سردار غلام حیدر خان
سردار غلام حیدر خان بن امیر دوست محمد خان درسنه ۱۲۳۵ هـ در باغ نمله شرقی کابل تولد یافته و علوم عربی و ادب را از ملا محمد اکرم با جوری و قاضی عبدالسلام لوگری فرا گرفت و به مرتبۀ " ولی عهد" پدر رسید، و در امور جهانبالی بعد از امیر دست قوی داشت، و مدتها از طرف پدر نایب الحکومۀ جلال آباد و غزنی بود.
سردار غلام حیدر خان مرد با ذوق و علم دوست و شاعر فارسی بود، بقول مولف این کتاب در غزنی کتابهای نفیس را در خزینه خود فراهم آورده بود، که بعد از سقوط غزنی به یغمای فرنگ رفت، و مستر بیلو مورخ و عالم انگلیسی نیز ازین کتب ذکری دارد، و گوید سردار غلام حیدر ولی عهد بمن هفت جلد کتب خطی تاریخی پشتو و فارسی را مرحمت کرده بود.
سردار در شعر فارسی طبع روان داشت، تخلص وی " حیدر" بود، دیون اشعارش دیده نشده ولی غزلیات متفرقۀ اورا مردم افغانستان دارند، که اینک یک غزل وی در پیروی خواجه حافظ:
در چشمت هر چه با این ناتوان کرد
لب لعلت تلافی میتوان کرد
بحمدالله که در پایان پیری
مرا مهر رخت از سر جوان کرد
چو شمع آتش گرفت اندر زبانش
حدیث عشق را هر کس بیان کرد
چه قانون کرد امشب ساز مطرب
که نی در ناله شد، بربط فغان کرد
سر شک من میان مردمان ریخت
مرا این طفل رسوای جهان کرد
روان شد سرو قدت تا زچشمم
ز چشمم چشمه های خون روان کرد
کنم تضمین " حیدر " نظم " حافظ"
" خدا را با که این بازی توان کرد؟" (۱)
--------------------------------------------------
(۱)دائرة المعارف افغانستان ۳-۶۰۲