شاهی همایون بار دوم، حرکت از ایران و فتح قندهار

بعد از مدتی شاه طهماسپ صفوی دوازده هزار سوار را با پسر کوچک خود شهزاده مراد و بداغ خان قاجار، و دیگر امرای دربار و حکمرانان کرمان و سیستان جمله تا سی هزار نفر بامداد همایون بطرف افغانستان سوق داد، همایون نیز از اردبیل و تبریز به مشهد رسیده و از راه هرات بکنار آب هلمند امد، تا اینجا کسی به مخالفت وی قیامت ورزید ولی اهالی قلاع گرمسیر و سواحل هلمند که متعلق بحکومت قندهار بودند مقاومت کردند، از آنجمله شاهم علی جلایر، و میر خلج که از جانب میرزا کامران حکمرانان بست بودند در آن قلعه محصور شدند و بعد از چندی امان یافتند، و باین طور همایون سنگر اولین قندهار را شکست. و بزودی شهر قندهار که میرزا عسکری حکمران  و مدافع آن بود، از طرف قوای همایون و بداغ خان سر لشکر قوای صفوی در هفتم محرم( ۹۵۲ه‍) طرف محاصره قرار گرفت، این محاصره تا شش ماه طول کشید و در خلال احوال همایون، بیرم خان ترکمان را بکابل نزد میرزا کامران ارسال داشت تا از راه مصالحه و پند برادران خود را بقبول اطاعت وادار سازد، ولی کامران پیغام همایون را نپذیرفت، وقتیکه بیرم از کابل پس بقندهار بر گشت هنوز قلعۀ قندهار محصور بود و قوای اجنبی صفوی در حالت پریشانی بودند، ولی حصاریان از طول مدت محاصرت بجان رسیدند و همراهان عسکری یک یک از درون حصار گریخته نزد همایون آمدند تاکه اخیرا عسکری مجبور به تسلیم شده و شهر را روز پنجشنبه (۲۵) جمادی  الاخری (۹۵۲) به همایون سپرد و همایون مطابق به قرار دادیکه با شأن صفوی نموده بود، آنرا به شهزاده کوچک صفوی و قوای وی سپرد و خود در موضع چهار باغ کنار رود ارغنداب (که از طرف بابر در آنجا باغی ساخته شده بود) توقف نمود(۱۴). بداغ خان سر لشکر قوای صفوی شهر قندهار را به تصرف آورد، چون همایون عنقریب بصوب کابل می تاخت بنابران قرار گاهی را در آن حدود ضرورت داشت، چون درین موقع شهزاده مراد کوچک هم در قندهار از دنیا در گذشت، بنابران همایون خواست قوای صفوی را از قندهار از دنیا در گذشت بنابران همایون خواست قوای صفوی را از قندهار بکشد، همایون بود که بیرم خان را بطرف دوازده گندیگان ( سمت شمالی شهر) و الغ میرزا و حاجی محمد را به دوازده ماشور ( سمت جنوبی شهر) و موید بیگ را بسوی دوازده نو برای یورش بر شهر مقرر کرد، باین صورت قوای همایون بر شهر تصرف نمودند،و بداغ خان و قوای صفوی ا مرخص ایران کردند، و همایون به برج آقچه ( آخچه) شهر در آمد و پرچم حکمرانی افراخت و بهر طرف حکام خود ا گماشت. الغ میرزا بن محمد سلطان میرزا که از نبائر دختری سلطان حسین میرزا بود وی در مدت محاصره قندهار از نزد کامران حکمران کابل با جمعیتی گریخت و به قندهار آمد و هم در آنوقت از طرف همایون به حکمرانی زمین داور گماشته شد، اکنون به حکمرانی تیری مقرر گردید و حاجی محمد نام حکومت لهو (؟) و اسماعیل بیگ به زمینداور و شیرافگن به کلات و حیدر سلطان به شال مربوط قندهار مقررشدند، و حکمرانی ولایت قندهار به بیرم خان تعلق گرفت(۱۵)و خود همایون با قوای خود به تسخیر کابل روی آورد(۱۶).