آ

از کتاب: قاموس جفرافیائی افغانستان (۱/۴)

آبا سر : چشمه ایست  که بفاصلهٔ  ۵،۵  کیلومتر  در شمال خاش علاقهٔ بکوا ( مربوط حکومت اعلی فراه) و قواعد داشته وبخط ۶۲  درجه – ۴۹ دقیقه – ۱۴ ثانیهٔ  طول البلد  مشرقی و خط ۳۱ درجه – ۳۴ دقیقه و ۱۰ ثانیهٔ  عرض البلد شمالی کا ئن  میباشد .

آب اندخوی : دریائیست که بفاصلهٔ ۱۷ کیلومتر در جنوب غرب حکومت درجه اول  اندخوی ( مربوط حکومت اعلی میمنه) جریان داشته و ( تخمین ) بخط طول البلد  مشرقی  ۶۵ درجه -۴ دقیقه ۳۶ ثانیه و عرض البلد شمالی ۳۶ درجه – ۵۳ دقیقه – ۵۰ ثانیه واقع میباشد .

آب ایستاده : غدیری است در جنوب  قیصر خیل  که بارتفاع ( ۲۱۳۰) متر از سطح بحر واقع بوده و تخمین بخط طول البلد  مشرقی ۶۸ درجه – و ۲۴ ثانیه وخط  عرض البلد شمالی ۳۲ درجه ۳۰ دقیقه و ۳۵ ثانیه کائن میباشد ، جهیل  نمکینی است که در یک میدان هموار ، بطرف  جنوب شرق افغانستان بفاصلهٔ ( ۱۳۰) کیلومتر  بجنوب  غزنی واقع است . محیط آن ( ۷۰ ) کیلومتر بوده و سطج آن  مطابق مواسم تغیر میباید ، کناره های آن مملو از گیاها و بته های مختلفه است درین غدیر  انواع پرنده ها دیده میشود .

آب ایستاده : جهیلی است بفاصلهٔ ۱۶ کیلو متری در شمال قریهٔ باره خیل کتواز ( مربوط حکومت اعلی غزنی ) و بخط طول البلد  مشرقی ۶۷ درجه – ۵۰ – دقیقه – ۵۰ ثانیه و عرض البلد شمالی  ۳۲ درجه  ۳۵ دقیقه و ۱ ثانیه واقع است.

آب ایش : نهری است که بفاصلهٔ  ۴۴ کیلومتری  درشمال غرب قریهٔ  حوض شاه درعلاقهٔ شیوه ( مربوط  حکومت اعلی بدخشان  ) بدریای آمو میریزد . محل وقوع آن تخمین در خط طول البلد  مشرقی ۷۰ درجه -۱۴ دقیقه- ۶ ثانیه و عرض البلد شمالی ۳۷ درجه – ۴۷ دقیقه و ۱۶ ثانیه میباشد .

آب باریک : ناوه ایست  که بفاصلهٔ ۶۱ کیلومتر  در شمال مرکز هرات ( مربوط حکومت کلان بادغیسات ولایت هرات ) واقع و تعداد خانه وار (۴۰۰) خانه و نفوس آن ( ۱۰۰۰) نفر است ، فاصلهٔ آن از مرکز حکومت  کلان ( قلعهٔ نو) ۳۶ کیلو متر بوده و بین خط طول البلد  شرقی ۶۲ درجه – ۲۴ دقیقه- ۶ ثانیه و عرض البلد  شمالی ۳۴ درجه ۴۳ دقیقه و ۴۸ ثانیه موقیعت  دارد.  پیداوار زراعتی  آن عبارة است  از گندم ، جو، تربوز ، خربوزه و حیوانات  آن عبارة از گاو، گوسفند ، اشتر، مرکب، اسپ ، روباه، سیاه گگ ، گرگ، خنزیر ، و طیور آن عبارآ از کبتر صحرائی مرغ خانگی  و لگ لگ میباشد .









آب باریک                                                        (۲)                                                         آب برده

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

به نسبتی که اطراف و نواحی  اینمنطقه را تپه های سر سبز تشکیل داده و در ختان  پسته در آن آن بکثرت میروید و تولیدات آن از طرف اهالی  جمع و ذخیره  و بفروش میرسد از مهمترین مناطق جنگل پسته یعنی پسه لق هرات شمرده می شود .

