مهاجرت آریاها از آریانا بطرف هند و فارس
بطرف هند:
قراریکه در سراین فصل دیدیم آریاها پیشتر از عصر ویدی و در طی این دوره در اراضی دو طرف شمال و جنو ب هندوکش منتشر شده و در اواخر عصر "ریگ وید" شاخه هائی از راه های طبیعی یعنی مجرای رودخانه هائی که بطرف شرق و جنوب و جنوب غرب آریانا جاری هستند جانب حوزه سندهو (سند) و در ماورای شرقی آن منتشر شدند در این شبهه ئی نیست که بعضی از شاخه های آریاها از صفحات جنوب هندو کش یکد فعه و به یک زمان بطرف حوزۀ سند رهسپار نشده اند بلکه آهسته آهسته و بصورت غیر محسوس تغیر محل داده اند و رودخانه های کوبها ( کابل ) کرومو (کرم) گومانی ( گومل ) راسا ( کنر) سوتی (سوات) سراسواتی (ارغنداب) هر کدام آن مدتهای طولانی ایشان را متوقف ساخته، چنانچه در موضوع سرودهای جنوب هندوکش متذکر شدیم که هر یک از رودخانه های مذکور آنقدر قبایل مهاجر را متوقف ساخته بود که کنار آن یک سلسله سرودها بسرایند و مدرسۀ ادبی بمیان آ رند. بهر حال آریاهای مهاجر در سیر حرکت خود بطرف شرق آریانا به رودخانه بزرگی رسیدند که آنرا محض رودخانه یعنی "سندهو" یاد کردند و مدت مدیدی در کنار این رودخانه بزرگ و تاریخی که سرحد طبیعی آریانا و اراضی ما و رای شرقی آن شمرده میشد متوقف شدند و یک سلسله خاطرات توقف نسبتاً طولانی شان را درین علاقه ثابت میسازد. در میان قبایل آریائی کتله باختری که از همه پیشتر وارد سواحل سندهو شد قبیله معروف بهارته و عشایر مربوطه آنست. همین قسم یکعده قبایلی که در جنگ های "ده قبیله" ذکر شده اند از همه پیشتر کنار سندهو رسیدند. چون قبیلۀ بهاراته از روی عده وقوه نسبت به دیگران تفوق داشتند از راهای شرقی و جنوبی وارد حوزه سند شدند و در ماورای شرقی آن پیش رفتند.