32

اشرف خان هجری

از کتاب: تاریخ افغانستان در عصر گورکانیان (تیموریان) هند

 

فرزند بزرگ خوشحال خان است، که مثل پدر را دارای شمشیر و قلم بوده و از شعرای درجۀ اول زبان پشتو است، که دیوانش مشتمل بر غزل و قصاید و رباعی و قطعات در پشاور طبع شده است. 

اشرف خان در جنگهای آزادی خواهی پدر نامور خود بهره ئی داشت و در سال (۱۰۹۳ه‍) در جنگهای اورنگزیب بدست قشون مغول اسیر افتاد، و تا آخر عمر در بیجاپور دکن نفی البلد و محبوس بود. 

هجری در ایام فراق اشعار رنگینی را بیاد وطن سرود و تا ده سال در محبس مغول ماند، و همدرانجا از جهان گذشت، از مضامین اشعار آبدار هجری بر می آید که در سن پیری از جهان رفته و در حدود(۱۱۰۰ه‍) در گذشته است. اشعار هجری عشقی ، اخلاقی ، حماسی، ووطنی است در وداع وطن عزیزی گوید: 

ما هله ماتم دځان وکړ په وینو 

چي اټک و ته مي شاکړه په ژړا شوم 

اوس به څه د وطن کاڼی بوټي ژاړم

 د رخصت سلام مي وکړ تری جدا شوم (۱۲)