آب باریک : قریه ایست مربوط حکومت  اعلی بدخاشن که بفاصلهٔ  ۱۹ کیلومتر در جنوب غرب مرکز فیض آباد و قوع داشته و بخط ۷۰ درجه ۲۳ دقیقه – ۴۸ ثانیه طول البلد شرقی و بخط  ۳۶ درجه – ۵۹دقیقه- ۱۲ ثانیه عرض البلد شمالی کائن میباشد . 

آب باریک: قریه ایست بفاصلهٔ ۴۹ کیلومتر در جنوب چهارشنبه ، مربوط  حکومت درجع ۳ قیصار  ( توابع  حکومت اعلی میمنه) و بخط طول البلد  ۳۶ درجه- ۵۹ دقیقه- ۲ ثانیه شرقی  و عرض البلد  ۳۵ درجه – ۲۴  دقیقه- ۳۲ ثانیه شمالی واقع است .

آب باریک : کوتلی است که بفاصلهٔ ۴۳ کیلومتر در جنوب قریهٔ چهارشنبه در علاقهٔ قیصار  مربوط حکومت اعلی میمنه وقوع داشته و درخط ۶۳ درجه – ۵۹ دقیقه و ۳۱ ثانیه طول البلد  شرقی و خط ۳۵ درجه و ۲۸ دقیقه و ۲۸ ثانیه عرض البلد شمالی کائن میباشد . 

آب باریک :نهری است که بفاصله‌ ۲۳ کیلومتر درشمال قلعه‌ٔ در علاقهٔ سر جنگل ( مربوط حکومت کلان دایزنگی ) در حوزهٔ ولایت کابل  واقع بوده و بخط طول البلد شرقی ۶۶ درجه – ۱۲ دقیقه -۱۷ثانیه و عرض البلد ۳۴ درجه – ۳۶ دقیقه و ۵۴ ثانیه شمالی کائن میباشد. 

آب باریک دره:  دره ایست بفاصلهٔ ۱۵ کیلومتر درجنوب  شرق بلچراغ ، در علاقه  داری درجه اول  درز اب گر زیوان ( مربوط  حکومت اعلی میمنه) که بین طول البلد مشرقی ۶۵ درجه – ۳۰ دقیقه – ۳۶ ثانیه و عرض البلد شمالی ۳۵ درجه- ۲۹ دقیقه – ۵۶ ثانیه واقع میباشد. 

آب بازاو : قریه ایست که بفاصلهٔ ۴،۵ کیلومر در جنوب غرب  گر شک متصل سر کیکه بطرف فراه میرود ، در علاقهٔ نهرسراج مربوط ( حکومت علی گرشک) واقع بوده و بخط  ۶۴درجه- ۳۲ دقیقه -۴ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۱ درجه – ۴۸ دقیقه -۵ ثانیه عرض البلد شمالی کائن میباشد .

آب بخش : قریه ایست بفاصلهٔ  ۱۶،۵ کیلومتر در جنوب شرق قلعهٔ نو در علاقهٔ حکومت کلان  بادغیسات (مربوط ولایت هرات ) کائن بوده و بخط ۶۳ درجه – ۱۵ دقیقه- ۳۰ ثانیه طول البلد شرقی و خط ۳۴ درجه – ۵۳ دقیقه – ۳۲ ثانیه عرض البلد  شمالی واقع است .

آب برده: قریه ایست بفاصلهٔ ۲۱ کیلومتر درجنوب قلعهٔ سنگ ماشه در علاقهٔ جاغوری ( مربوط حکومت اعلی غزنی ) که بخط ۶۷ درجه – ۸ دقیقه -۴۴ثانیه طول البلد شرقی و خط ۳۳ درجه ۱۱ دقیقه و ۳۵ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است .



آب بش                                                         (۳)                                                       آب جندم 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

آب بش : چشمهٔ ایست بفاصلهٔ  ۸،۵ کیلومتر در شمال قریهٔ ( قلعه‌ٔ چخانسور) مربوط حکومت اعلی فراه که بخط ۶۲ درجه  - ۵ دقیقه – ۵۰ ثانیه طول البلد  شرقی و ۳۱ درجه – ۱۴ دقیقه – ۱۲ ثانیهٔ عرض البلد شمالی واقع است .

