اهالی کاپیسا

اهالی جلگه کاپیسا مانند سائر نقاط افغانستان آریائی و بنام نوی که در افغانستان مفهوم خارجی ندارد ایشان را تاجک میخوانند در حقیقت این نام نو را در همین دو سه قرن اخیر به آن قسمت آریائی داده اند که زندگانی مالداری کوچی را زود تر ترک گفته مشغول زراعت شدند و با زمین مزروعی بیشتر علاقه پیدا کرده و در اثر استقرار در یک نقطه با سائر عناصر تازه وارد سیتی و مغل کمی مخلوط شدند. پس این کلمۀ وضعی و وضع انهم بیمورد است و اهالی کاپیسا که عموماً بنام "تاجک"  یاد میشوند برادر افغان و هر دو اولاد یک نژاد شریف اربائی است که در قرون گذشته ذره اختلافی نداشتند .

و هیچ مورخ قدیم یونانی - چینی - رومن از این کلمه که تازه وضع شده اسم نبرده است.

پس اگر ما این کلمه را در مورد یک قسمت اهالی مملکت خود استعمال هم بکنیم باید مفهوم آن در نظر ما معلوم باشد که "تاجک" هم شاخه از نژاد آریائی است . بگرام اگر در حدود معین قسمت خرابه های تاریخی گرفته شود فعلا جز چند خانه محقر تاجک که از شکار و صید ماهی امرار حیات میکنند و از همین جهت به "صیاد" معروف اند جمعیت دیگر ندارد اما خارج از محوطه خرابه های تاریخی چه بطرف جنوب و شرق و چه بطرف شمال یعنی در امتداد مجرای رودخانه پنجشیر هر طرف کنده کنده آبادی و قلعه ها دیده میشود چنانچه افغانهای غلزایی که مجموعه ٥ - ٦ قلعه آنها معروف به "قرچه" است بطرف شمال و یکعده قلعه های دیگر موسوم به : قلعه اکاخیل - قلعه جرنیل - قلعه نجار ها ـ قلعه لوگری ها، بطرف جنوب در امتداد سرکی که بطرف باریک آب میرود افتاده است و مردم آن عموماً افغان و چیزی هم هزاره به آنها مخلوط است . خرابه های قلعه متروکی که امروز قریب نقاط تاریخی بگرام دیده میشود مساکن تاجک های صیاد است که قبلا همه بالا در همین قلعه فراز جلگه بگرام بود و باش داشتند و قلت آب آهسته آهسته ایشان را به نزول در اراضی هم سطح مجرای رود خانه پنجشیر مجبور ساخته است.