نوا در لغات و تعابیر
علاوه بر اسمای رجال و اماکن و کتب مذکور در متن زین الاخبار- که در فهرست عمومی این کتا داده شده- برای استفادۀ کسانی که فوائد لغوی و دستوری را درین متن متین دری می جویند فهرستی را از لغات و تعابیر نادر این کتاب هم ترتیب دادم،تا خوانندگان گرامی بسهولت بتوانند، مواقع استعمال این مواد لغوی را درین بیابند.چون معانی این کلمات را در پاروقی ها شرح داده ام، تکرار آنرا درینجا روا نداشتم.
(حبیبی)
الف
آبانگان (جشن) آشنا(شنا)
آب ریزگان(جشن) آمدن(یه آمدن گرفتند)
آذر ریزگان(جشن) آینه فیلان(آله)
آزخداه(آتشگاه) آهاری (عید)
آسیب نرسد (تماس) آهسته (مرد)
ابر(بدو فتحه) بارگی (اسپ)
ایستا(کتاب) باز (عید)
احداث(مالیات) باکور(عید)
اردی بهشتگان(جشن) بپیوستند (حرب را)
از آنچه (زیراکه) بتیکان (عید)
استا(اوستا) (رک: ابستا) بجر(سلاح)
اشتک(عید) بدست (بلست)
اشوک(آهوی) برعموم (عموما)
اکدوس (عید) برآن جمله (همانطور)
آگنی هوتریان(فرقه) برین جمله (همینطور)
امر کجریان (فرقه) برید(اسپ)
انشیان (فرقه) بریدان (جمع)
اویسی (قالی) بربت (عید)
ایچ (هیچ) برسده=برسدق (عید)
ب بریدی(قطع)
باتو (درخت) بسنت (عید)
باحور(عید) بشاره (عید)
بغ (مرغ) پورارتگ (عید)
بگتی (فرقه) پوهول (عید)
بنالنده (رک: نالنده) یهای (عید)
بوری (روزه) پیچید(قلعه اندر پیچید)
بهار جشن (رکوب الکوسج) ت
بهراره (فرقه) تابور (عید طور)
بهر: تا بیددن (گرم کردن)
بیاهخت (ترکان را) تباه کردن )راه)
بیاهختند (پرکاه) ترشولیان (فرقه)
بید بیدان (عید) ترویه (روز)
پ تمکین (یافت)
پادشاهی (مملکت) تود(توت)
پائیدن(مپایید) تهالی (آله)
پذیره (فرستد) تیرگان (عید)
پلیته (شمع)
ج خ
جست کند(حسبت) خالی شد(تنهاشد)
جل بهگتیان (فرقه) خایه زرین (بیضه)
جنو (زنار) خربران (خاوران)
جهندر بهگتیان (فرقه) خردادگان (عید)
چ خزیده (اشکها)
چاهامه (عید) خواسته (مال)
چتری (کشتری) خواسته (بدو معنی)
چشم (شد)=(رسد)= باز دارد) خوانش (افسون)
چکر (سلاح) خیاره (فیل)
چند بن (استعمال شاذ)
چهار سو (مربع)
چیتر جشت (عید) د
دارخاشاک(جاشک)
ح داروئیان (اطباء)
حاصل (آید-باشد) درم رود (رواج)
حنکه (عید) دروب هر (عید)
درودگر (نجار) رودزدن (مطرب)
دست (شطرنج ونرد) رویین (طاس)
دنبان (فرقه) ز
دنح (عید)
دی (عید) زبان: کرد(وعده)=(داد)
دیواتری (فرقه) زهره : (نبود کس را)
دیواریستی (فعل) زودیاب تر (سریع الادراک)
دیوالی (عید) زیتون (عید)
دیناوریان (فرقه) ژ
ذ ژاتر(عید)
ذرع کردند (صرف قوت) س
رامانیان (فرقه) ساگارتم (عید)
راهداری (رهزنی ) ساله بسال (هرسال)
روا باشد (احت زن) سختن: بسختی (بضمه سین)
رودگان (جمع روده) سرشوی (عید)
رود آب (روده آب) سرمه (سرمق)
سرکس (بادی گارد) صیدقیا(عید)
سرو(شاخ) ط
سنکه (آله) طورتابور (عید)
سیر سور (عید) ع،غ
ش عاشور (عید)
شبدیز(اسب) عرابا (عید)
شد (الشاد) عزیز کردن (گتابرا)
ازدین شود (بر آید) عصارت (بدو فتحه)
شورید(کار بشورید)= راه شور بده بود) عورت شد(شهر)
شهریورگان (عید) غوغا(باغبان)
شیانی (درم) ف،ق
ص فرمان یافت (مرد)
صاحب خبر(جاسوس) فرونکرد (نیول نکرد)
صحبت (وسیله) فسح (عید)
صدره (لباس) قلیده (قلاده)
ک گروستن: بگروستند
کارنامه (کتاب) گسترده (خبر)
کاوکیل (؟) گنه (چوب)
کبور (عید) گورتر (عید)
کبش (کوهی) گوسپند کشان(عید)
کت (تخت ) گونالهید (عید)
کتابه (نوشته) ل
کراره (عید) لازم کردن (ملزم کردن)
کش (که اش) لکهین (روزه)
کشتکرتیان (فرقه) لند(ذکر)
کشتکرتیان (فرقه)
کنارۀ پادشاهی (سرحد مملکت) م
کناش (کتاب) مالیدن : بمالیدند و ادب کردند
کنتش نیست (عملی نشد) مانسرتک (عید)
کنند (کلند) ماهاتن (عید)
گ متنکر(شد)
گران کرد (دل) متوجهان (اعزه)
مجله (عید) ن
مرده گشت (مرد) نار(انار)
مرد گیران (قد مرد) نالان (مریض) شد
مزد یافتن (ثواب) نبرد آوردنک آرد
مشغله (هنگامه) نر (آلت تناسل)
مشتشفار (زر) نزع کرد (عزل)
مکابره (به) برفتند نیاح (عید)
ملکالیان (فرقه) نیرو سنگ (نریوسنگ)
مهاکافیان (فرقه) نیکسیان (فرقه)
مهرگان (عید) و
میش سار (تخت) ورد (عید)
ویریان (فرقه)
هـ هولی (عید)
هاربدان (هیبرید) هول: هولتر (مهیب تر)
هتریج (عید) ی
هربالی (عید) یعقوبیان (فرقه)
هندولی (عید)
(2)
در بارۀ چند لغت
بیشکانی بیستگانی؟
این کلمه در هر دو نسخه بیشکانی است، که من آنرا بیستگانی نوشته ام، و بارها درین کتاب مذکور افتاده است.
در بارۀ کلمۀ بیستگانی مرحوم سعید نفیسی در تعلیقات بیهقی (3-1062) شرحی ممتع دارد، و من درین کتاب از مفاتیح العلوم خوارزمی آنرا تعبیر دری کلمۀ عشرینیه تازی نوشته ام، که مواجب یکفنر سپاهی در ماهی 20 درهم بود، و آنرا سالی چهار بار می پرداختند. ولی دراز نامنۀ ما بعد این اصطلاح دیوانی و نظامی توسیع یافت، و اگر مقدار و موعد ادای آن تغییر هم یافته باشد، آنرا بهمان نام قدیم خود استعمال کردند، چنانچه نظایر آن در کلام شعراء و نویسندگان کتب فارسی موجود است.
چون باتفاق مورخان اسلامی دیوان خراج و لشکر را خلیفۀ ثانی عمر بن خطاب بنا نهاده است، به خلیفه ثالث عثمان ن عفان. پس این قول گردیزی مورد تأمل است که گوید: «ولشکر را بیستگانی کرد» یعنی خلیفۀ ثالث.