آب بغل کندی : دریائی است بفاصلهٔ کیلومتر  درجنوب قلعهٔ شین یا تخت  در علاقهٔ داری کندی ( مربوط حکومت کلان دایزنگی ) از توابع ولایت کابل که به تگاب  سوخته قول میریزد . محل وقوع آن  بخط طول البلد  شرقی ۶۶ درجه -۱۶ دقیقه -۵۰ثانیه و عرض البلد شمالی ۳۳ درجه- ۵۶ دقیقه -۳۸ ثانیه میباشد .

آب  بند : علاقه داری درجه سوم متعلق  بحکومت درجه اول مقر از مربوطات حکومت اعلی  غزنی است که بفاصلهٔ ۵۸ کیلومتر بطرف جنوب  غزنی وقوغ داشته ، اراضی آن هموار و اکثراً  دشت وبائر است وبعضاً رود غزنی  ازین علاقه  میگذرد . خاک  آن حاصل خیز بوده و حاصلات مزرعی آن عبارت از گندم ، جو، جواری، خربوزه، و تربوز است  که بطور  آبی و للمی زرع می شود پیشنهٔ مهم اهالی آن غالباً دهقانی و گلیم بافی است . 

آب بو خر: نهری است که بفاصلهٔ  ۴۲ کیلومتر در جنوب غرب  قریهٔ  تنور درعلاقهٔ دروازه مربوط  حکومت  اعلی بدخشان  بوده و بدریای  پدیو  میریزد .محل وقوع آن بخط طول البلد شرقی ۷۰ درجه- ۳۱ دقیقه -۵۴ ثانیه و خط عرض البلد ۳۷ درجه-۵۴ دقیقه و ۳۶ ثانیهٔ شمالی میباشد . 

آب پران :شیله ایست بفاصلهٔ ۱۲ کیلومتر درجنوب شرق قلعهٔ انتر. ( مربوط علاقهٔ غورات ولایت هرات) که آب آن بشیلهٔ سکوچه میریزد . موقعیت جغرافی ء آن بین خط ۶۴ درجه -۴۰دقیقه-۱ ثانیهٔ طول البلد شرقی و خط ۳۳ درجه- ۲۰ دقیقه و ۱۲ ثانیه عرض البلد شمالی میباشد .

آب تلخ : نهریست بفاصلهٔ ۱۸ کیلومتر در علاقهٔ سلیمان خیل  مربوط حکومت  درجه اول کتواز ، متعلق حکومت اعلی  غزنی که درجنوب قریهٔ دو مندی بدریای گومل ( مربوط وازه خوا) میریزد ، این نهر در ۶۸ درجه-۵۷ دقیقه-۱۷ ثانیه طول البلد  شرقی و ۳۲ درجه -۱۰ دقیقهٔ عرض البلد  شمالی واقع است .

آب تیخان : نهری است بفاصلهٔ ۳۵ کیلومتر د رجنوب مرکز حکومت درجه ۲ جرم ( مربوط حکومت اعلی بدخشان ) که بخط ۷۰ درجه – ۵۲ دقیقه- ۵۸ ثانیهٔ طول البلد شرقی  و ۳۶ درجه- ۳۹ دقیقه ۱۸ ثانیهٔ عرض البلد  شمالی واقع بوده و بدریای  کوکچه مربوط جرم بدخشان میریزد .

آب جندم : نهری است بفاصلهٔ ۷۴ کیلومتر درسمت شمال حکومت درجه ۳ اشکاشم ( مربوط حکومت اعلی بدخشان) که بخط ۷۱ درجه-۲۵ دقیقه-۲۷ ثانیهٔ طول البلد شرقی و خط ۳۷ درجه ۴- دقیقه







آب جوش                                                      (۴)                                                        آب دادن 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

و ۲۶ثانیهٔ عرض البلد شمالی واقع بوده بدریای آمو میریزد.

آب جوش: نهر است که بفاصلهٔ ۴۳ کیلومتر در غرب قلعهٔ زرنی واقع به تگاب  زرنی ( مربوط علاقهٔ به وای حکمومت اعلی فراه ) میرزد ، محل وقوع این نهر در خط ۶۴ درجه-۲دقیقه-۲۶ثانیهٔ طول البلد شرقی و خط ۳۳ درجه -۱۰ دقیقه -۳۶ ثانیهٔ عرض البلد شمالی میباشد.

