چقچران و جوند

چنجران قرار تقسیمات ملکی حکومت درجۀ دوم است. در کوهستان واقع شده دریای هریرود یک شاخه ای از وادی هاشینه و یک شیله دیگر از سنگ قشقه تشکیل یافته درلکه مزار با هم یکجا شده و از آنجا طرف غربی را گرفته به هرات میرسد.

مركز حکومت چقچران در قریه کاش است. یک مناره بسیار بلند و با شکوهی در موضع بیدان به کناره شمالی دریا با هیأت عجیبی برپاست. این مناره به حصه اندرونی خود هم راه داشته و از آن ،راه تماشاییها به نقطهٔ آخرین آن برای تماشا می روند. روی منار به الوان مختلف رنگ داده شده و در آن بعضی از آیات کریمه و احادیث شریفه نوشته شده است. از یک حصه نوشته جات آن معلوم میشود که در زمان سلطان حسین میرزای بایقرا ساخته شده خواهد بود. این منار تا هنوز آباد و آشیانه بالایی آن نظارۀ غریبی دارد. شهر آهنگران که بنا کردۀ ملوک غوراست و از قدیم عظمت و بزرگی فوق العاده ای داشته در چقچران می باشد خرابه های آن تا هنوز باقی است. در پهلوی این،منار مزار یکی از نواسه های دختری حضرت شاه نقشبند صاحب میباشد.غار هزار کله از جاهای مشهور چقچران است جایی که رود شینه و شرشر جاری میشود دو طرفه،رود برجها و استحکامات متینی بوده که اکنون خراب شده است. بند باین در چقچران است و می گویند در آنجا معدن طلا میباشد. اهالی چقچران همه فیروزکوهی است از دیگر طوایف مثل ده مرده و عمله و غیره هم میباشد. زراعت اینجا گندم و جو است للمی هم زراعت مینمایند از کثرت سرما و برودت اشجار میوه دار در آنجا قطعاً یافت نمی شود. گلیم و جوال از صنایع اهالی چقچران است. علاقه جوند و چارصده هر دو به چقچران مربوط میباشد. جوند به شمال غربی چقچران است از مرکز حکومتی چقچران تا مرکز علاقه داری جوند شصت کرور راه میشود جوند از آبشارهایی که از کوه مجاور آن حاصل می گردد،آبخوره داشته و آب زیادتی آن به رود مرغاب میریزد. در قدیم این حصه ها به نام غرجستان یاد می شده است. هوای جوند به نسبت چقچران گرم است میوه ها به اقسام، خصوص جوز که به کثرت در آن پیدا میشود اهالی جوند همه فیروزکوهی می باشند. چهار صده به حصهٔ شمال شرقی مرکز حکومت چقچران بوده و از آنجا تا چقچران بیست کرور مسافه است هوای چهارصده معتدل است قلعه گهر که یکی از آثار تعمیرات گذشته،است در چهارصده میباشد و اکثر اوقات قشله عسکری واقع می شود موضعیت متین و استواری دارد. چهارصده هم مانند جوند میوه و زراعت را به خوبی به عمل می آورد و اهالی آن همه فیروزکوهی است.