فرق میان کشتاسپ و پدر داریوش

از کتاب: افغانستان ، فصل سوم ، بخش مدنیت اوستائی

حامی زرتشتر و پدر داریوش:

برای رفع اشتباهات کسان مربوط به موضوع فوق باید یک مسئله دیگر را نیز روشن ساخت و آن عبارت ازین است که کشتاسپ حامی زرتشتر که مرکز سلطنتش شهر بلخ بود غیر از کشتاسپ پدر داریوش پادشاه هخامنشی فارس است. اول این را باید متذکر شویم که زردشت و کشتاسپ اسمای عام هم میباشد و از جمله کشتاسپ هائی که گذشته، یکی هم پدر داریوش شاه هخامنشی است بعضی ها در قطار اشتباهات، دچار یکی دیگر هم شده و کشتاسپ پدر داریوش را حامی و معاصر زرتشتر میدانند حال آنکه این مسئله سراسر غلط و بکلی بی اساس است.

پیشتر در اوایل این فصل متذکر شدیم که اوستا قطعاً هخامنشی ها را نمی شناسد و از هیچ کدام آنها نام نگرفته و حتی در قسمت های جدید اوستا که در عصر پارتی و ساسانی یعنی بعد از ختم جلال هخامنشی ها جمع آوری شده باز هم اثری از هخامنشی ها نیست و باید هم نباشد زیرا از نقطه نظر زمان و مکان میان اوستا و هخامنشی ها فاصله زیاد است علاوه بر اینکه ما بین عصر پدر داریوش و زرتشتر بلخی رویشتاسپه (کشتاسپ) شاه باختر اقلاً ۵۰۰ سال فاصله است پادشاه نبودن پدر داریوش دلیل دیگری است که این قبیل مفکوره ها را از میان میبردارد.

داریوش در کتیبه های خویش وقتی که از خود و پدر خود سخن میزند هیچگاه پدر خود را پادشاه نخوانده و پدرش گاهی سلطنت نکرده است ویشتاسپه پادشاه باختری حامی زرتشتر سپنتان با تشریحانی که دادیم یکی از پادشاهان خاندان اسپه بلخی است که او ستا او را به عنوان "کی و یشتاسپه کبیر" یاد کرده است.