133
متفرقه و انفرادی

متفرقه و انفرادی
برگشت به جغرافیه

پ

از کتاب: قاموس جفرافیائی افغانستان (۱/۴)

پابد : قریه ایست که بفاصله ۳۷ کیلومتر در جنوب غرب تولک مربوط حکومت کلان غورات ولایت هرات وقوع داشته که بخط ۶۳ درجه ۱۷ دقیقه – ۵۵ ثانیه طول البلد شرقی و ۴۳ درجه ۵۴ دقیقه – ۳۳ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 

پابد تگاب : شیله ایست که بفاصله ۳۷ کیلومتر در جنوب غرب تولک مربوط حکومت کلان غورات ولایت هرات وقوع داشته به نهرسفیدان میریزد . 

پاپین : دریائیست که بفاصله ۳۷،۵ کیلومتر در جنوب غرب تولک مربوط حکومت کلان غورات ولایت هرات وقوع داشته به نهرسفیدان میریزد. 

پاپین : دریائیست که بفاصله ۱۱ کیلومتر در شمال غرب قریه ده بالا مربوط حکومت رودات ولایت مشرقی واقع بوده که بخط طول البلد شرقی ۷۰ درجه ۲۷ – دقیقه – ۲۴ ثانیه و عرض البلد شمالی واقع بوده که بخط طول البلد شرقی ۷۰ درجه – ۲۷ دقیقه ۲۴ ثانیه و عرض البلد شمالی ۳۴ درجه ۱۰ دقیقه ۴۸ ثانیه میباشد که آب آن برود حصارک میریزد . 

پاپین : قریه ایست بفاصله ۱۱ کیلومتر در شمال غرب قریه ده بالا مربوط حکومت رودات ولایت مشرقی و بین ۷۰ درجه- ۲۴ دقیقه ۳۸ ثانیه طول البلد شرقی و۳۴ درجه ۶ دقیقه ۴۲ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است ‌. 

پاتل : قریه ایست که بفاصله ۱۵،۵ کیلومتر در شمال میدان خوله در علاقه منگل مربوط حکومت کلان خوست ولایت جنوبی بین ۶۹ درجه ۴۵ دقیقه ۱۱ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۳ درجه ۴۲ دقیقه ۳۵ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 

پاتین : قریه ایست که بفاصله ۱۰کیلومتر در شمال منک در علاقه دایزنگی مربوط ولایت کابل که بین ۶۷ درجه ۳۵ دقیقه ۱۲ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۴ درجه ۲۹ دقیقه ۵۸ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 

پاجک : قریه ایست که بفاصله ۱۵،۵ کیلومتر در شرق شهر غزنی بین ۶۸ درجه ۳۲ دقیقه ۳۷ ثانیه طول البلد شرقی و۳۳ درجه ۲۹ دقیقه ۴۲ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 






پاجه                                                               (۳۰۵)                                           پارسا پای حصار

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

پاجه : قریه ایست در شمال جبل السراج مربوط حکومت اعلی پروان بین ۶۹ درجه ۱۲ دقیقه ۲۶ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۵ درجه ۱۲ دقیقه ۵۴ ثانیه عرض البلد شمالی . 

پاجه گربه : موضعیست که بفاصله ۹۸ کیلومتر در شمال غرب قریه نیک دریکاولنگ مربوط حکومتکلان دایزنگی ولایت کابل که بین ۶۶ درجه ۱۷دقیقه ۵۰ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۴ درجه ۵۴ دقیقه ۱۲ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 

پاد خواب شانه : علاقه داری درجه ۳ حکومت کلان لوگر مربوط ولایت کابل بوده بفاصله ۲ کیلومتر بسمت شرقی سرک عمومی پل علم بین کابل و گردیز واقع می باشد تعداد خانوار آن سه صد خانه می باشد اهالی آن زارع وبعضا تجارت پیشه می باشند مزاری بنام ( مزارمیرسیداحمد) درین جا ک ئن دست یک چشمه که از آب آن آسیا تا شب و روز در گشت است درینجا وجود دارد آب چشمه خیلی صفا وگوارا است ماهی به کثرت در آن وجود دارد ولی از صید آن اهالی جدا خوداری میکنند اهل هنود هنوز در روز های وپاک به آن جا می آیند ومتعقد اند که شانه بابه تانگ از گنک درین چشمه ظاهر شده . علمای ذی شان وبابرکت مانند میرزکریا آقای مرحوم وملا سید بهادرشاه آقا که از خلیفه های حضرات صوفیه بشمار میروند درینجا مدفون اند فعلا درقریه مذکور سه مدرسه علوم شرعیه ویک باب مکتب ابتدائی موجود است غیر از چند خانه سادات دیگر اهالی آن مهمند.  استانکزائی، آخند خیل ، غزنی خیل وخیرالله خیل نامیده میشوند پیداوار آن ازنوع حبوبات گندم، جواری ، ارزن ، گل ومشنگ می باشد . اراضی آن حاصل خیز است اراضی نواحی قریب آن از گندم فی جریب تخمین بکنیم خروار واز حواری از دو الی دونیم خروار حاصل میدهد مواشی گاو ، گوسفند ، مرکب واسپ بکثرت میباشند . 

پارچ : قریه ایست بفاصله ۱۲ کیلومتر در جنوب مرکز زیباک مربوط ( حکمت اعلی بدخشان ) که بین ۷۱ درجه ۲۰ دقیقه ۱۸ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۶درجه ۲۶ دقیقه ۳۳ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 

پارسا : قریه ایست بفاصله ۳۵،۵ کیلومتر در شمال تیواره در علاقه غورات مربوط (ولایت هرات ) که بین ۶۴ درجه ۱۶ دقیقه ۳۶ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۳ درجه ۴۴ دقیقه ۴۲ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 

پارسا پای حصار : دریست درشمال قلعه تیوان در علاقه غورات ( ولایت هرات ) که بین ۶۴ درجه ۱۶ دقیقه ۳۶ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۳ درجه ۴۳ دقیقه ۲۵ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است وبه فراه رود می ریزد . 









پار عمبران                                                   (۳۰۶)                                                   پا شونن ناری

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

پارعمبران : قریه ایست مربوط علاقه داری خواهان متعلق حکومت درجه ۲ درواز مربوط حکومت اعلی بدخشان . 

پارکلی : قریه ایست مربوط حکومت کلان خوست مربوط ولایت جنوبی . 

پالو : قریه ایست مربوط حکومت درجه ۲ درواز متعلق حکومت اعلی بدخشان . 

پارو چاه : چاهیست بفاصله ۱۶۶ کیلومتر در جنوب غرب شهر هرات در علاقه غورات که بین ۶۰ درجه ۳۸ دقیقه ۵۰ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۳ درجه ۴۶ دقیقه ۲۴ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پاروخیل : موضعیست بفاصله ۳۹،۵ کیلومتر در شمال میدان خوله در علاقه منگل مربوط حکومتکلان خوست ( ولایت جنوبی ) که بین ۶۹ درجه ۵۵ دقیقه ۴۰ ثانیه طول البلد شرقی و۳۳ درجه ۳۸ دقیقه ۴۸ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پارون : منطقه ء ایست در علاقه چپه دره متعلق حکومتکلان کنرها مربوط ولایت مشرقی میباشد منطقه پارون خیلی وسیع وعلف زار وسرسبز می باشد آب وهوای آن در تابستان معتدل اما در زمستان خیلی سرد بوده وبرف هم می بارد این ناحیه به پنج ده تقسیم است پشکی کشتکی، دیوه، پرنس، اشتوی ‌. 

پاسانی : قریه ایست بفاصله ۱۰،۵ کیلومتر بطرف جنوب ارگون متصل سرک مربوط ولایت جنوبی که بین ۶۹ درجه ۵ دقیقه ۴۸ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۲ درجه ۴۷ دقیقه عرض البلد شمالی واقع است . 

پاش خینه : قریه ایست بفاصله ۵۳ کیلومتر در شمال شرق رخه متصل دریای پنجشیر مربوط حکومت اعلی پروان که بین ۶۹درجه ۴۳دقیقه ۵۶ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۵درجه ۲۵ دقیقه ۴۲ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پاشولن ناری : کوتلیست بفاصله ۷،۵ کیلومتر در شمال سردار خان کلی به ارتفاع ۱۷۲۴ متر در علاقه خوست مربوط ولایت جنوبی که بین ۶۹ درجه ۵۴ دقیقه ۹ ثانیه طول البلد شرقی و۳۳ درجه ۱۰ دقیقه ۱ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 









بالتو دریا                                                         (۳۰۷)                                                         پامیر 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ                                            

پالتودریا : دریائیست که در جنوب غرب جانی خیل در حکومت کتواز مربوط حکومت اعلی غزنی جریان داشته وبین ۶۸ درجه ۲دقیقه ۶ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۲ دقیقه ۳۰ درجه ۳۷ ثانیه عرض البلد شمالی واقع  بوده وآب آن به جهیل آب ایستاده میریزد ‌ . 

پالوزخاور: دره ایست بفاصله ۲۵،۵ کیلومتر بطرف شمال شرق در سرخرود مربوط ( ولایت مشرقی ) که بین ۲۹درجه ۴۷ دقیقه طول البلد شرقی و۳۴ درجه ۲۸ دقیقه ۴۳ثانیه عرض البلد شمالی وقوع دارد . 

پالوسی : قریه ایست بفاصله ۶،۵ کیلومتر در شمال غرب قریه منون در علاقه خوست مربوط ولایت جنوبی که بین ۶۹ درجه ۵۴ دقیقه ۵۹ ثانیه طول البلد شرقی و۳۳درجه ۲۲ دقیقه ۱۳ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است ‌‌ . 

پالوسی : قریه ایست بفاصله ۱۹کیلومتر در شمال قریه لوی دکه که مربوط ( ولایت مشرقی  ) که بین ۷۱ درجه ۹دقیقه ۴۵ثانیهء طول البلد شرقی و۳۴ درجه ۲۰ دقیقه ۴۲ ثانیه عرض البلد شمالی کائن است . 

پالوثی ثانی : قریه ایست بفاصله ۲۵،۵ کیلومتر در شمال غرب متون در علاقه خوست مربوط ( ولایت جنوبی ) که بین ۶۹ درجه ۴۳ دقیقه ۱۰ثانیه طول البلد شرقی و ۳۳درجه ۲۳دقیقه ۱۹ ثانیه عرض البلد شمالی وقوع دارد . 

پاملتی خون : قریه ایست بفاصله ۴۰،۵ کیلومتر در شمال غرب پای کوتل در علاقه ء دایزنگی مربوط ولایت کابل ‌. 

پامیر: این نام از دو کلمه فارسی ( پای ) و ( میر ) اشتقاق یافته ومفهوم ( پای قلل کوه ) را افاده میکند پامیر سطح مرتفعی است که در وسط ایشیا شکل عقده ء را بخود گرفته وار محل اتصال مهمترین سلسله جبال ایشیا ( تیانشان التائی ، قراقرم ، همالیه، هندوکش ) تشکیل گردیده است . نظر به ارتفاع بزرگ اشکال نسبتا هموار این قلات خیلی وسیع ومرتفع است که آنرا بنام ( بام دنیا ) یاد کرده اند . از نقطه نظر ساختمان ، پامیر را میتوان بدو ناحیه مشخص و مختلف تقسیم نمود که یکی را پامیر شرقی ( یا پامیر بزرگ ) ودومی را پامیر غربی ( یا پامیر خورد ) مینامند . هردو پامیر نظر به تقسیمات سیاسی امروزه بین افغانستان روسیه شوروی و چین منقسم گردیده است . 

پامیر شرقی عبارت از یک سلسله سطوح مرتفعی است که بین ۶۰۰۰ و ۷۰۰۰ متر ارتفاع واقع متوسط دره های نسبتا عمیقی ( از ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ متر عمیق ) از همدیگر جدا گردیده است وهم یکتعداد قله های شامخی در بعضی حصص این سطوح مرتفع برآمده است که بیشتر از 








پامیر                                                           (۳۰۸)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

۷۰۰۰ متر ارتفاع دارد . مثلا قله ستالین که در سلسله جبال آکادمی سیانس ودر منطقه روسیه واقع است بیشتر از ۷۵۰۰متر بلندی دارد . 

وجود اختلافات در ارتفاع ، توپرگرافی پامیر را از نقطه نظر علم طبقات الارض خیلی مهم ساخته است چه این اختلافات در حقیقت شاهد دوره های مختلف تشکیل و تخریب پامیر ات میباشد . پامیر غربی یا پامیر خورد دارای اشکال جوانی داشته و عمل ائتکال دره های عمیق وخیلی متعدد را در بالای این سطوح مرتفع ترسیم وتشکیل نموده است . 

تاثیر عمل ائتکال یخچالی برهردو پامیر خیلی مهم بوده است وامرزو هم پامیر با همالیه وتیانشان بزرگترین یخچالهای دنیا را دارا میباشد مثلا یخچال Febtehenko    که فعلا دارای ۷۵ کیلومتر طول بوده ویخ آن ۵۰۰ الی ۶۰۰ متر ضخامت دارد دومین یخچال دنیا میباشد . یقایا و آثار یخچالی ابتدائی عهد چهارم طبقات الارضی در تشکیل توپوگرافی موجوده ء پامیر ات مهمترین رولی را بازی کرده است : اگر حجم بزرگ یخچالهای نوع ( کلابارانی ) ابتدای عهد چهارم طبقات الارضی ، شکل هموار سطوح مرتفع پامیر شرقی برای چندین هزار سال درمقابل عمل سریع آبهای جاری حمایه کرده است یخچالهای دوره های ما بعد که از نوع یخچال دره میباشد آثار زیادی را از قبیل صفه ها ، جهیل های یخچالی ، بندها وغیره در پامیر ات گذاشته است . جهیل های زرقول ، قره قول ، سری قول وغیره تماما یخچالی بوده اند که امروز در اثر ذوب یخ و عقب نشینی های یخچالی های موجوده ، آب آنها تقویه میگردد و همین جهیل ها است که سرچشمه ء بادریا های ایشیای مرکزی را تشکیل نموده است . واخان که حصه ء از پامیر غربی است بین ۳۶ و۳۰ و۳۷ درجه ۲۷ دقیقه عرض البلد شمالی وبین ۷۲ و ۷۵ درجه طول البلد شرقی واقع است متعلق به سرزمین افغانی می باشد که ناحیه ء شمالی شرقی وپیش برآمده گی خاک افغانی را تا ولایت ( سیکیاتیک چین ) در شرق تشکیل نموده است . درین ناحیه ء کوهستانی با آنکه بارندگی امروز خیلی کم است وجود برف های دائمی ویخچالها باعث دریا ها وسیلابهای می گردد دریای ( آق سو ) وپامیر خورد وهکذا ( آب واخان ) یا اکسوس ، از یخچالهای واخان وپامیر یا از جهیل های یخچالی از قبیل چقمق تین قول وسری قول ( جهیل و کتوریا) منبع میگیرد . بادهای منطقوی ودوره ء طولانی زمستان در سرزمین واخان برای امرار حیات انسانی ، نباتی وحیوانی مانع بزرگی است تنها در بعضی دره های نسبتا وسیع ، علی الخصوص دره های که روبجنوب بوده و آفتاب بیشتری دارد زندگی انسانی ممکن میباشد . کثرت مراتع وچراگاه حیات شبانی ورمه داری را بیشتر رواج داده است ، بااین هم قریه ها بسیار کوچک وتعداد نفوس در واخان افغانی خیلی کم است.  ( ۱ ) 









پانام                                                           (۳۰۹)                                                            پایین ده

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

پانام : قریه ایست بفاصله ۱۷،۵ کیلومتر بطرف جنوب غرب قریه غازمنجان مربوط حکومت اعلی بدخشان که بین ۷۰درجه ۴۹ دقیقه ۵۷ثانیه طول البلد شرقی و ۳۵ درجه ۵۰ دقیقه ۱۴ ثانیه طول البلد شرقی و واقع است . 

پانی رک : موضعیست که بفاصله ۲۴کیلومتر در شرق بالا مرغاب مربوط حکومتکلان بادغیسات ولایت هرات بین ۶۳ درجه ۳۲ دقیقه ۹ثانیه طول البلد شرقی و ۳۵ درجه ۳۶ دقیقه ۳۶ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پاوبید علیا : قریه ایست در علاقه فرسی در حوزه ء حکومت درجه ۳ تولک مربوط حکومتکلان غورات متعلق ولایت هرات . 

پاورز: نهریست بفاصله ۹۳،۵ کیلومتر در شرق شین دند مربوط ولایت هرات بین ۶۲ درجه ۵۶ دقیقه ۲۳ ثانیه طول البلد شرقی و۳۳درجه ۱۴ دقیقه ۳۰ ثانیه عرض البلد شمالی واقع بوده وبه نهر خاربندان می ریزد . 

پاوگر: قریه ایست مربوط حکومت درجه ۲ درواز متعلق حکومت اعلی بدخشان  . 

پائین : قریه ایست در حوزه ء حکومت کلان شنوار متعلق ولایت مشرقی . 

پائین تور : قریه ایست که فاصله ۱۲،۵ کیلومتر در شمال شرق قلعه حمید خان در شورابک ولایت قندهار که بین ۶۶ درجه ۷ دقیقه ۱۲ ثانیه طول البلد شرقی و۳۰ درجه ۱۴ دقیقه ۱۲ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پائین خان : قریه ایست بفاصله ۱۲،۵ کیلومتر در شمال شرق قلعه حمید خان در شورابک ولایت قندهار که بین ۶۵ درجه ۷ دقیقه ۱۲ثانیه طول البلد شرقی و ۳۰ درجه ۱۴ دقیقه ۱۲ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد.  

پائین خیل : قریه ایست که بفاصله ۱۹ کیلومتر در شمال شرق شیخ آباد در علاقه وردک مربوط ولایت کابل که بین ۶۸ درجه ۵۷دقیقه ۱۰ ثانیه طول البلد شرقی و۳۴ درجه ۷دقیقه ۵۰ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد ‌ . 

پائین دار خیل : قریه ایست که بفاصله ۴۰،۵ کیلومتر در جنوب جلریز در علاقه میدان مربوط ولایت کابل بین ۶۸ درجه ۳۹ دقیقه ۲۵ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۴درجه ۲۳ دقیقه ۱۱ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 

پائین ده : قریه ایست که بفاصله ۱۷،۵ کیلومتر در شرق جلریز در علاقه میدان مربوط ولایت کابل بین ۶۸ درجه ۴۶ دقیقه ۴۸ ثانیه طول البلد شرقی و۳۴ درجه ۲۸ دقیقه ۱۷ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 







پایین کته خاک                                                 (۳۱۰)                                                      پای تنگی

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

پائین کته خاک : قریه ایست که بفاصله ۵،۵ کیلومتر در شمال مشک در علاقه دایزنگی مربوط ولایت کابل بین ۶۷ درجه ۳۶ دقیقه ۵۹ ثانیه طول البلد شرقی و۳۴ درجه ۲۷ دقیقه ۵۹ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 

پائین کجک : قریه ایست که بفاصله ۲۰کیلومتر در شمال غرب مشک دایزنگی مربوط ولایت کابل بین ۶۷ درجه ۲۸دقیقه ۴۶ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۴درجه ۲۹دقیقه ۴۹ثانیه عرض البلد شمالی وقوع دارد . 

پائین میدان : قریه ایست که بفاصله ۲۹ کیلومتر در جنوب شرق جلریز متصل دریای کابل در علاقه میدان مربوط ولایت کابل بین ۶۸درجه ۵۰دقیقه ۲۳ثانیه طول البلد شرقی و۳۴درجه ۲۲ دقیقه ۳۴ ثانیه عرض البلد شمالی وقوع دارد . 

پای امام : قریه ایست بفاصله ۲،۵ کیلومتر در جنوب غرب شین دند مربوط ولایت هرات که بین ۶۲ درجه ۶دقیقه ۴۸ثانیه طول البلد شرقی و ۳۳درجه ۱۷ دقیقه ۳۶ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 

پایان : قریه ایست مربوط علاقه داری شهر بزرگ حکومت اعلی بدخشان . 

پایان باغ : قریه ایست مربوط حکومت درجه ۴ کهمرد متعلق حکومت اعلی پروان . 

پای بانا : دند آبیست بفاصله ۲۶،۵ کیلومتر در جنوب غرب قریه تنگی در علاقه سپین بولدک مربوط ولایت قندهار که بین ۶۵ درجه ۴۴ دقیقه ۱۲ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۰درجه ۴۴دقیقه ۵۴ ثانیه عرض البلد شمالی وقوع دارد . 

پای پلی : موضعیست بفاصله ۴۲کیلومتر بطرف جنوب شرق اورگون مربوط ولایت جنوبی که بین ۶۹ درجه ۲۷دقیقه طول البلد شرقی و۳۲ درجه ۵۰ دقیقه ۴۲ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است. 

پای تاوه : ده کده ایست درشش کیلومتری شرق سرای خواجه حوزه کوهدامن مربوط ولایت کابل درین موضع در اثر حفریات باستان شناسی آثار خیلی قیمتدار از بودائی استخراج شده ودر موزه ء کابل موجود است . 

پای تنگی : قریه ایست بفاصله ۴۳ کیلومتر در شمال شرق سرخ شهر در علاقه کهمرد مربوط ولایت اعلی پروان که بین ۶۷درجه ۵۲ دقیقه ۳۳ثانیه طول البلد شرقی و ۳۵ درجه ۳۲دقیقه عرض البلد شمالی واقع است  . 









پای دهک                                                     (۳۱۱)                                                        پاینده خیل

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

پای دهک : قریه ایست بفاصله ۲،۵ کیلومتر در جنوب شرق بل چراغ مربوط حکومت اعلی میمنه که بین ۶۵ درجه ۳۹دقیقه ۱۹ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۵ درجه ۳۸ دقیقه ۲۷ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است ‌‌. 

پای قول : قریه ایست بفاصله ۱۳،۵ کیلومتر در شرق مشک در علاقه دایزنگی مربوط ولایت کابل که بین ۶۷درجه ۴۲دقیقه ۲۵ثانیه طول البلد شرقی و۳۴درجه ۲۵دقیقه ۳۵ثانیه عرض البلد شمالی واقع است ‌. 