چون در هر دو نسخه شکل کلمه بیشکانی است، و اگر املای آنرا بطور از منۀ ما بعد برگردانیم« پیشکانی» خواهد. و آیا این کلمه با اصطلاحی که امروز در افغانستان بشکل « پشکی» موجود است، ربطی نخواهد داشت؟
امروز مردم کلمۀ پیشکی را مأخوذ از «پیش» بمعنی مال و متاغی میدانند(چه نقد و چه جنس) که پیش از موعد مقرر ادای حقوق نقدی یا جنسی، علی العجاله بکسی پرداخته شودف و یا در سوداگری پیش از قبض متاع، بهای آنرا قبلا بپردازند. پس اگر این کلمه درینجا پیشکانی خوانده شود، معنی آن چنین خواهد بود، که خلیفۀ ثالث حقوق لشکریان را بطور قبلی و پیشکی پرداخت.ولی این حدس باوجود کلمۀ صحیح بیستگانی کمتر مورد قبول خواهد بود.
دار خاشاک؟
این کلمه در متن کتاب مکرر بهمین املاء امده که در فرهنگهای متداول دیده نشد، و در پارقی باین مطلب اشارت رفت. و هم در پاروقی بحوالت مینار سکی و هنیگ نوشته شد که صحیح آن جاشاک=جاشکه چوب زرد خوشبوی هندیست.
اگر این حدس و تصحیح دانشمندان مذکور را بپذیریم، پس دار= درخت است، و معنی کلمه «درخت جاشاک»= درخت جاشکه « باشد، که کلمۀ هندیست.
شیرمه وشنگل
نام شنگل در شهنامۀ فردوسی (7-2220ببعد) شنگل و در غرررثعالبی (561 ببعد) شنگلت و در مجمل 70 شنگل است. در اصل شیر لقب ملوک بامیان بود و در عصر پیش از اسلام و اوائل اسلام، و بامیان و نواحی آنرا فرضه هندمی شمردند(اصطخری).
احمد بن ابی یعقوب معروف به این واضح یعقوبی متوفی بعد از 292هـ. شیر را ملک بامیان میشمارد که خلیفۀ عباس المهدی بعد از سال 163هـ . در جملۀ ملوک دیگر اورا به اطاعت خویش خواسته و رسولی را پیش او فرستاده بود(تاریخ الیعقوبی 2-397).
همین مؤلف در کتاب البلدان گوید. « شهر بامیان در بین کوهها واقع است و در آن مرد دهقانی حکم راند که اورا اسد و بفارسی شیر گویند، وی بر دست مزاحم بن بسطام در ایام منصور مسلمان شد، و مزاحم دخترش را برای پسر خود محمد بن مزاحم بزنی گرفت، و هنگامیکه فضل بن یحیی برمکی به خراسان آمد پسر شیر بامیان حسن را در غورروند(غوربند) دریافت و بعد از آنکه بروغالب آمد، اورا بر بامیان باز گذاشت و باسم جدش شیر بامیان نامید(ص 51 البلدان)
باز همین الیعقوبی می نویسد:«فضل بن یحیی بن خالد بن برمک در عهد رشید در سال 176هـ. برخراسان والی شد، وی ابراهیم بن جبرئیل را با لشکر زیاد بر کابل سوق داد، و با او ملوک و دهاقین طخارستان را نیز فرستاد و درین ملوک حسن شیر بامیان نیز بود.
ابن خرداذبه در ملوک خراسان و مشرق، ملک بامیان را شیر گوید( المسالک و الممالک) و البیرونی در جدول القاب ملوک شیربامیان را می آورد(آثار الباقیه 102) و ابن حوقل گوید: که مملکت بامیان به شیر بامیان منسوبست (صورة الارض 2-449) .
شعرای قدیم دری نیز این لقب شیر بامیان را می شناختند منوچهری گوید:
بیش از همه شاهانست در ماضی و مستقبل
بیش از همه شیرانست در شیری ودر شاری
(دیوان 104) و ظاهر است که درینحا شیر بامیان و شارغرجستان مراد است،
ناصر خسرو و قبادیانی متوفی 481هـ بیتی دارد، که آنر طایعان دیوان او مسخ کرده اند و من آنرا چنین میخوانم:
مر طغرل ترکمان و جغری را
با بخت نبود و با مهی کاری
استاده بدی به بامیان شیری
بنشسته بعز در بشین شاری
که درین بیت اخیر بپامیان و در بشیر کلمات بی معنی را طبع کرده اند (رک: دیوان ناصر خسرو ص 468) ناصر خسرو و بر تسلط سلاجقه فسوسها دارد و گوید قبل از ایشان درینا ملوک داخلی بوده اند و در بامیان شیر ایستاده بود و در بشین (پایتخت غرجستان) شار بر تخت نشسته بود.
پس این شیرمه که بقول گردیزی ملک هند بود، همین شیربامیان است و مه بکسرۀ اول بمعنی بزرگ و عظیم صفت اوست.
در مروج الذهب مسعودی این کلمۀ دری شیرمه را بشکل عربی شبرمه طبع کرده اند و مسعودی گوید: شیرمه ملک من ملوک بامیان
فردوسی شنگل را پدر سپینود شمرده که در غرر ملوک الفرس ثعالبی شنگلت است و گردیزی این شاه را شیرمه خواند، که دخترش را به بهرام گور دادو ولی در دورۀ اسلامی این لقب عامتر بود، و ما می بینیم که طاهر بن خلف از اعقاب صفاریان سیستن در حدود 381هـ نیز به «شیر باریک» معروف بود ذیل تجارب الامم 159) و همچنین بموجب تاریخ سیستان لیث بن علی پادشاه صفاری سیستان «شیر لباده» گفتندی و نیز ترشحی در تاریخ بخارا گوید که «شیر کشور» پسر پادشاه ترکان فراجورین یبغو بود،
بهر صورت شیران بامیان غالبا از اخلاف شاهان کوشانو یفتلی بوده اند، چنانچه مسکوکات ایشان هم بدست آمده است.
(3)
ابن رسته و گردیزی
ابوعلی احمد بن عمر بن رسته اصفهانی از جغرافیادانان قرن سوم هجریست که کتابش الاعلاق النفیسه در مجلد هفتم سلسلۀ کتب جغرافی عربی بسعی دی غوجی در یدن 1891 م طبع شده، و قراریکه خود مؤلف تصریح میکند، عصر زندگانی در حدود 290ق بوده است.
چنین به نظر می آید که این کتاب یکی از منابع و مدارک گردیزی در تألیف زین الاخبار بود، در مباحث خزر، بلکار، مجغزیان، سقلاب، روس، سریر، الالن این کتاب، نزدیکی و هم آهنگی فراوانی بین ابن رسته و گردیزی موجود است، و حتی توان گفت که گردیزی از یک نسخۀ قدیم مکمل اعلاق النفیسه ابن مباحث را ترجمه کرده است و ما این مطلب را در چند نمونۀ ذیل نشان میدهیم:
ابن رسته
بین البجاناکیة و الخزر مسیرة عشرة ایام فی مفاوز و مشاجر حتی یوا قوا بلاد الخزر، و بلاد الخزر بلاد عریضة یتصل باحدی جنباتها جبل عظیم.
گردیزی
اما میان بجناکیان و خزرده روزه راسهت اندر بیایان و درختسان و بیشه است تا بخزر رسد، وولایت خزرجای فراخست، و بر پهلوی او کوه عظیم است
ابن رسته
و اما الروسیة فانها فی جزیرة حوالیها بحیرۀ و الجزیرة التی هم فیها نزول مسیرة ثلاثه ایام مشاجر و غیاض، و هی و بیة ندیة اذا وضع الانسان رجله علی الارض تزلزت الارض من ندوتها.
