پخوانی نورستان دقانون له نظره

دخنیخ هندوکش په سويلي لمنو کی دگابل شمال غرب او دجلال اباد شمالي برخو کې دپنجشیر اوکونہ دسيندونو ترمنخ اودهندوکش او تور غره په لمنو کې شمال او سوپل لوري ته بو شمير کږي ويږي دري او يو لي سخت اوله خنگل نه وگی خوكي دي چی گرخپدل راگرحپدل پري دیر گران دی چی نن ورخ دعامویه ژبه بی نورستان بولی چی داسیمه ۸۰ کاله دمخه دکاقرستان په شوم باد پده، ددي سيمي ختبخو برخوشه پي بلور، او غربي يرخوته بي اکتهار، وایه اودا تقسيمات اوس دلغمان نورستان او داسمار نورستان او یاهم دلويديخ او ختيځ نورستان په نومونوبیلولی شو نورستان په عام جغرافيائي مقهوم دختیخ هند وکش سويلي لمني په بركي نيسي أو دا یواخنی علاقه ده چي دهندوکش محلي تصدن او فرهنگ پکی تر ديره مصنون دی او لاس پکی ندي وهل شوي نورستان دغرنی اقلیم په لرلو تقریبا دتاریخ په تولو دورو کی سریتي او پر ختده پاتي شواو دا همداسی ژوشد يي ددي سبب شو چي عرف ، عادٹوته او پخرانی عقيدې تر ډيره وخته په پخوانۍ بڼه هلته دوام وکړ. دتورستانیاتو دا توکم په اره د پوهانو رایي توپیر مگر وروسته دخلکو پیژني دنصارکی پلاوى له خیرنو خخه ثابته شوه چي هغه وگري چي شني سترگي أو خرماتي ويښستان الري او همدارنگه سپین پوستکی لوږه ونه او باريك اندم لري . دادهندوکش اصلي او سيدونگي دي او هدي سیمي غرني ارپاپان شمپرل کيږي. نورستانيانو په لرغونو دورو کي خانگري عقيدي او قواتین درلودل چي اصلا عبدا أو اساس پی باید د هندوارویانی په لومری کتلی معتقدانو او ه ارباتی کی ولتو له احتمال نه لیري نه ده چی نورستاتياتو دخپل ژوند په الومریو مرانبو كي اقلا لکه و اويدي : عصر اریایانو په غیر دخانگرو خد ایانو کې د مجموعه درالوده چي تر ډيره حذه له طبيعي عناصرو خخه ترکیب شوي وه، تر دي پوري چي داوستاني دور اصلاحانو او تحولاتو زور استري خد اوندي وحدائیت مروج له سلو کالو را په دي خوا دنورسنانیانو دمذهبي عقایدو د تحقیقاتو په اثر داسې څرګنديږي چې دادهندوکش غرنۍ کتله وګړي ديوه واحد خدای معتقد و چی هغه به یی درامرا، په نوم یاداوه، انگريز الفنستون ليكي "دکافرانو دين له هيڅ دين سره ورته والی نلری دوی دواحد خدای په وجود اعتقاد درلود او هغه يې د رامرا) يا تسوکوي دګوري په نوم یاداوه او ډير شمير يې دبوتانو او پخوانیو پهلوانانو چی دهغی زمانی استازیتوب يي کاوه ستاینه کوله بوتان کانی یا لرګی دي چې مذکر او مونث لري او مجرد بـه پرې سپور او پو تن فرانسوي پوه موسیو پول لوری کوئو داسياتي اسطورو په مقالو كي يوه نمايش به يې ورکاوه. جنرال کوزتد الغنستن يادوئي لکه څنگه چې مو ولوستل ناتيدوي او دهغ خدای د اریمرا، با ريامري په نوم بادوي مقاله ردکافراتو اسطوريا ترسر ليك لاندی دپخوانیو استانیانو په عقاید و لیکلی چې په هغې کي دلاندي ليکوالو دنظريانو شرح وركوي ترگومه خابه چی ما په خپله په نورستان كي له نورستانیانو څخه اوریدلی او یا می به کایل کی اله نورستانيانو معلومات ترلاسه کری دامستله محققه ده چی نورستائپانو په خپلو پخوانپو عقایدو کی دعالم خبتن او دكائناتو خالق د وامرا په نوم باداوه او په خپله ژیه او اصطلاح يي هغه (سكوك میوك امرا، يعني طلامخی خدای باله او هغه بی لکه دیو انسان دصورت په بته مكر فوق العاده الوى تصور کاوه او تر کومه خایه چي د ختيخ پیژندوتگو او دسيمي دخلكوله چې ویناووخخه خرکنديري وروسته له يوی مرحلی خخه دخدای وحدانیت نه قائل و البته دژوند په لومړیو مراحلو کې چې دخدايانو ډولونو ته يې عقیده درلوده نو

