فتح بدخشان و بلخ
دو روز بعد از وصول شاه جهان بکابل امر قشون کشی ولایات شمالی داده شد، و شهزاده مراد بخش در ۲۴ ربیع الثانی از چاریکار نهضت نمود(۲۶) ربیع الثانی در پروان و (۲۷) آن در گلبهار توقف کرد، بعد ازآنکه قشون پیش رو او کوتلهای دشوار گذار هندوکش گذشتند(۲۹) ربیع الثانی شهزاده با امیر الامراء علی مردان از گلبهار حرکت و هفتم جمادی الاولی بپای کوتل تول و در (۸) ازان عبور کرد، درین موقع خسروخان پسر نذر محمد خان حکمران قندوز بصورت تسلیم بحضور شهزاده رسید و قشون مغولیه (۹)جمادی الاولی از کتل گنبذک که سرحد سوبۀ کابل بود عبور و به (۱۲) جمادی الاولی قلعۀ کهمرد را تصرف کرد و (۲۰) ماه مذکور بر قلعۀ غوری که قباد میر آخور محافظ آن بود یورش آورده و بعد از جنگ شدیدی آنرا بدست آورد و نظم و نگهداری آن باهتمام خان مفوض گردید. اما موکب شهزاده مراد بخش براه سراب روی به قندوز آورد، و (۱۴) جمادی الاولی به نارین رسید، و (۱۵) ماه مذکور پن نیلبر آمد، و شهزاده قندوز را به راجروپ و سید اسدالله سپرده و (۲۱) جمادی الاولی بصوب بلخ نهضت نمود.
در چهار شنبه (۲۷) ماه مذکور بدون دیدن کدام مقاومت در موضع پلاس پوش که دو گروهی بلخ است نزول نموده و پسران نذر محمد خان بهرام و سبحان با جم غفیری از بزرگان بلخ بحضور شهزاده رسید و تسلیم شدند و (۲۸) جمادی الاولی موکب شهزاده فاتحانه در جلکاری چار طاق که پیش دروازۀ شتر خوار حصار بلخ واقع بود نزول نمود، و رستم خان و‌محمد قاسم میر آتش درون شهر در آمده و به ضبط ابواب پرداختند، و قلعۀ بلخ را که پنج و نیم کروه دورادور آن می شود با جدید مضبوط کردند، ولی نذر محمد خان باوجودیکه شاه جان به وی پناه داده بود و شهزاده هم زینهار بخشید، فرار بر قرار اختیار نموده و بتاریخ سوم جمادی الثانیه (۱۰۵۶ه) شهر بلخ تماما مفتوح و مقر موکب شهزاده گردید.
نذر محمد خان از بلخ گریخته و با جمعی از بستگان خود به شبرغان پناهید، شهزاده مراد بخش به مجرد و رود بلخ بهادر خان و اصالت خان با ده هزار سوار به تعاقب وی گماشت، بلخ بهادر خان و اصالت خان را با ده هزار سوار به تعاقب وی گماشت، بعد از آنکه در چار گروهی شبرغان با لشکر جمع کردۀ نذر محمد خان مصاف دادند، مشار الیه تاب مقاومت نیاورده به اندخو و از آنجا به مرو گریخت و بستگانش به چارجوی بخارا عقب نشستند، و باین صورت صفحات شمال مملکت تا دریای آمو از مخالفین مغولیه هند پاک گردید(۱۸).