گردیزی
اماروس: جزیره است که اندر بحر نهاده است. و ابن جزیره سه روزه راه اندر سه روزه راهست، و همه درختان است و بیشه و زمین او بس نم دارد، چنانکه اگر پای نهی بجنبد زمین از نم.
چون این کتاب قدیم جغرافی مهم بود، درین حصص مشترک، برخی از اختلافات ابن رسته را با گردیزی در ذیل این سطور آوردیم، که در تصحیح متن سودمند است:
عنوان خزر این کتاب:
الشاد: ابن رته – ایشا چند بار مکرر
سارغش: ابن رسته- سارعشن.
ختلع: ابن رسته – هب نلع- یا حسلع (بدون نقاط)
طرادها: در اصل چنین بوده، ولی بسند برهان فاطع (ص1350 طبع معین) به طراوه تبدیل شد اما در متن ابن رسته گوید:
خرجو باسلحۀ تامة محلاوة و اعلام و طرادات و جوانشن محمۀ اگر این کلمه را اطراد مبالغه طارد بخوانیم، معنی آن کشتی سریع جنگی باشد، که درینجا مراد نباشد، و بنابراین آنرا طراد بکسرۀ اول و جمع طرادات» بخوانیم ، که معنی آن نیزۀ کوتاه باشد (المنجد) و عین ترجمۀ کلمات ابن رسته است.
پیر باشد
در هر دو نسخه نیز باشد ابن رسته و فی کل محلة منهم شیخ او اثنان یتحاکمون ایمه بابن سند در متن پیر باشد گرفته شد.
ناحیت برداس:
کلمۀ بر داس بحدس تصحیح شد، ولی چون به ابن رسته رجوع شد، در آن هم چنین است:
و بلکار متأخمة لبلاد برداس.
املان؟
در ابن رسته نام ملک بلکار المش است،
سه گروه:
در ابن رسته نامههای سه گروه: بر صولا-اسغل- بلکار است
ستد داد!
بسند ابن رسته تصحیح شد که گوید: و الخزر تتأجرم و تبایعهم!
سیم!
در هر دو نسخه سیوم؟ است. ابن رسته گوید: لیست لهم اموال صامتة، انما دراهمهم الدلق یتروج (یتروج) الدلق الواحد بینهم بدر همین و نصف.
فهرست قبایل و خاندانها
آ
آل ابی طالب 183و268 اسکندریان 602و602
آل باوند 156 اصحاب کهف 498
آل بویه 205.348،364،417 اکاسره83
آل باینوجر 293 امر کجریان637
آل رسول (ص) 117،160،170176 اوبهگتیان 635
189،263 و 269 اهل ردت 127
آل زیار 336.337،358،363،539 اهل یمامه 127
آل علی (ع)152
آل کریز 232
آل محتاج205و336 ب
آل ناصر 20
بابکیان175
الف بجناکیان 583
اسکل 585و586 برمکیان 151و161و163
بلکاریان 583 جندر635
بهادروریان628 جهمیه262
بهاطیه 387و414 جهودان127
بنوحمدان198
بنی اسرائیل 41.60.476. 477 481 چ
بنی الاشعر 226 چتری 627
بنی امیه 116.118.133.134.242 چغانیان 9.201.288.336.342.345.347.348
246.248.257.258.462.467 345.347.351.367.405
بنی تمیم 249 چگلیان 565،566
بنی شیبان 171،184 چندالان 613.614
بنی مضر242.263.264
بنی نمیر182
بنی هاشم 150.202
ح
پ حبشیان 463
پارسیان 601.602
حروریان263.280
پیشدادیان 5و1.31 خ
جتان 413و415 خاندان امارت163
جلیهگتیان634 خاندان لویکان غزنه 306
خرم دینان 177.180 س
خلخیان 556و555 ساسانیان8.1022.63.353
خوارزمشاهیان 374 ساکتیری 613
د سامانیان .433.201.202.205.319.353..
دودمان مهران 90 201.329.18.9
دیلمیان 161و203 سید جامگان 155.184.279.281
دیواتری 632 سگزیان 387و388
ر سمنانیان623
راترشولیان641 ش
رامانیان 624 شودریان613
ربیعه 169.262.253
ز ص
زطیان 176.177.463 صفاریان9.10.186
زنگیان463 ط
زیدیه 170.176 طاهریان 9.10.166.297.310
ع قبیله بلاندر 550
عباسان117.134.165.172.177 قبیلۀ بنی بکر265
187.197.231.301.458 قبیلۀ خرخیز=خرخیزیان
462 قبیلۀ شما 483
علویان 148.171.172.184.185 قبیلۀ فوری558
202.268 قبیلۀ قیس عیلان 252
غ قبیلۀ کیماک 551-553-555-556
غزنویان8.297.328.539.599.606 قبیلۀ یشحب 253
ف ک
فریفونیان 372 کابالیان622
ق کامگاریان 332
قبایل بربر292 کشتکرتیان 638
قبطیان 602 کمیجان345
قرمطیان127.187.189.391 کیانیان10.43
قبیلۀ اجلاد550 کیماکیان=قبیله کیماک
قبیلۀ ایماک550
گ نکربتیان627
گنگایاتری627 نندریان587
م و
ماموتیان 117 ویریان637
مجغزیان 586-588.591 هـ
مروت 587
مضریان=بنی مضر هیطالان67.84.228.237.554
مهاکالیان618.630 ی
مهودیان 621 یعقوبیان 490
ن یغمائیان554
نبطیان64 یمانیان262-264
فهرست اماکن
آ
آبسکون 191 355.369.376.383.405.434
آتشکدۀ نوبهار52 الف
آذربایجان48.51.65.77.79.151 ابرشهر227.228
164.175.181.182.211.253 ابیورد 416
301.316 اتک386
آذرخوره 526 احد(حرب)464
آگره398و533 اردشیر خره 55.66.82.91.
آلمان15 اردبیل88.182.183.253
آله آباد391.402 اردن 128
آمل191.249.275.310.325 ارغنداب 46.306.307.421.422
328.355.358.383.395.426 ارکند618
ارمنینه 736.375.569.375.265.394 املان 584
اروپا85 اندراب 293
استانبول 8 اندرخ 373
استخر88 اندلس 373
استرآباد193.290.357.364.427 انطاکیه 59.85.178.480.606
اسفراین179.180287.322 انگلستان 6.12.18
اسروشنه 179.180.287.322 انیسو261
اسفراین382 اوجین618
افریقا=افریقه=افریقیه129.163 ایران8.35.31.43.46.49.52.53
افس499.608 76.78.89.93و101.103.163.175
افغانستان 8.67.104.154.159.161. 175.410.526و544.565
الان595 ایران شهر32.39.61.62.71.73
السغ کول566 89.101.104.546
ایقان341 بدخشان410
ایلاق346 بربر546
ایوان مداین 94 برداس582-585
ب بردعه82
باب الابواب 78.82.88 برسخان56-567.571
بابل33.35.36.69.479.484.489 برلن =برلین10.13.22.297.317
489 326.328.344.345
بادغیسی 66.211.237.280.308 416.420
بادیه 184.187249.424 بستام231
باری 399 بشین393
باسند347 بصره65.66.67.101.133.151.71
بامیان76.285.293.306393 228.231.236و238.240
بحرین71.187.230 بطایح206
بخارا191.191.199.201.238.239 بغداد65.88.9.151.153.156
248.268.279.282.286.318 182.185.188.196.198.200
361.364.367.369.372 301.310.315.319.322.323
326.336.360.381.425 به آمد187
462.546.611 بهمن آباد 55
بغشور366.572.573 بیت المقدس 50.54.101.128.454.