پای کشک : قریه ایست بفاصله یک کیلومتر در جنوب شین دند مربوط ولایت هرات که بین ۶۲ درجه ۸دقیقه ۳۴ثانیه طول البلد شرقی و۳۳درجه ۱۷دقیقه ۳۶ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 

پای کوتل : قریه ایست بفاصله ۱۹،۵ کیلومتر در غرب قلعه پای کوتل مربوط حکومتکلان دایزنگی ولایت کابل که بین ۶۶درجه ۳۷دقیقه طول البلد شرقی و ۳۴درجه ۲۲دقیقه ۴۹ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 

پایگه : کوتلیست بفاصله ۲۱کیلومتر در شرق مرکز سمنگان مربوط ولایت مزارشریف که بین ۶۸درجه ۵دقیقه ۲۶ثانیه طول البلد شرقی و ۳۶ درجه ۱۱دقیقه ۴۰ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 

پای مشک : قریه ایست بفاصله یک کیلومتر در غرب مشک دایزنگی مربوط ولایت کابل که بین ۶۷ درجه ۳۷ دقیقه ۳۱ثانیه طول البلد شرقی و ۳۴ درجه ۲۵ دقیقه ۲۳ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 

پای مشهد : قریه ایست که بفاصله ۴،۵ کیلومتر درجنوب دولت آباد مربوط حکومتکلان بلخ ولایت مزارشریف بین ۶۶ درجه ۴۹دقیقه ۴۸ثانیه طول البلد شرقی و ۳۶ درجه ۵۶ دقیقه ۱۶ ثانیه عرض البلد شمالی وقوع دارد ‌. 

پای موری : قریه ایست که بفاصله ۱۰ کیلومتر در جنوب شرق قلعه سرکاری بامین مربوط حکومت اعلی پروان بین ۶۷ درجه ۵۹دقیقه ۴۶ ثانیه طول البلد شرقی و۳۴ درجه ۴۷ دقیقه ۲۹ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 

پایند : قریه ایست که بفاصله ۵۸ کیلومتر در علاقه ترنک وجلدک مربوط حکومت قلات ولایت قندهار بین ۶۶ درجه ۴۳دقیقه ۱۴ثانیه طول البلد شرقی و۳۱ درجه ۴۴ دقیقه ۴۹ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پاینده خیل : علاقه ایست در کتواز مربوط ولایت حکومت اعلی غزنی که بین ۶۸ درجه ۴۱ دقیقه ۱۲ ثانیه طول البلد شرقی و۳۲ درجه ۴۴دقیقه ۱۹ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 








پاینده کوت                                                          (۳۱۲)                                                    پتانه 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

پاینده کوت : قریه ایست که بفاصله ۲۱،۵ کیلومتر در جنوب اورگون مربوط ولایت جنوبی بین ۶۹ درجه ۵۷ دقیقه ۲ثانیه طول البلد شرقی و ۳۲درجه ۴۹ دقیقه ۵۶ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پپرنگ : چشمه ایست که بفاصله ۱۵ کیلومتر در جنوب پروش در علاقه شورابک مربوط ولایت قندهار بین ۶۵ درجه ۴۸دقیقه ۴۰ثانیه طول البلد شرقی و۲۹ درجه ۴۵دقیقه ۲۳ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پپروک : قریه ایست مربوط حکومت درجه ۴ کامدیش ( لندی سین ) متعلق حکومت کلان کنرها مربوط ولایت مشرقی . 

پپل زئی کلی : قریه ایست که بفاصله ۳۰ کیلومتر در جنوب قریه عبدالرحمن درعلاقه ارغستان مربوط ولایت قندهار بین ۶۵درجه ۵۶دقیقه ۲۴ثانیه طول البلد شرقی و ۳۱درجه ۲۰ دقیقه ۳۶ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پتاب : قریه ایست مربوط حکومت درجه اول بهسود متعلق حکومت کلان دایزنگی مربوط ولایت کابل فاصله آن از مرکز حکومتی تقریباً ۱۴کیلومتر میباشد . 

پتان : قریه ایست که بفاصله ۱۷،۵ کیلومتر در شرق قریه شیوه متصل سرکیکه بطرف چغه سرای میرود درعلاقه کنر مربوط ولایت مشرقی بین ۷۰ درجه ۴۷دقیقه ۴۲ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۴درجه ۳۱دقیقه ۲۴ثانیه عرض البلد شمالی وقوع دارد.  

پتان : قریه ایست که بفاصله یک کیلومتر در شمال شرق نوزاد مربوط حکومت اعلی گرشک بین ۶۴درجه ۲۹دقیقه طول البلد شرقی و ۳۳درجه ۲۳دقیقه ۴۸ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 

پتان خیل : قریه ایست که بفاصله ۱۷،۵ کیلومتر در شمال شرق قریه سپین بولدک مربوط ولایت قندهار بین ۶۶درجه ۳۲دقیقه ۱۲ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  .

پتان ریگ : ریگستانیست در جنوب قریه خوگی در علاقه گرمسیر مربوط حکومت اعلی گرشک بسین ۶۳درجه طول البلد شرقی و ۳۰درجه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پتانه : موضعیست که بفاصله ۲۱کیلومتر در شمال شرق یوسف خیل حکومت کتواز مربوط حکومت اعلی بین ۶۸ درجه ۴۸دقیقه طول البلد شرقی و ۳۳درجه ۱۱دقیقه ۱۲ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 








پتاو                                                                (۳۱۳)                                                        پتنه 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

پتاو: قریه ایست مربوط علاقه داری شهر بزرگ متعلق حکومت اعلی بدخشان  . 

پتچک : دشتی ایست در جنوب قلعه نو ده علاقه بادغیسات مربوط ولایت هرات که بین ۶۳درجه ۲۰ دقیقه ۲۴ ثانیه و۳۴ درجه ۴۲دقیقه ۳۴ثانیه عرض البلد شمالی وقوع دارد . 

پتک : قریه ایست که بفاصله ۴۹کیلومتر در شمال غرب میدان خوله درمنگل مربوط حکومتکلان خوست ولایت جنوبی بین ۱۹ درجه ۳۸ دقیقه ۴۲ ثانیه طول البلد شرقی و۳۳ درجه ۴۳ دقیقه ۲۲ ثانیه عرض البلد شمالی وقوع دارد . 

پتک : کوتلیست که بفاصله ۴۷ کیلومتر در جنوب شرق قلعه خم در علاقه درواز مربوط حکومت اعلی بدخشان بین ۷۱ درجه ۶ دقیقه  ۴۲ ثانیه طول البلد شرقی و ۸درجه  ۷ دقیقه ۴۸ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 

پنکندبرو : کوتلیست که بفاصله ۵۶،۵ کیلومتر در شمال شرق اسمار مربوط ولایت مشرقی بین ۷۱ درجه ۳۹ دقیقه ۱۵ثانیه طول البلد شرقی و ۲۵ درجه ۲۷دقیقه ۴۲ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پتکی سر : قریه ایست بفاصله ۶۷کیلومتر در شمال مرکز خلم مربوط حکومتکلان سمنگان ولایت مزارشریف که بین ۶۷درجه ۱۲دقیقه ۴۲ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پت لخان : قریه ایست بفاصله ۱۷،۵ کیلومتر در جنوب شرق قلعه حمیدخان در شورابک مربوط ولایت قندهار که بین ۶۶درجه ۷دقیقه ۴۲ثانیه طول البلد شرقی و ۳۰ درجه ۶دقیقه ۳۷ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 

پتن : قریه ایست بفاصله ۱۳،۵ کیلومتر در شمال شرق چمکنی مربوط ولایت جنوبی که بین ۶۹درجه ۵۴دقیقه ۲۵ثانیه طول البلد شرقی و ۳۳ درجه ۴۸ دقیقه ۱ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پتن ریگ : موقعیت بفاصله ۵۰ کیلومتر در جنوب شرق قریه تخت دختران در حکومت چخاسور مربوط حکومت اعلی فراه که بین ۶۲ درجه ۲۷ دقیقه ۳۷ثانیه طول البلد شرقی و ۲۹درجه  ۳۳ دقیقه ۱۲ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پتنه : قریه ایست مربوط حکومت درجه ۲ شرن متعلق حکومت کلان کتواز مربوط حکومت اعلی غزنی . 








پتنی                                                             (۳۱۴)                                                          پتی گل 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

پتنی : موضعیست که ۵۹ کیلومتر از علاقه زرمت مربوط ولایت جنوبی فاصله دارد و بین ۶۸ درجه ۵۲ دقیقه ۵ثانیه طول البلد شرقی و۳۳ درجه ۲۱ دقیقه ۲۱ ثانیه عرض البلد شمالی وقوع دارد . 

پتوالی : قریه ایست بفاصله یک کیلومتر در جنوب شرق حکومت چمکنی متصل دریای کرم مربوط ولایت جنوبی که بین ۶۹ درجه ۴۷ دقیقه ۳۵ ثانیه طول البلد شرقی و۳۳درجه ۴۷ دقیقه ۲۵ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پتور: قریه ایست بفاصله ۷۰ کیلومتر در شرق اشکاشم متصل سرک مربوط حکومتکلان زیباک بدخشان که بین ۷۱ درجه ۴۰ دقیقه ۲۳ ثانیه طول البلد شرقی و۳۶ درجه ۳۹ دقیقه ۸ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 

پتور: قریه ایست بفاصله ۳۴ کیلومتر در جنوب شرق پنجه در علاقه واخان مربوط حکومت زیباک حکومت اعلی بدخشان که بین ۷۲ درجه ۵۶ دقیقه ۵۳ ثانیه طول البلد شرقی و۳۶ درجه ۵۶ دقیقه ۱۲ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پنی : قریه ایست که بفاصله ۲کیلومتر در شمال شرق قلعه حمید خان در شورابک ولایت قندهار که بین ۶۶ درجه ۵ دقیقه ۵۴ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۰ درجه ۱۲ دقیقه ۵۹ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد  . 

پتی جندره : قریه ایست بفاصله ۱۱کیلومتر در جنوب قریه بهسود خاص مربوط حکومت سرخرود ولایت مشرقی که بین ۷۰ درجه ۲۹ دقیقه ۵۴ ثانیه طول البلد شرقی و۳۴ درجه ۲۵ دقیقه ۴۸ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پتی گل : قریه ایست بفاصله ۵۱کیلومتر در جنوب شرق قریه سدی گل در علاقه نورستان مربوط حکومتکلان کنرها ولایت مشرقی که بین ۷۱ درجه ۳۱ دقیقه ۴۹ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۵ درجه ۳۰ دقیقه ۴۷ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 

پتی گل : قریه ایست که بفاصله ۶۲ کیلومتر در شمال شرق اسمار مربوط ولایت مشرقی بین ۷۱درجه ۳۱دقیقه ۳۰ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۵ درجه ۲۹ دقیقه ۵۴ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پتی گل : نهریست که درشمال اسمار ولایت مشرقی جاری بوده بدریای لندی سین میریزد وبین ۷۱ درجه ۲۸ دقیقه ۵۸ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۵ درجه ۲۵دقیقه ۲۹ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 









پتی گل                                                                 (۳۱۵)                                                پچرواگام

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

پتی گل : قریه ایست مربوط حکومت درجه ۴ کامدیش لندی سین متعلق حکومت کلان کنرها مربوط ولایت مشرقی . 

پج فلان : کوتلیست بفاصله ۱۲کیلومتر در جنوب شرق قلعه سرکاری بامیان مربوط حکومت اعلی پروان که بین ۶۷درجه ۶۱ دقیقه ۱۸ثانیه طول البلد شرقی و۳۴ درجه ۴۸ دقیقه و۴۹ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  .

پج گاه : قریه ایست بفاصله ۱۶،۵ کیلومتر در جنوب غرب سنگ ماشه در جاغوری مربوط حکومت اعلی غزنی که بین ۶۷ درجه ۵۷ ثانیه طول البلد شرقی و۳۳ درجه ۸ دقیقه ۲۰ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پچ دره : دره ایست بفاصله ۱۲،۵ کیلومتر در شمال غرب برچغه سرای در علاقه کنر مربوط حکومتکلان کنر ولایت مشرقی که بین ۷۰ درجه ۵۹ دقیقه ۱۸ ثانیه و۳۴ درجه ۵۶ دقیقه ۶ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پچ لوه : قلعه ایست بفاصله ۱،۵ کیلومتر در شمال بست در علاقه نهر سراج مربوط ولایت قندهار که بین ۶۴ درجه ۱۸ دقیقه ۱۷ ثانیه طول البلد شرقی و۳۱ درجه ۲۹ دقیقه ۵ ثانیه عرض البلد شمالی وقوع دارد . 

پچیر: قریه ایست بفاصله ۲۶،۵ کیلومتر در شمال غرب ده بالا در علاقه رودات متصل سرک مربوط حکومت کلان شنوار ولایت مشرقی که بین ۷۰ درجه ۱۶ دقیقه ۵۸ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۴ درجه ۹ دقیقه ۳۳ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پچیرواگام  : علاقه داری درجه ۲ مربوط حکومت درجه اول خوگیانی مربوط مشرقی است . پیچرواگام منطقه ایست که در حصه فوقانی رودچیرهار واقع بوده واز چهار طرف متصل است به مناطق ذیل . درشمال آت چپرهار وقوعداشته وبطرف جنوب آن سپین غر طرف مشرق آن به چغر ویک حصه از چیرهار وصل بوده وبطرف مغرب آن مناطق خوگیانی واقع مس باشد پچیرواگام منطقه مرتفع و کوهی است که از لحاظ تقسیمات قومی به سه حصه تقسیم شده است . 

(۱ ) منطقه اگام  . ( ۲ ) منطقه پچیر  . ( ۳ ) منطقه ء فنگزائی  . 

اگرچه تا حال مساحت صحیح ودرست، این منطقه معلوم نیست اما بطور تخمین می توان گفت که طول آن تقریبا ( ۵۰ ) کیلومتر و عرض آن در حدود ۳۰ کیلومتر می باشد . 

چنانچه گفتیم پچیرواگام یک منطقه کاملا کوهی است میدان های وسیع درآن به نظر نمی خورد حصصی زراعتی این منطقه عبارت است از گودالهای تقریبا وسیعی که دربین کوها وباخارج آن وقوع دارد چون آب برف از سپین غر از راه تنگی آگام که مثموم 







بچیر واگام                                                   (۳‍۱۶)

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

به سلیما تخیل است سرازیر می شود ویا از راه تنگی فنگزائی بطرف پایان جریان می یابد و برخی از اراضی را آب یاری می کند در چنین اراضی اقسام میوه ها پیدا شده وزراست خوبی نیز صورت می گیرد . جاهای بزرگ و مهم این حصه عبارت است ازمیاکلی لندیخیل ، پام خیل ، مورگی ، کریخیل ، کوز بربچیر و فنگزائی وصبرونه درین ناحیه سه رود مشهور است که همه از حصص تحتانی سپین غر سرچشمه میگیرند  . یکی رود تنگی آگام دیگر رود پچیر و سومی رود فنگزائی اما باید گفت که در آب رودهای موصوف هم در زمستان وهم در تابستان قلت رو میدهد ، چه در زمستان در اثر برف باری وسرمای شدید آب این رودخانه ها کم میشود ودر تابستان چون سرچشمه این رودها در حصص تحتانی سپین غر سرچشمه وقوع دارد وبرف آن زود ذوب میشود آب این رودخانه ها کم می گردد . وازین رهگذر نمی شود چنانچه شاید از آن استفاده نمود وهم اکثر در قلت آب بین مسکونین چپرها رو باشندگان پچیرواگام مناقشاتی رخ می دهد . چون منطقه ء پچیرواگام در دامنه سپین غر واقع است از آن جهت زمستان سرد وشدیدی دارد مناطق بلند آن در زمستان با برف پوشیده می شود اما حصه ء کمی از مناطق پائین آن نسبتا زمستان گرم دارد مثلا حصه صبرونه. این ناحیه چنانچه در زمستان دارای برف زیادی است در تابستان تقریبا هوای خشک دارد و باران زیاد در آن نمیبارد تا در مورد کشت و زراعت آن مفید واقع گردد زراعت گندم، جو ، جواری کمی برنج ، ماش درین ناحیه مروج است . اقسام سبزیجات آن هم زیاد میباشد نباتاتی که از آن تیل بدست می آوردند مانند شرشم ، کنجد ، کوکنار در حصص پچیرواگام زرع می شود در زراعت پنبه هم درین اواخر درین ناحیه رواج یافته است که اکثر در ساختن کرباس به مصرف می رسد تنباکو هم در جمیع حصص پچیرواگام زرع میشود سند هم درینجا پیدا میگردد که از چوب در محروقات واز پوست آن در ساختن ریسمان استفاده می کنند زرع کچالو هم درین اواخر عمومیت پیدا کرده است مردم این ناحیه به باغ داری هم شوق زیادی دارند و میوجات آن عبارت است از توت ، چارمغز ، زردالو، بهی ، انار، انجیر، لوکات وامثال آن . اقسام گلها ونباتات دیگری هم درین ناحیه به وفور پیدا میشود کثرت واقسام گلهای وحشی سفید کوه مشهور است وچون پچیرواگام هم در دامنه آن وقوع دارد ازین گلها بی بهره نمی باشد اهالی از برخی گلها و نباتات اقسام دارو می سازند نباتات مشهور که باید ازآن نام برد ازین قرار است که باید آن را نباتات خودروی این ناحیه خواند. پیرگی، نعناع ، اسفرزه ، خاکشیر، شیرخشت ، زیره وامثال آن . 

مرد این ناحیه به مالداری هم میلان دارند واکثر چوپان هایشان بارمه های برو گوسفند خود چندین ماه تابستان را دور از خانه های خود بین علفزار های سفید کوه بر می برند  









بچیر واگام                                                       (۳۱۷)

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ودر زمستان واپس به دهات خود مراجعه می کنند حیوانات اهلی که درین ناحیه زیاد بنظر می خورند عبارت است از بز گوسفند گاو خر و قاطر که از آن جمله خر و قاطر مخصوصا برای بارکشی وحمل ونقل به کار برده می شود وباوجود کار زراعت از گاو هم در بار برداری استفاده می کنند و حیوانات وحشی که در جنگلات دیگر حصص این ناحیه پیدا می شود عبارت است از پلنگ ، کفتار، خرس ، گرگ، روباه ، جیره ، شغال، آهو ، خرگوش، موش خرما ، اقسام طیور صحرائی هم درین ناحیه به کثرت دیده می شود . اهالی این ناحیه چون داری جنگلات طبیعی و کوهی می باشند لذا در جنب زراعت بفروش چوب وزغال هم می پردازند ‌. بنابر احصائیه که درین اواخر گرفته شده است تعداد نفوس که به ایشان تذکره توزیع شده عبارت است از ۵۴۱۴ تن البته می دانیم که ازیک جانب تعداد فوق متضمن طبقات اناث نمی باشد واز جانب دیگر چون اکثر اهالی این منطقه کوهی بصورت متفرق زندگانی می کنند نیز شامل شماره فوق نمی باشند.  و همچنان دهاتی هم موجود است که بعکس سایر دهات این ناحیه قومی می دهند چون برپچیرو فنگزائی می توان بصورت تخمین سر جمیع تمام نفوس پچیرواگام را به ( ۷۰۰۰ ) تن تخمین نمود که هرسال روبه تزائد است زبان اقوام مسکونه پیچرواگام پشتو است . در حالت موجوده پیچرواگام دارای یک علاقه داری درجه۲ است و چنانچه پیشتر هم گفتیم از نقطه نظر تقسیمات دهات به ۴ حصه منقسم شده است که عبارت از آگام – پچیر – فنگزائی ، سلیمان خیل . 

۱ – آگام ساکنین آگام همه افغان واز نقطه نظر قومی به ( وزیر) منسوب می باشند که قوم وزیر یکی از اقوام بزرگ خوگیانی می باشند قریه جات آگام  قرار ذیل است . صبرونه، لندخیل، پام خیل ، زمر خیل ، مورک ، گریخیل، اهالی آگام مردم زیرک و فعال اند و مشاغل عمده ء شان را دهقانی تشکیل می دهد.  

۲ – سلیمان خیل ایت قوم از جمله اقوام ت خوگیانی نبوده چنانچه از نام ایشان معلوم است وگویند کا ایشان بصورت همسایگی و جوار اقوام اصلی این ناحیه جاگزین گردیده اند و چنانچه رواج است ایشان همه ساله مقدار قروت روغن گوسفند وامثال آن را به قسم تحفه همسایگی به موی سفیدان وروشناسان اقوام مجاور خود می دهند رسم و رواج وحتی لهجه زبان این قوم باسائر باشندگان آگام فرق دارد مردمی هستند شجاع پرزور 

۳ – پچیر : پچیر به دو حصه تقسیم شده است . 

الف برپچیر( پچیر علیا ) 

ب کار پچیر( پچیر سفلی ) 








 






بچیرواگام                                              (۳۱۸)                                                            پدا کاپین 

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ساکنین این دو ناحیه هم در قومیت منسوب قوم بزرگ وزیری خوگیانی است و مردم جنگجو و فعال هستند . 

۴- فنگزائی ایشان در قومیت به شیرزاد خوگیانی منسوب بوده ودر رسم و رواج با مردم پچیرواگام فرق دارند به سه دسته تقسیم می شوند . 

لوره مینه – مرغه – خرگی 

پخ : قریه ایست بفاصله ۳۳ کیلومتر در شمال شرق رخه متصل دریای پنجشیر مربوط حکومت اعلی پروان که بین ۶۹ درجه ۴۴ دقیقه ۲۹ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۵ درجه ۲۶ دقیقه ۱۸ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است ‌. 

پخ : قریه ایست بفاصله ۶،۵ کیلومتر در جنوب قلعه پنجه در علاقه واخان مربوط حکومت اعلی بدخشان که بین ۷۲ درجه ۳۴ دقیقه ۳۷ ثانیه طول البلد شرقی و۳۶ درجه ۵۹ دقیقه ۵ثانیه عرض البلد شمالی واقع است ‌. 

پخال ساج : قریه ایست بفاصله ۸،۵ کیلومتر در جنوب پلچراغ در علاقه درزاب گرزیوان مربوط حکومت اعلی میمنه که بین ۱۵ درجه ۱۴ دقیقه ۱۲ ثانطول البلد شرقی و۳۵ درجه ۴۰ دقیقه ۱۳ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 

پخرکرونه : موضعیست بفاصله ۱۴ کیلومتر در جنوب شرق مرکز کنر کوهستانی مربوط حکومتکلان کنرهای ولایت مشرقی که بین ۷۰ درجه ۵۸ دقیقه ۱۲ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۴ درجه ۳۳ دقیقه ۲۴ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است ‌. 

