نشانه ها و گونه های پیروی فقره

پیروی وصفی :

پیروی وصفی از کلمه ربط (که) شناخته می شود. فقره پیرو که  پس از کلمه ربط که میآید اسمی را که پیش از آن آمده است وصف می کند.

- توپی را که تازه خریده بودم ، گم کردم. 

توپی را گم کردم = فقره عمده

توپی را تازه خریده بودم = فقره پیرو .

فقره پیرو فاعل فقره پایه را وصف می کند.

گلی که تربیت دست باغبان نخورد

اگر ز چشمه خوریشد سرزند ، خود روست

اگر گلی ز چشمه خورشید سرزند خود روست = فقرۀ پایه . آن که تربیت دست باغبان نخورد = فقره پیرو

پیروی مفعولی :

پیروی مفعولی هم با کلمۀ ربط " که " مشخص میشود . در چنین جمله های مرکب ، فقرۀ پایه به شکل فاعل ، پس از آن کلمه ربط و بعد فقره پیرو به جای مفعول فقره پایه می آید :

- امروز آمدم که با شما صحبت کنم

امروز آمدم = فقره پایه.

با شما صحبت کنم = فقره پیرو.

قول می دهم که از او بپرسم .

قول می دهم = فقره پایه

از او بپرسم = فقره تابع 

خوب است که انسان هنری داشته باشد.

خوب است = فقره پایه

انسان هنری داشته باشد = فقره پیرو

- پیروی شرطی :

پیروی شرطی با کلمه های اگر تا ، هرگاه صورت می گیرد . فقره پیرو که فعل آن شرط وقوع فعل فقره پایه است ، پیش از فقره پایه و کلمه های ربط شرطی در آغاز فقره پیرو می آیند ، مانند :

- اگر فردا آفتابی باشد، به ساحل بحر خواهم رفت.

فردا آفتابی باشد = فقره پیرو

فردا به ساحل بحر خواهم رفت  = فقره پایه

تا خوب نخوانید ، نمی آموزید.

خوب نخوانید = فقره پیرو 

نمی آموزید = فقره پایه

تا نیک ندانی که سخن عين صواب است 

باید که به گفتن دهن از هم نکشایی

نیک ندانی که سخن عين صواب است = پیرو 

باید که به گفتن دهن از هم نکشایی = پایه 

- هر گاه بیمار نخواهد = پیرو 

داکتر نمیتواند علاجش کند = پایه

- پیروی زمانی :

پیروی زمانی با کلمه های ربط و ربط مرکب قید زمان ، چون ، چو چونکه ، وقتی که ، هنگامی که ، هر وقت که ، همین که ساخته

میشود.

به این ترتیب :

نخست کلمه های ربط ، سپس فقره پیرو و بعد فقره پایه جا می

گیرد.

كلمۀ ربط + فقرۀ پیرو + فقره پایه

- چون از کتاب قصه خوشم نمی آید ، آن را نخریدم.

از کتاب قصه خوشم نمی آید = پیرو

آن کتاب قصه را نخریدم = پایه 

همین که در شهر پا نهاد، در جست وجوی کار شد.

در شهر پا نهاد = پیرو

در شهر در جست وجوی کار شد  = پایه

- هر گاه نام شایق جمال را میشنوم ، به یاد " فرسنامه " او می افتم.

نام شایق جمال را میشنوم = پیرو

به یاد " فرسنامه " او می افتم  = پایه

پیروی امتیازی :

پیروی امتیازی با کلمه های ربط اگرچه ، هر چند ، گذشته از این که علاوه بر آن که، باوجود این که، باوجود آن که ، با این که با آن که ، ساخته میشود . ساختار این جمله ها نیز از کلمه ربط شروع میشود سپس فقره پیرو و پس از آن فقره پایه می آید ، بدین گونه :

کلمه ربط + فقره پیرو + فقره پایه.

مثال :

- با وجود آن که اسباب سفر را فراهم کرده بود ، از رفتن منصرف

شد.

اسباب سفر را فراهم کرده بود = پیرو

از رفتن منصرف شد = پایه

هر چند که ناتوان عشقم

در معرکه پهلوان عشقم ( واقف )

ناتوان عشقم = پیرو

در معرکه پهلوان عشقم = پایه

- اگر چه از آن فلم خوشش نمی آمد ، با ما به سینما رفت.

از آن فلم خوشش نمی آمد = پیرو

با ما به سینما رفت = پایه

- پیروی سببی :

در پیروی سببی فقرههای پیرو با کلمه های ربط چون، چون که از آن جا که . . . پیش از فقره پایه میآیند، و فقره های پیرو با کلمه های ربط که ، چه ، تا ، تا که، زیرا ، زیرا که ، چرا ، چراکه ، بنابر این ، بنابر آن پس از فقره پایه جا میگیرند.

چون عجله داشتم، منتظر شما شده نتوانستم

عجله داشتم  = پیرو

منتظر شما شده نتوانستم  = پایه

از آن جا که رخصتی سه ماه است، میتوانیم به کشور دور تری برویم .

رخصتی سه ماه است = پیرو

می توانیم به کشور دور تری برویم = پایه

- چون کارخانه گی اش تمام شد ، چراغ را خاموش کرد. 

کارخانه گی اش تمام شد = پیرو

چراغ را خاموش کرد = پایه

- دیروز به خانه ما آمد ، تا از احوال من با خبر شود .

- به من تیلفون کرد، زیرا که فکاهی نوی می خواست بگوید. 

دوستم یک ماه میشود که به خانه ما نیا مده است، زیرا که در این یکماه مصروف امتحان ها بودم.

- پیروی غرض و مقصود :

در این گونه پیروی فقره پیرو با کلمه های ربط که ، تا، تا که ، برای این که، برای آن که ، . . . به فقره پایه میپیوندد . و فقره پیرو اکثر پس از فقره پایه می آید ، بدین گونه :

فقره پایه + کلمه ربط + فقره پیرو

نمونه ها :

- خواهرم به بازار رفت، تا پیراهنی برای عروسی خود بخرد.

خواهرم به بازار رفت  = پایه

پیراهنی برای عروسی خود بخرد = پیرو

- دوست من تیز رفتار خود را فروخت ، برای اینکه بتواند یک موتر

بهتر بخرد.

دوست من ، تیز رفتار خود را فروخت = پایه

آن دوست موتر بهتر می خرد = پیرو

- پیروی نتیجه :

پیروی نتیجه با کلمۀ ربط ( که ) ساخته می شود ، بدین معنا که فقره پیروی با کلمۀ ربط که با فقره پایه که نخست می آید، می پیوندد. بدین صورت : 

فقره پایه + که + فقره پیرو

اوآهسته سخن می گفت ، که کسی سخنش را نشنود.

او آهسته سخن می گفت = پایه

کسی سخنش را نشنود = پیرو

- مادر افسانه می گفت که کود کش خواب شود.

مادر افسانه می گفت = فقره پایه

کودکش خواب شود = فقره پیرو

او گلاب سرخی را کند که به دوستش بدهد.

او گلاب سرخی را کند = فقرۀ پایه

به دوستش بدهد = فقره پیرو