بلاش کرد44 460.461.476.479.482.588
بلخ43.52.66.186.211 بیرون8
27528-285.290.292.293 بشمند279
306.308.385.290.293.306 بیکند238
344.356.366.376.377 بیمند235
بلعمان 192 پ
بلکار582.584.591 پاراب 551
بلوچستان55.245.393 پارس82.88.91.139.171.203
بنجیکت568و595.596 پاریس 526
بورآباد328 پایش 576
بور آباد328 پتر زیورگ 9.229
بوزگان382 پشاور385
پنجاب176.346.394.427 409.411.416.547.549.554
پجوای 305.306.422 ترکشی 595
پوشنگ29.41.66.166.211.280 ترند293
284.297.307.308.364.372 تضزغز548.554556.567.568.571.572
پونچه 576 تکسیلا 439
پیرومک552 تگین آباد305.306.421
ت توران 39.41
تاجیکستان346.551 تورفان571.572
تاشکند322.346.375 تولک359.566
تاکیشر402 تورکیه85.178
تاهرت393 تهران6.8.10.15.22.23.64
تبت39.560.562 334.337.342.344.345.349
تخارستان66.84.211.225.284 352.357.379.380.383.380.
تخسیان 597 تیه485.486.489
تدروف576
تراکیه 85 ث
ترکستان14.43.48.52.53.59.77
84.86.89.90.92.93.229.258 ثنبوس 89
303.336.368.389.406
ج
جاجرم 351 جیحون79.249.268.317.328.335
جاهه355 340.342.344.383.389.404.406.413
جبال عراق 128 جیرنج 263.332
جتر کوت 617 جینابخکث 557.572
جزیره 85.149.170.173.280 چ
جلال آباد 8 چاچ=تاشکند
جلندهر 617 چالوس 328
جمل (حرب)131.176.233.234. چاه اریس 153
جند245 چگل595
جندان594 چین 21.39.248.330.546.554
جنوب 8 چین و ماچین 59.68.604
جور 91 جوزجان 250.269.290.349.679.765. ح
جوزجان 250.456.357.362.280. حایط بنی عامر 232
جوی مولیان 369 حبشه 164.453.546.604
جوین 350.351 حجاز164.169.241.244
حصین 287 خراسان8.9.19.21.41.52.65.
حکت 571 181.183.189.192.173و180.181
حلوان60.82.166.167.203.266 264.268.278.289.284.261.
حمص 85 289.292.298.240.300.304.308
حیره74.112 414.416.345.430.423.441
خ 414.544.546
خاجو573 خربران 65
خااخره 287 خرتنگ 33.343.368
خانقین 167 خرکرد 44
خاوران 65 خرمک367
ختلان 344 خزر78.89.582.585.593
ختن562577.577 خزران591
خلخ554.558.571 درۀ بولان152.387
خلم 345.356 درۀ نور401.402
خهجان576 دریای روم 129.408
خمدان377 دریای کابل 401
خوارزم 8.20.84.117.186و248 دژاحنف 228
260.315.358.369.34.379 دژنوشت 59
383.395.396.411.416 دسکور69.74.177
خوتکیال 596 دشت کتر 390.343
خوزستان 45.66.128.311 دلوغغ596
د دنپور441
دارابشاه56 دوشنبه 346
دامغان195 دهستان 38
ده وردی 202.347
دینوار175 رکن عراقی 153
دیرۀ رام 392.433 رن یمانی 153
دیلم 160.191194.203..204 روداتل584.587
دینوار175 روداسس552
دینور288.299 رودتفسخان867
ر روداغیان573
رازبندگ230 رودسغوق 552
رام اردشیر=بصره رودنیل41117.118.485.502.505
راولپندی439 رودیره577
رباط مادریگله439.440 روزگار 387
رحبه262 روس588.591.591
رخنه حموی 342 روم 39.50.58.59.61.67.72
رخود= قندهار 164و175.177.178.182.187
رزگان344 587.588.599.603.604
رصافه151 رویان310.358
رها85
ری 36.65.90.129.160.165.166 ژ
199.202.205.248.259.269 ژاشت345
323.326.338.340.348.351 ژرارک 359
373.417.418.426.463 س
ز ساجو573
زابلستان42.46.39.84.164.228 سارسامکث563
386.410.439.441.344.373 سالوس191.358
زبطره 178 سامرا176.177.301
زرنج191.292.359.364.386 سپاهیان=اصفهان
زم275.317 سپندانفان 429
زمزم153 سخاریب 50
زور265.267.288 سخجو
زوزن266 سرخس166.170.227.228.240.259
366.377.382.411.426
سرندیب 83
سریر593-595
سغد40.68.239.245.279.281. سویان597
شمدان38 سیستان 20.45.56.49.54.55.65
سمرقند44.163.165.200.239.245 318.326.327.331.333.350
293.296.31.319.322.323.325.222.335. 278و404.409.414.544
404.456.560.365.383.384.406.563.568 سیکت571
سمنگان344 سیموبم677
سیمساط178و182 ش
سنگ342 شابور129
سنگلاخ573 شادیاخ301.310
سوات60.167.204 شام49.65.79.85.127.132.148.149
سورا127 176.178.240.245.248.252و265
سومنات411.412.414 شراة253
سویاپ596 شوروی551.555
شومان345.347 طبس الضاب212
شیراز82.96.185.316 طبسین212.227.284
ص طرابلس غرب 292
صفا465 طورسینا484.488.501
صفین(حرب)131.233.457.459 طوس 33.48.184.192.227.242
صنعاء38 373.411.416.429.435.462
ط ع
طابران 355 عبادیان 60204
طاق 386 عبدالقیس71
طالقان 175242.275.261.275 عدن226
طاهریه395 عذیب 204
طایف 244 عراق20.39.60.68.74.81.82.103
طبرستان36.4÷.÷56و÷60.÷8÷.÷83 116.117.121.133.147.149.156
190.191.193.195.202.206.324 238.241و244و246و252-265
345.421.517.320.590 264و266و282و284.29.434.312
طبس 373 330.379.421.462.544.546.695
عرب 323 فاریاب 79.257.261
عرفات129.2288.232.465 فاریاب 79.257261
عموریه178.179 فارمیه85
عیس آباد158 فرات41.56.65.81.117.131.
