"ویما" یا "ومو" کدفیزس

از کتاب: امپراطوری کوشان ، فصل کوشانیهای بزرگ ، بخش دوره اول خاندان کدفیزس

مؤرخین چینی مینگارند که بعد از "کوجولو کدفیزس ، پسرش که "ین-کاو-شن" نام داشت بر تخت نشسته هند را فتح نمود و برای ادارهٔ آن نائب الحکومه ئی مقرر نمود. از ین وقت به بعد "یوچی" ها فوق العاده مقتدر شدند و نام کوشان مترادف یوچی شد چنانچه از ین تاریخ بعد اسم یوچی را به استثنای چینائی ها همه فراموش کرده و مترادف آن "کوشان" را بجایش استعمال نموده اند.

این پسر کوجولا کدفیزس (ین - کاو- شن) که مؤرخین چینی از او اسم برده اند، عبارت از "ویما کدفیزس" "کدفیزس دوم" مسکوکات است که از پدر خود بر تخت جلوس و از "60 الی 70" یا از "87 الی 110" م. در آریانا حکمفرمائی نموده و تا عمر 80 سالگی حیات داشت. تذکر چینائیها مبنی بر اینکه وی هند را فتح نمود تماً اشاره ه به فتوحات ماورای هند (پنجاب) (دواب9 و آود) است به قلمرو آریانا افزوده است.

مسکوکات ویما کدفیزس قشنگ و فلز آن مس و طلا است. وی در مسکوکات خود با رسم الخط خروشتی که اسم رسم الخط آنوقت افغانستان بود، هر دو را در ضرب مسکوکات خود استعمال نموده در یک سکه بین عنوان "شاه کبیر" و کلمه "کوشان" صفت "دواپوترا" یعنی "پسر آسمان" گنجانیده شده که قرار نظریه مستشرقین برنگ عناوین شاهان چینی که خود را پسر آسمان مینامند ترکیب یافته است. بر علاوه از عناوین مهارجاسا و شهنشاه معلوم میشود که کدفیزس دوم از عناوین شاهان پارتی آریانا و هند هم تقلید کرده است. اکثراً در چپه مسکوکات ویما کدفیزس اشکال شیوا و گاو ناندی و صفت "ماهیشوارا" دیده میشود. مؤرخین عموماً این کلمه را پیر و شیوا ترجمه نموده ، شاه را طرفدار و حتی پیرو دیانت شیوائی .میدانند مسکوکات طلائى او خیلی قشنگ و مهمترین تصویر شاه کوشانی را نشان میدهد در یکنوع سکه شاهگادی میراند و مبدأ تقلید آن به مسکوکات رومنها نسبت میشود. مسکوکات طلائی و مسکوکات بزرگ قشنگ مسی او عموماً بشمال غرب اندوس یافت میشود.