دجنگ او پهلوانی خانګړي خدای بي ډپر شهرت درلود. مگر د ژوند په تحول سر امرا باواحدتواتا خدای دهغوی په معتقد اتوگی خای نیولی و ډيرود خدابائوہولونواویه خانګړي نوگه دجنکد خدای په وروکی صفت میدان ته شر دنورستان په معتقداتو كي مطالعه يوه ستونزمنه موضوع ده او دکاربنه ي دير په دي ناحبه گی ده چی داحلل به خپله به کی ليكلی اثار او کتاپ نه لری او دثیرو وختونو له اقواهاتو پرنه نور خه نلري داریان په مجله کی دیو کشاب به تحشیه او چاپ مشغول يم چی درویش محمد خان غازی جنگد نامه با صفت نامه به نوم باد یري چیي دا اثر ،۴۰ کاله پخواد حكم مرزا چي دشهير الدين محمد بابر لمسسی و، ليكـل شوی دی ليکوال د (کتار) نورستانیانو یادپخواني نورستان چي دلغمان دعلینگار او البشنگ په درو گی ژوند گاوه أو پخوانی کافران گنل کبدل چی د تشلیشی نبت ورگری شوي دي، د پاندا اشروي، او همانده په نومونو هغه جنگونه چي دمسلمانانو او کافقرانو ترهنخ واقع شوی دی، كفارو له دي دري تلو معاونت او مرسته غوشتی ده خو دعبارت له مشن خخه سهي نه رگنديږي چي دي دري تشو دپخواني نورستان د کتار په معنقداتر کې څه مقام او مفهوم درلود. پدي کي شك نشته چي دعظيم الحبه غرئیو پهلوانانو روح بي لکه يوشاني هرکول، پا رستم ددوی په افنکارو او تخپلاتو کی دير دخپل و لویه نظريه يي دي مفکوري ته تقویت ورگوي رگیش) ته پي اعتقاد كول دي چې حتما په لرغونو زمانو کې يې جنګي او خواكمن کسان وو. او ورو وروين دکارنامو لويولودتصوراتو په عالم کې دبشر له حدوداتو ور هغه پلو مقام ورکری دی دنورستان یو شمير خلکو اگیش، دجنگه خانگری خدای دربدي عصر له اندار سره تشبیه او تصور کاوه او داسی فكر یی کاوه چی ديوقوي او توانا پهلوان په دود يي لیندی په غاره په سختو درو او د غرونو په خوکو گردخبده پاتي دي ته وي چي پونانیانو لومری خل دافغانستان غرونوته تمایل ونبونو دهندوکش په غره کي بي دبو قوي هیکل پهلوان وجود ته اشاره گړي ده چې دشرونو د لوكل په حيث یی يو وول د رهندوگش هرکول، بنه خانشه خپله گري وه ځينې نورستاني سپین ہیری معتقد دی، چې پخوانۍ زمانه کې دنورستاني قبايلو پیشیده اگیش، يې هغه مهال به رکشوي، او کانتوا کي لیدلی و چي ترمنخ جگره تل دجنگیالاثو به وراندي مخکن و دنورستان به گلبو کی به عموم ول امرا، او رگیش، جلوه گاه با نظر گاهيا ذبح، درلوده چې درامره تا) او (ګيشه تا، په نومونو ياديدلو د رامرا) له پاره يې معمولاغوا او دگیش له پاره يې سېرلي قرباني کاوه. دجګړې په غنيمتونو کې به بيې شر حپوانات د گیش له پاره قرباني كول او ښخي حیواناني به یي به خپل منخ كې ويشلي پخوانبو نورستانيانو هلرگی دهپکلونو اومجسمو د چوږولو عادث درلود پدي مجسمو کي يي د پر دپهلوانانو او دکورتیو دمشرانو که به هغه نارینه و اوکه ښځینه دنمایش له پاره جوړول.