عین الشمس 117.133.261 149.170.206.231.233.267
عین التمر79.158 297.311
عین الشمس 117.133.261 فرانسه15
غ فراه312.359
غرجستان230.393 فربر328.395
غرچه 189 فرغانه248.250.256.267.286
غزنه=غزنین8.12.19.20.22.46 301.307.322.352.378.518
411.413.415.416.418.421.432. فضل آباد278
423425428.430.431.433 فلم19
436439.441 فیروز=انبار=استاداردشیر
غور359.387.437.584 فیض آباد201.346
غوربند285 فیون118
ف ق
قریه بشجهه 382 قلعۀ سنام
قره باغ 439 قلعۀ سامد کوت438
قریۀ خاقان ترکی 279 قلعۀ سونی پت432
قریۀ سامان 319 قلعۀ غورک 391
قریۀ مادمرغ رود بارزم 385 قلعۀ کبول 208
قصر منستیر292 قلعۀ نندنه 394.395
قصر شیرین 94 167 قم 52
قمول572 کاظمه 71
قندابیل245 کالف604
قندز بلخ 54 کالنجر402
قندهار46.49.78.152.306 کتابخانۀ ادب297
قنسرین 85 کتابخانۀ بادلیان6/18.229
قنطرۀ جرخیان390 کتابخانۀ کینگز کالج 6.13
قنوج397.399.624 کربلا454
قیرات32..335.374 کرمانشاه164
قیروان292 کروخ 307
ک کش248.278.279.370
کابل8.25.46.49.70.87.164.166 کشکری617
228.234.248.277.280 کشمیر59.84.388.394.395.401
کنداوتاعی552 کوه یبغو567
کند دز 36 کیف585
کورجبال351.360 کی کرد44
کوفه35.65.74.103.132.133.148 کیمکا 554.558.584
151.179.180.189.212.236.242.243.246.253.264.265
کومبرکت565 گ
کوه البرز 35 گجرات36.412
کوه دماوند 36.37.520.526 گردیز8.12.306.364.369.417
کوه جیل565 گرگان38.42.52.79.84.191.193
کوه زهر 563 304.306.309.310.323.325
کوه کشنوز390 334.336.338.351.358.363
گنگ399.617 283.278.293.259.318.233
گویان=گوین227.290.350 409.410.343.534.345.56.604
گیلان=گیل203.325.428 محکم357
ل مداین55.74.75.88.91.92.173
لاهور391.402.433 مدینه93.113.127.128.133.147
لستانه436 مراغه181
لکهنوو397 مرو32و77.103.129.163.166
لغمان441 169.192.199.229.231.233
لندن15.21.22.391.548.612 248.251و253.258.261.283.293.295.299
لوهرکرت402 332-335.340-343.456.369
لیدن455 284.298.299.296.278.253.236
لیلان565 مرورود288.237.242و245و257
م مروشاهجهان 280.334.366388
مادون النهر348.353.368.376.382
مازندران44.45.156.338
ماسبذان175
مرو465
ماوراء النهر 66.77.79.155.164.179
مسکو9.297 ملطیه178
مشکوی166 منیج85
مشهد296 منصور413.431
مصر39.41.56.117.118.133.148 موزیم کابل19.20
مطبعۀ ایرانشهر13.22 موصل60.155.158.197.200
موقان 51 میافارقین187
مغرب 39.160164.165.221.604 میمنه261
مقام (ابراهیم)153 ن
مکران76.425 نباج232
مکشمیغناثور571 نجف269
مکه93.113.153.154.157.160 نخشب248.242.344.370
162.170.172.187.190.229 نخلیه232
نصبین67.68.149. و
نوجکت 279 واسط172.173.197.204.206.231
نوبه546 244.245.264.276
نوشجان548 واشگرد=فیض آباد
نوقان299.366 والشستان387
نویکت565.595 وخشاب345
نهرزاب42 وزیرستان8
نهرواله412 ویهند386.441
نیشابور129.199.183.186.192.195 هـ
266.231.258.259.261.263.266 هامون149
هرمزار شیر 66 هندوکش228
هریرود393 هیپان438
هلمند=هیرمند هیرمند46.53.306.307.421
همدان33.88.56.166.167.174 ی
همدان33.88.56.166.167.174 یآجوج و مآجومج574.604
هندوستان5.6.8.10.18.20.21.23 یرموک128
394.424.427.430.432.433 یمن 38.44.45.90.160.164
414.426.237.430.432.432 253.271.544.546.560
433.437.446.532.534 یونان85.499.602
فهرست اعلام
آ ابراهیم بن الپتگین حاجب 352
آتسزبن خوارزمشاه 117 ابراهیم بن اللیث180
آدم106 ابراهیم بن جبرئیل 228
آذین حشبنس جوری 91 ابراهیم بن صالح المروزی 309
آرش 90 ابراهیم زیدویه326
آزرمی دخت 102 ابرهه 45.453
الف ابن اثیر192.195.205.257.273
ابابکر[پسر حضرت علی (ع)] 130 332.344.338.340.343.347
اباطلحه جعفر بن مردانشاه347 378.3382.387.390.390.391
ابراهیم الامام 147.148.263.268 ابن اسفندیار190
ابراهیم بن الاشتر238 ابو الحارث محمد احمد بن الفریغون 361
ابن حوقل 85235.292.342.347 ابوالحسن ابن علی بن نصرمهذب الدوله 206.207
ابن خللدون206.235.320328 ابوالحسن شهرانی 303
ابن طباطیا، محمد بن ابراهمی 170.172 ابوالحسن محمد بن محمد المزتی 365.366
ابن عدی 132 ابوالعباس احمد بن حمویه 339.340
ابن مهنا261 ابوالعباس السفاح ف عبدالله بن محمد بن علی
ابن ندیم266.600.629 ابوالعباس المأمون بن المأمون خوارزمشاه
ابو العبای محمد بن احمد 344 ابو اسحق قاضی 293
ابوالفتح بستی 365 ابو اسحق قاضی 293
ابو الفتح بن العمید203.204.350 ابوبکر بن عمی الخباز 335 336
ابوالقاسم بن عباد372 ابوداود خالد بن ابراهیم الذهلی 260.265
ابوالنم ایاز بن ایماق 421 ابوریحان بیرونی ؛ محمد بن احمد 8.12
ابو النجم ایاز بن ایماق 421 20.22.34.42.44.50.363.398.401.409.410
ابو ایوب انصاری456 444.449.452.453.455.465.549.
ابو سعید عبدوس بن عبدالعزیز 426 ابو علی بن اسحاق343
ابو سعید احمد بن محمد خوارزمشاه 117 ابو علی چغانی احمد بن محمد
ابو سعید بکر بن مالک 202.349.352. مظفر 119.201.377.338.341.347
ابو سفیان186.236 ابو علی سیمجوری365.367.369.374
ابو سهل محمد بن الحسین الزوزنی 397 ابو عمران سیموجور328
ابو طالب (ع)112و455.456.465 ابولؤلؤ128.230.231.466.