پخه : دره ایست بفاصله ۳کیلومتر در جنوب غرب قریه اچین در علاقه داری شنوار ولایت مشرقی که بین ۷۰درجه ۴۰دقیقه ۱۹ثانیه طول البلد شرقی و۳۲ درجه ۳دقیقه ۲۴ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پخه : قریه ایست بفاصله ۳کیلومتر در جنوب قریه اچین متصل دره پخه در علاقه شنوار مربوط ولایت مشرقی که بین ۷۰ درجه ۴۰ دقیقه ۵۴ ثانیه طول البلد شرقی و۳۴ درجه ۳ دقیقه ۳۰ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد .

پخه پنه : دره ایست بفاصله ۴کیلومتر در جنوب غرب قریه اچین در علاقه ء شنوار مربوط ولایت مشرقی که بین ۷۰ درجه ۴۰ دقیقه ۱۹ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۴ درجه ۳ دقیقه ۲۴ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 

پداکاپین : موضع چاداریست بفاصله ۷۹،۵ کیلومتر در غرب جوین مربوط حکومت اعلی فراه 







پده خانه                                                       (۳۱۹)                                                           پر انداز 

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

که بین ۶۰ درجه ۵۰دقیقه ۵۴ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۱ درجه ۳۳ دقیقه ۳۶ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 

پده خانه : موضع مخروبه ایست بفاصله ۷۲ کیلومتر در شمال غرب مرکز خلم مربوط حکومتکلان سمنگان ولایت مزارشریف که بین ۶۷درجه ۱۰دقیقه ۱۸ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۷ درجه ۱ دقیقه ۵۰ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پدی : قلعه ایست بفاصله ۱۳کیلومتر در جنوب چخانور مربوط حکومت اعلی فراه که بین ۶۲ درجه ۶دقیقه ۱۷ثانیه طول البلد شرقی و ۳۱ درجه ۴دقیقه ۲۶ثانیه ء عرض البلد شمالی واقع است . 

پدیو: قریه ایست بفاصله ۳۰کیلومتر در جنوب غرب شاه در علاقه شیوه مربوط حکومت اعلی بدخشان که بین ۷۰درجه ۱۸دقیقه ۵۴ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۷ درجه ۳۷ دقیقه ۵۴ ثانیه عرض البلد شمالی وقوع دارد . 

پدیو: قریه ایست بفاصله ۱۴ کیلومتر در جنوب کف در علاقه درواز مربوط حکومت اعلی بدخشان که بین ۷۰ درجه ۰دقیقه ۲۶ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۷ درجه ۵۵ دقیقه عرض البلد شمالی وقوع دارد . 

پراچی : قریه ایست شاداب وسرسبز در حوزه ء حکومت درجه ۲ پغمان مربوط ولایت کابل این قریه بذریعه دریای پغمان آبیاری شود . 

پراچی : قریه ایست مربوط حکومت درجه ۴جوند متعلق حکومت کلان بادغیسات مربوط ولایت هرات  . 

پرادین : قریه ایست بفاصله ۶۰کیلومتر در علاقه ترنگ وجلدک مربوط حکومتکلان قلات ولایت قندهار که بین ۶۶درجه ۴۲دقیقه ۱۲ثانیه طول البلد شرقی و۳۱درجه ۳۹ دقیقه ۵۰ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پران : قریه ایست بفاصله ۸کیلومتر در شرق متون نزدیک دریای کیتو در علاقه خوست ولایت جنوبی که بین ۷۰ درجه ۱دقیقه ۱ثانیه طول البلد شرقی و ۳۳درجه ۲۰ دقیقه ۱۳ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پراند از : کوهیست بطرف جنوب شرق حوض خاص در علاقه سرخ پارسا مربوط حکومت اعلی پروان که بین ۶۸درجه ۵۳دقیقه ۳۸ثانیه طول البلد شرقی و ۳۴درجه ۴۰دقیقه ۲ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 








پراوبر                                                        (۳۲۰)                                                        پر چمن

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

پروابر: قریه ایست بفاصله ۸۹ کیلومتر در شمال شرق قلعه روونچ در علاقه شیوه مربوط حکومت اعلی غزنی که ۷۱ درجه ۳ دقیقه ۵ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۷درجه ۵۳ دقیقه ۳۱ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پراود : دریائیست در جنوب شرق گلاب ناور در علاقه گرمسیر مربوط حکومت اعلی گرشک که بین ۶۴ درجه ۳۰دقیقه ۱۲ ثانیه طول البلد شرقی و ۲۹درجه ۳۹دقیقه ۱۲ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 

پراه  : موضعیست بفاصله ۳۴ کیلومتر در جنوب شرق قلعه حمیدخان در شورابک ولایت قندهار که بین ۶۶درجه ۱۵دقیقه ۳۸ثانیه طول البلد شرقی و ۳۰درجه ۲۴ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 

پرتوس تاور : دند ایست بفاصله ۲۷ کیلومتر در جنوب غرب قریه پروش در علاقه شورابک مربوط ولایت قندهار که بین ۶۵ درجه ۳۹ دقیقه ۳۲ ثانیه طول البلد شرقی و ۲۹ درجه ۴۲ دقیقه ۱۲ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 

پرجمان  : قریه ایست بفاصله ۱۷،۵ کیلومتر در شمال کوتل لخت در علاقه بکواه مربوط حکومت اعلی فراه که بین ۶۳ درجه  ۵۰ دقیقه ۴۵ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۳ درجه ۸ دقیقه ۳۶ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 

پرچمان تگاب : نهریست در علاقه بکواه مربوط حکومت اعلی فراه بفاصله ۴۹ کیلومتر در شمال قریه پرچمان جاری بوده برود غور می ریزد وبین ۶۳ درجه ۴۱ دقیقه ۶ثانیه طول البلد شرقی و ۳۳ درجه ۱۲ دقیقه ۲۰ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است ‌ ‌. 

پرچمن : در تشکیلات اداری حکومت درجه ۴ و مربوط ولایت کلان غورات ولایت هرات میباشد . حدود آن از طرف شرق به غور از طرف شمال به ساغر، مرسی ، تولک ، واز طرف غرب به شین دند و بعضی حصه فراه واز طرف جنوب کاملا بکوهستان فراه محدود است . سیاه کوه که یکی از شاخهای کوه بابا حساب میشود ازین منطقه میگذرد وبنابرین که برف دایمی دارد وهوای آن در زمستان بسیار سرد ودر تابستان نیز خنک است و تقریبا ور ۴ ماه جوزا ، سرطان ، اسد و سنبله نسبتا معتدل بوده ودرباقی ماها سرد شده میرود ، علاقه پرچمن کاملا کوهستانی بوده و زمین زراعتی درآن کمتر دیده میشود ، در تمام علاقه تقریبا سی هزار جریب زمین زراعتی تخمین شده ودر آن گندم ، جو ، جواری شالی ،کنجد، فالیز ، رشقه ، شبدر، پیاز، شلغم وغیره کاشته میشود ، در کوهای آن بادام شیرین و تلخ 









پرچمن                                                          (۳۲۱ )                                                    پردل خان 

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

زیره  ، خنجک ، سیاه‌‌ چوب ، آول وغیره زیاد وجود دارند واز میوه جات تنها انار آن شهرت دارد وبرای فروش بهرات برده میشود. 

زنبور عسل از پیداوار مهم آن بوده و مردم برای تربیه ء آن کوشش مینمایند وسالانه مقدار زیادی محصولات عسل خودرا در بازار هرات وقندهار برده به فروش میرسانند. حیوانات اهلی آن عبارت از گاو ، بز ، گوسفند، اسپ وخر بوده ودر کوهای آن گرگ ، روباه ، شغال، خرگوش ، وآهو بکثرت پیدا میشود اهالی در موقع شکار ، شکار مینمایند صنعت گلیم بافی ( پشمی و پنبئی ) کرک، برک، کرباس، چادرشب، جراب وغیره صنائع استی در پرچمن رائج بوده و مخصوصا حوائج خود اهالی را تکافو میکنند مواضع تاریخی در پرچمن زیاد است آثار سلاطین غوری که اکثر خراب وویران گردیده زیاد دیده میشود مخصوصا قلعه بنام قلعه ء دختر درآنجا موجود و آثار برج وباره آن تا اکنون باقی مانده یک مسجد سنگی نیز از یادگارهای آن زمان وجود دارد سکه های سلطان غیاث الدین وشاهرخ وتیمور اکثراً درین جا یافت میشود در پرچمن دوزیارت یکی بنام ( سلطان ابراهیم قتال ) معروف به ( خواجه زور ) واقع در کوه زور و زیارت دیگر بنام ( شیخ شهاب ) در کوه پاسک موجود و معروف است . 

پرچو: قریه ایست بفاصله ۱۴کیلومتر در شمال قریه لوی دکه در علاقه کامه ولایت مشرقی که بین ۷۱ درجه ۶دقیقه ۵۲ ثانیه طول البلد شرقی و۳۴ درجه ۱۶ دقیقه ۲۵ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پرخه: قریه ایست بفاصله ۷،۵ کیلومتر در شمال جوین مربوط حکومت اعلی فراه که بین ۶۱درجه ۳۶ دقیقه ۱۵ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۱ درجه ۴۶ دقیقه ۲۳ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پردره : قریه ایست بفاصله ۳۱ کیلومتر در شمال مرکز منجان مربوط جرم حکومت اعلی بدخشان که بین ۷۰ درجه ۴۸ دقیقه ۲۷ ثانطول البلد شرقی و ۳۶ درجه ۱۸ دقیقه ۵۹ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پردل : قریه ایست بفاصله ۳۳ کیلومتر در جنوب غرب قلعه سرکاری مقر مربوط حکومت اعلی غزنی که بین ۶۷ درجه ۳۷ دقیقه ۲۴ ثانیه طول البلد شرقی و۳۲ درجه ۳۷ دقیقه ۱ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پردل خان : قریه ایست بفاصله ۱۴ کیلومتر در شمال شرق شهر غزنی متصل سرک که در بین ۶۸درجه ۳۲ دقیقه ۱۳ ثانیه طول البلد شرقی و۳۳ درجه ۳۸ دقیقه ۱۸ ثانیه عرض البلد شمالی وقوع دارد . 








پردی                                                        (۳۲۲ )                                                           پروان 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

پردی : قریه ایست بفاصله ۱۵کیلومتر در شمال شرق قریه نیازی خیل در علاقه کنر مربوط حکومتکلان اسمار ولایت مشرقی که بین ۷۰ درجه ۲۶ دقیقه ۱۴ ثانیه و ۳۴ درجه ۵۳ دقیقه ۵۴ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پرستم : قریه ایست بفاصله ۱۵ کیلومتر در جنوب قریه سدی گل مربوط ولایت مشرقی که بین ۷۱ درجه ۲۰ دقیقه ۱۹ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۵ درجه ۳۴ دقیقه ۱۹ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 

پرستی : نهریست بفاصله ۶۴ کیلومتر در جنوب شرق شین دند مربوط ولایت هرات که بدریای غدیر می ریزد وبین ۶۲ درجه ۲۹ دقیقه ۳ ثانیه طول البلد شرقی و۳۳ درجه ۶ دقیقه ۵۵ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پرشی کوتل ( سورکی ) : کوتلیست بفاصله ۳۶،۵ کیلومتر در شرق قلات غلزائی مربوط ولایت قندهار که بین ۶۷ درجه ۱۵ دقیقه ۲۳ ثانیه طول البلد شرقی و۳۲ درجه ۴ دقیقه ۵۱ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 

پرگش : قریه ایست بفاصله ۱۷ کیلومتر در شمال مرکز منجان متصل دریای منجان مربوط جرم حکومت اعلی بدخشان که بین ۷۰ درجه ۵۳ دقیقه ۳۷ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۶ درجه ۱۱ دقیقه ۴۹ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 

پرنجان : قریه ایست بفاصله ۶۳،۵ کیلومتر در جنوب شرق شهر هرات که بین ۶۲ درجه ۴۴ دقیقه ۵۷ ثانیه طول البلد شرقی و۳۴ درجه ۱۴ دقیقه ۴۷ ثانیه عرض البلد شمالی وقوع دارد . 

پرنجیر : قریه ایست بفاصله ۲۳،۵ کیلومتر در جنوب مرکز خلم مربوط حکومتکلان سمنگان ولایت مزارشریف که بین ۶۷ درجه ۴۱دقیقه ۱ثانیه طول البلد شرقی و۳۶ درجه ۳۱ دقیقه ۱ثانیه عرض البلد شمالی وقوع دارد . 

پروا : قریه ایست مربوط حکومت درجه ۳ گران منجان متعلق حکومت اعلی بدخشان . 

پروان : نام قدیمی یک علاقه ایست که در وقت حکومت امیر حبیب الله خان شهید از طرف امیر موصوف به اسم ( جبل السراج ) تسمیه گردید ( جبل السراج دیده شود ) 

صورت تشکیل : پروان اکنون در تشکیلات اداری کشور ، حکومت اعلی میباشد که مرکز آن در چاریکار قرار گرفته است . 

حکومت اعلی پروان در حوزه خود شامل یک حکومتی کلان دو حکومتی درجه ۲ ، چهار 







پروان                                                                 ( ۳۲۳ ) 

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

حکومتی درجه ۳ چهار حکومتی درجه ۴ ، سه علاقه داری درجه ۲ وده علاقه داری درجه ۳ میباشد بدین قرار : 

الف – حکومت کلان کاپیسا 

ب – حکومت درجه ۲ 

۱ – حکومت تگاپ  

۲ – حکومت کوهستان 

ج – حکومت درجه ۳ 

۱ – حکومت بامیان 

۲ – حکومت غوربند 

۳ – حکومت بگرام 

۴ – حکومت پنجشیر 

د – حکومت درجه ۴ 

۱ – حکومت سرخ وپارسا 

۲ – حکومت کهمرد 

۳ – حکومت جبل السراج 

۴ – حکومت نجراب 

ه – علاقه داری ها 

۱ – علاقه داری درجه ۲ قره باغ مستقیما مربوط حکومت اعلی  . 

۲ – علاقه داری درجه ۲ شبر مستقیما مربوط حکومت اعلی  . 

۳ – علاقه داری درجه ۲ چهار قریه مربوط حکومت پنجشیر . 

۵ – علاقه داری درجه ۳ کوه صافی مربوط حکومت بگرامی . 

۶ – علاقه داری درجه ۳ دره ء هزار مربوط حکومت پنجشیر . 

۷ – علاقه داری درجه ۳ شیخ علی مربوط حکومت سرخ وپارسا . 

۸ – علاقه داری درجه ۳ سیغان مربوط حکومت کهمرد . 

۹ – علاقه داری درجه ۳ روئی ودو آب مربوط حکومت کهمرد . 

۱۰ – علاقه داری درجه ۳ گلبهار مربوط حکومت جبل السراج 

۱۱ – علاقه دادرجه ۳ اله سای مربوط حکومت درجه ۲ تگاب متعلق بحکومت کاپیسا 

۱۲ – علاقه داری درجه ۳ محمود عراقی مربوط حکومت کوهستان متعلق بحکومت کلان کاپیسا. 







پروان                                                             (۳۲۴ ) 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

۱۳ – علاقه داری درجه ۳ در نامه مربوط حکومت کوهستان متعلق به حکومت کلان کاپیسا مرکز حکومت اعلی پروان که در شهر چاریکار که ۱۶۰۳ متر از سطح بحر ارتفاع دارد قائم است از مرکز کابل ۶۴ کیلومتر فاصله دارد وباسرک عمومی که از کابل آغاز وبه سمت شمال کشور امتداد یافته از مرکز حکومت اعلی میگذرد وبه طرف ولایات شمالی کشور امتداد می یابد ، بکابل وصل گردیده است . 

اوضاع زراعتی  : حوزه ء حکومت اعلی پروان طوری مشجر وشاداب، مزروع وحاصل خیز می باشد که جز کوه پایه های هندوکش دیگر هیج یک منطقه ئی درین وادی بائر وخشک به نظر نمی رسید، درین حوزه انواع حبوب وغله از قبیل گندم ، جو ، جواری، باقلی ، ارزن ، نسک ، برنج لک ، تربک ، زغر وشرشم که از آن ها تیل استخراج می نمایند پنبه ، پته کتان وغیره خیلی بوفرت زرع وبوفرت حاصل میدهد که غالبا احتیاجات اهالی این حوزه ء وسیع را کفایت می نماید . 

فواکه وحاصلات سردرختی حوزه ء حکومت پروان نسبت به محصولات مزروعی آن بمراتب بیشتر و بهتر است ، درین ساحه ء پهناور هرنوع میوه از قبیل اقسام انگور ، بادام ، چارمغز ، زردالو، سیب ، شفتالو ، آلبالو ، گیلاس ، آلوچه، آلوبخارا تمسق، ناک ، خربوزه و تربوز بحدی حاصل می آید که بزرگترین قلم صادراتی کشور را تشکیل داده چه بصورت خشک چه تازه بخارج و مخصوصا به هندوستان صادر میگردد. پروان را برخی از همین لحاظ باغ افغانستان نامیده اند که واقعا اسمیت تطابقی جلکه ء پروان از هر طرف با سلسله کوه ها احاطه شده شتل، پنجشیر ، سالنگ ، غوربند ونجراب هریک دره ئی میباشد که بین دو رشته کوه قرارا گرفته است . 

حوزه حکومت اعلی پروان بنابر مساعدت آب و هوا و سازگاری شروط طبیعی و اقتصادی حیات خیلی پرنفوس میباشد . این مردم فطرتا جنگجو ، شجیع وبل متهور اند ، لهذا بعضا دشمنی ها وکشت وخون ها نیز دربین خود دارند . از آنجا که اهالی پروان تماما به شکار عادت داشته واز آغاز بلوغ به این شغل می پردازند ، لذا هر فرد این تفنگدست ونشانچی بوده ودر مواقع ضرورهّ بالعموم یک عسکر تربیه دیده وآزموده ئی را تشکیل میدهند که می توانند در میدان محاربه بخوبی از عهده برآیند بنابرین قسمت بیش تر نظامی کشور را اهالی پروان تشکیل میدهند . دریا های معروف پروان همانا دریای پنجشیر ، سالنگ ودریای غوربند میباشد که هریک در حوزه وآبریزه خود ساحه ء وسیعی از حوزه ء پروان را شاداب میگرداند این سه دریا هریک از دره ئی که بنام خودش یاد میگردد باولوله وغرش رعد آسائی برآمده ودر موضعیکه بنام برج عبدالله موسوم میباشد باهم آمیخته وبطرف تگی غارو جریان می یابد. 









پروان                                                             (۳۲۵ ) 

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

مناطق مربوطه : مناطق عمده حکومت اعلی پروان عبارت از : حوزه ء چاریکار ، غوربند، جبل السراج ، کوهستان، تگاب ، بامیان ، بگرام ، پنجشیر ، سرخ پارسا، کهمرد وسیغان و نجراب که در یک در ردیف خودش می آید . 

آب وهوای مناطق پروان بسیار معتدل بوده نه در موسوم زمستان سرمای شدید ومهلک دارد ونه در تابستان گرمای طاقت فرسا ومضر سخت. معذالک بارندگی بصورت برف و باران بحد کافی بوده ودریای آن بسبب ذوبان برف درقلل جبال در طول موسوم گرما خروشان میباشد . مکاتب : سیستم تعلیم و تربیه عصری و تاسیس مکاتب رسمی در حوزه ء پروان از اوائل حکومت امانیه آغاز یافته است تعداد مکانبیکه حاضرا در حوزه ء پروان وجود دارد واطفال ور آن تربیه میشوند حسب ذیل است : 

الف – لیسه : 

۱ – لیسه پروان واقع مرکز چاریکار 

ب : مکاتب ابتدائیه  : 

۱ – ابتدائیه لیسه چاریکار واقع مرکز چاریکار ( مرکز حکومت اعلی  ) .

۲ – مکتب ابتدائی سید خیل واقع هیبت خیل بحکومت جبل السراج  : 

۳ – مکتب ابتدائی تگاب واقع قورغل حکومت کاپیسا ( مرکز کاپیسا ) .

۴ – مکتب ابتدائی  محمود عراقی واقع ده بابا علی علاقه داری محمود عراقی بحکومت کوهستان .

۵ – مکتب ابتدائی قرماغ واقع قریه سردار بیک علاقه داری قره باغ . 

۶ – مکتب ابتدائی مرکز نجراب واقع چادر دره نجراب .

۷- مکتب میانشاخ واقع میان شاخ بحکومت اعلی پروان ( مرکز ) .

۸ – مکتب ابتدائی چهاردهی غوربند واقع چهاردهی غوربند  . 

۹ – مکتب ابتدائی بامیان واقع به حکومت بامیان .

۱۰ – مکتب ابتدائی سیاه گرد به حکومت غوربند . 

۱۱ – مکتب ابتدائی جبل السراج واقع جبل السراج .

۱۲ – مکتب ابتدائی گلبهار واقع علاقه داری گلبهار .

۱۳ – مکتب ابتدائی رخه پنجشیر حکومت رخه پنجشیر .

۱۴ – مکتب ابتدائی خارجدره واقع خارجدره به حکومت نجراب . 

۱۵ – مکتب ابتدائی بازارک پنجشیر به حکومت پنجشیر. 

۱۶ – مکتب ابتدائی بگرام واقع قریه ماهی گیر بگرام به حکومت بگرام . 

۱۷ – مکتب ابتدائی اشترگرام بعلاقه داری جمال آغه  . 

۱۸ – مکتب ابتدائی تتم دره به حکومت اعلی پروان . 






پروش قلعه                                                (۳۲۶ )                                                             پریتو 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

پروش قلعه : قلعه ایست در علاقه شورابک مربوط ولایت قندهار که بین ۶۵ درجه ۵۱ دقیقه ۴۶ثانیه طول البلد شرقی و ۲۹ درجه ۵۱دقیقه ۴۶ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پره داب : موضع چاه داریست بفاصله ۱۱ کیلومتر در شمال شرق گنبد سوریز در علاقه پشت رود مربوط حکومت موسی قلعه ولایت قندهار که بین ۶۲ درجه ۴۸ دقیقه ۳ثانیه طول البلد شرقی و ۳۱ درجه ۱۳دقیقه ۴۵ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است ‌ .