آب چش: کوتلی است که بفاصلهٔ ۴۰،۵ کیلو متر و ارتفاع  تخمین (۹۶۰۰فت) به سمت شمال شرق قریهٔ گذر پام در علاقهٔ غورات ( مربوط ولایت هرات) وقوع داشته و بخط طول البلد شرقی ۶۴ درجه -۵۶ دقیقه-۱ثانیهٔ و خط عرض البلد شمالی ۳۴درجه-۱۸ دقیقه-۳۸ ثانیهٔ کائن است.

آب خاش:قریه ایست که بفاصلهٔ  ۲۳،۵ کیلومتر درشمال شرق قلعهٔ چخانسور (مربوط حکومت درجه اوب  چخانسور) واقع واز توابع حکومت اعلی فراه بوده در خط طول البلد مشرقی ۶۲ درجه -۱۶ دقیقه ۴ ثانیه و خط عرض البلد  شمالی  ۳۱  درجه- ۱۶ دقیقه و ۳۱ ثانیه کائن میباشد .

آب خرمه:قریه ایست بفاصلهٔ ۶۶ کیلومتر در شمال شرق شهر  فراه، که مربوط ( حکومت اعلی فراه ) بوده و بخط ۶۲ درجه -۲۷ دقیقه-۱۳ ثانیهٔ طول البلد مشرقی و خط ۳۲درجه-۵۶ دقیقهٔ عرض البلد شمالی واقع میباشد .

آب خورک: کوتلی است بفاصلهٔ ۳۳ کیلومتر  در شرق قادس متعلق  حکومت کلان  باغیسات ( مربوط ولایت هرات) که بخط طول البلد مشرقی ۶۳ درجه-۴۷ دقیقه-  ۴۷ ثانیهٔ و عرض البلد شمالی ۳۴ درجه-۴۷ دقیقهو ۴۹ ثانیه کائن میباشد.

آب خورک بالا: قریه ایست بفاصلهٔ  ۲۳،۵ کیلومتر  به سمت شمال ( سرخ شهر) در علاقهٔ کهمرد ( مربوط حکومت  اعلی پروان) که به خط  ۶۷ درجه – ۴۰ دقیقه ـ ۳۶ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۵ درجه-۲۹ دقیقه-۵۹ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است.

آب خورک پائین: قریه ایست بفاصلهٔ ۲۷،۵ کیلومتر  به سمت شمال ( سرخ شهر) در علاقه کهمرد ( مربوط حکومت اعلی پروان) و محل وقوع  آن بخط ۶۷ درجه-۴۴ دقیقه -۴۷ ثانیه طول البلد مشرقی و خط ۳۵ درجه- ۲۹ دقیقه -۵۷ ثانیه عرض البلد شمالی میباشد .

آب خیل :قریه ایست بفاصلهٔ ۹ کیلومتر  در شرق قلعهٔ متون که در علاقهٔ خوست ( مربوط ولایت جنوبی ) وقوع داشته وبخط ۷۰درجه- ۴ دقیقه-۴ ثانیه طول البلد شرقی و خط ۳۳ درجه – ۲۲ دقیقه و ۲۶ ثانیه عرض البلد شمالی کائن  میباشد .

آب دان : قریه ایست به فاصلهٔ  ۳۰ کیلومتر در جنوب غرب مرکز حکومت کلان قندوز ( مربوط ولایت قطغن ) که بخط ۶۸ درجه-۲۳  دقیقه-۲۲ ثانیه طول البلد شرقی و بخط ۳۶ درجه ۳۸ دقیقه و۲۴ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است .


آب دان                                                           (۵)                                                       آب زنجان

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

آب دان : موضعی است که بفاصلهٔ ۳۷ کیلومتر در جنوب شرق  مرکز حکومت درجه ۳ تاشقرغان ( خلم حالیه) مربوط حکومت  کلان سمنگان ( آیبک) واقع بوده و بخط ۶۸ درجه-۱ دقیقه- ۴۲ثانیه طول البلد شرقی و خط ۳۶ درجه- ۳۷ دقیقه-۳۱ ثانیه عرض البلد شمالی کائن میباشد.

آب دان (میرعلم ): قریه ایست بفاصلهٔ ۴۶ کیلومتر در جنوب غرب مرکز قندوز ( مربوط حکومت کلان قندوز  از توابع ولایت قطغن ) که متصل سرک ولایت قطغن بوده و بخط ۶۸ درجه -۲۱دقیقه و ۲۶ ثانیه طول البلد شرقی و خط ۳۶ درجه- ۳۹ دقیقهو ۳۵ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است .