ابوطالب رستم بن فخر الدوله، مجد الدوله ابو محمد زیاد 253
ابو عبدالله بن حفص361 ابو محمد عبدالرحمن بن احمد الفارسی 366
ابو عبدالله خوارزمشاء 374 ابو مسلم خراسانی عبدالرحمن بن مسلم
ابو نصر احمد بن محمد بن عبدالصمد 427 احمد حاج299
ابو نصر بهاء الدوله بن عضدالدوله 206 احمد دراز317.318
ابو نصر منصور بن بایثرا353 احمد ینالتگین خازن 425.431
ابی محمد الحسن ابو الهیجا198 اردشیر بن هرمز 72
ابی فروه کیسان 164 اردوان بن بلاش 63.64
ایبهوا484 ارسالوس 608
ارنواز 37 اسمعیل بن احمد سامانی 186.192.316
اریباسیوس القوابلی 610 اسماعیل بن طغیان 350
استاذسیس بادغیسی 152.276.277 اسود العنسی 127
اسحق بن احمد 326.330.331 اشعث بن محمد الیشکری 358
اسد (پسر سامان خداه)322 اشمویل (پیغمبر)487.488
افرونیطس اسکندرانی 610 المتقی بالله ابو اسحاق ابراهیم بن جعفر المقتدر 196.197.338
افلاطون 600.601 المستکفی باللهف ابو القاسم عبدالله بن علی المکتفی 197.199.340
البشاری 307 المظیع الله ابو القاسم الفضل بن جعفر المقتدر
البلاذری 176 200.202.380.381.388
المهدی ابو عبدالله محمد 150.156 امیر ایاز 420
160.275.283.289.295 امیر ایزدیار 438
الوحاطیس بطمیوس 606 امیر طوسی 374
الهادی ، ابو القاسم موسی بن محمد 153 امیر یوسف (پسر سلطان محمود غزنوی)
الیاروق الحاجب 425 امیه ابن عبدالله بن ابی العاص بن عبد شمسی 243
الیاس ابن اسد 322 اناس 235
الیاس بن اسحاق 330.505 اتج حاجب 367
ایلمنکر374 بخت النصر 54.101.476.479
ایلک خان367.369.376.378.382 بختیار203.204.206.208
383.384.388.390 بختیشوع بن جبرویل 611
ب بدر الکبیر ابو النجم بدر بن عبدالله حمامی 185.188
بابحور حاجب 344 بدین بن ورقاء244
با بخین دیلم 195 براز بن ماهوی 230
باربد 96 براز بنده بن بمرون 274
بار تولد9.13.14.230.258.286 برقعی 463
343.349.353.360.369.376 بروکلمن503.546
377.384.558.563.566.574 بستان بنی عامر232
574 بطام92
بو القسم خزاعی 274.275 بیهقی ابو الفضل محمد بن حسین20.22
بوتا479 363.371.395.416.417.424
بوغا الیاس 204 427.429431
بولاس609 پ
بولس 499 پروین بن هرمز62
بو معاذ فاریابی پشوتن ن گشتاسپ53
پروان دخت100.101
پیرایه ویشه 48
پییر حاجب 429
ت ثاسلوس606
تاهرتی 393.394 ثوریعم488
ترمذی176 ثیاذق مصری 503
تره کان خلج 372 ج
تقی زاده67 جالینوس 607.609
تگین خازن 390 جالیوس 609
تلک بن جهلن431 جاماسپ51.53
تمیم بن نصر264 جبرئیل بن یحیی 279.281
تور39 جبوبه286
تورتاش الحاجب383 جراح بن عبدالله الحکی253
توزون 197 جریر بن یزید بن جریر بن عبدالله البجلی 271
ث جستان بن و هسودان 325
ثابت بن سلیمان حسنی 124 جشنسب بنده 101
ثابت 560.562 جعده بنت لاشعت133.355
ثاثاس 607 جعده بن هبیره المخزومی 232.233
جعه بن ابی طالب465 چ
جعفر بن بغلا غز الحاجب 316.317 چنگیز553
جعفر الصادق [امام جعفر صادق (ع)] 160
جعفر بن یحیی برمکی 161 .163.288 ح
جغری بیگ داؤد بن میکائیل بن سلجوق 430 حاتم بن النعمان الباهلی 228
جنید بن عبدالرحمن 256.257 حاحوقا609
جیپال 385.386 حارث ثقفس 236
جیکسون 572 حبیب عبدالحی 8.10.12.19.25
جهانگیر تیموری 533 87.159.388.423.438.440
جمیز جینس 391 حجاج بن یوسف 172.231.239.240
جیه پال 390 حرب بن عثمان بلخی 253
حریر العقیلی 174
حسن بن القاسم العلوی داعی 191 حریش بن کعب بن ربیعه 255
حسن بویه ابو علی رکن الدوله 200.203 حسین بن علی بن میکائیل 429.430
حسن بن زید العلومی 185.303.304 حسین بن معدان 425
حسن بن سهل 170.174 حفصه بن منصور مروزی 289.290
حسن بن شیخ 253 حکم بن سعد253
حسن بن قحطبه 117.268 حکم طالقانی 280
حسن ابن علی الاطروش 190.191.193 حماد الکندی 173
حسن بن مظفر نیشابوری 117 حدالله مستوفی 45
حسن فیروزان 351 حمزه بن ادرک خارجی289-293.298
حسین بن سهل 332 حمویه بن علی 192.331.334.341
حسین بن طاهر364 حمید بن قحطبه 277.278.280
حسین علی بن ابی طالب (ع)130.132 حنظلۀ بادغیسی 311
حسین بن علی بن طاهر التمیمی 359 حیدر الکرار=علی بن ابی طالب (ع)
خ خواجه عبدالله انصاری هروی 80235
خازم بن خزیمه 275.277 خوارزمی 171.286
خاقانی 94.95 خیذربن کاوس 179.180
خالد بن الولید103.128.212.256 خیزران 156.158.285
خالد بن برمک 151 د
خالد بن عبدالله القمری 116 دارابن قابوس 370.371.378
خدیجه[دختر علی بن ابی طالب (ع)]131 دارمستتر50
خدیجه[همسر پیغمبر(ص),]455.456.459 دارنوش600
خراشه بن سنان الخارجی 287.288 داؤد (ع)476.477
خسروپرویز62.75.76.89.91.93 داؤد بن العبای بن هاشم بن ماهجور306.307
خلخ547.548 داور 228.234
خلف بن احمد 359.364.372.381 دراقن606
خلیل ادهم 8 دوبان منجم 166294
خواجه عبدالرزاق 394 دیبال هریانه 432433
دیوجالس609 رستم بن دستان 41.45.46.48
دیو داد بن زردشت 181 رستم بن فرخ زاد 103.212
ذ رشید بدیع توئی178
ذوالحمار=اسود العنسی رقیه دختر علی بن ابی طالب (ع) 129.131
ذوالقرنین=اسکندر بن فیلقوس رمله 131
ذهل بن شبیان312 رودکی 320.369
ذوالریاستین=فضل بن سهل روفس 608
ر ز
راجپال 399 زال55
رافع بن لیث بن نصر بن سیار 163.165 زبید226
زمخشری316.405.560 سران بن وتشتکان42
زوبن طهماسپ 42 سراورل ستین 562
زهیر بن المسیب 172 سرکس 96
زیاد بن ابیه=عبیدالله زیاد سعد خام330
زید النار العلوی 173 سعید بن بشیر283
زینب الاکبر 130 سعید بن مسلم 158
س سعید جولاه.273
سابور بن سهل 610 سفیان بن معاویه 546
سارغ394 سلامه 272
سالار بن بختیار ، نور الدوله 208 سلم بن احوز زمانی تمیمی 259.261
سامان خدابن حامتان 319.322 سلم بن زیاد بن ابیه240.241
سوزنی سمرقند 94 شریک بن شیخ المهری 268.269
سهل بن هاشم 332 شمردل بن شریک 244
سیاوش 44.46.47.90 شمردل ذی الجوشن454
سیفی هروی 41 شمعون 488
سیمجوری دواتدار 192 شوکپال 390
ش شهرستانی630.632.634.635
شابه بن الست89.90 شهریار بن پرویز100
شاپور بن اردشیر66.68 شهزاده خرم 533
شاپور بن ذوالاکتاف 72.251 شیبان حروری 261.264
شاپور بن هرمز 71 شیروی 93
شادان بن مسرور 313 شیرین 96
ص 263.267.268.271.272
صالح بن عبدالرحمن 230 277.280.287.289.297
صالح بن مسلم 250 304.307.308.310.316.319
صالح بن نصر کنانی 305 321و323و324و550
صفر یاقوس 600 طغرل بیک بن میکائیل بن سلجوق 436
صلابی 310 طغریل19.20
صیدقیا479 طلحه458
ضحاک33.40.520.524.526 طلحة الطلحات299