پریان  : قریه ایست در حوزه حکومت درجه ۳ پنجشیر مربوط حکومت اعلی پروان . 

پریان : قریه ایست بفاصله ۱کیلومتر در شمال غرب شهر هرات که بین ۶۱درجه ۵۷ دقیقه ۸ثانیه طول البلد شرقی و ۳۴ درجه ۲۴ دقیقه ۱۲ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پری خم : قریه ایست بفاصله ۴۴کیلومتر در جنوب غرب کف مربوط حکومت ( اعلی بدخشان ) که بین ۷۰درجه ۱۳دقیقه ۱۷ثانیه طول البلد شرقی و۳۷ درجه ۵۳ دقیقه ۱۸ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پربرک : تپه ایست در شرق قریه خدر خیل ور علاقه سلیمان خیل به ارتفاع تخمین ۹۳۰ فت مربوط کتواز حکومت اعلی غزنی که بین ۶۸درجه ۵۹دقیقه ۱۳ثانیه طول البلد شرقی و ۳۲ درجه ۵۹دقیقه ۱۳ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۲درجه ۲دقیقه ۲۹ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پریشان : دره ایست بفاصله ۹،۵ کیلومتر بطرف جنوب مشرق گرداب در علاقه دو آب مربوط ولایت قطغن که بین ۶۸درجه ۴۱ دقیقه ۵۹ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۵ درجه ۱۶ دقیقه ۱۲ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پریشان تپه : تپه ایست در شرق قلعه آقچه مربوط ولایت مزار شریف به ارتفاع تخمین ( ۳۴۱ ) متر که بین ۶۶ درجه ۱۸ دقیقه طول البلد شرقی و ۳۶ درجه ۵۳ دقیقه ۵۵ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پری لام : موضعیست بفاصله ۴۰،۵ کیلومتر بطرف شمال شرق قریه سربولی مربوط حکومت اعلی پروان که بین ۶۹درجه ۴۶ دقیقه ۴۲ ثانیه طول البلد شرقی و ۲۴ درجه ۵۷ دقیقه ۳۰ ثانیه عرض البلد واقع است . 

پری نای : موضعیست بفاصله ۴۲ کیلومتر در جنوب شرق قریه شنکی در علاقه ء قلات غلزائی مربوط ولایت قندهار که بین ۶۷درجه ۴۸دقیقه ۲۰ثانیه طول البلد شرقی و۳۱ درجه ۳۶ دقیقه ۵۲ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 

پرینو : قریه ایست بفاصله ۳۰ کیلومتر در جنوب شرق قریه خیرآباد در علاقه جرم مربوط حکومت اعلی بدخشان که بین ۷۱درجه ۲ دقیقه ۲۰ ثانیه طول البلد شرقی و۳۶ درجه ۵۰ دقیقه عرض البلد شمالی واقع است  . 






پرینه خم                                                             ( ۳۲۷ )                                                 پابند  

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

پرینه خم : قریه ایست در حوزه ء علاقه داری خواهان متعلق حکومت درجه ۲ درواز مربوط حکومت اعلی بدخشان . 

پزبیا  : قریه ایست بفاصله ۲۵ کیلومتر در شرق خم در علاقه درواز مربوط حکومت اعلی بدخشان که بین ۷۱ درجه ۴۱ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۸ درجه ۲۶ دقیقه و ۵۵ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پزگران  : موضعیست بفاصله ۳۰،۵ کیلومتر در شمال قریه رخه در علاقه پنجشیر مربوط حکومت اعلی پروان که بین ۶۹درجه ۳۸دقیقه ۳۱ ثانیه طول البلد شرقی و ۲۵ درجه ۲۰ دقیقه ۵۹ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پزماشی : کوهیست در شرق جاربرجک مربوط چخانسور حکومت اعلی فراه که ۶۲ درجه ۲۵ دقیقه ۳۶ ثانیه طول البلد شرقی و۳۰ درجه ۱۱ دقیقه ۲۰ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پزوان  : قریه ایست بفاصله ۴۲،۵ کیلومتر در جنوب شرق قلات غلزائی مربوط ولایت قندهار که بین ۶۶ درجه ۵۵ دقیقه ۱۸ ثانیه طول البلد شرقی و۳۱ درجه ۵۶ دقیقه ۲۷ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پزغور : قریه ایست در حوزه حکومت درجه ۳ پنجشیر مربوط حکومت اعلی پروان.  

پسابند : حکومت درجه ۴ و مربوط حکومت کلان غورات ولایت هرات است آب وهوای کوهستانی دارد وقراء مشهور آن قرار ذیل میباشد  : قریه کاکری ، قریه خانه بگی ، قریه اوکل، قریه غارک، قریه سرخ دیوال، قریه غراب ، قریه سرخ سرای ، قریه مشنگان ومربوطات قریه سرخک ومنک ، قریه شلک ، قریه غجور باش ، قریه بچکه ، این قریه ها که در جوار همدیگر بفاصله کم وزیادی واقع اند تماما تحت اداره حکومت پابند اداره میشوند وهر قریه از حیث جمعیت نفوس تفاوت داشته نفوس بعضی زیاد واز بعضی آن قلیل میباشد . زمین آن عموما ناهموار وبست بلند بوده و زراعت آن اکثرا در دامنه کوها میباشد وغیره از گندم و جو دیگر محبوب کاشته نمیشود . 

دربعضی قریه ها درختان زردآلو، بیدوچنار دیده میشود . چون منطقه مذکور کوهستانی است در هر قریه یک یا دو چشمه کوچک وجود دارد که مصرف اهالی وآب یاری زراعت بدان وسیله صورت میگیرد ‌. درپسابند بته های کتیرا که یک ماده‌ء مهم تجارتی است پیدا میشود اما استفاده از آن طور ناقص است وبرای استفاده مزید اصلاحاتی لازم است . پیشه اهالی زراعت ودهقانی بوده و صنعت در بین مردم دیده نمیشود . 









پسابند                                                              (۳۲۸ )                                                 پس قدوس 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

حوزه پسابند با اینکه کوهستانی است اما کوهای آن چندان مشهور نیست تنها یک کوه بنام سمنگان معروف است که از وسط حکومتی گذشته شرقا وغربا امتداد دارد چون کوه مذکور بلند است برف گیر نیز میباشد ودر تابستان که برفها ذوب میشود آب آن بطرف ده را دو فراه سرازیر میشود وبالاخره بدریای هلمند می ریزد . درین کوه اغلبا گوسفند وحشی دیده شده ولی دیگر نوع حیوانات وحشی در آن کمتر بمشاهده میرسد . حیوانات اهلی آن عبارت از گاو ، گوسفند ، بز ، خر واسپ میباشد درین جا هنوز مکتب رسمی تاسیس نشده است . 

پس او : قریه ایست بفاصله ۳۹،۵ کیلومتر در شمال شرق فراه مربوط حکومت اعلی فراه که بین ۶۲ درجه ۲۴ دقیقه ۳۵ثانیه طول البلد شرقی و۳۲ درجه ۳۹ دقیقه ۷ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پستکه بلوچ : قریه ایست مربوط حکومت درجه ۲ رستاق متعلق حکومتکلان تالقان مربوط ولایت قطغن .

پسته زار: قریه ایست مربوط حکومت درجه ۲ رستاق متعلق حکومتکلان تالقان مربوط ولایت قطغن  . 

پسته مزار : قریه ایست بفاصله ۳۰ کیلومتر در جنوب غرب مرکز سرپل مربوط حکومت شبرغان ولایت مزارشریف که بین ۶۵ درجه ۴۷ دقیقه ۵۴ ثانیه طول البلد شرقی و۳۶درجه ۲ دقیقه ۳۰ثانیه عرض البلد شمالی وقوع دارد . 

پستی : قریه ایست بفاصله ۹کیلومتر در جنوب قلعه بارپنجه در علاقه شیوه مربوط حکومت اعلی بدخشان که بین ۷۱درجه ۲۳دقیقه ۱۲ثانیه طول البلد شرقی و ۳۷ درجه ۲۹ دقیقه ۲۲ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 

پسرلی  : قریه ایست بفاصله ۴،۵ کیلومتر در جنوب غرب قریه اتمان در علاقه خوست مربوط ولایت جنوبی که بین ۶۹ درجه ۴۷ دقیقه ۵۱ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۳ درجه ۷دقیقه ۵۸ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پس شاه : قریه ایست بفاصله ۸،۵ کیلومتر در جنوب شرق کف در علاقه درواز مربوط حکومت اعلی پروان که بین ۷۰درجه ۳۰دقیقه ۲۳ثانیه طول البلد شرقی و ۳۷درجه ۵۷ دقیقه ۲۲ ثانیه عرض البلد شمالی وقوع دارد ‌‌. 

پس قدوق : قریه ایست بفاصله ۷۵کیلومتر در شمال شرق بوینه قره مربوط ولایت مزار شریف که بین ۶۷درجه ۱۸ دقیقه ۴ثانیه طول البلد شرقی و۳۶ درجه ۲۱ دقیقه ۵۰ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 









پسک                                                      (۳۲۹ )                                                              پس لی 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

پسک : کوهیست در جنوب غرب ده تیتان در علاقه غورات مربوط ولایت هرات که بین ۶۳ درجه ۲۸دقیقه ۳۶ثانیه طول البلد شرقی و ۳۳درجه ۱۵دقیقه ۳۸ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پس کران : موضعیست بفاصله ۱۷،۵ کیلومتر در شمال مرکز منجان مربوط حکومت اعلی بدخشان که بین ۷۰ درجه ۵۵ دقیقه ۲۵ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۶ درجه ۱۲ دقیقه ۱۸ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پس کران : کوهیست در شمال شرق مرکز منجان مربوط حکومت اعلی بدخشان که بین ۷۱ درجه ۵ دقیقه ۵۰ثانیه طول البلد و۳۶ درجه ۱۴ دقیقه ۳۶ ثانیه طول البلد وهمچنین بین ۷۱ درجه ۱ دقیقه ۳۶ ثانیه طول البلد شرقی و۳۶ درجه ۱۳ دقیقه ۱۲ثانیه عرض البلد موقعیت دارد . 

پسکران : قریه ایست مربوط حکومت درجه ۲ پنجشیر متعلق حکومت اعلی پروان . 

پس کنده : قریه ایست بفاصله ۷،۵ کیلومتر در جنوب مرکز سمنگان ولایت مربوط ولایت مزارشریف که بین ۶۸ درجه ۴دقیقه ۸ ثانیه طول البلد شرقی و۳۶ درجه ۱۰ دقیقه ۵۷ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پس کندی : قریه ایست در دره پیشه مربوط حکومت درجه ۴ اندراب متعلق ولایت قطغن مسافه آن از مرکز حکومتی تقریبا ۶۱ کیلومتر است . 

پس کوچه : موضعیست بفاصله ۲۶ کیلومتر در شمال سرخ شهر در علاقه کهمرد مربوط ولایت اعلی پروان که بین ۶۷درجه ۴۸دقیقه ۴ثانیه طول البلد شرقی و۳۵ درجه ۲۹ دقیقه ۵۴ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پکوه : قریه ایست در حوزه ء علاقه داری حصه ۲ بهسود متعلق حکومت دایزنگی مربوط ولایت کابل بوده فاصله آن از مرکز علاقه داری تخمینا ۱۰ کیلومتر میباشد. 

پسنگر : قریه ایست بفاصله ۳۴ کیلومتر در شمال اسمار مربوط ولایت مشرقی که بین ۷۱درجه ۳۲ دقیقه ۱۱ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۵ درجه ۱۷ دقیقه ۲۱ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پس نی : قریه ایست بفاصله ۷۷،۵ کیلومتر در شرق بلچراغ مربوط حکومت اعلی میمنه که بین ۶۵ درجه ۴۶دقیقه ۹ثانیه طول البلد شرقی و۳۵ درجه ۴۶ دقیقه ۱۲ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  ‌. 








پسی کو                                                         (۳۳۰ )                                                           پشت 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

پسی کوه : کوهیست در شرق چکمک در علاقه اجارستان واقع دای کندی مربوط حکومت کلان دایزنگی ولایت کابل که بین ۶۷درجه ۷دقیقه ۵۳ثانیه طول البلد شرقی و ۳۳درجه ۴۳ دقیقه ۱۷ثانیه عرض البلد شمالی واقع است ‌‌. 

پسی گرام : قریه ایست در علاقه منجان مربوط حکومت اعلی بدخشان که بین ۷۱درجه ۱۲ دقیقه ۶ثانیه طول البلد شرقی و۳۵ درجه ۴۸دقیقه ۵۳ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پسین : کوهیست در جنوب شرق قلعه سرکاری در علاقه ارغستان مربوط ولایت قندهار که بین ۱۷درجه ۲۶دقیقه ۴۶ثانیه طول البلد شرقی و۳ درجه ۲۲ دقیقه ۴۴ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پسین بور: دریائیست بفاصله ۲۷،۵ کیلومتر در جنوب شرق ملاسرکی خان در علاقه معروف مربوط ارغستان مربوط ولایت قندهار که بین ۶۷درجه ۳۳ دقیقه ۳۰ثانیه طول البلد شرقی و۳۱درجه ۱۶ دقیقه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پشاش گال: شیله ایست بفاصله ۱۶،۵ کیلومتر در شمال قریه منجان مربوط حکومت اعلی بدخشان که ۷۱ درجه ۱۱ دقیقه ۴۸ثانیه طول البلد شرقی و۳۵درجه ۵۸ دقیقه ۵ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پشاور : قریه ایست مربوط حکومت درجه ۴ لندی سین ( کامدش) متعلق حکومت کلان کنرها مربوط ولایت مشرقی  . 

پشاور گال : شیله ایست بفاصله ۱۴ کیلومتر در شمال قریه سدی گل مربوط ولایت مشرقی که بین ۱۷درجه ۲۴ دقیقه ۲۵ ثانیه طول البلد شرقی و ۲۵درجه ۴۹ دقیقه ۳۰ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پشپر: قریه ایست بفاصله ۷۳ کیلومتر در شرق هرات که بین ۶۲درجه ۵۳دقیقه ۵۹ثانیه طول البلد شرقی و ۳۴درجه ۱۹دقیقه ۱۲ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پشپلاق : قریه ایست بفاصله ۹،۵ کیلومتر در جنوب غرب باسول در علاقه مهمند ره مربوط شنوار ولایت مشرقی که بین ۷۰درجه ۴۸ دقیقه ۲۴ثانیه طول البلد شرقی و۳۴ درجه ۱۱ دقیقه ۵۴ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پشت : قریه ایست در شرق کنر مربوط ولایت مشرقی که بین ۷۱درجه ۱دقیقه ۲۳ثانیه طول البلد شرقی و۳۴درجه ۴۲دقیقه ۵۲ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 








پشت توپ                                                        (۳۳۱ )                                                    پشتون یل 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

پشت توپ : قریه ایست بفاصله ۴۶ کیلومتر در شمال شرق مرکز بوینه قره مربوط ولایت مزار شریف که بین ۶۷درجه ۷دقیقه ۷ثانیه طول البلد شرقی و ۳۶درجه ۲۴دقیقه ۱۴ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پشت رودوزمینداور: علاقه ایست مربوط حکومت موسی قلعه ولایت قندهار که بین ۶۲درجه ۴۳دقیقه ۱۲ثانیه طول البلد شرقی و۳۱درجه ۲۴دقیقه ۳۵ثانیه عرض البلد و ۱۴درجه طول البلد و۳۰درجه ۲۵ دقیقه ۲۴ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پشت زوار: کوهیست در جنوب غرب تولک مربوط حکومتکلان غورات ولایت هرات که بین ۶۳درجه ۳۲ دقیقه ۲۲ثانیه طول البلد شرقی و۳۲درجه ۴۹ دقیقه ۴ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پشت سبز : کوهیست در شمال شرق قریه ء دوست آباد به ارتفاع ۷۳۲ متر مربوط حکومت اعلی فراه که بین ۶۱درجه ۳۹ دقیقه ۳۵ثانیه طول البلد شرقی و ۳۲درجه ۳۹دقیقه ۱۷ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پشت سبز : تپه ایست در شمال قریه ء دوست آباد درشمال فراه مربوط حکومت اعلی فراه که بین  ۶۱ درجه ۲۹دقیقه ۱۲ثانیه طول البلد شرقی و ۳۲ درجه ۲۳ دقیقه ۳۷ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پشت شهر : قریه ایست بفاصله ۲کیلومتر شمال شین دند متصل سرکیکه بطرف هرات میرود مربوط ولایت هرات که بین ۶۲ درجه ۸دقیقه ۴۹ثانیه طول البلد شرقی و۳۳درجه ۱دقیقه ۲۸ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پشتک : قریه ایست بفاصله ۱،۵ کیلومتر در جنوب شرق پغمان مربوط ولایت کابل که بین ۶۸درجه ۵۵دقیقه ۳۵ثانیه طول البلد شرقی و ۳۴ درجه ۳۵ دقیقه ۱ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پشت لور : موضعیست بفاصله ۱۴ کیلومتر در شمال قریه دولت یار در علاقه چخچران مربوط حکومت کلان غورات ولایت هرات که بین ۶۵درجه ۴۸دقیقه ۴۸ثانیه طول البلد شرقی و۳۴درجه ۴۰دقیقه ۳۰ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پشتون پل : پلیست بفاصله ۵کیلومتر در جنوب شهر هرات بروی دریای هریرود مربوط ولایت هرات که بین ۶۲درجه ۱۲دقیقه ۱۲ثانیه طول البلد شرقی و ۳۴درجه ۱۶دقیقه ۴۰ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . این پل در سال ۱۳۱۵ و۱۳۱۶ در اسر توجه شاغلی 








پشتون پل                                                            (۳۳۲ )                                            پشتون کوت 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

غلام فاروق خان نائب الحکومه هرات تعمیر وبه پایه ء تکمیل رسید ولی متاسفانه درسال ۱۳۱۸ دراسر سیلابهای موسومی مجددا خراب وبکلی ازبن رفت که تا کنون تعمیر نگردیده . 

پشتون زرغون : حکومت درجه (۲ ) محلی مربوط مرکز ولایت هرات بوده دارای آب وهوای مساعد و زمین حاصلخیز میباشد که هرگونه نباتات واشجار در آنجا تربیه وپرورش می یابد پشتون زرغون باقرا ء مربوط خود که تقریبا (۱۱۱ ) قریه میباشد پر نفوس ترین حکومات مربوط ولایت هرات بوده واز حیث اینکه مسافه آن از مرکز بعید نیست همه وقته محصولات زراعتی خودرا بمرکز رسانیده میتواند . قریه های مشهور آن عبارت از رمان آباد ، سراج آباد ، ده شکر ، شاه آباد ، دوغ آباد، بند آباد، لنگر خواجه ، هارون ، میر آباد ، یحی آباد ، گل بی بی ، لنگر ، طاقچه، بلند آب ، بوریا باف ، حسن آباد، جوی نو ، سید آباد، ده شیخ ، ذوق آباد، رباط حافظ ، خسرو ، خواجه محمد چنار ، نهرنوا، کاریز سلطان وغیره میباشد ‌‌. 

محصولات زراعتی آن عبارتست از گندم، برنج لک، ماش ، لوبیا ، نخود ، باقلی، خربوزه ، تربوز ، خیار، بادنجان سیاه وغیره که بوفرت تربیه و زرع میشود . در اینجا بادغستان زیاد است وهرنوع میوه از قبیل انگور ، سیب ، بهی ، آلوبالو، شفتالو پیدا میشود . درخت غیرمثمر مانند بید ، چنار ، عرعر، توت ، نیز بخوبی در آنجا نشو ونما یافته ونباتات علوفه ئی از قبیل رشقه ، شبدر نیز برای خوراکه مواشی کاشته میشود منطقه مذکور چون آب وافر و زمین حاصل خیز دارد برای زراعت نهایت مساعد وموزون است حیوانات اهلی آن بز ، گاو ، گوسفند، اسپ خر میباشد که بکثرت تربیه میشود . 

در سابق حکومتی مذکور بامربوطات خود بنام ( شافلان) یاد میشد اما در سال ( ۱۳۲۰ ) اسم آن به پشتون زرغون تبدیل گردید ، درین حکومتی یک مکتب ابتدائی در قریه ( سنگر کوجه ) تاسیس شده که بنام حکومتی مذکور ( پشتون زرغون ) یاد میشود . 

پشتون کوت : منطقه ایست شرقا به بعضی علاقه جات حکومت بلچراغ وتگاپ شیرین از حصه زرشوی الی ده کده اسلیم وتپه های علف چر مربوط آن حکومت شمالا به خاک شوروی وغربا به حکومت قیصار و ولایت هرات از کفتر خان الی بندر وجنوبا به ولایت هرات و حکومت بلچراغ از حصه بندر الی تگاپ ماغ محدود وده واز حیث مساحه ء سطحیه تعداد نفوس وقریه جات نسبت به دیگر حکومتی های مربوط ایت ولایت وسیع تر وزیادتر بوده و اکثرا حصص آن شاداب و داری جلگه های حاصل خیز وتپه های للمی کاری   









پشتون کوت                                                         (۳۳۳ ) 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

میباشد تنها علاقه داری کوهستانات بنابه اینکه سرد وبرف گیر می باشد قسمت زراعتی ومالداری آن نسبت بدیگر جاها قابل تعریف نمیباشد درین منطقه به تعداد تقریبا ده هزار خانه وار مردم که عموما به مالداری ودهقانی وصنایع بافندگی مصروف می باشند سکونت پذیر بوده قسمت عمده شان ده نشین و خانه دار می باشند . شهر تاریخی میمنه یا بعباره ء دیگر مرکز حکومت اعلی میمنه در وسط مربوطات حکومتی پشتونکوت واقع میباشد نظریه افواه فولکوری درپشتونکوت موضعیست که به غار زرمت شهرت دارد این مغازه ء دربین مردم شهرت عجیب و غریب دارد وجانب شرق قریه دهن دره واقع ومدخل غار مذکور خیلی تنگ و داخل آن وسیع وطویل میباشد . 

میگویند این موضع سابق برای پناگاه عسکری بوده دربین آن چندین هزار نفر امکان گنجایش داشته است . 

