ارا به و تور؟

با برد و جمله آلات جنگی ارابه Carriage را با ضرب زن و تنگ یکجا نام میبرد و این تاکتیک جنگی را تقلیدی از طرایق جنگی غازیان روم ( ترکیۀ عثمانی ) می شمارد ، که به جهت پناه تفنگچیان و رعد انداز ان که در پیش سپاه بودند ، صفی از ارابه تر تیب نموده با یکدیگر به زنجیر اتصال میدادند  در جنگ پانی پت ۹۳۲ هـ ۱۵۲۵ م بقيادت استاد علی قلی هفت صد ارابه ترتیب شد و بدستور روم ارابه ها را بجای زنجیر به خام گاو بافته Twisted bull hides با یکدیگر بستند و در میان هر دو ارابه به شش یا هفت توره Tura بود ، که تفنگ اندازان در عقب این ارابه ها و توره ها ایستاده تفنگ می انداختند.

بابر در اسباب قعله گیری Besieging-inplements تور و شا تو Scaling Ladder را ذکر میکند . که این توره را به Testudos یعنی سپریا  پرده یا Palisade ترجمۀ کرده اند و اکنون در افغانستان کلمه تور بضمۀ اول و واو مجهول ، به معنى مشبک Reticulatus تا ر های نخی است و البته برای مقاصد دفاعی از حمله تیر و شمشیر سپری را از شاخه های درختان و نباتات مانند : سبد بافتند ، و آن رادر دست میگرفتند ، و یا پیش روی دشمن حايل می ساختند.

بقو ل بداونی : در بین دو ارا به شش هفت تو برۀ پرخاک تعبيه می نمودند ، تا تفنگ اندازان در پناه ارابه و توبرۀ پر خاک تفنگ اندازند، سواران از اطراف و جوانب بیرون تاخته به مدافعه و مجادله قیام نمایند ، ووقت ضرورت باز به عقب ارابه معاودت کنند .