ضرار بن حصین العبنی249 طوس بن تور 44.46.48.49
ط طهمورث بن اینکهئ 6.31.32
طاهر بن الحسین. ذوالیمنین 166و170 طیطوس488
291.292.294.295.297.298 طیماوس طرسوسی 607.610
طاهر بن حفص 307 ع
طاهر بن خلف373
طاهر بن علی بن وزیر 324.325 عاصم بن عبدالله الهلاکی 128.257.258
طاهر مروزی 413 عالی کاهن486
طبری31.34.36.45.50.52.59 عامر بن اسمعیل 148.268
60.64.66.68.82.83.86.88 عامر بن فهیره455
علی بن قدر راحوق 401 عمر بن العاص131.133.233
علی بن کامه 364 459
علی بن محمد صاحب الزنج 184 عمرو الفرغانی بن ارنجا 179
علی بن موسی الرضا(ع) 170.176.296 عمرو بن سعد454
علی بن هشام 299 عمرو بن مسلم 250
علی تکین 404.410 عمرولیث صفاری 183.185.186.188
علی دامغانی 357 311.319.323.328.333
عمر بن اعین 274 عیسی بن علی بن عیس بن ماهان 290.292
عمر باو البعث 157 عیسی بن مریم )ع) 60.464499.500
عمر بن الخطاب 35.38.103.112 .113 عیسی بن موسی 272
عمر بن جمیل286.288 غ
غازی حاجب 417
عمر بن حفص صفری 152 غالب پسر استاد سیس 277.296
عمر بن هبیره 254و256 غالوس608
عمر بن هند 112 غدانه بن یر بوع249
غسان بن عباد296.322 فرعون 117.133.485
غفار اوف میرزا عبدالله 9.297 فریدون=افریدون
ف فصیحی 131.152.290
فادرون67
فادوسیان266 فضل بن سهل 166.169.170.174
فاروق=عمر بن الخظاب فضل بن کاوس بن خاراخره180
فاطمه بنت اسد 456 فضل بن یحیی برمکی 160.161.201
فاقوتوس608 فلاد قطورلی 609
فایق الخاصه 361.363.365.368 فلس حلقوری 609
فخر الدین مبارک شاه مروروذی548 فناخسرو ابو شجاع عضدوالدوله 203
فتگین خزینه دار 343.352.429 فنخاس486
فرخزاد بن خسرو 102 فیروز آبادی 242
فرخی 88.390.400412.413 فیروز بن یزد جرد 78.79.526
فردوسی 45.47.48.53.76.86.89 فیلافلس بطلمیوس 605
92.94.95.96.103.238.441 فیلقوس603
فیل منظر بطلمیوس606 قیس بن الهیثم السلمی 228
فیلوناظر بطلمیوس 605
فیلیدلقوس 481 ک
ق
قابوس بن وشمگیر ظهیر الدوله ابو منصور کاشغری 548.549.553
193.195.202.337.338.348.351 کالب489
قاسم بن مجاشع 260 کاوه35.36.38.40
قباد بن فیروز79.82.87 کدلیا بن احیقام بن شافان476
قراتگین 192.334369 کلچندر397
قدامه الحرشی275 کلماس609
قزوینی محمد بن عبدالوهاب 6.8.12.13.17.23 کیا دکتر صادق 10
قسطنطین 503 کی بازپسین 44
قسوره بن محمد 199 کی پشین 44
قفطی 117.606.607.610.611 کیخسرو بن سیاوش بن کیکاوس 47.49
قلطیانوس498 کی رش 44
قوماندان حرس قطی 124 کیقباد 43
کیکاوس بن کیقباد 44و46و48و77
کی لهراسپ 49و50و52
کیومرث 31.53
گ ل
گزاگوون9 لاذن607
گردیزی ابوسعید عبدالحی ابن ضحا بن محمود لاهزین قریظ260
76.97.130.131.171.206.208.267 لوقا 499
208.267.285.290.357.379 لهراسب40.90
389.444.445.480.484.491 لیلی بن نعمان191.192
208.267.286.287.389.399 لیث بن نصر279
گردیزی، ابوسهل مرسل بن منصور بن افلح م
گردیزی احمد بن ولک 21.615 مأمون 152.160.164.175.177
گرشاسپ41.42 178.180.182.199.277.288
گرگیم میلاد 90 مأمون بن محمد (خوارزمشاه)374
گنجور37 ماداب484
ماسرجس 607 113.126.128.129.131.132
ماسقوریدوس 608 محمد بن ابراهیم صعلوک 191
مالک الخزاعی 160 محمد بن ابراهیم الطاوی 396
مالک بن ریب 278 محمد بن اجهد 332
مانی بن طریف خراسانی 267 محمد بن احمد بن عیسی بن شیخ 187
مانیسون 607 محمد بن الحسن بن مصعب 295
ماینوس608 محمد بن المهلب بن زراه المروزی 332
متنبی 347 محمد بن یعثی بن جلس 181
مجاشع بن مسعود بن ثعلبه 234 محمد بن جعفر مداینی 466
محتاج 275 محمد بن حسن بن سهل شسمله 184
محسن پسر علی بن ابی طالب(ع)130 محمد بن حمید الطوسی 180
محمد پسر علی بن الی طالب (ع) 130 محمد بن زکریا 611
محمد پسر ابوبکر 127 محمد بن زید بن محمدعلوی 323.328
محمد پسر سلطان محمود غزنوی 414 محمد بن سعید کاتب 277
محمد المصطفی (ص)87.93.105.112 محمد بن سلیمان 157.190
منصور بن یزید بن منصور حمیری 288.289 منصور نصر بن احمد 348
منوچهر40.41.46.518 میمونه (دختر علی بن ابی طالب (ع)131
منهاج سراج 77.279 مینارسکی 21.22.345.346.414
منهاج سراج 77.279.
مؤید الدوله 350.364 571.573.685.588.591.594
مودو بن مسعودی غزنوی 19.437.440 621.622.624.643
موردخا484 مینس 608
موریق 93
موسی (ع)41.479.483.385.386 ن
موسی ابن کعب 260 ناصر خسرو95
مولوقس 607 ناظم الاطباء313.317
مونس خادم 187 نباته بن حنظله265
مهادیو 534.539.540.543 نرسی بن ویزن 61
مهان دخت 102 نصرالمختاری 316
مهلب بن ابی صفر 277.236.238.240 نصر بن احمد سامانی امیر سعید 192.195
مهدی موعود 176 نصر بن سیار 117.133.148.255.257
میمندی،خواجه ابوالقاسم احمد بن الحسن نصر بن شیث بن ربعی 169.170.297
نصر بن صالح 35 و
نصر بن مالک 358 وکیل بن الدورقیه242
نظامی 371 وکیل بن حسان تمیمی248
نعمان بن المندر وید بن مصعب 41
نفیسه دختر علی بن ابی طالب(ع)131 ولید بن عثمان129
نفیسی سعید ولید بن عبدالملک ولید بن عبدالملک176
207.319.320 ولید بن یزید 261
نندا400.401.403 وهرام گشتسب 90
نوح(ع)546 .547 ویزان بن بلاش بن شاپور 61
نوح بن منصور 209.361.363.368 هـ
نوشتگین سلاحدار 19 هارون برادر موسی ع 484.485.489
نهار بن خالد 335 163.165.287.284.286.288
هرم بن حیان عبدی235 یحی بن زیدویه 326
هرمس 608 یحیی بن عبدالله الحسنی 160
هرمز بن شاپور67 یحیی بن علی پسر ماهان 289
هرمز بن نوشران 886.88.92.251 یزداد بن انوشروان102
هشام ابن عبدالملک116.252.255.257 یحی بن معاذ287.293
همای بنت بهمن52.55.59 یزد جرد بن بهرام 78.84
همایی جلال 444 یزد جرد بن شهر یا 103.104.128.212
هند(دختر مهلب)246.247 یزید(برادر مهدی خلیفه)27
هیپان 440.441 یزید بن ابو مسلم 247
هیننگ 417 یزید بن عبدالملک 254
ی
یافث بن نوح (ع)546.547.555 یزید بن معاوی186.238.240.241
یاقوت حموی55.235.278.305.346 یزید بن المهلب231.245.245.248
یبغو383 یزیدبن ولید247.257.262
یحیی بن علی بن اب طالب (ع)131 یزید بن ولید247.257.262
یحیی بن زکریا(ع)60.503.505 یغما554
یحیی بنز زید بن علی 259.261 یعقوب اللیث298.304.308.311
یعقوبی 91.112.125.154.241.242 یورح 479
285.301.304.307.344.408.456 یوسف بن اسحاق 353.360
یتطین بن موسی 270.272 یوسف بن ناصر الدین402
یمینی367.368.372.376.378 یوسفزائیان دامغانی 178
382.384.391.391.399 یوسف قدرخان406.407.409.434.