اشخاص که در پی کشف ومعلومات حقیقی این غار برآمده و داخل غار شده اند با چراغ وغیره وسائل ممکنه تاحصه ء دربین غار پیش رفته ومشاهده کرده اند که از بین غارها راهای متعددی بهرطرف منشعب شده است لهذا بدون کشف حقیقت واپس از غار برآمده اند . دریک حصه این غار نسبت به عدم هوا چراغهای دستداشته شان خاموش گردیده و حالت خفه کننده به آنها متولی شده وهم از دور صدائی را مشابه به آواز رود بار شنیده اند . سپورت اهالی این منطقه مانند سائر نقاط میمنه پهلوانی وبزکشی است . درمنطقه پشتونکوت حیوانات وحشی ازقبیل کفتار، گرگ ، خرس، خوک، شغال، پشک کوهی، روباه سیاکک ، خرگوش ، آهوی سرخه کوهی وحیوانات اهلی آن عبارت اسپهای بزکشی دونده ، بارکش ، شتر، گاو ، گوسفند ، بز ، مرکب وغیره میباشد . وطیور آن منطقه عبارت است ، سرخ خانگی ، کبک، بودنه ، گلنک ، قره سینه ، گنجشک ، لک لک ، فاخته ، سائره ، عکه  ، زاغ قره قوش وغیره . پشتون کوت از حیث آب وهوا معتدل واراضی آن حاصل خیز است  . اشجار مثمر وغیرمثمر دارد از غله جات گندم ، جو ، بیشتر زرع میشود ودشت ها وتپه های علف چر، زمین مزروعی آبی و للمی بوده اراضی للمی کاری آن بیشتر است در موسم بهار علوفه وانواع نباتات وگلها وحبوبات وگیاهای طبی می روید که از یک طرف برای تربیه حیوانات مساعد وازجانب دیگر مناظر زیبا و قشنگ را درین منطقه بوجود می آرد  . 

درپشتون کوت علاوه براشجار مثمر که میوه های لذیذ را حاصل میدهد منطقه منطقه جنگل دار نیز وجود دارد که جنگل مورچه غال وتر کلی نامیده می شود ، جنگل مذکور مربوط حکومت پشتون کوت بوده وبطرف شرق واقع وبه حصص علاقه داری درزاب مربوط حکومت پلچراغ وصل میشود تپه های آن خاکی ونسبتا گرمسیر ودربین اراضی حکومت محلی تشکیل یافته  








پشتون کوت                                                   (۳۳۴ )                                                  پشسه قاصان  

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

در آوان قدیم موضع مذکور جنگل بزرگ پسته زار بوده که از حیث بی احتیاطی اشجار آن را ازبیخ قطع نموده وازبین برده بودند از روی علائم اشجار درسنه (۱۳۲۰ ) یک مقدار پسته به موضع مذکور بذر و بعضی حصص آن از تردد مواشی ممنوع قرار یافته تحت تجربه گرفته شد از یک طرف پسته مبذوره روئیده واز طرف دیگر از بیخ اشجار قدیم نهالهای پسته نمو نموده است ونتیجه ء که ازآن بدست آمده است به طول (۵ ) کروه و عرض نیم کروه بوده واگر توجه شود در آینده هم امکان توسعه دارد . 

در پشتون کوت یک باب مکتب ابتدائی نیز وجود دارد . مکتب مذکور در سنبله ۱۳۱۵ افتتاح و ابتدا اطفال در مسجد خانقاه سرگرم تحصیل ولی بعدا برای مکتب عمارت عصری در قریه انجیلا تعمیر شد . 

پشتون کوت من حیث تشکلات حکومتی حکومت درجه اول و شامل دوعلاقه داری است یکی آن علاقه داری اکار ودیگری علاقه داری کوهستانات میباشد که هریک بنام خودش جداگانه شرح داده شده . 

پشته چل : موضعیست بفاصله ۶،۵ کیلومتر در غرب سوزمه قلعه در علاقه سرپل کوهستانی مربوط حکومتکلان شبرغان ولایت مزارشریف که بین ۶۶درجه  ۹دقیقه ۴ ثانیه طول البلد شرقی و۳۶ درجه ۴ دقیقه ۵۶ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پشته حسن : قریه ایست بفاصله ۱۶ کیلومتر در جنوب غرب خاش درعلاقه بکواه مربوط حکومت اعلی فراه که بین ۶۳ درجه ۴۱ دقیقه ۳۶ ثانیه طول البلد شرقی و۲۱ درجه ۲۹ دقیقه ۱۶ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پشته منجی : قریه ایست مربوط حکومت درجه ۳ اوبه متعلق ولایت هرات بوده مسافه از مرکز حکومتی ۹کیلومتر میباشد . 

پشتی  : قریه ایست بفاصله ۱۳ کیلومتر بطرف شمال غرب گیان جدران متصل دریای متوی مربوط ولایت جنوبی که بین ۱۹درجه ۱۵ دقیقه ۲۳ ثانیه طول البلد شرقی و۳۲ درجه ۵۹ دقیقه ۹ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد  . 

پشتی میدوج : کوهیست در جنوب شرق خم در علاقه درواز مربوط حکومت اعلی بدخشان . 

پشدان  : قریه ایست بفاصله ۲۳،۵ کیلومتر در شمال شرق هرات که بین ۶۲درجه ۲۴ دقیقه ۵۴ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۴درجه ۲۳ دقیقه ۴۱ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پشسه قاصان : قریه ایست در دره قاصان مربوط حکومت درجه ۴ اندراب متعلق ولایت قطغن که مسافه آن از مرکز حکومتی تخمینا ۲۶ کیلومتر میباشد . 






پشمل                                                                 (۳۳۵ )                                                پشی کوتل 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

پشمل : موضعیست بفاصله ۴۵،۵ کیلومتدر جنوب شرق خوگیانی مربوط ولایت قندهار که بین ۶۵درجه ۲۵ دقیقه ۵۵ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۱ درجه ۳۳ دقیقه ۴ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پشمه قلعه : قلعه ایست بفاصله ۴۷کیلومتر در جنوب غرب قریه وزیر آباد مربوط حکومتکلان بلخ ولایت مزارشریف که بین ۶۶درجه ۲۲دقیقه ۵۵ثانیه طول البلد شرقی و ۳۶ درجه ۳۹دقیقه ۴۴ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پشن جان : قریه ایست بفاصله ۴۵،۵ کیلومتر در شمال غرب موندل در علاقه ء شین دند مربوط ولایت هرات که بین ۶۱ درجه ۲۴ دقیقه ۲۶ ثانیه طول البلد شرقی و۳۳درجه ۲۸ دقیقه ۳۳ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پشو کی : تپه ایست درشمال شرق جوین مربوط حکومت اعلی فراه به ارتفاع ۱۰۳۲ متر که بین ۶۱درجه  ۵۷ دقیقه ۱۶ ثانیه طول البلد شرقی و۳۱ درجه ۱۰دقیقه ۳۶ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پشه  : قریه ایست بفاصله ۳۷ کیلومتر در جنوب شرق قریه خیر آباد در علاقه جرم مربوط حکومت اعلی بدخشان که ۷۱درجه ۲دقیقه ۲۵ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۶ درجه ۴۴ دقیقه ۴۵ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 

پشه خاور : شیله ایست بفاصله ۳۲ کیلومتر در شرق قلعه دو چینه در علاقه ء کتواز مربوط حکومت اعلی غزنی که بین ۶۹ درجه ۷دقیقه ۲۷ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۱ درجه ۵۰دقیقه ۲۰ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 

پشه ئی : قریه ایست بفاصله ۴،۵ کیلومتر در جنوب مرکز پغمان متصل دره ییک توت مربوط ولایت کابل که بین ۶۸درجه ۵۵دقیقه ۳۶ثانیه طول البلد شرقی و ۴۳ درجه ۳۳ دقیقه ۴۱ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد  . 

پشه ئی : قریه ایست بفاصله ۳۲ کیلومتر در شرق قلات غلزائی مربوط ولایت قندهار که بین ۶۷درجه ۱۳دقیقه طول البلد شرقی و ۳۲درجه ۴ دقیقه ۴۱ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پشه ئی : قریه ایست بفاصله ۱۱،۵ کیلومتر بطرف شمال شرق قریه سربولی در علاقه کهستان مربوط حکومت اعلی پروان که بین ۶۹ درجه ۵۹ دقیقه ۴۰ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۴ درجه ۵۷ دقیقه ۱۲ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پشی کوتل ::کوتلیست بفاصله ۴۲کیلومتر در شمال غرب شهر قندهار که بین ۶۵ درجه ۳۰ دقیقه ۵۰ ثانیه  








پغدر                                                              (۳۳۶ )                                                        پغمان  

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

طول البلد شرقی ک۳۱ درجه ۴۸ دقیقه ۳۰ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 

پغدر : قریه ایست بفاصله ۲۷ کیلومتر در جنوب قریه خرمنک در علاقه گرم سیر مربوط حکومت اعلی گرشک که بین ۶۴ درجه ۴۴ دقیقه ۲۲ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۰ درجه ۱۷ دقیقه ۳۵ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پغران :  موضعیست بفاصله ۱۵،۵ کیلومتر در جنوب شرق چاه باراب در علاقه شورابک مربوط ولایت قندهار که بین ۶۶ درجه ۲۵دقیقه ۲۴ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۰ درجه ۱۳ دقیقه ۶ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پغمان : مرکز حکومتیست بفاصله ۲۷ کیلومتر بطرف غرب شهر کابل بین ۶۸ درجه ۳۶دقیقه ۱۰ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۴ درجه ۲۴ دقیقه ۴۰ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد پغمان دره بزرگیست که در دامنه ء کوه پغمان واقع بوده وبوسیله دریای که به اسم خودش ( دریای پغمان) نامیده میشود آبیاری می شود . دریای مذکور کشت زار های قریه ء برا چی ، چندلبائی وخالداری ، دره زرگر وقلعه ملک پشه ئی وسیسی خیل را آبیاری و خواجه مسافر علیه الرحمه وکشکک را عبور نموده بطرف چهاردهی گذشته بدریای چمچه مست وصل وجانب کابل میرود . ودیگر رود پشه ئی وبیگ توت و بعضی حصص اوریاخیل وخواجه لکن وخالداری را آبیاری نموده در حصه خواجه مسافر برود پغمان یکجا شده بطرف چهاردهی میرود . وهمچنین رود ارغنده از دره ء ارغنده جاری و زمین های ارغنده علیا وچوکی را آبیاری کرده در حصه فاضل بیگ بدریای چمچه مست یکجا می شود وهم دارای کاریز ها وچشمه سارهای فراوانی میباشد . اشجار میوه جات از قبیل چهارمغز ، توت ، زردآلو، گیلاس وغیره داشته اشجار غیر مثمر از قبیل چنار بید عرعر وغیره بفراوانی دارد گندم للمی و آبی  ، خربوزه ، تربوز وغیره نیز به فراوانی میباشد . حیوانات اهلی از قبیل اسپ ، گاو ، مرکب وگوسفند وحیوانات وحشی مانند آهو ، روباه ، پلنگ وغیره بوده اراضی هموار وکوهستانی را داراست آب آن از باعث خوشگواریش بکابل برای نوشیدن اهالی بواسطه نل ها تقسیم شده علاوتا باغها و تفریح گاهای دلفریب را نیز دارا میباشد . وعمارت قشنگ دارد که صیفیه تابستانی اهالی متمول کابل است ( طاق ظفر) ومنارهای یادگار جنگ استقلال درآن موجود است از پیداوار مهم نباتی آن گیلاس ، آلوبالو رواش زیاد مشهور است وآبشار ها ودیگر مناظر طبیعی بکثرت موجود است ارگ شاهی عالی نیز در پغمان وجود دارد یکی از بناهای مهم آن ( بندقرغه ) است که بفاصله تقریبا ۱۶ کیلومتر برای ذخیره آب تحت تعمیر گرفته شده که در ثانی نتیجه خوبی از آن گرفته خواهد شد ( حوض خاص ) 










پغمان                                                               ( ۳۳۷ )                                                    پگش  

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

که یک آب ایستاده ودر بلندترین قله ء آن واقع ودر حصه شمال غرب واقع شده . کوه آن سلسله کوه هندوکش است پیشه اهالی بیشتر سنگ تراشی ، نجاری نساجی میباشد پغمان از حیث تشکلات حکومت ، حکومت درجه ۲ و مربوط ولایت کابل بوده واز سطح شهر کابل ۹۵۴ متر واز سطح بحر به ارتفاع ۱۶۵ متر واقع است . 

پغمان از حیث اینکه در تابستان نهایت معتدل وخوشگوار است یک صیفیه بس زیبا ء میباشد وکوتی های قشنگ وعصری در اینجا زیاد ساخته شده ویک باغ عمومی نیز دارد . کسانیکه در آنجا منزل دارند برای سپری نمودن ایام گرما در آنجا میروند وبرعلاوه اکثر اهالی کابل برای گذشتاندن گرمابط رمیله و تفریح به آنجا میروند در پغمان مزارات عرفاء مانند پیر بلند ( در فراز یک تپه واقع قریه پراچی ) وخواجه لکن ( در قریه خواجه لکن ) وخواجه مسافر ) و همچنان مقبره شاه نعمت الله ولی نیز در قریه خواجه مسافر موجود است وبرعلاوه مقبره ( خواجه عبدالواحد  ( بدره چهل تن ومزار حضرت چهل تن نیز درهمان قریه موجود است وقبر جوانمرد قصاب در حصه ارغنده شهرت دارد . در پغمان ومربوطات آن سه باب مکتب ابتدائی تاسیس شده که یکی آن در خود مرکز پغمان ودو باب دیگر در قریه خواجه لنکن وقریه خواجه مسافر موجود است و وبرعلاوه یک مکتب عالی بنام ( مدرسه علوم شرعیه) در مرکز پغمان موجود است که از طرف شب نیز اعاشه میشوند وتمام مصارف طلاب از طرف حکومت پرداخته میشود . اهالی پغمان عموما زراعت پیشه وباغدار میباشند . اوضاع جوی پغمان از سال ۱۳۳۱ طوریکه شعبه مترو لوژی خبر داده است قرار ذیل میباشد . آب وهوای پغمان در تابستان بهتر ودر زمستان نسبت به غزنی، گردیز ، کابل و بعضی نقاط دیگر افغانستان خوبتر میباشد . اما سطح پغمان نسبت به اکثر نقاط افغاستان بلندتر بوده در موسم زمستان برف زیاد میگردد وضخامت طبقه برف بلند میگردد – بلندترین درجه حرارت در تابستان ۱۳۳۱ (۲۹ ) درجه سلسیوس وپست ترین درجه حرارت از ( ۳۱ ) درجه تحت الصفر تجاوز نکرده است.  باد عموما از سمت شمال مشرق بسرعت فی ثانیه (۴ ) متر ورزیده است . رطوبت نسبتی که حد نهائی آن بمشاهده رسیده در موسم زمستان (۹۹ ) فیصد بوده است مقدار مجموعی بارندگی درین سال یه پیمانه (۲۳۸ ) میلیمتر رسیده است ضخامت طبقه برف حد نهائی بالغ بر ۸۸ سانتی بوده است . دره پغمان زیبا ترین صیفیه ئی است که در حوزه ولایت کابل از جمال طبیعی وصنعی برخوردار میباشد  . 

پگش  : قلعه ایست بفاصله ۴۰ کیلومتر در جنوب غرب قلعه پنجه در علاقه واخان مربوط حکومت اعلی بدخشان که ۷۳ درجه ۱۳ دقیقه ۵۸ ثانیه طول البلد شرقی و۳۶ درجه ۵۳ دقیقه ۳۶ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 









پگل                                                          (۳۳۸ )                                                       پل خمری 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

پگل  : قریه ایست بفاصله ۱۵کیلومتر در غرب قلعه پنجه در علاقه واخان مربوط زیباک حکومت اعلی بدخشان که ۷۲ درجه ۲۸ دقیقه ۳۶ ثانیه طول البلد شرقی و۳۶ درجه ۵۹ دقیقه ۳۶ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پلاس پوش : قریه ایست بفاصله ۷کیلومتر در جنوب قریه وزیر آباد مربوط حکومتکلان بلخ ولایت مزارشریف که بین ۶۶درجه ۵۶ دقیقه ۲۶ ثانیه طول البلد شرقی و۶۳ درجه ۴۵ دقیقه ۲۴ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پل امام بکری  : پلیست در جنوب قریه وزیر آباد ودر ۱۸ کیلومتر در جنوب شهر مزارشریف درعلاقه دهدادی متعلق حکومتکلان بلخ مربوط ولایت مزارشریف که بین ۶۹ درجه ۵۵ دقیقه ۴۶ ثانیه طول البلد شرقی و۳۶ درجه ۳۸ دقیقه ۴۵ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پل بابه زنگی : پلیست بفاصله ۱۱ کیلومتر در شمال غرب بلچراغ مربوط حکومت اعلی میمنه که بین ۶۵ درجه ۸دقیقه  ۵۷ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۵ درجه ۵۲ دقیقه ۱ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پل پرامداز : کوهیست در شمال غرب قریه ء کفتار خانه در علاقه قیصار مربوط حکومت اعلی میمنه که بین ۶۴ درجه ۲ دقیقه ۳۶ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۶ درجه ۴دقیقه ۹ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پل پیری : قلعه ایست بفاصله ۱۹کیلومتر در شرق شهر هرات متصل سرکیکه بطرف اوبه میرود مربوط ولایت هرات که بین ۶۲درجه  ۲۳ دقیقه ۶ ثانیه طول البلد شرقی و۳۴ درجه ۲۰ دقیقه ۵۰ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد  . 

پل تاج  : موضعیست بفاصله ۴۲ کیلومتر غرب قلعه تگزار در علاقه سنگ چارک مربوط حکومتکلان شبرغان ولایت مزارشریف که بین ۶۶ درجه  ۳ دقیقه  ۵۲ ثانیه طول البلد شرقی ۳۵ درجه  ۵۸ دقیقه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پل خشتی : پلیست بفاصله یک کیلومتر در جنوب آقچه مربوط ولایت مزارشریف که بین ۶۶ درجه  ۹ دقیقه ۳۶ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۶درجه  ۵۵ دقیقه ۱۴ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پل خمری : شهر کوچک صنعتی است است مربوط حکومت کلان پل خمری متصل سرک مربوط ولایت قطغن که بین ۶۸ درجه ۴۴ دقیقه ۱۳ ثانیه طول البلد شرقی و۳۰درجه ۵۵ دقیقه ۳۸ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 









پل خمری                                                           (۳۳۹ )  

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

پل خمری : طوری که معلوم است بنا یک پل خشتی که از ازمنه سابقه در آن جاوجود داشته واکنون قسمت مهم آن زیر آب رفته وبجای  آن پل جدیدی بنا شده است موسوم و مرکز حکومت کلان بهمین اسم است . 

موقعیت و وضعیت جغرافیائی پلخمری از طرف شرق و غرب بر تپه های محاط است که صورت آن بطور یک دره در حدود یازده میل تخمین شده وپهنای آن در بعضی حصص به اندازه یک میل یا بیش و کم میرسد . پل خمری از سطح کابل ( ۱۱۵۰ متر ) پایان تر بوده واز کابل ۴۰۴ کیلومتر فاصله دارد . ازبین دره پلخمری یک دریا میگذرد که از حدود بند امیر وشبر وغیره نموده بالاخره بدریای آمو منتهی میگردد . این دریا موسوم ( دریای غوری) است یک نهر نیز از سابق درین منطقه وجود داشت که به نهر ( گهر گان ) و ( گورگان) موسوم بوده و اکنون آثاری از آن بنظر میرسد مگر آب در آن جریان ندارد . دریای غوری در حصه پل خمری یک آبشاری دارد که ۶/۳ ×۱۰۰۰ متر تخمین شده است فرش دریا پر از ریگ وسنگ پارچه است مگر در زمان بارانها دراثر سیلابهائی که پیدا میشود گل وخاک از شیله هائی که سیل از آنها سرازیر میشود یک اندازه بر دریا می آمیزد . بلیکه درین موقع بردریای غوری وجود دارد واسم خودرا بر این منطقه میدهد عبارت است از پلی است که از خشت  پخته بنا شده وماده که از آن در زمان تخریب بدست آمده بود خیلی پخته وطوری جوش خورده به نظر میرسد که گوئی سمنت ویا کدام ماده دیگر دارای کیفیت سمنت وده است . اصلا این پل برسرکی بنا یافته که از کابل به پل خمری واز آن جابجانب مزارشریف میرود مختصر داستان پل خمری ونهر گوهرگان : تاریخ پل خمری را در حدود چهارصد سال تخمین ولی این تخمین هنوز مستند بر کدام سند تاریخی نیست وجه تسمیه آن روشن نیست لکن روایت میکنند که ( خماری ) نام دختر یکی از ثروت مندان بوده وسرمایه هنگفتی از پدر به ارث گرفته بود . در زمان او غوری به علاقه جات جانب مشرق خود رابطه داشته حیثیت یک مرکز تجارتی را حایز بود واین دختر نیز بهمان سمت تجارت مینمود . برای تسهیل عبور و مرور قوافل اموال ، پل خشتی مستحکمی را که بالفعل به پل خمری ( با حذف الف خماری ) اشتهار از روی غبطه خواست اونیز از خود چیزی بیادگار بگذارد و همان بود که نهری راباسم نهر ( گوهرگان ) حفر نموده واکنون هم آثار آن در همانجا وجود دارد.  

حیوانات ونباتات : در موضع حیوانات ونباتات نمیتوان از پل خمری بطور جداگانه بحث نمود . چونکه پل خمری در واقع آنقدر مساحه ندارد که اوضاع محیط آن سبب 










پل خمری                                                        ( ۳۴۰ ) 

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

امتیازاتی از غوری و مقامات دیگر‌مجاور آن شده بتواند وهم پل خمری از نقطه نظر تنگی ساحه ، محل خوبی برای پرورش یانل گیری حیوانات و حفظ رمه ها وغیره ندارد اکثر اشجار که در اطراف پل خمری مانند غوری وغیره موجود است در خود پل خمری نیز پیدا میشود . عرعر در آن جا خوب نشو ونما میکند زمین آن برای شالی کاری خوب مساعد میباشد ولی بغرض جلوگیری از ملاریا زرع آن اکنون ممنوع است از حیوانات درنده گرگ و پلنگ در آن جا دیده شده است از طیور کبک وسی سی خیلی زیاد دارد کوه های مجاور آن ازبته وجنگل برهنه است . خربوزه و تربوز وسیب وناک وغیره از جمله پیداوار آن است . طوریکه امتحان شده پنبه امریکائی نیز در پل خمری خوب حاصل میدهد  . 

