زره دهازا Zeredhaza

دومین کوه متذکره این یشت "زره دهازا" است که به اصطلاح اوستا مانند کوه فوق الذکر دورادور زمین را تا شرق فرا گرفته بود. چون این دو کوه به تعریفی که ذکر شد موازی هم بودند احتمال میرود که "هرابرزاتی" شاخه را که از پامیر بنام هندوکش جدا شده است هم در بر بگیرد در اینصورت "زره دهازا" کوه بابا خواهد شد. قرار فقرۀ دوم زمیادیشت ازین کوه شاخه هائی  "ایوشیدا او او شیدارنا" Ushidhas-Ushidarena ارزیفه Erezifya، فرا اورپا Fraorepa منشعب شده بود.

شاخۀ اولی یعنی کوه "ایوشیدا او شیدارنا" را کوه "اوشد اشتار" هم خوانده اند و "کوه روشنی و دانش" ترجمه میکنند و میگویند همان طور که اشعۀ شفق بار اول قلل بلند آنرا روشن میکند آئینۀ دانش بشر هم در آنجا روشن میشود دار مستتر موقعیت این کوه را در اطراف هامون سیستان تجسس نموده به این نتیجه میرسد که این کوه را باید جائی معین کرد که رودخانۀ هیرمند سرچشمه میگیرد و به این ترتیب عبارت از "کوه بابا" یا "سیاه کوه" خواهد بود.

به این ترتیب میبینیم که با کوه بابا و شاخه های آن سرو کار داریم. "ارزیفیه" هم قرار متن پشت مذکور از سلسله کوه "زره دهازا" منشعب شده این کوه در آبان پشت فقرۀ 45 در موقعی ذکر شده که "کاوه یوسا" کی کاؤس قربانی فراز آن تقدیم کرده است. دار مستتر میگوید که محتملا ًعبارت از البرز یا یکی از قله های آن میباشد که "کی کاؤس" بالای آن "هفت قصر" آباد کرده بود چون خود دار مستتر کوهی را که پیشتر گذشت شاخه گی از"کوه بابا" میخواند کوه البرز او به اساس نظریۀ خودش در جنوب خزر نبوده بلکه عبارت از البرز جنوب بخدی میباشد و مربوط به هفت قصری که "کی کاؤس" فراز آن آباد کرده بود هنوز داستان های مفصل در میان اهالی بلخ و مزار شریف شیوع دارد و ایشان بدون اینکه اسم پادشاه را بخاطر داشته باشند نقل میکنند که پادشاه قدیمه بالای خرهای قشقه دار فراز کوه البرز آب بالا کرده و باغ ها و قصرها ساخته بود. موقعیت شاخۀ دیگر "فرا اوروپا" معین نشده. 

کوه های(٦) و (۷) و (۸) و (۹) زمیادیشت به نامهای "ارزروا"، "بومیا" "رودهیتا"، "مازیشوا او" یاد شده و موقعیت آنها هنوز تعین نگر دیده است. دهم و یازدهم و دوازدهم را که بنام های "انتار دانیو" ارزیشا و متى کیسا خوانده شده، دار مستتر عباوت از کوههای بادغیس میداند که حوزه مرو و هرات یا مرجیان و هریرود را از هم جدا میکند

سپس در فقرۀ سوم از میادیشت کوها دسته دسته ذکر شده اند به این ترتیب: "ادارانا" Adarana با یانا Bayana "ایشکته یوپائی ری سنا" Ishkata Upairi saêna راجع به دو کوه اول الذکر معلومات دیگری در دست نیست سوم آن عبارت از کوه هندو کش است و از آن پایان با معلوماتی که هوم یشت میدهد مفصل تر صحبت خواهیم نمود. 

هشت کوه واشان Vashan، هشت کوه اوروانت Aurvant و چهار قلۀ ویدوانا Vidhwana. معلومات دقیق در اطراف این کوها در دست نیست.

فقرۀ چهار زمیادیشت:

ای زخه  Aêzsakha، مینخه Maenakha، واخدر یکایا، Vahedhrikaya، استاپایا Asayaya، تودسکایا Tudhaskaya ویشاوایا Vishavaya، درو شیشوانت Draoshishvant سائی ری وانت Sairivant، نگوشمانت Naghushmant کهکه یو Kakahyu، انتار کفه Antar-Kagha

فقرۀ 5 ز میادیشت:

سی سی دا وا Cicidava اهورانا  Ahurana، ریمانا Raênana اشاستمبانا، Asha-stembana، ارو نیو وی دی می دھکایا Urunyo-Vaidhimidhkaya، اسنو انت Asnavant ایوشوما Ushaoma، هوشته هورینا Ulhya-hvarenah سیامکه Syamaka و فره یانت Vafrayant، وروشا Vourusha.

فقرۀ ٦ زمیادیشت:

یمیا جتره Yama-jatara، ادیوتوانت Adhutavant، سپیته ورنه Spitavarenah، 

سپنتو داتا Spento data کدروه اسپه -Kadrva-asp کواریسا Karisa، تیرا Taêra، بارانا Barana، ایو دریا Udeya، ریوانت Raêvant و دیگر کوهائی که بحیث حدود و دفاع بکار رفته و انسان بدان ها اسم کوه را گذاشته اند بهرجائی که کوها شاخه های خود را منشعب کرده اند غذا به روحانیون و جنگجویان و دهاقین میدهند.

به استثنای چند کوهی که در اول این مبحث شرح دادیم راجع به باقی آن معلومات دقیق در دست نیست معذلک معلومات صحیح و رضایت بخشی را که در باب بعضیهای دیگر آن موجود است شرح میدهیم.