32

تاج محمد خان بلوچ

از کتاب: جنبش مشروطیت در افغانستان ، فصل اول

یکی از منوران کابل و شخصی گویا و پویا ، پسر علی محمد خان بن ناظر عبدالوهاب خان و برا در محمد شریف خان پغمانی بود ، که در راس یکی از گروه های فرعی مشروطه خواهان اول کار میکرد و وقتی که اعضای مهم جمعیت تصویب مسلح بودن و داشتن تفنگچه را نمودند ، این مصوبه کتبی ، تحویل تاج محمد خان گردید و بوسیله محمد شریف خان برادرش که مخالف سرسخت سیاسی او و گماشته حکومت بود  از اسناد خانگی او کشیده شده و به امیر رسانیده شد، که سبب بر بادی تمام جمعیت گردید غبار نام تاج محمد خان را در جمله محبوسین آورده ولی میر قاسم خان گفت که بنابر آشنایی با ملا منهاج الدين و عبدالحق - راپور موضوع را به امیر داده بودند محبوس نگردید، زیرا اسم او را قلم اندازی کرده بودند . ولی سبب حبس او در اوآخر ۱۳۳۷ ق مكتوب های تهدید آمیزی بود که بنام امیر و برادرش نوشته شده بود تاج محمد بلوچ در عصر امانی همواره با روشنفكران عصر مانند عبدالرحمن لودین پسر کاکا سید احمد خان و غیره محشور و مدتی حاکم دولت آباد بلخ و مدير خارجه قطغن وهرات بود و بدرجه جنرالی رسید و در حدود ۱۳۰۶ ش در فراه قوماندان قوای افغانی مقرر شد كه يک مغرزه هزار نفری اشتر سواران مسلح بلوچ را در چخانسور تشکیل داد، تا به اشاره مرکز در وقت ضرورت ، شبانه بر بندر گوا در ساحل بلو چستان تاخته بتواند ولی این امر به سبب اغتشاش داخلی صورت نگرفت.

بلوچ بعد از سقوط دولت امانی در کابل بود و چون از عناصر امانست و انتی انگلش بشمار می آمد چند روز بعد از جلوس محمد نادر شاه غفلتاً گرفتار و اعدام گردید ۱۳۰۸ ش .

گویند که پدرش با امیر عبد الرحمن یکجا در بخارا فراری بود و بنابرین تولدش هم در آنجا واقع شده و بعد از ان در اوایل شاهی امیر مذکور (حدود ۱۳۰۰ ق) به کابل بازگشته و در نزد قاضی سعدالدين خان بارکزایی درس خوانده و در بالاحصار کابل تحویلدار بود که در جمعیت سری مشروطیت اول شامل شد.