آب داونگ: نهری است که بفاصلهٔ ۵۸ کیلومتر در شمال غرب  شهر فیض آباد ( مرکز حکومت اعلی  بدخشان ) واقع و بدریای آمو میریزد محل وقوع این نهر در خط طول البلد شرقی ۷۰ درجه -۸ دقیقه-۴۱ ثانیه و خط عرض البلد شمالی ۳۷درجه- ۳۰ دقیقه- ۳۶ ثانیه میباشد .

آب دره: دره ایست که بفاصلهٔ ۹،۵ کیلومتر  در جنوب غرب  رخه بطرف غرب امتداد داشته و در علاقهٔ پنجشیر ( مربوط حکومت اعلی  پروان) کائن بوده و بخط ۶۹ درجه ـ۲۳ دقیقهو ۲۴ ثانیه طول البلد شرقی و خط ۳۵ درجه -۱۴دقیقه -۲۷ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است، این دره داریا آب کافی بوده وز راعتش از ان سیراب میگردد.

آب دک: قریهٔ ایس بفاصلهٔ ۱۱ کیلومر  درجنوب غرب قلعهٔ تیوار( مربوط حکومت  کلان غورات ولایت هرات) که بخط ۶۴ درجه -۱۷ دقیقه و۴۲ ثانیهٔ طول البلد شرقی و خط ۳۳ درجه ۲۹ دقیقه و ۳۶ ثانیهُٔ عرض البلد شمالی واقع است . 

آبرونس: قریه ایست که بفاصلهٔ ۲،۵ کیلومتر درجنوب قریهٔ سدی گل درعلاقهٔ نورستان( مربوط ولایت مشرقی) کائن بوده ودرخط  طول البلد شرقی ۷۱ درجه-۲۳ دقیقه ۴۲ ثانیه و خط عرض البلد  شمالی ۳۵درجه – ۴۰ دقیقه-۵۲ ثانیه وقوع دارد.

آب زرد آلو : شیله ایست که بفاصلهٔ ۲۵ کیلومتر  به جنوب گلران ( مربوط حکومت کلان بادغیسات ولایت هرات) در خط ۶۱ درجه-۴۰ دقیقه -۵۰ ثانیه طول البلد شرقی و خط ۳۴ درجه- ۴۵ دقیقه و۳۸ ثانبهٔ عرض البلد شمالی واقع است.

آب زنجان : رودیس بفاصلهٔ ۶۵،۵ کیلومتر در جنوب شرق قلعهٔ  نیز ین درمحل غلزائی  (  مربوط  ولایت مشرقی) که برود سرخ آب میریزد . موقیعت  این رود در خط ۶۹ درجه-۴۸ دقیقه-۴۶ ثانیه طول البلد مشرقی و خط ۳۴ درجه-۱۷ دقیقه و ۲۴ ثانیهٔ عرض البلد شمالی میباشد. 







آب زنجان                                                  (۶)                                                        آب سیاه دشت

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

آب زنجان : قریه ایست که بفاصلهٔ ۲۵ کیلومتر بجنوب  شرق قلعهٔ تیزین در محل غلزائی متصل ورد آبزنجان(  مربوط ولایت مشرقی ) واقع بوده و بخط ۶۹ درجه – ۴۱ دقیقه. ۲۸ ثانیهٔ طول البلد مشرقی و خط ۳۴ درجه-۱۸ دقیقه  و ۸ ثانیهٔ عرض البلد شمالی کائن میباشد .

آبزنجان ثانی : قریه ایست بفاصلهٔ  ۱۷،۵ کیلومتر که بطرف جنوب قلعهٔ تیرین درمحل غلزائي ( مربوط ولایت مشرقی) واقع بوده بین خط طول البلد ۶۹ درجه-۳۶دقیقه-و ۲۶ ثانیهٔ مشرقی و عرض البلد ۳۴درجه -۱۶دقیقه ۱۷ ثانیه شمالی کائن میباشد.

آب سبحان: نهریست که بفاصلهٔ ۴۷ کیلومتر  درشمال جوینو ( مربوط ولایت هرات) به رود کشک میریزد  محل وقوع آن درخط ۶۲ درجه- ۳۸ دقیقه طول البلد مشرقی و بخط ۳۴درجه -۴۵ دقیقه -۲۴ ثانیهٔ عرض البلد شمالی است .