آب و هوا: پل خمری در سابق زمین دلدل زار بوده وصحی گفته نمیشد بالخاصه ملاریا یکی از امراض عمومی آنجا بود . ملاریائی بودن آن علاوه برچگونگی وضعیت خاک عامل دیگری هم داشت وآن عبارت از آمیزش آبهای شالی کاریهای اطراف با آب نهر آن بود لکن حاضراً وضعیت آن بسیار خوب وصحی وعوامل ملریا برطرف ساخته شده . 

اوضاع سابقه وحالیه : معلوم نیست که پل خمری در تاریخ وطن اهمیت از حیث مرکزیت داشته است یا نه ؟ چیزیکه بالفعل باید بان توجه شود عبارت از تفضیل وضعیتی است که قبل از انتخاب بحیث مرکز نساجی در آن جا وجود داشت لذا باید گفت پل خمری قبل از موسسات جدیده محض یک خطه خاره وبی زراعت وبدون آبادانی بود وبیش از یک رباط کهنه و چند دکان گلی آنهم به اثر رفت وآمد مسافرین دیگر آبادی وجود نداشت وقشلاق پل خمری مرکب از ( کپه) هائی بود که به حیث خانه های موقت کار میداد . کپه هارا این مردم عموما بصورت گنبدی از نی میسازند اهالی قشلاق پل خمری نیز در زمستان درین گونه کپه ها زندگانی داشته ودر بهار برنقاط سرداری که برای مالداری ایشان چراگاه میسر میگردید میرفتند و ضمنا از شدت گرمی هوای ملاریائی آن جا نجات میافتند تمام این خطه پر از نباتات وبته های هرزه بود اخیرا حکومت بفکر استفاده از آبشار پل خمری برای تاسیس بند برق وبرق آبی افتاده در ماه ثور ۱۳۱۵ آنرا بنا نموده با اینکه موسسه برق و ضمنا تاسیس یک فابریکه نساجی نیز درین نقطه به عمل آورده شود طوریکه فیصله شد ماشین و لوازم برق آبی از شرکت ( زیمنس) جرمنی و لوازم نساجی از انگلستان خریداری شده و پل خمری بحیث مرکز این دو فابریکه قرار داده شد . 

بند و فابریکه برق : در اواخر ثور ۱۳۱۵ تهداب بند برق از طرف یک نفر متخصص جرمنی   










پل خمری                                                     (۳۴۱ ) 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

و متخصصین وطن نهاده شد نهر فابریکه برقی تقریبا پنجصد متر بطرف شمال پل سابق پل خمری در یک پوزه کوبنا نهاده شده است . طوریکه ثبت شده است بند برق دریای غوری را ( ۱۰۰۷ متر ) بلند ساخته باین صورت آبشاری تشکیل میدهند که در حوضه آن چهار ملیون متر مکعب آب جمع میگردد . تعمیر بند بطرف دریا ۶۵ متر و عرض آن بسمت جریان دریا ۳۳،۵۰ متر است وبرچهار درک مساوی تقسیم شده که عرض حصه یکی از آنها ده متر است وباسمنت تعمیر شده است. روی پخته کاری درک های فوق الذکر چهار دروازه کلفت آهنی نصب شده که سطح آب را ۱۰،۷۰ متر بلند ساخته آبشار تشکیل میدهد وحرکت دروازه ها توسط برق اجرا میشود . درپشت درک ها دوقطار دندانه های کانکریتی مخلوط به آهن بصورت نتوات ساخته شد که از سرعت جریان آب مانع میگردد . به جانب راست دریا متصل فابریکه یک تپه مصنوعی ساخته شده که ازیکطرف به متانت بند می افزاید واز طرف دیگر مانع از نفوذ آب برحصه های بالا وپایان حص جوار فابریکه میگردد . در جانب چپ دریا متصل حوضه بند یک تپه طبیعی مرتفع وجود دارد وبرای حفظ تقدم از سیلها و طغیان های محتمله پیوسته با تپه مصنوعی تا به بازار پل خمری ممتد میباشد . بعد از آنکه آب بنابر تکمیل بند دمه نموده ارتفاع گرفت چوندارتفاع آن تابه ۳ الی ۴ کیلومتر عقب میرفت پل سابق ( پل خمری اول ) نیز تحت تاثیر آن وارد شد . لذا لازم آمد که آنرا خراب کند باین صورت پل خمری تاریخی ازبین رفت مگر عوض آن در نزدیکی بند فابریکه پل جدید مستحکمی بعرض ۶ متر از کانکریت وآهن بنا شده است که دوطرف آن ۱۰۷ متر کناره سمنتی دارد و چراغهای برق برآن نصب شده است . راه کابل – مزارشریف ازروی همین پل عبور میکند  ساختن بند برق آب دریا را آنقدر بلند برده است که فابریکه نساجی ( واقع در سمت چپ دریا ) بااراضی مجاور آن از آب آن استفاده میکند . از قسمت غربی حوضه یند برق یک نهر جدیدی به منظور آبیاری کشیده شده است و مبداء انشعاب آن را یک دروازه تشکیل میدهد که ظرفیت چهار متر مکعب را دارد . این نهر جدیکه ۵۰/۱ متر عمق و۷ متر عرض دارد گرچه در عین موضع نهر گوهرگان سابق تمدید نشده است مگر بازهم وظیفه آنرا ایفا میکند ودشت مزچانی ودمنه غوری را آب میدهد . 

فابریکه :فابریکه برق پل خمری که از جدید ترین فابریکه ها است از جرمنی خریداری شده است . ازین فابریکه در حدود شش هزار ودوصد اسپ قوه برق حاصل میشود که توسط یک سیم زیرزمینی ( کیبل) شش هزار وشش ضد ولت وپنجاه سایکل از جنریتر (ماشین مولد ) جریان نموده به فابریکه نساجی میرسد . رویهمرفته قوه فعلیه برق را چنین تخمین میکند که فابریکه دارای سه ماشین مولد برق وهر مولد برق ( ۱۶۰۰ ) کیلوات برق تولید میکندد 










پل خمری                                                      ( ۳۴۲ )                                                    پل سلطان 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ومجموما چهار هزار وهشتصد کیلوات برق از آن بدست می آید.  مصارف و قیمت تمام شد برق وپل وغیره ( ۹،۸۱۸،۹۴۹ ) افغانی شده ومصارف حفر وروی کار آوردن نهری را که قبلا ذکر آن رفته است ( ۱۲۸،۹۶۶ ) افغانی نشان داده اند . 

فابریکه نساجی پل خمری : این فابریکه بمسافه یک کیلومتری یا کمتر در شمال فابریکه برق درسنه ۱۳۱۷ آغاز شده است و عرض و طول زمینی که اشغال مینماید هژده هزار متر مربع است این فابریکه برای شصت هزار چرخه نخ ریشی دارد وهزارودوصد دستگاه بافت بنا شده بود شروع کار تعمیر آن در سنه ۱۳۱۷ و مقدمات آن از قبیل هموار نمودن اراضی وغیره روی دست گرفته شد ودر سنه ۱۳۱۸ ماه دلو به کار تعمیر اقدام وعمارت آن درسنه ۱۳۱۹ تمام شد . علاوتا برای سرسبزی این مقام بغرض اشجار وغیره نیز توجهی بعمل آمده ویک باغ ذخیره بزرگ از سنه ۱۳۱۷ ترتیب گردیده است که ۱۶۰۰ -۵۰۰ متر مساحت دارد ویک باغ عمومی ویک هوتل باباغ مربوطه آن نیز ساخته شده‌ است . 

این فابریکه بتاریخ ۱۰ میزان ۱۳۲۰ مطابق ۱۲ اکتوبر ۱۹۴۱ افتتاح شد وباساس (۱۵هزار ) کارگاه نساجی بکار افتاد . ودر ظرف هشت ساعت کار باندازه ( ۲۴۰۰۰ ) وار حاصل میدهد . 

در پل خمری یک باب مکتب ابتدائی ذکور ویک باب مکتب ابتدائیه نسوان تاسیس شده پلخمری از نقطه نظر تشکلات اداری حکومتکلان بوده وحکومات وعلاقه داری های ذیل به آن مربوط میباشد : 

۱ – حکومت درجه ۳ نهرین که علاقه داری برکه به آن مربوط است . 

۲ – حکومت درجه ۴ اندراب . 

۳ – حکومت درجه ۲دوشی که علاقه داری تاله و علاقه داری خنجان مربوط آنست . 

۴ – علاقه داری غوری که راسا بمرکز حکومت کلان مربوط است . 

پل رستم : قریه ئیست مربوط حکومت درجه ۴ لندی سین ( کامدیش) متعلق حکومت کلان کنرها مربوط ولایت مشرقی  . 

پل زرافشان : قریه ایست بفاصله ۶۱کیلومتر در جنوب شرق یون در علاقه شیوه مربوط حکومت اعلی بدخشان که ۷۱درجه ۶ثانیه طول البلد شرقی و ۳۷درجه ۱۹ دقیقه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پل سلطان : قریه ایست بفاصله ۵،۵ کیلومتر در شرق سنگ ماشه مربوط حکومت اعلی غزنی که ۶۷ درجه ۱۰ دقیقه ۲۲ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۳ درجه ۱۵ دقیقه ۴۲ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد .  






پل سنگی                                                          ( ۳۴۳ )                                               پلنگی تگاپ 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

پل سنگی : پلیست بفاصله ۱۲،۵ کیلومتر در جنوب غرب قریه دولت مایه در علاقه قخچران مربوط حکومت کلان غورات ولایت هرات که بین ۶۵ درجه ۴۰ دقیقه ۱۳ ثانیه طول البلد شرقی و۳۴ درجه ۳۰ دقیقه ۲۴ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است .  

پل شده : قرایست مربوط حکومت درجه ۲ پشتون زرغون متعلق ولایت هرات مسافه از مرکز حکومتی تخمین ۸ کیلومتر میباشد . 

پل علم : پلیست در جنوب غرب حصارک در علاقه ء لهو کرد که برای دریای لهو گرد بنا نهاده شده واکنون در ترانسپورت جنوبی وغزنی موقعیت مهمی را حائز شده وبین ۶۹ درجه ۲ دقیقه طول البلد شرقی و۳۳ درجه ۵۹ دقیقه ۲۴ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پل فرناگی : موضعیست بفاصلی ۱۸،۵ کیلومتر در شمال غرب قلعه سرکاری بامیان مربوط حکومت اعلی پروان که بین ۶۷ درجه ۴۰ دقیقه ۴۷ ثانیه طول البلد شرقی و۳۴ درجه ۵۴ دقیقه ۲۴ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پل های ناب : پلیست بفاصله ۵ کیلومتر در غرب بلچراغ در علاقه درزاب و گرزبوان مربوط حکومت اعلی میمنه که بین ۶۵ درجه ۹ دقیقه ۴۳ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۵ درجه ۴۹ دقیقه ۴۲ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پل مالان : پلیست بفاصله ۶،۵ کیلومتر در جنوب شهر هرات وبروی دریای هریرود واقع وبین ۶۲ درجه ۱۰ دقیقه ۱۴ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۴ درجه ۷ دقیقه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پل محب الله : پلیست روی دریای خان آباد ودریای مذکور ازبین شهرخان آباد گذشته وپل مزبور روی دریا در معبر عمومی قندوز وخان آباد وبدخشان قرار گرفته است . 

پلنگان : خرابه ایست بفاصله ۳۳کیلومتر در غرب شهرک مربوط ولایت هرات که بین ۶۴ درجه ۸ دقیقه ۵۶ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۴ درجه ۳ دقیقه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پلنگی فخری : دره ایست مربوط حکومت درجه ۳ جدران متعلق ولایت جنوبی . 

پلنگی : موضعیست بفاصله ۷۶،۴۱ کیلومتر در جنوب چخانسور مربوط حکومت اعلی فراه که بین ۶۱ درجه  ۵۳ دقیقه ۵۸ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۱ درجه ۳۶ دقیقه ۳۳ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پلنگی تگاپ : نهریست . .....  در غرب قریه پرجمان در علاقه بگواه مربوط حکومت اعلی فراه که بین ۶۳ درجه ۳۶ ۲۹ ثانیه طول البلد شرقی و۳۳ درجه ۱۱ دقیقه ۳۳ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 






پلواته                                                         ( ۳۴۴ )                                                           پنجاب 

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

پلواته : قریه ایست بفاصله ۴،۰۷ کیلومتر در جنوب علاقه داری علی شنگ در حکومت لغمان ولایت مشرقی که بین ۷۰ درجه ۵۸ دقیقه ۵۵ ثانیه طول البلد شرقی و ۶ درجه ۳۱ دقیقه ۳۴ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پلوچ بابه : شیله ایست بفاصله ۲۳ کیلومتر در جنوب غرب بالا مرغاب مربوط حکومتکلان بادغیسات ولایت هرات که بین ۶۳ درجه ۱۴ دقیقه ۱۴ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۵ درجه ۲۲ دقیقه  ۴۸ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پله وان ناور : دند آبیست بفاصله ء ۱۸،۷۵ کیلومتر در جنوب غرب قریه ء تنگی در علاقه سپین بولدک مربوط ولایت قندهار که بین ۶۵ درجه ۴۶ دقیقه ۱۳ثانیه طول البلد شرقی و ۳۰ درجه ۴۴ دقیقه ۴۰ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  

پناه : قریه ایست بفاصله ۸۳  ۴۳ کیلومتر در جنوب اندر متصل سرک مربوط حکومت اعلی غزنی ولایت کابل که بین ۱۸ درجه ۲۱ دقیقه ۱۸ ثانیه طول البلد شرقی و۳۳ درجه ۷ دقیقه ۳۶ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پنبه  : قریه ایست بفاصله ۲۲،۶۶ کیلومتر در شرق قریه ء قلات مربوط ولایت قندهار که بین ۶۷ درجه ۲ دقیقه  ۴۲ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۲ درجه  ۱دقیقه  ۴۸ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پنجاب : مرکز حکومت کلان دایزنگی بوده دریک موضع تنگ ومحصور بین کوهای بلندی واقع واز جهتهای مختلف از پنج دره پنج رود بار باین موضع باهم تلافی مینماید که وجه تسمیه پنجاب ازین رهگذر میباشد عمارات حکومتی بصورت قلعه مستحکمی برفراز پوزه یک کوه واقع بوده وعمارات ومنازل رعیتی وزمین مزروعی به استثنای چند جریب محدود باطراف قلعه حکومتی بمشاهده نمیرسد آبادی این حصه را فقط عمارات حکومتی شفاخانه گدام  ، عمارات تلگرافخانه بیسیم و چند دکان محدودی که بداخل یک رباط کهنه ومربعی که اضلاع آن از ۵۰ متر مربع بیش نمیباشد تشکیل میدهد علاوتا درین اواخر یک تعداد دکانهای جدید را هم بصورت منتظمی برای رفع احتیاجات اهالی احداث نموده در نظر دارند تانقشه شهر جدیدی را هم طرح نمایند  . بطرف شمال دره ( تگاب برگ ) وشمال مغرب ( غرغری ) وبشرق جنوب سیاه آب گنداب  











پنج آب                                                        ( ۳۴۵ )                                                        پنج پای 

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

وطرف مغرب دره‌ ( غوچک ) واقع بوده که اگر شخصی بداخل دره ها پیش میرود به آبادیهای خورد و بزرگ مصادف میشود درینجا دوسرک دیگری یکی بطرف غرب یعنی کرمان ولعل تمدید یافته که راه هرات وکابل ( پیاده رو ) میباشد و سرک دیگر بشمال غرب از دره غرغری عبور نموده بحکومتی یکاولنگ وازآنجا به بامیان تمدید یافته که راه دوم بین کابل و دایزنگی میباشد . 

پنج آب : محلیست فاصله ء ۴۳،۵ کیلومتر در شمال غرب قریه شیخ بابر در علاقه شورابک مربوط ولایت قندهار که بین ۶۵ درجه ۴۱ دقیقه ۳۴ ثانیه ء طول البلد شرقی و ۳۰ درجه  ۱۴ دقیقه ۳۲ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پنج آسیاب : قریه ایست بفاصله ۴۰،۵ کیلومتر در جنوب شرق قریه شش برجه در علاقه بامیان مربوط حکومت کلان دایزنگی متعلق ولایت کابل که بین ۶۸ درجه ۷ دقیقه ۱۰ ثانیه طول البلد شرقی و۳۴ درجه ۲۱ دقیقه ۲۳ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد  . 

پنج امگاو : موضع خرابه ایست بفاصله ۱۸،۵ کیلومتر در شمال شهر فراه مربوط حکومت اعلی فراه که بین ۶۲ درجه ۶ دقیقه ۵۴ثانیه طول البلد شرقی و ۳۲ درجه ۳۲ دقیقه ۳۵ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد  ‌. 

پنج انگشت : محلیست بفاصله ۶۴،۵ کیلومتر در جنوب شرق دوست آباد در علاقه بکواه وخاشرود مربوط حکومت اعلی فراه که بین ۶۲ درجه ۵۷ دقیقه ۲۴ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۲ درجه ۲۹ دقیقه ۳۶ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پنجاو : قریه ایست بفاصله ۴۳،۵ کیلومتر در غرب مشک در علاقه دایزنگی مربوط ولایت کابل که بین ۸۷ درجه ۳۰ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۴ درجه ۲۲ دقیقه ۴۱ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پنجاو  : موضع مخروبه ایست بفاصله ۲۱ کیلومتر در جنوب غرب گرشک در علاقه نهر سراج مربوط حکومت اعلی گرشک که بین ۶۴ درجه ۲۵ دقیقه ۱۲ ثانیه طول البلد شرقی و۳۱ درجه ۴۰ دقیقه ۵۲ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پنجاو: محلیست بفاصله ۱۱کیلومتر در جنوب شرق قریه ریخته در علاقه بادغیسات مربوط ولایت هرات که بین ۶۳ درجه ۳۲ دقیقه ۳۸ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۵ درجه ۱۵ دقیقه ۴۸ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پنج پای : محلیست بفاصله ۳۲ کیلومتر در جنوب شرق قریه شش برجه متصل سرکیکه بطرف 








پنج پای                                                                (۳۴۶ )                                               پنجشیر 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

دایزنگی میرود در حوزه حکومت بامیان مربوط حکومت اعلی پروان که بین ۶۸ درجه ۱۳ دقیقه ۳۶ ثانیه طول البلد شرقی و۳۴ درجه ۲۹ دقیقه ۲۵ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پنج خوله : قریه ایست بفاصله ۵۷ کیلومتر در جنوب غرب تیواره مربوط حکومتکلان غورات ولایت هرات که بین ۶۴ درجه ۱۰ دقیقه ۱۲ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۳ درجه ۱۱ دقیقه ۴۷ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پنجده  : قریه ایست بفاصله ۶ کیلومتر در شمال غرب جرین متصل رود فراه مربوط حکومت اعلی فراه که بین ۶۱ درجه ۳۴ دقیقه ۳۰ثانیه طول البلد شرقی و ۳۱ درجه ۴۴ دقیقه ۱۴ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پنجده کهنه کاریز : محلیست بفاصله ء ۱۰،۵ کیلومتر در شمال جوین مربوط حکومت اعلی فراه که بین ۶۱درجه ۳۳ دقیقه ۴۸ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۱ درجه ۴۷ دقیقه ۱ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد  . 

پنجران  : قریه ایست مربوط حکومت درجه ۳ اوبه متعلق ولایت هرات  . 