یوحناء(طبیب)356 یوشع بن تون482.486.489.
یوحنا بن سرافیون610 یهویاقیم479
فهرست کتاب
آ الف
آثار الباقیه 12.21.31.32.34.36.38
38.42.43.50.60.63.68.68.72.101 ابان یشت48.50
185.245.266.267.321.322.347.321. احسن التقاسیم 306.355.357
465.466.475.476.477.478.479.481 اخبار عبیدالله بن خرداذبه 7
479.481.483.484.486.487.489 اخبار الطوال 38.39.65.66
آسیایی مرکزی 313.339.343. الاقناع.372
آیین اکبری 397 الاعلام65.155.187.188.205
226.227.228.320.230.234.236245.
244.236.25.253.254.255.265.2
البلدان241.242.244.249.254.282.285.307 المشترک ضغا المختلف صقعا 278
281.285.307.344.408 .458.543.876 المعجم الوسیط48
البدایه و النهایه 257 المنجد39.58.67.69.81.84.188.13
التاریخ فی اخبار ولاة خراسان 9.21.278 131.150.151.15
التفهیم 444.475.522 199.232.254.273.296
الجماهر94.409.410 368.371و380.391.
الکامل124.131.132.152.185.195 533.534.535و536و
الکشف عن مساوی شعر المتنبی372 539.540.542.543.618
اللباب178.185.192.205.299.231. انجیل499.516
المحیط372 اوستا31.32.36.38.44
المسالک و الممالک206.245.546.574 ایرانشهر46.564
ب ت
باب الامثال176 تاج العروس312
برهان قاطع33.52.53.61.67.69.71 تاج المصادر72.405
72.88.89.94.95.96.98.99.130 تاریخ ادب عرب503.405
229.230.267.283.305.309.313. تاریخ ادبیات صفا192
371.385.394.401.406.407.371 تاریخ افغانستان بعد ازاسلام 306
408.409.420.428.470.475 تاریخ الاسلام السیاسی 179
371.385.394.401.406.407.408 تاریخ بخارا317.318.319.343.
408.409.420.428.470.475 354.356344
بندهش. 41.43.44.45.47.50.31 تاریخ تمدن اسلامی 71.156.437
بیست مقالۀ قزوینی8..22.353 تاریخ سندندوی387
بیست مقالۀ مینارسکی612 تاریخ سیاسی و اجتماعی آسیای مرکزی= آسیا مرکز
پ تاریخ سیستان31.32.241.286.289.293.304
پتهانها439 311.312.315.317.318.319
پته خزانه18.288 307.308.310.304
تاریخ نظامی 6
تاریخ هرات 41 ج
تاریخ یعقوبی 101.124.244.249 جامع التواریخ 558
261.266.271.272.276.280 جامع الصغیر132
302.304.455.461.468 جغرافیای خلافت شرقی88.212.235.309
تاریخ یهمین 208.209.244.363.365 جمهور127129.130.131.133.190
تجارت الام195.336 چ
ترکستان9.297.331.343.349.353 چچنامه387
تفسیر طبری460.462 چهار مقاله 311
ح دیوان الادب 117
حدود العالم67.74.79.128.274.281. دیوان الرسائل177
281.336.345.346.347.366 دیوان لغات الترک 337.548.553.566
573.576.577.583.584.587 ر
حلیة الاولیاء 247 راجۀ ترنگینی 392
حماسه سرائی 38.45.48.321.322.519 راحة الصدور410.436
خ راه نجات 637
خداینامه 96 روزنامۀ شهباز پشاور 401
خراج خراسان 290 رهنمای داشنوران 176
خلاصة التواریخ427 ریگستان کتای562
د ز
دائرة المعارف اسلامی13.261 زامیادیشت44
دائرة المعارف بریتانیا409 زبان هزار سالۀ افغانستان 87
دائرة المعارف فرانسه528 زبور516
دینکرت47.50 زنداوستا50
زین الاخبار 5.6.7.8.9.12.18.20 شهرهای پاکستان242
زینة الکتاب 20 ص
س صله طبری190
ساسانیان36.90.93.94.96.101 صورة الارض235.425
103.230.266 ط
سبایک الذهب 283 طبایع الحیوان21/410.413.414.548
سنی ملوک الارض38.42.50.55.57.60 553.555.568.613.614.619
289.292.297.298.299.305.319.322.602 طبقات اکبر شاهی 6
سیاست نامه 356 طبقات صوفیه18.80
ش طبقات ناصری8.18.19.31.70.
شاهنامه 36.38.44.4753.76 336.339.375.394.397.401
92.94.95.96.103.238.369 441.456.539.553.560.566
شاهنامف منصور353 571.617
شرح سفری در آسیای مرکزی به اندیشه ظبیعة الانسان508
شرح سفری در آسیای مرکزی به اندیشه علمی
شرح قاموس 41
ع فرقان516
عمدة الطالب261 فروردین یشت44
عنوان المعارف الاعیات 372 فرهنگ طبقات الصوفیه 159.235
عیون الانباء فی طبقات الازباء609.610.611 قاموس هندی 406.413.534.535
غ قانون مسعودی391.412.413.444
غرراخبار ملوک الفرس 4041.44.45 484.485.486.478.488.490.491
51.52.55و59.60.61.65.72.76.313و 491.492.501.517.519.521.522
غیاث42.61.312.342.364.407.408 566.618
478.502.561.564.569.582 قرآن 130.482.487.596
582.561.564.569.582.583 قراباذین611
631.642 ک
ف کارنامه 66
فارسنامه34.39.41.42.3.44.59 کشف الظنون 117
320.321 کلیات خوشحال خان ختک18
فتوح البلدان228.232.235.239 کلیله و دمنه87
242.245.249.254.255 کمال البلاغه363
کنوز الحقایق 132 مرآت الجنان312
ل مراصد36.38.40.52.60.158
لاروس409 227.31.233.237.246.249
لب التواریخ455.461 337.338.3432.350.351.355
لطائف الاخبار178 366.374.382.383.412.429.436
لغت فرس 88.317 563.604.44.348.362.383.41
م مروج الذهب31 .71.85.88.97.42.44
مانی 67 مزدیسنا و تاثیر آن در ادبیات فارسی 36
مجمع البیان 460 مسالک و الممالک 7.21.597
مجمع التواریخ و القصص 36.37.38.39 مشاهدات 177
43.66.67.69.80.83.87.122.101 معارف 131
89.92.94.96.101.112.116.125.
116.125.148.152.158.159 معجم الانساب 8.193.197.198.293
مفتایح العلوم 165.199.283.286 و
منتخبات ادبیات فارسی 297 وفیات الاعیان297.311
منتهی الارب 47.70.81.153.157.301. ویدا32
ی
مینو خرد36.47 یسنا36.38
ن یشت ها31.37.38
نزهة القلوب 74.101.520
نسایم الاسحار375
نوای معارک18