آب سپین گاو : نهریست که بفاصلهٔ ۴۰،۵ کیلومتر  درجنوب مرکز فیض آباد ( مربوط حکومت اعلی بدخشان ) کائن بوده و بدریای آمو میریزد ، موقعیت جفرافیء آن بخط ۷۰ درجه-۴۰ دقیقه-۳۵ ثانیه طول البلد مشرقی و خط ۳۷درجه -۳ دقیقه-۲۴ ثانیهٔ عرض البلد  شمالی میباشد .

آب سعدیا: شیله ایست که بفاصلهٔ ۲۷،۵۱ کیلومتر در شرق قلعهٔ کرخ و برود کرخ ( مربوط ولایت هرات ) ریخته و بخط ۶۲ درجه – ۵۱دقیقه- ۲۱ ثاینه طول البلد  مشرقی و خط  ۳۴ درجه -۲۷- دقیقه -۳۲ ثانیهٔ عرض البلد  شمالی واقع است 

آب سفید : کوتلی است بفاصلهٔ ۳۱ کیلومتر در جنوب غرب مرکز حکومت درجه ۲ گلران ( مربوط حکومت کلان بادغیسات ، توابع ولایت هرات ) واقع بوده محل وقوع آن در خط ۶۱ درجه -۳۴ دقیقه-۳۰ ثانیهٔ طول البلد مشرقی و خط ۳۴ درجه – ۵۵ دقیقه – ۲۴ ثانیهٔ عرض البلد شمالی میباشد .

آب سیاه : نهریست بفاصلهٔ ۷۳ کیلومتر در جنوب شرقی  مرکز حکومت کلان شبرغان ( مربوط ولایت مزار شریف) و بخط طول البلد مشرقی ۶۵ درجه-۵۱ دقیقه-۴۵ ثانیه و خط عرض  البلد شمالی ۳۶ درجه-۴۴ دقیقه- ۳۶ ثانیه واقع میباشد . این نهر شاخهٔ نهر استراب است که بطرف شمال میرود .

آب سیاه دشت : نهری است بفاصلهٔ ۴۳ کیلومتر در شرق قلعهٔ رو ونج که درعلاقهٔ راغ ( مربوط حکومت اعلی بدخشان ) واقع بخط  ۷۰ درجه – ۲۴دقیقه – ۳۶ ثانیهٔ طول البلد مشرقی و خط ۳۷ درجه و۳۲ دقیقه -۳۰ ثانیهٔ عرض البلد شمالی کائن می باشد . این نهر در علاقهٔ مذکور بدریای رو ونچ میریزد .






آب سیغان                                                         (۷)                                                          آب قول

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

آب سیغان : دریائي است بفاصلهٔ ۱۸ کیلومتر  در شرق قلعهٔ سیغان سرایک( مربوط حکوت اعلی  پروان ) که بدریای ( سرخ آب) میریزد محل وقوع این دریا بخط ۶۶ درجه-۵۹ دقیقه-۳۶ ثانیهٔ طول البلد مشرقی و خط ۳۵ درجه-۱۶ دقیقه- ۵ ثانیهٔ عرض البلد شمالی میباشد .

آب شرمی ( چرمی آب):   چاهی است که بفاصلهٔ  ۴۳ کیلومتر در  سمت شمال غرب  گلران ( مربوط حکومت کلان بادغیسات ولایت هرات ) بخط ۶۱ درجه- ۲۳دقیقه- ۴۲ ثانیه طول البلد مشرقی و خط ۳۵درجه- ۲۴ دقیقه و ۱۲ ثانیهٔ عرض البلد شمالی واقع دشه است این چاه بنام ( چرمی آب‌) نیز دربین اهالی معروف است .

آب شور: نهری است بفاصلهٔ ۶۲ کیلو متری که درشمال  قلعهٔ نو درعلاقهٔ حکومت کلان بادغیسات( مربوط ولایته هرات ) و ( تخمین ) بخط ۶۲ درجه- ۹ دقیقه – ۳۰ ثانیهٔ طول البلد  مشرقی و خط  ۳۵ درجه – ۳ دقیقه – ۲۴ ثانیهٔ عرض البلد شمالی واقع بوده و به نهر  کلا ری میریزد .