پنج قریه ایست بفاصله ۲۰ کیلومتر در جنوب شرق فیض آباد متصل سرک مربوط حکومت اعلی بدخشان که ۷۰ درجه ۴۶ دقیقه ۱۸ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۷ درجه ۳ دقیقه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پنجشیر : حکومت درجه ۳ ومستقیما مربوط حکومت اعلی پروان بوده وبین خطوط ۶۹ درجه ۲۴ دقیقه ۲۲ ثانیه و۶۲ درجه ۵۹ دقیقه ۲۲ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۵ درجه ۱۰ دقیقه ۲۷ ثانیه و۳۵ درجه ۴۱ دقیقه ۴۸ ثانیه ء عرض البلد شمالی واقع است  . واز کابل بفاصله ( ۱۲۰ ) کیلومتر بسمت شمال قرار داد مرکز اینحکومت بنام ( رخه  ) یاد میشود ، در حوزهٔ  خود دارای دو علاقه داری میباشد که یکی علاقه داری درجه ۲ چهارقریه ودیگری علاقه داری درجه ۳ درهٔ هزار میباشد . قراء مشهور آن حسب آتی است  : قریه ٔ عمرص ، قریهٔ  ملیمه ، قریهٔ تنبمنه  ، قریهٔ خنج ، قریهٔ  تال، قریهٔ سنگی خان ، قریه ٔ تنخوه  ، قریهٔ عبدالله خیل ، قریهٔ  حصارک ، قریهٔ  قلعهٔ  اسفندیار ، قریهٔ  جهرعلی ، قریهٔ  اعنابه ، قریهٔ  زمان کور ، قریهٔ  هزاره خانه، قریهٔ درخیل ، قریهٔ  مرشتان  ، قریه ٔ پریان  ، قریهٔ  فراج، قریهٔ  آبدره ، قریه ٔ تاواخ ، قریهٔ فربال  ، قریهٔ گاوات ، قریهٔ منچو ، چار قریه ، قریهٔ  کاچو، قریهٔ  بازارک ، قریهٔ  قلات ، قریهٔ  دنگه نه ، قریهٔ  گلناری  ، قریهٔ  گدرین، قریه ٔ دولانه  ، قریه ٔ کند ، قریهٔ  پرندیو ، قریهٔ بالا اسپ ، قریهٔ  وات کول ، قریهٔ آستانه  ، قریهٔ ارو، قریهٔ سنگناه  ، قریه ء برکقریهٔ سفید جر ، قریهٔ  نما نچو، قریهٔ  ساوی سنگ ، قریهٔ  کاسور، قریهٔ  پیاورش  ، قریهٔ  کابه زال، قریهٔ خواجه ، قریهٔ  








پنجشیر                                                          ( ۳۴۷ ) 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

خاواک ، قریهٔ  منگر ، قریهٔ تاواک، قریهٔ ملک خیل ، قریهٔ پازگران  ، قریهٔ  دوست علی ، قریهٔ  پوچاوا، قریهٔ  باراررباط ، قریهٔ  غوزه  ، قریهٔ  پاش غور، قریهٔ  زینی ، قریهٔ  پخ ، قریهٔ برخ امال ، قریهٔ  متاح ، قریهٔ  آسانه کلان ، قریهٔ  شصت ، قریه ٔ قابضان  ، قریهٔ  بخشی خیل . علاوه برآن حکومت مذکور حاوی دو علاقهٔ  مهم دیگری بنام هزاره خانهٔ  بالا و هزاره خانه پائین نیز میباشد که هر یک آن شامل چندین قریه های کوچک دیگر است ، پنجشیر در سابق دارای هفت هزارخانه بود که بنام هفت هزاره خانه ء پنجشیر تا اکنون یاد میشود اما حال از پانزده هزار خانه هم متجاوز است : علاقه داری متذکر تقریباً (۲۹ ) کیلومتر از مرکز حکومت مسافه دارد پنجشیر عبارهّ از وادی ایست تنگ که میان دو کره واقع شده شمالاً وجنوباً ممتد است و در میان این وادی رودیست بنام ( دریای پنجشیر ) که از آغاز تا انجام وادی مذکور در بین آن جریان داشته سبب خوبی وطراوت هوای آن میگردد ودربشه خرم و سرسبز وپهناوریکه بنام گلبهار مشهور است از دره پنجشیر خارج میگردد.  در پنجشیر دره های متعددی بنامهای ذیل نیز وجود دارد : درهٔ  هزاره ، دره ٔ جر علی ، دره ٔ عبدالله ، درهٔ غار ، درهٔ جارویش، درهٔ خنج ، دره غوزه ، دره ٔ زریا، درهٔ  ولاندر ، درهٔ  ریرات، دره ٔ  در نومه، دره ٔ تکه ویز، درهٔ  خاواک ، درهٔ پریان ، درهٔ ماسکی چل ، درهٔ  مارستان ، درهٔ  آبدره که همه سرسبز وشاداب بوده وچشمه های از اعماق وشگافته گیهای کوها از آن جریان دارد . مردم اینمنطقه بامور مختلفه از قبیل زراعت وغیره مصروف بوده بعضا بغرض مزدوری وغریب کاری بکابل آمده زیست مینمایند. صنعت مهم آنها را بیشتر بافندگی مانند برک ، گلیم ، کرباس وساختن یکنوع چکمن وبرزو تشکیل میدهد، درقریهٔ  رخه مرکز پنجشیر یکباب مکتب ابتدائی ودر قریهٔ  بازارک یکباب مکتب ابتدائی برای تعلیم و تربیه اطفال دائر میباشد همچنین یکباب مکتب دهاتی وز قریه پریان نیز تاسیس گردیده است  . 

اشجار مثمر وغیر مثمر آن عبارتست از : توت ، زردآلو، ناک، چارمغز، اما درخت توت آن قابل تعریف است زیرا یکی از وسائل مهمهٔ  معیشت اهالی پنجشیر توت تازه وتوت خشک وتلخان میباشد  که آرد توت است . استعمال توت وقوهٔ  آب وهوای پنجشیر تاثیر بارزی در صحت و فعالیت مردم این سامان دارد هوای آن در زمستان خیلی سرد و برفباری آن زیاد است طوریکه عبور و مرور در این اوقات مشکل میگردد در قلل کوها تا موسوم تابستان هم برف ذوب نگردید ء بعضاً دره های آن فقط پنجماه ( جوزا ، سرطان ، اسد ، سنبله ، میزان ) از زیر برف برمی آید ، تابستان آن معتدل است ، موسوم باران پنجشیر برج حمل وثور است وبعضاً در جوزا هم بارندگی وجود دارد حیوانات اهلی آن عبارتست از : گاو ، گوسفند ، گدی ، بز ، اسپ، خر، حیوانات وحشی آن آهو ، روباه ، پلنگ ، گرگ ، دله خفک وندک وسگ آبی است.  طیور آن منحصر به کبک وقره قوش میباشد ‌. درکوهای پنجشیر بعضی حیوانات مانند خرس و پلنگ نیز وجود دارد . 









پنجشیر                                                              ( ۳۴۸ ) 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

زمین پنجشیر کوهستانی وسنگ زار است خاک آن برای زراعت آنقدر مساعد نبوده باآنهم گندم ، جو ، جواری  ، باقلی ، مشنگ، وشاخل کاشته میشود، تنها جو وجواری باثر کوشش مردم حاصل خوب میدهد . بعضا گیاها ونباتات که خواص طبی دارد نیز در اینجا پیدا میشود.  

دریای پنجشیر از کوه خاواک وکوتل مارزو سرچشمه گرفته بانهرهای خوردیکه ازدره های جبال سرازیر میشود یکجاشده دریای بزرگی را تشکیل میدهند ، معاونین مهم ایندریا شوربه، نهر پارنده وآب پیاوشت است . این دریا وقیتکه از دره پنجشیر خارج شد در جلگه کوهستان سمت شمالی کابل منتهی میگردد ودرآنجا نهرهای برای آبیاری زمین های قایل زراعت جدا میگردد . طول این دریا تخمینا به ۱۰۱ میرسد موقع آبخیزی دریای پنجشیر برج جوزا است وبعد ( آب آن کمتر میشود، سرک جدیدی نیز بموازی دریای مذکور تمدید گردیده که از گلبهار تا بازارک بوده و تقریبا ۳۴ کیلومتر امتداد یافته وبرای عبور و مرور انواع نقلیات مساعد است ، لیکن اینراه بصورت پیاده روبحالت سابق خود تا کوتل خاواک راه رفت وآمد را بین پنجشیر وقطغن تشکیل میدهد کوه بزرگی در اخیر قریه پریان پنجشیر که بحدود انجمن مربوط بدخشان اتصال دارد بنام کوه ( مهر سمبر )  شهرت داشته و مزاری هم بالای این کوه وجود دارد که اهالی سال یکبار بزیارت آن میروند ، در بعضی حصص کوها درختان بلوط یافت میشود خصوصا دره ء فراج که درآغار دره ء پنجشیر است . با درخت بلوط مشجر است ، دیگر قسمت ها خشک وسنگ زار میباشد . بازیهای تفریحی اهالی پنجشیر عبارت از : بزکشی، نشان زنی ، تفنگ بازی ، تفنگ زنی وبیت خوانی ، شعر خواندن پنجشیری ها نوع مخصوصی است که در دیگر جاها مشاهده نشده وغالبا بصورت دسته جمعی میباشد . در پنجشیر یک دشت وسیعی موسوم به دشت ریوات وجود دارد ‌. وچند کوتل آن بنام های ذیل یاد میشود : کوتل بابه علی ، کوتل نیل گاو ، کوتل فرجغان ، کوتل شابا ، کوتل پریدیو ، کوتل جنگلک وکوتل یکی چال . 

وجه تسمیه پنجشیر بین عوام : شبهه ء نیست که کلمه ء پنجشیر که امروز درمورد تمام دره ء ( ازدربند تاپریان) استعمال می کنم در آثار عموم جغرافیه نویسان وموءرخین عرب و مآخذ فارسی قرون وسطی بصورت پنجهیریا  ( پنجهیر) ضبط شده واین کلمه تنها اسم خاص بوده . مردم پنجشیر عموما به این عقیده هستند که پنجشیر قبل از ظهور غزنویان ( کچکن) یا ( کچکنه) خوانده می شد . در دوره ء سلطنت سلطان محمود غزنوی موقیعکه بند معروف ( سلطان ) را آباد می کردند اهالی را از دور و نزدیک برای کار جمع میکردند ووکان سلطان بدره ء پنجشیر هم برای جلب نفری آمده بودند . مردم پنجشیر جمع نشدند 









پنجشیر                                                              ( ۳۴۹ ) 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ونرفتند فقط از میان خود پنج نفر نماینده فرستادند چون ایشان کنار بند رسیدند سلطان فرمود که چرا باقی اهالی نیامدند این پنج نفر عرض کردند که چون منظور سلطان کار است از روی ما پنج نفر کار بسیار می شود وآنگاه بیل و کلنگ گرفته و واقعا بصورت حیرت آوری کار کردند وپرگنه های بزرگ اشجار را می کندند ودر نتیجه سلطان فرمود که اینها مانند ( پنج تیر ) هستند ومانند شیران مشهور اند کا می کنند . سپس این نام شهرت یافت ودره کچکن من بعد به ( پنجشیر ) وباشندگان آن به پنجشیری معروف شدند . این پنج نفر بعد از انجام کارهای محوله به دره ء خویش برگشتند ودر آغاز درمیان خود عهد بستند که در موارد مشکل همیشه جمع شوند وبه مشورت هم کار کنند ایشان در نزد عوام به پنج پیران پنجشیر شهرت دارند وآرمگاهای زیارتگاه تمام اهالی است اسامی پنج پیران و مدفن آنها قرار آتی است : 

۱ – خواجه ابراهیم در دربند . 

۲ – خواجه صفا در دو آب . 

۳ – خواجه کل ولی درتل ( طول ) . 

۴ – خواجه عارف در اریب  . 

۵ – خواجه احمد بشارا در آستانه کلان . 

پنجشیر از نظر سیاحت ( توریزم) آینده بسیار درخشان دارد . این دره ء زیبا از نقطه ء نظر آب و هوا مناظر بدیع طبیعی آب های خروشان وشفاف. کوه گردی وشکار آهو وکبک وکبک زری آبهای معدنی . احجار و طبقات الارض در حوالی کابل نظیر ندارند ودهکده های قشنگ آن برای گذرانیدن ایام تفریح ورخصتی مناسبت تام دارد ‌. 

معادن : پنجشیر از حیث ذخائر معدنی نیز بی بهره نیست و معادن آن قرار ذیل است : 

۱ – معدن نقره : وجود معادن نقره بطور محقق تا اکنون معلوم نیست ولی میتوان گفت که در ساحه پنجشیر از حصه ء عموص مربوط علاقه داری حصه اول پنجشیر تا کوتل خاواک در طول ۴۸ کیلومتر بین رگهای . کلینیت ( یعنی فلز معدنی سرب ) استخراج صورهّ گرفته است این حفریات شاید به دوره های قبل از حمله چنگیز (  هفتصد الی هزار سال قبل ) مربوط باشد قراریکه در سنه ۱۳۲۷ و۱۳۲۸ از طرف وزارت معادن تحقیقات شده نقره پنجشیر ازبین رگهای سرب معدنی استحصال شده واین رگها حاوی یکمقدار نقره میباشد . ۲ – معدن مس زمان کور : در زمان کور پنجشیر جنس معدن کاپیر پیرت است که در اثر تماس ( میتامورفزم) باسنگ آهک که به مرمر تبدیل شده است دربین سنگ مرمر مذکور بوجود آمده ‌ . اصل رگ معدن بضخامت چهل الی پنجاه سانتی باستقامت تخمینا هشتاد درجه از غرب بشرق امتداد دارد در سطح رگ مذکور ترکیب ( مالاخیت ) یعنی 






پنجشیر                                                               ( ۳۵۰ )                                         پنج کش زیارت 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

کاربونات مس برنگ مخصوص سرخ وسبز نموداراست مگر اصل رگ مس از ترکیب کاپرپیریت بوده و نظر به سنجش ابتدائی مقدار فیصدی مس درین معدن قابل توجه میباشد ولی هنوز تحقیقات اساسی جیالوجیکی وتجزیه ء کیمیاوی مس مذکور بعمل نیامده ‌ . 

۳ – معدن مس پکران این معدن بمسافه ۶ میل از مرکز علاقه داری حصه ( ۲ ) پنجشیر بین دره هزاره دریا نیم میلی سمت جنوب قریه پکران به ارتفاع تخمن چهل الی پنجاه متر از سطح دره واقع است . ضخامت رگ معدنی در حدود بیست سانتی و طول رگ (تاحدیکه اوت گروپ آن نشان میدهد) پنج متر میباشد مابقی حصه آن در جوف کره فرورفته جنسیت معدن ( کاپرپیریت) بوده ومقداری فیصدی مس درینجا بیشتر از معدن مس زمان کور است طرز پیدایش آن مثل زمان کور بوده ولی تجزیه آن هنوز دردست نیست  . ۴ – معدن مس جنگلک در بازارک پنجشیر : این معدن که دوازده میل بطرف شمال غرب رخه واقع است در غرب اهالی بازارک پنجشیر بنام ( طلا کلان ) جنگلک معروف است این معدن بمسافه ۶ میل بشمال غرب بازارک خاص بارتفاع هشت صد متر از قریه جنگلک در کوه ناوه پیچ واقع است وعبارت از دورگ معدنی است که بضخامت ۳ الی ۴ متر در فاصله پنجاه متر زیک دیگر بالای هم دیگر در جناح شرقی این کوه وقوع دارد در رگ بالائی ، یک دهنه ء صوف که اخیرا مسدود شده وبنام کان عبدالقادر معروف است دیده می شود ورگ معدنی کاپرپیریت مس در آن دومتر ضخامت دارد در رگ هر تحتانی سه عدد صوف مسدود بنام (کان ملا ) و ( کان ناشناس) وجود دارد ودر آن بطول بیست متر و عمق دومتر و عرض یک متر حفریات بعمل آمده است می توان گفت این معدن غنی ترین وبزرگترین معدن های مس میباشد که تااکنون در افغانستان دیده شده است . 

۵ – معدن سرب : در پنجشیر نیز وجود دارد که در سابق از آن استفاده بعمل آمد است . 

۶ – معدن سنگ ابرک: در رخه پنجشیر وجود دارد که در سنوات ۱۳۲۲ و ۱۳۲۴ و قبل از آن بحدود یک ضد تن از آن استخراج شده است کریستل های ابرک مذکور که عموما از جنس ( مکووایت) میباشد یعنی ابرک سفید میباشد به عرض وطول ( ۶×۸ ) سانتی وضخامت ۲ الی ۴ ملی متر میباشد که ورقه های نازک هم از آن بدست آمده می تواند . 

پنج کره : خرابه ایست بفاصله ۱۶،۵ کیلومتر در شمال غرب شیوه در علاقه ء کنی مربوط حکومتکلان اسمار ولایت مشرقی که بین ۷۰درجه  ۲۷ دقیقهثانیه طول البلد شرقی و ۳۴ درجه ۳۶ دقیقه ۴ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پنج کش زیارت : زیارتیست بفاصله ء ۳۶ کیلومتر در جنوب شرق چار برجک مربوط حکومت اعلی فراه  








پنجن کوه                                                         ( ۳۵۱ )                                                   پنج گرام 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

که بین ۱۲درجه ۲۴ دقیقه ۵۵ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۰ درجه ۱۰دقیقه ۴۴ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  ‌. 

پنج گرام : قریه ایست بفاصله ۱۲کیلومتر در شماغرب قریه شیوه نورستان مربوط ولایت مشرقی که بین ۷۰ درجه ۱۴ دقیقه ۲۴ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۵ درجه ۳۳ دقیقه ۲۶ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

بنجگیو : قریه ئیست مربوط سرغیلان بسمت شرقی بهارک علاقه جرم بدخشان که فاصله آن از مرکز بهارک تقریبا ۱۴ کیلومتر می باشد اهالی آن عموما زراعت پیشه بوده وبعضا بافندگی نیز می نمایند که منسوجات آنها عبارت از کرباس ، الاچه، چپک ، قاقمه، وغیره میباشد . پیداوار زراعتی آن عبارت از گندم ، جو ، نخود، مشنگ ، وباقلی بوده واشجار مثمر آن عبارت از ترت ، ناک ، سیب ، زردآلو ، امرت ، گیلاس ، شفتالو می باشد زاک که برای رنگ آمیزی چرم بکار می رود درینجا یافت می شود ‌ . 

حیوانات اهلی آن اسپ، خر ، گاو، بز ، گوسفند بوده وعلف چر طبیعی درینجا زیاد است که برای تربیه حیوانات مفید است  . تفریگاها ومناظر طبیعی خیلی زیبا درینجا دیده دیده میشود .  

پنجن کو : منطقه ایست در حصه سرغیلان به سمت شرقی علاقه داری درجه ۳ بهارک مربوط حکومت درجه ۲ جرم متعلق حکومت اعلی بدخشان که فاصله آن از مرکز علاقه داری بهارک تقریبا ۱۴ کیلومتر میباشد و بطول البلد شرقی ۷۱ درجه ۵ دقیقه ۲ ثانیه عرض البلد شمالی ۳۶ درجه ۵۸ دقیقه و۴۵ ثانیه واقع است . 

آب وهوای آن در زمستان سرد وبرف گیر ودر تابستان معتدل وگوارا است درین حصه دو کوه یکی بطرف راست ودیگری بطرف چپ باسم کوه سرغیلان ، که از حصه سرغیلان وزردیو شروع وتا انتهای شهر بهارک ختم میشود وجود دارد در دو جناح این کوها زمین متمایل وهمواری که خاک آن برای زراعت مساعد است مزارع را تشکیل میدهد اهالی این منطقه عموما به زراعت ومالداری اشتغال دارند وزراعت آن عبارت از گندم ،جو ، جواری ، مشنگ ، زغر، ارزن ، وغیره بوده از اشجار مثمر سیب ، ناک ، توت ، زردآلو، گیلاس ، شفتالو ، وجود دارد . واز غیر مثمر بید وچنار وغیره میباشد . از نباتات طبی زاک که برای رنگ آمیزی چرم و پشم بکار میرود یافت میشود . حیوانات اهلی آن گاو ، اسپ ، مرکب ، گوسفند وبز بوده واز حیوانات وحشی شیر ، پلنگ ، خوک ، روباه ، آهو ، گرگ ، شغال ، سیاه گوش پیدا میشود . طیور خانگی آن مرغ خانگی ومرغابی است . واز طیور وحشی باز ، باشه عقاب ، کرگس ، غال بک ، کبک ، سیی، بلبل ، عندلیب ، بودنه ، هدهد، وغیره زیاد است . ازاین منطقه یک رودخانه بنام رودخانه ( سرغیلان ) میگذرد که از پای کوتل ( آغوره ) از قصبه 








پنجن کو                                                            ( ۳۵۲ )                                                  پنجوائی

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  

( ورسش ) منبع میگیرد ودربین این دره سراشیب میشود ودر امتداد خط سیر خود از آب چشمه سارما قوهّ گرفته و تمام دره سرغیلان از آب آن استفاده میکنند ودر حصه ( شش پل ) بهارک دریای ( کوکچه ) را تشکیل میدهد . طول این رودخانه تخمینا سی کیلومتر بوده و دو نهر بزرگ از آن جدا میشود، یکی نهر ( سر شهر ) که تقریبا ده هزار جریب را آبیاری میکند ودیگر نهر بهارک که تقریبا هفت هزار جریب از آب آن کشت وزرع میگردد . 

سرک عمومی موتر رو درین حصه نیست مگر راه های پیاده رو که بطرف زیباک ، وردوش شغنان ودر خلال دره های سرغیلان میرود موجود است وهم یک مدرسه خانگی در مرکز ( پنجن کو ) برای تعلیم اطفال اهالی دایر است . 

پنجوائی : حکومت درجه ۳ است که مستقیما مربوط بولایت قندهار بوده دارای ۳۳ قریه میباشد از مرکز قندهار تقریبا ۲۷ کیلومتر مسافه دارد دریای ارغنداب از حصه شرقی محال مذکور شروع شده واز گوشه شمالی آن عبور نموده بسمت جنوب جریان دارد ودریای ( دوری ) بسمت مغرب جریان داشته و اکثر حصص اراضی آنرا آبیاری مینماید در پنجوائی حبوباتی از قبیل گندم ، جو، جواری ، وحتی شالی زرع میشود انواع سبزیجات کار آمد اهالی نیز در خود منطقه کاشته میشود ، باغهای میوه مانند انار ، انگور ، سیب ، ناک ، زردآلو ، انجیر ، شکرپاره ، وشفتالو درآن کثرت داشته وانگور در جمله اقلام صادراتی بحساب میرود آلوبالو، شلیل وآلوبخارا نیز موجود است ولی تجارت ندارد حیوانات اهلی آن بطور عموم اسپ ، گاو ، بز ، گوسفند، خر میباشد که برای کاروبار زراعت تربیه میشوند.  در علاقه های پنجوائی کوه بزرگی وجود ندارد ، تنها دوکوه بچه موجود است که یکی بنام ( مارکو ) ودیگری بنام ( خیبر ) موسوم است . در کوه بچه ( مارکوه) مغاره معروفی بنام ( شمشیر غار ) موجود است که مردم برای دیدن آن میروند . بعضی روایات افسانوی نسبت باین غار بین اهالی متداول است . در حکومت پنجوائی سه باب مکتب ابتدائی افتتاح شد ‌‌ . که یکی بنام ( پنجوئی) ودیگری باسم ( خواجه احمد میمندی) رسوم بنام ( سلیمان ماکو ) یاد میشوند . 

مالیات حوزه حکومت پنجوائی سالانه در حدود ( ۱۲،۳۵۰ ) افغانی میباشد مزارات مشهور این علاقه عبارهّ از مزار شیخ قلندر علیه الرحمه ومزار حاجی کلون بابا در قریه سفید روان، است . هکذا مزار ملاحسن آخندزاده در قریه ء تولوکان مشهور میباشد مرکز حکومت پنجوائی بصورت یک شهر عصری اعمار شده ودکان هائی زیبائی در آن آباد گردیده است . عمارت مکتب ابتدائی این حکومت که از سنگ وسمنت تعمیر شده قابل تعریف و بطور عصری می باشد . 

قلم دیگر صادرات پنجوائی میوه آبجوش است که بخارج میرود . این شهر کوچک که 









پنجوائی                                                     ( ۳۵۳ )                                                          پوجاوه

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ  

روی همرفته بزیبائی خود افزوده میرود دریای یک تپه کم ارتفاع و کوچکی واقع شده است . درین جا یک باغ عمومی بساحه ۲ جریب تحت عمران است هکذا یک عده اپارتمان تعمیر گریده ، برای شعبات مالیه و مقام حکومتی نیز عماراتی آباد شده است . یک باغ ذخیره هم درین جا احداث گردیده . ازبین پنجوائی یک نهر هم میگذرد ، چون برای آب کافی گنجایش نداشت لذا در سنه ۱۳۳۰ توسعه داده شد . 

