مرجئه
در موثف مابین خوارج و شیعه یک فرقۀ خاصی بنام مرجئه هم موجود بود که عقاید ایشان با هر دو اختلاف داشت و مادرین باره شرحی را در قسمت ففه و مدرسۀ فکری امام ابو حنیفه (رض) داده ایم با نجا رجوع شودو نیز چند صفحه بعد هنگامیه از آداب فرق
۱ضحی الاسلام۳/۹۰
۲حی بحوالت المنیة و الامل ۱۹
بحث میرانیم در بارۀ ادب مرجئه هم ذکری خواهیم کرد.
در سنه ۱۱۸هـ۷۳۶م حارث بن سریج در رأس مرجئه در خراسان شمالی و ماوراء النهر در مقابل دولت اموی قیام کرده بود و تبعۀ فراوان داشت و او مدعی بود که مهدی است و خدا برای تخلیص مظلومانش فرستاده تا مردم را بقرآن و سنت رجوع دهد و حکومتی را بوجود آورد که مورد رضای غالب مردم باشد.
این مردم بر بلاد کنار های سیحون چیره آمدندو اسد بن عبدالله والی خراسان برایشان بتاخت و شورش ایشانرا خاموش ساخت و حارث به تخارستان پناه بردف ولی باز بر نصر بن سیار حکمران امویان بر خاست و مرور گرفت و نصر را از انجا براند.
ولی بین او ویمنینان در مرو نفاق افتاد تاکه حارث در سنه ۱۲۹هـ۷۴۵م بمرد۱ این مردم در خروج خود برحدیثی اتکا میکردند چنین : یخرج رجل من ماوراء النهر یقال له حارث... وجب علی کل نصر.۲