر یی دشابهار په صفت بادیدل په پخوانی یگرام کي ، دار له کلانه دباندی مر پوشمپرمختلف ووله معبدو نه درلودل چي خای اوپاتي شوني يي تر اوسه معلوم او خرگند دي. دبګرام دښار ختيخ لور ته پـه درې کیلو مترۍ کې یو وړوکی غر دی چي دخلكو تر منخ پهلوان غر با پهلوان گوه په تامه شهرت لري چي ختيخ، لويديخ او جنوب خواته يي دبگرام دنتې دي او دشمال په لور دپنجشير سيندګوټي په واسطه راچاپیر دی.ددې غره په لمنو کې ۷ یا ۸ بودايي معبدونه لیدل کيږي او داسې راښيسي چې ددې غره ټولې ساحې دبودایي عصر دسپخلتيا جنبه درلوده دبود اي دین پلويانو معبد تسر معبد اسنوبه پبه استوبه له دي غره شخه طراف ترسره گاوه. ددي غره په معبدونوكي يومعبد له ټولو څخه ډير مشهور و ددې معبد دکنډوالو پایخور په یاده شوي سیمه اشتراك کې څرگنده شوي اود امشرفه نقطه دپنجشیر داوبو دپاسه دریزه کوهستان په مقابل کې واقع ده دشترك معبد په بودایی عصر کي د شوالوكیامعبد او یاد رسریکه ویهارا، په معبد

شهرت لاره او دشهرت وجه پي له دي امله وه چي له يوي خوا رامعبد ډپسر دې لوی و د برشمبر علماء اوراهیان هلشه وو او له بلي خوا دچینی برغمليانو د استقرار خای و چي يوشمبرچینی شهزداه گان دچین به اسنگیانگ کی دکوشانيانو دلويي پاچا کنیشکا له خوا په فتوحاتو کې نيول شوي وو چینی گرخشد لیدونگی هيیوان تنگد ددي معبد په اره دارنگه ليكي چي دپایتخت يعني د (گاپیی دشار،۳یاخ لی جسي دوه یا ۳ کیلومتره کیږي) ختيخ لور ته دغره پـه لمنه کي (مقصد یسې دپسهلوان غـر دی) لوى معبد دی چسې ۳۰۰ راهبان پکې اوسيږي چسی دپسیرۍ او طريقې لاره دخلاصون ور لازه بولی دکنیشکا دروایاتو له مخ په لرغونو زمانوگی تولی سیمی اوگاونن قومونه حشی دیامیر تر ختب و سیمو پسوري بي قوي کړل او هغه يې يرغمل نيولی وو داوړي په مو-م کسې يې دلته خای ورکی و خکه چی په همدي مقصد جور کرای شوی و به بو بل کتاب کي چيو هیوان سنگ د ژوند په نامه شهرت الري همد امعید بی ده شالوكبا، ه نامه باد کری دی دپورت لیکتي له مخي هغه خه چي چیني کتونكيد شالوكیا، دعبد دموقعیت په اره الوستي او ليکلی هغ، تولی كت مست دپتهلوان غره په شمالي لمنو کي د «شترك معبد خرگندوي شالوكیا) کله يوشمېرڅيړونکي د رشار که) پنه صورت اويوشمېريې درسریکه، په ول لولي د سریکه، کلمه حقايقو او مطلب ته نژدي ده خگه چې چي اسریکه، هغه کلنه ده چي دچین له موره سره يي تراو لاره د اسریکه چین) او چيني تغبير كيدای شی او له (سریکه او یسهارا) څخه مقصد چيني معبد) دی خکه يې اویسهارا، او ریهارا يیسي بودایي معبد ته ویل كیدل اوداتعييريولړتاريخي نظرياتوسره هم سمون خوري ځکه چې يوشمپرنظریات په دي اره شته چي وابي د شالوكيا، بودایي معبد دچينائي يرغملیانوپه په پیسواباد کړای شوی و. وراندي مو ورته اشاره و گره چي گوشانی پاچا کنیشکا چیني ير غمليانو نه په دي معبد کې خای ورکری و، دهندي او چیني متابعو پس اساس دامسنله په اثبات رسيدلې وہ چي كوشاني شاهنشاه کنیشکا دکاشغر په سیمه کی دفتوحانو پر مهال پوشمبریرغمل په لاس راوږی وو چې له هغوی شخه يوتن چینانی شهزاده هم و، دیوچيني تاريخ له لیكني خخه چی داشاهان پبه نامه شهرت لري اوتر۱۱۴ عپسوي کكال پوري يي پيښې ليکلي دي داسې څرګنديږي چې دچيني کاشغرپاچايوله خپلو خپلوانو خخه چی اشن پان نومیده دگروگان په ډول ديسوچي پاچا ته چي عبارت له كنیشکا پاجا غخه واسئولي و له دي چیني شهزاده سره يوشمبرنور کسان هم وو او دا ټول د کنیشکا لـه خوا داوړي دپایتخت تر نگد په همدغه خای کی چی داشالو كبامعبد أباد شوی ورته داوسیدلو امرشوی و اوچینایانو دخپل شهرت له پاره بو په زره پوري بكلی معيد آباد کر چي دخلكوتر منخ بید سریکه ويهارا، يعني چیني معبد په نامه شهرت تر لاسه کر وايي چې چيني شهزاده ګانو دبنسټ ايښودلو پرمهال يو مقدار پیسي او جواهرات د جوړولو يا بيا رغونې په خاطر هم له خان سره ساتلي وو خوانفاقا په ۶۳۲ م كال كي كله چي چیني كتونكي هیوان نسنگد . دکاپیسې ښار ته رسيږي او هغه دشهزاده گانو دساتلو پیسو غوته يهي خلاصه گره او معبد چی دامهال د هرمت یا بیا جوړوني ور شوی و بیا: بي ترمیم کر پر ۱۹۳۷ كال دشترك معبد چی همفه د شالوكبا، دمعید پانی شونی دی دپروفیسر هاکن تبر څارنې لاندې د موسيومونيه له خوا وكيندل شو او په نتیجه کي يوه مستطبل شكله ودانی چي به برخه کي بي يسوه اسنوبه وه، کشف گرای شوه دغي وداتي المرخاته بلوته بوه بله احاطه درلوده او دلشه ډرشمپرنوري وړوکي استوپې هم اباديې شوي وې چې ځينې يې لاتراوسه جوړې وې. دشترك له معبد نه چي كوم اشار تر لاسه شوي هغه تول دکابل په موزیم کې ځای پر خای کرای شوي دي او یوشمير د تيسږې توږل شوي دحيواني مجسمې په لاس رأغلي دي چې ډيرشمبريي دعيسوي په لومړۍ او دوېمې پړۍ، پوږي اړه لسري او دي سبمي نه چینی گرخند او کتونكي راتلل ،د ۶۳۲ زېږدي كال له هلته اوسيدلو څخه داسې څرګنديږي چې داوومې پیۍ تر لومړی نیمائ پورې دامعبد له منځه تللی نه و او وروسته له هغی د اسلام په رائلو سره لگه چې په گاپیسا کي نور دیر معبدونه هم رنگد کرای شوي داهم رنگ کرای شوی دی