پنجه : قریه ایست بفاصله ۷۷ کیلومتر در شمال اسمار متصل دریای لندی مربوط ولایت مشرقی که بین ۷۱ درجه ۱۸ دقیقه ۵۳ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۵ درجه ۳۰ دقیقه ۵۰ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پنجه  : قریه ایست بفاصله ۳ کیلومتر در جنوب قریه اچین متصل دره پیچ مربوط ولایت مشرقی که بین ۷۰ درجه ۴۰ دقیقه  ۵۴ ثانیه طول البلد شرقی و۳۴ درجه ۳۰ دقیقه ۳۰ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پنجه : قلعه ایست در علاقه واخان مربوط زیباک حکومت اعلی بدخشان که بین ۷۲ درجه ۳۶ دقیقه ۲۷ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۶ درجه ۵۹ دقیقه ۴۹ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پندگرام : قریه ایست بفاصله ۱۶،۵ کیلومتر در علاقه برکی را جان مربوط چرخ لوگر ولایت کابل که بین ۶۸ درجه ۵۶ دقیقه ۵ ثانیه طول البلد شرقی و۳۳ درجه ۴۷ دقیقه ۵۰ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پش مودگ : خرابه ایست بفاصله ۱۶ کیلومتر در جنوب غرب قلعه السراج در علاقه لغمان مربوط ولایت مشرقی که بین ۷۰ درجه ۳ دقیقه ۲۳ ثانیه طول البلد شرقی و ۴۶ درجه ۳۶ دقیقه ۳۴ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پنگنی  : قریه ایست بفاصله ۳۷ کیلومتر در جنوب غرب مرکز فیض آباد مربوط حکومت اعلی بدخشان که بین ۷۰ درجه ۱۶ دقیقه ۱۲ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۶ درجه ۵۶ دقیقه  ۴ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پنگنی : قریه ایست بفاصله ۳۶ کیلومتر در جنوب شرق قلات غلزائی مربوط ولایت قندهار که بین ۶۷ درجه ۳ دقیقه ۵۴ ثانیه طول البلد شرقی و ۲۱ درجه ۵۵ دقیقه ۳۲ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 

پوجاوه : قریه ایست بفاصله ۲۵،۵۴ کیلومتر در شمال شرق رخه در حکومت پنجشیر مربوط حکومت اعلی پروان که بین ۶۹ درجه ۲۹ دقیقه ۵۹ ثانیه طول البلد شرقی و ۷۰ درجه ۲۳ دقیقه ۴۲ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 








پورانر                                                              (۳۵۴ )                                                   پوستین 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

پورانر : نهریست بفاصله ۵۴،۵ کیلومتر در جنوب قریه وازه در علاقه ٔ چدران ولایت جنوبی که بین ۶۹ درجه ۳۰ دقیقه طول البلد شرقی و ۳۳درجه ۱ دقیقه ۳۶ ثانیه عرض البلد شمالی واقع بوده ونهر مذکور از کوه اوغار سرچشمه گرفته بطرف شرق جریان دارد. 

پوری قلعه : قلعه ایست بفاصله ۸ کیلومتر در جنوب شرق شین دند مربوط ولایت هرات که بین ۶۲ درجه ۱۳ دقیقه ۱۲ ثانیه طول البلد و۳۳ درجه ۱۶ دقیقه ۴۲ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پوز زرد : موضعیست بفاصله ۱۳ کیلومتر در شمال شین دند مربوط ولایت هرات که بین ۶۱ درجه ۵۴ دقیقه ۳۷ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۳ درجه ۲۳ دقیقه ۲۱ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پوزکم : کوهیست در جنوب غرب جوین بارتفاع تخمین ۵۷۵ متر مربوط حکومت اعلی فراه که بین ۶۱ درجه ۱۲ دقیقه ۴۸ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۱ درجه ۳۵ دقیقه  ۳۵ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پوزمیر آباد : کوهیست درشمال غرب چاربرجک مربوط چانسور حکومت اعلی فراه که بین ۶۱ درجه ۵۲ دقیقه ۳۴ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۰ درجه ۲۸ دقیقه ۳۸ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پوزه لچ :  قریه ایست بفاصله ۶ کیلومتر در شرق کانی متصل سرکیکه بطرف دولت یار میرود در علاقه چخچران مربوط ولایت هرات که بین ۶۵ درجه ۱۸ دقیقه ۱۲ثانیه طول البلد شرقی و۳۴ درجه ۳۲ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پوره لنگر : قریه ایست بفاصله ۵۶کیلومتر در شمال شرق فراه مربوط حکومت اعلی فراه که بین ۶۲ درجه ۳۵ دقیقه ۲۹ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۲ درجه ۴۰ دقیقه ۳۰ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پوزه محمد اسمعیل خان : چاهیست بفاصله ۱۷ کیلومتر در جنوب غرب قریه شیر بخش در علاقه شین دند مربوط ولایت هرات که بین ۶۱ درجه ۴۴ دقیقه ۱۳ ثانیه طول البلد شرقی و۳۳ درجه ۳۰ دقیقه ۶ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پوستین : قریه ایست بفاصله ۴۱،۵ کیلومتر در شرق هرات متصل نهر سبز واز مربوط ولایت هرات که بین ۶۲ درجه ۳۶ دقیقه ۲۲ ثانیه طول البلد شرقی و۳۴ درجه ۱۷ دقیقه ۳۰ ثانیه ء عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 








پولین ناور                                               ( ۳۵۵ )                                                               پیتاو 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

پولین ناور : آب دندیست بفاصلهٔ  ۱۱ کیلومتر در شرق قریه تخت دختران در علاقهٔ  چخانسور مربوط حکومت اعلی فراه که بین ۶۲ درجه ۳۰ دقیقه ۲۰ ثانیه طول البلد شرقی و ۲۹ درجه ۵۸ دقیقه ۲۹ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  ‌. 

پونیک رائی : قریه ایست متعلق حکومت کلان خوست مربوط ولایت جنوبی مسافه از مرکز حکومتی تخمینا ۳ کیلومتر میباشد . 

پهره : قریه ایست بفاصله ۴۰ کیلومتر در جنوب غرب هرات مربوط حکومت گذره ولایت هرات که بین ۱۱ درجه ۵۵ دقیقه ۳۴ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۴ درجه ۵۹ دقیقه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پهزک : قریه ایست مربوط حکومت درجه اول غرب در حوزه ء حکومت کلان  بادغیسات متعلق ولایت هرات . 

پباواش: قریه ایست بفاصله ۶۵ کیلومتر در غرب رخع در علاقه پنجشیر مربوط حکومت اعلی پروان که بین ۶۹ درجه ۲۶ دقیقه ۲۳ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۵ درجه ۱۷ دقیقه ۶ثانیه ء عرض البلد شمالی واقع است  ‌. 

پیای دین : قریه ایست بفاصله ۳۹،۵ کیلومتر در جنوب شرق اورگون مربوط ولایت جنوبی که بین ۶۹ درجه ۲۷ دقیقه ۱۱ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۲ درجه ۵۰ دقیقه ۱۹ ثانیه ء عرض البلد شمالی موقعیت دارد ‌. 

تازدم : کوهیست درشمال شرق اسمار ولایت مشرقی  به ارتفاع ۳۲۰۱ متر که بین ۷۱ درجه ۳۹ دقیقه ۳۵ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۵ درجه ۲۶ دقیقه  ۴۲ ثانیه ء عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پیتاو : موضعیست بفاصله ۶،۵ کیلومتر در غرب قلعه سرکاری مقر مربوط حکومت اعلی غزنی که بین ۶۷ درجه ۴۲ دقیقه ۴۸ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۳ درجه ۵۲ دقیقه ۲ ثانیه ء عرض البلد شمالی واقع است . 

پیتاو : موضعیست بفاصله ۱۸،۵ کیلومتر در جنوب مرکز مربوط حکومت کلان کنرها مربوط ولایت مشرقی که بین ۷۰ درجه ۵۷ دقیقه ۵۰ ثانیه طول البلد شرقی و۳۴ درجه ۳۱ دقیقه ۲۴ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد  . 

پیتاو : قریه ایست بفاصله ۳۸ کیلومتر بطرف جنوب غرب قریه سربولی مربوط حکومت اعلی  









پیتاو                                                             ( ۳۵۶ )                                                 پیرانو کلی 

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

پروان که بین ۲۹ درجه ۱۵ دقیقه ۱۲ ثانیه طول البلد شرقی و۳۴ درجه ۵۳ دقیقه ۳۶ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  

پیتاوپیر : قریه ایست بفاصله ۸ کیلومتر در جنوب غرب غازه در علاقه ء کهدامن مربوط ولایت کابل که بین ۶۸ درجه ۵۵ دقیقه ۱۸ ثانیه طول البلد شرقی و۳۴ درجه ۳۱ دقیقه ۱۸ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 

پیتاو دره  : نهریست بفاصله ۲۱ کیلومتر در شمال شرق قریه دوست آباد مربوط حکومت اعلی فراه که بین ۶۱ درجه ۲۴ دقیقه ۲۶ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۲ درجه ۲۳ دقیقه ۴۶ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد ونهر مذکور به رود ( هاروت  ) میریزد .

پیتاو قول : قولیست بفاصله ۳،۵ کیلومتر در شرق سلطان رباط در علاقه داری کندی مربوط حکومت کلان دایزنگی ولایت کابل که بین ۶۶ درجه ۵۷ دقیقه ۱۸ ثانیه طول البلد شرقی و۳۴ درجه ۱۰ دقیقه ۵۹ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پیتاوه عربان : قریه ایست بفاصله ء ۹کیلومتر در جنوب شرق شهر جلال آباد مربوط ولایت مشرقی که بین ۷۰ درجه ۳۱ دقیقه ۳۵ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۴ درجه ۲۲ دقیقه ۵۹ ثانیه ء عرض البلد شمالی واقع است . 

پیتری : قریه ایست بفاصله ۲۳،۸۱ کیلومتر در جنوب غرب شهر جلال آباد که نهر کمبوخوار از نزدیکی آن می گذرد مربوط ولایت مشرقی که بین ۷۰ درجه ۱۸ دقیقه ۴۴ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۴ درجه ۱۸ دقیقه ۱۶ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پیچ پای : قریه ئیست مربوط حکومت درجه ۴ شورابک متعلق ولایت قندهار . 

پیراخ  : دره ایست بفاصله ۲۵ کیلومتر بطرف شمال شرقی دوشی مربوط ولایت قطغن که بین ۱۸ درجه ۵۵ دقیقه ۴۲ ثانیه طول البلد شرقی و۳۵ درجه  ۳۵ دقیقه  ۵۲ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پیران قلعه : قلعه ایست بفاصله ۹کیلومتر در شمال غرب قریه متون علاقه خوستمربوط ولایت جنوبی که بین ۶۹ درجه ۵۳ دقیقه ۵۳ ثانیه طول البلد شرقی و۳۳ درجه ۲۲ دقیقه ۲۴ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است ‌. 

پیرانو کلی : قلعه ایست بفاصله ۱۲،۴۱ کیلومتر در شمال علی خیل مربوط ولایت جنوبی که بین ۶۹ درجه ۴۸ دقیقه ۳۶ ثانیه طول البلد شرقی و۳۳ درجه ۵۹ دقیقه ۴۳ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 







پیراور                                                         ( ۳۵۷ )                                                    پیرشاه باز 

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

پیراور  : قریه ایست بفاصله ۸ کیلومتر در جنوب شرق قریه بهسود خاص مربوط حکومت سرخرود ولایت مشرقی که بین ۷۰ درجه ۳۱ دقیقه ۳۱ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۴ درجه ۲۵ دقیقه ۴۹ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 

پیرحسین : قریه ایست در حوزه ء علاقه داری حصه ۲ بهسود متعلق حکومت کلان دایزنگی مربوط ولایت کابل فاصله از مرکز علاقه داری ۹ کیلومتر میباشد . 

پیرخان : قریه ایست بفاصله ۱۴،۵ کیلومتر در جنوب غرب گرشک در علاقه نهر سراج مربوط ولایت قندهار که بین ۶۴ درجه ۲۲ دقیقه ۴۱ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۱ درجه ۴۴ دقیقه  ۳۳ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پیردل خان : قریه ایست بفاصله ۱۱،۵ کیلومتر در جنوب غرب گرشک در علاقه نهر سراج مربوط ولایت قندهار که بین ۶۴ درجه ۲۷ دقیقه ۴۷ ثانیه طول البلد شرقی و۳۱درجه۴۵ دقیقه ۴۲ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است ‌‌ . 

پیردنباله : قریه ایست بفاصله ۳۷ کیلومتر در شمال شرق شهر فراه مربوط حکومت اعلی فراه که بین ۶۲ درجه ۲۴ دقیقه ۴۸ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۲ درجه ۱۶ دقیقه ۴۸ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 

پیرزاده  : قریه ایست بفاصله ۳ کیلومتر بطرف جنوب شهر غزنی متصل دریای غزنی که بین ۶۸ درجه ۲۶ دقیقه ۱۸ ثانیه طول البلد شرقی و۳۳ درجه ۳۰ دقیقه ۳۴ ثانیه طول البلد شرقی و۳۳ درجه ۳۰ دقیقه ۳۴ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پیرسبر: قریه ایست بفاصله ۲۶ کیلومتر در شمال شرق چخانسور مربوط حکومت اعلی فراه که بین ۶۲ درجه ۱۶ دقیقه ۲۴ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۱ درجه ۱۷ دقیقه ۲۴ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است ‌ . 

پیر سرخ : زیارتیست بفاصله ۳۸،۵ کیلومتر در شمال شرق قریه دوست آباد مربوط حکومت اعلی فراه که بین ۶۱ درجه ۳۶ دقیقه ۴ ثانیه طول البلد شرقی و۳۲درجه ۳۷ دقیقه ۳۷ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پیرشاه باز : قریه ایست بفاصله ۱۸ کیلومتر در شمال غرب ابراهیم رائی متصل دریای غزنی در علاقه شل گل مربوط حکومت اعلی غزنی که بین ۶۸ درجه ۱۶ دقیقه ۴۲ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۲ درجه ۲۷ دقیقه ۴۳ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 








پیرک                                                         ( ۳۵۸ )                                                            پیری 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

پیرک : خرابه ایست بفاصله ۲۵،۵ کیلومتر در شمال شرق شین دند مربوط ولایت هرات که بین ۶۲ درجه ۲۳ دقیقه ۱۴ ثانیه طول البلد شرقی و۳۳ درجه ۲۴ دقیقه ۲۵ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  ‌ . 

پیرکلی : قلعه ایست در شمال چمکنی ولایت جنوبی که بین ۶۹ درجه ۴۷ دقیقه ۳۶ ثانیه طول البلد شرقی و۳۳ درجه ۴۸ دقیقه ۱۵ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پیرکندل : قریه ایست بفاصله ۱۶ کیلومتر در شمال جوین مربوط حکومت اعلی فراه که بین ۶۱ درجه ۳۳ دقیقه ۵۰ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۱ درجه ۵۰ دقیقه ۲۳ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پیر محمد : قریه ایست بفاصله ۱۲،۵ کیلومتر در جنوب شرق قلعه حمید خان در شورابک مربوط ولایت قندهار که بین ۶۶ درجه ۹ دقیقه ۵۶ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۰ درجه ۱۰ دقیقه ۴۱ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پیر محمد خان : قریه ایست بفاصله ۲۵،۵ کیلومتر در شمال قریه سربولی نجراب وتگاپ مربوط حکومت اعلی پروان که بین ۶۹ درجه ۴۰ دقیقه ۲۴ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۴ درجه ۴۶ دقیقه ۲۸ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  ‌. 

پیرو : قریه ایست بفاصله ۸۱ کیلومتر در جنوب شرق خم در علاقه درواز مربوط حکومت اعلی بدخشان که ۷۱ درجه ۱۳ دقیقه ۸ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۸ درجه ۳ دقیقه ۲۸ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است ‌. 

پیره : قریه ایست بفاصله ۱۸،۲۴ کیلومتر در شمال میدان خواله در علاقه منگل مربوط حکومتکلان خوست ولایت جنوبی که بین ۶۹ درجه ۴۷ دقیقه ۴۵ ثانیه طول البلد شرقی و ۴۳ درجه ۴۳ دقیقه ۳۸ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  ‌. 

پیری : قریه ایست بفاصله ۱ کیلومتر در جنوب قلعه سرکاری در علاقه ء ذره سوف مربوط حکومتکلان سمنگان ( ولایت مزارشریف ) که بین ۶۷ درجه ۱۵ دقیقه ۳۸ ثانیه طول البلد شرقی و۳۵درجه ۵۳ دقیقه ۲۸ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است ‌. 










پیری تاور                                                     ( ۳۵۹  )                                                   پی کوتنگی  

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

پیری تاور: دند آبیست بفاصله ۲۶،۵ کیلومتر در شرق قریه خرمنک در علاقه گرم سیر ولایت قندهار که بین ۶۴ درجه – ۴۲ دقیقه ۴۷ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۰ درجه ۲۶ دقیقه عرض البلد شمالی واقع است  ‌. 

پی ستر : قریه ئیست مربوط علاقه داری سراغ مربوط حکومت اعلی بدخشان  . 

پی سی : موضعیست بفاصله ۸۴،۵ کیلومتر در جنوب چخانسور مربوط حکومت اعلی فراه که بین ۶۱ درجه ۵۵ دقیقه ۲۷ ثانیه طول البلد شرقی و۳۰ درجه ۳۳ دقیقه ۴۷ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پی شرب: قریه ایست بفاصله ۸۲ کیلومتر در جنوب شرق خم در علاقه درواز مربوط حکومت اعلی بدخشان که ۷۱ درجه ۱۲ دقیقه ۵۲ ثانیه طول البلد شرقی و۳۸ درجه ۳ دقیقه ۱۶ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است ‌ . 

پیشه : قریه ایست بفاصله ۶ کیلومتر در جنوب چغه سرای متصل سرک در پیچ دره اسمار مربوط ولایت مشرقی که بین ۷۱ درجه ۷ دقیقه ۱۰ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۴ درجه ۴۹ دقیقه ۴ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پی غویه : قریه ایست بفاصله ۳۵ کیلومتر در جنوب غرب سرپل در علاقه بلخاب مربوط سنگچارک ولایت مزارشریف که بین ۶۶ درجه ۲۲ دقیقه ۲۶ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۵ درجه ۲۲ دقیقه ۴۸ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پی کاکی : کوتلیست بفاصله ۸۹ کیلومتر در غرب جوین مربوط حکومت اعلی فراه که بین ۶۰ درجه ۵۶ دقیقه ۵۷ ثانیه طول البلد شرقی و۳۱ درجه ۴۷ دقیقه ۳۰ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پیک کوتل : کوتلیست بفاصله ۴۷ کیلومتر در جنوب غرب شهر میمنه بارتفاع تخمین ۱۲۴۷ متر که بین ۶۴ درجه ۱۹ دقیقه ۲۴ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۵ درجه ۴۴ دقیقه ۲ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پیکم دره  : قریه ایست بفاصله ۲۰ کیلومتر در شمال قریه بوی نقره متصل سرک مربوط ولایت مزارشریف که بین ۶۶ درجه ۵۶ دقیقه ۴۴ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۶درجه ۳ دقیقه ۳ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پی کوتنگی  : کوتلیست بفاصله ۷ کیلومتر در شمال شرق بهسود به ارتفاع تخمین ۴۷ متر مربوط 









پی کوتنگی                                                          (۳۶۰ )                                                    پی هو 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

سرخرود ولایت مشرقی که بین ۷۰ درجه ۳۲ دقیقه ۱۲ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۴ درجه ۴۹ دقیقه ۵۴ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  ‌. 

پیتاکی  : قلعه ایست در جنوب غرب قلعه غلام حیدر در علاقه مه می مربوطه وازه خوا ولایت جنوبی که بین ۶۸ درجه ۲۹ دقیقه ۲ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۲ درجه ۴۶ دقیقه ۳ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد . 

پینی مور : قریه ایست در علاقه ینگی قلعه مربوط حکومت اعلی بدخشان که ۷۰ درجه ۹ دقیقه  ۶ ثانطول البلد شرقی و ۲۷ درجه ۲۹ دقیقه ۳۰ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پینی مور : قریه ایست بفاصله ۱ کیلومتر در غرب قریه رود یخ در علاقه راغ مربوط حکومت اعلی بدخشان که بین ۷۰ درجه ۱۰ دقیقه ۲۱ ثانیه طول البلد شرقی و۳۷ درجه ۳۲ دقیقه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پینی هام : قریه ایست بفاصله ۵۳،۵ کیلومتر در جنوب قریه خرمنک در علاقه گرم سیر مربوط حکومت قندهار که بین ۶۴ درجه ۴ دقیقه ۵۷ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۰ درجه ۲۳ دقیقه ۸ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پیو: کوتلیست بفاصله ۱۰۰ کیلومتر در جنوب شرق مرکز تالقان مربوط ولایت قطغن که بین ۷۰ درجه ۱۴ دقیقه ۱۲ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۶ درجه ۱۶ دقیقه ۳۶ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 

پیوار : کوتلیست بفاصله ۱۶ کیلومتر در شمال شرق علی خیل در علاقه جاجی مربوط ولایت جنوبی که بین ۶۹ درجه ۵۲ دقیقه ۵۳ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۳ درجه ۵۸ دقیقه ۱۳ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پیوار: قریه ایست مربوط حکومت درجه  ۴ قادس متعلق حکومتکلان بادغیسات ولایت هرات  ‌  . 

پیوک : قریه ایست بفاصله ۷ کیلومتر در شمال شرق قریه واشیر در علاقه نوزاد مربوط حکومت اعلی گرشک که بین ۶۳ درجه ۵۵ دقیقه ۵۳ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۲ درجه ۱۷ دقیقه ۳۴ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است  . 

پی هو : قریه ایست بفاصله ۳۹ کیلومتر در شمال شرق فراه مربوط حکومت اعلی فراه که بین ۶۲ درجه ۲۳ دقیقه ۵۵ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۲ درجه ۳۸ دقیقه ۲۹ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است . 








  تابتاش                                                         (۳۶۱ )                                                   تاجک بلوچ  

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