138

شیخ علی هجویری دادا گنج بخش

از کتاب: سلطنت غزنویان ، فصل عرفا

کنیت وی ابو الحسن و نامش على و نام پدرش عثمان است و منسوب است به هجویر وجلاب که دو محله از محلات غزنه بوده و خانواده شیخ در آنها سکونت داشته اند. شیخ از بزرگان و ناموران این طائفه و با محمود معاصر است و همین که سلطان دیار هند را فتح نمود وی با مرقعی و عصائی خامه و کتابی در آنجا رفته و مشعل حقایق را در آن سرزمین روشن نموده است.

عارف غزنی مرید شیخ ابو الفضل ختلانی است و سلسله ارادت وی به جنید بغدادی منتهی می شود.

تذکره نگاران این طایفه در شرح مناقب شیخ تفصیلاتی داده اند ولی اکثر به تخمین سخن رانده اند مقام فضل و پایه معرفت ومراتب وی در سلوک و شرح زندگانی او از کتاب قیمت دار خودش (کشف المحجوب) بخوبی آشکار می شود . 

در این کتاب چنانکه شیوۀ مقربان است از سلطان ذکری بمیان نیامده ولی آشکارا واضح می شود که شیخ را با دارا لولاده محبوبش غزنه چه اندازه محبت بود چند جا در کتاب خود آنجارا بنام حضرت غزنه ذکر کرده و از اینکه نتوانسته تمام کتب خود را به لاهور آرد تاسف خورده شیخ علاوه بر کشف المحجوب یک دیوان شعر و پنج کتاب دیگر نیز داشته که بعضی را در حیات او دزدی کرده دیگری بنام خود نموده و بعضی پس از وفات وی از میان رفته و تنها کشف المحجوب باقی مانده است و آن بهترین کتابی است در تصوف و طریقت و تاریخ عرفا وشح مصطلحات  شان و تقریباً نخستین کتابی است که در زبان دری در تصوف نوشته شده شیخ در لاهور وفات نمود و پیکر پاک او را در همان جا بخاک نهادند و اکنون مرجع احترام و از مفاخر مشترک ما و مسلمانان آن دیار محسوب می شود وفات شیخ در (٤٥٣) اتفاق افتاده.