آب  شور : چشمه ایسیت که بفاصلهٔ ۱۷ کیلومتر در جنوب شرق گلاب ناور در علاقهٔ گرم سیر( مربوط حکومت اعلی گرشک) واقع بوده و در خط  طول البلد  مشرقی ۶۴ درجه- ۲۵ دقیقه – ۸ ثانیه و خط عرض البلد شمالی ۲۹ درجه – ۳۹ دقیقه -۱۸ ثانیه کائن میباشد.

آب شیر : شیله ایست بفاصلهٔ ۱،۵ کیلو متر  در جنوب شرق زیارت بابولی( مربوط حکومت کلان بادغیسات ولایت هرات  ) که بدریای کولاری ریخته و بخط ۶۲ درجه- ۵۶ دقیقه-۳۶ ثانیه طول البلد  مشرق و خط  ۳۵ درجه – ۱۹ دقیقه ۲۳ ثانیهٔ عرض البلد شمالی واقع میباشد .

آب غواص : نهریست که به فاصلهٔ ۲۵ کیلو متر در جنوب قلعهٔ مشک مربوط حکومت کلان دایزنگی در حوزهٔ ولایت کابل واقع و بطرف شمال جریان دارد ، موقعیت  آن بین خط ۶۷ درجه -۲۸ دقیقه- ۴۱ ثانیهٔ طول البلد شرقی وخط ۳۴ درجه -۱۹ دقیقه – ۴۸ ثانیه عرض البلد  شمالی میباشد .

آب قندوخ : کوتلیست که به فاصلهٔ ۸۶ کیلو متر در جنوب غرب حکومت کلان سمنگان مربوط ولایت مزار شریف واقع و بخط طول البلد ۶۷ درجه – ۳۷ دقیقه -۱۱ ثانیهٔ مشرقی و خط عرض البلد ۳۵ دقیقه درجه ۵۱ دقیقه – ۱۵ ثانیهٔ کائن میباشد .

آب قول : نهریست به فاصلهٔ ۲۹،۵  کیلومتر درجنوب مرکز حکومت کلان سمنگان ( مربوط ولایت مزار شریف ) که به نهر سر باغ میریزد ، موقعیت آن ( تخمین) بخط ۶۸ درجه – ۴ دقیقه-۳۱ ثانیه طول البلد  مشرقی وخط ۳۶ درجه- ۳دقیقه- ۷ ثانیه عرض البلد شمالی میباشد.

آب قول : قریه ایست که بفاصلهٔ ۱۷،۵ کیلومتر در شمال مرکز حکومت درجه۴ بغلان مربوط ولایت قطغن بدریای سرخ آب متصل میباشد. و بخط ۶۸ درجه  -۴۹دقیقه- ۷ ثانیهٔ طول البلد شرقی وخط ۳۶ درجه – ۱۷ دقیقه۲۳ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است .




آب قول                                                           (۸)                                                   آب کندولی 

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

آب قول : قریه ایست که  بفاصلهٔ ۳۴ کیلومتر  در جنوب غرب‌‌ مرکز حکومت کلان قندوز مربوط ولایت  قطغن کائن بوده  و بخط ۶۸ درجه _ ۴۳ دقیقه _ ۶ ثانیهٔ طول البلد مشرقی و خط ۳۶ درجه _ ۳۱ دقیقه و ۵۴ ثانیهٔ عرض البلد شمالی وقوع دارد .

آب قول : قولی است که بفاصلهٔ  ۱۲ کیلو متر در شمال شرق   قلعهٔ جعفر ( مربوط علاقهٔ یکاولنگ حکومت کلان دایزنگی متعلق ولایت کابل )واقع و بخط ۶۷ درجه _ ۱۵ دقیقه _  ۵۸  ثانیهء طول البلد  مشرقی و خط ۳۴ درجه _ ۵۲ دقیقه – ۱۸ ثانیه‌ٔ عرض البلد شمالی کائن میباشد. 

آب قیصار: دریائی  است که بفاصلهٔ   ۱۵۸ کیلومتر  در شمال  غرب  شهر میمنه بین خط ۶۴ درجه  - ۴۱ دقیقه – ۲۶ ثانیه طول البلد مشرقی و خط ۳۶ درجه – ۱۳ دقیقه – ۱۲ ثانیه عرض البلد  شمالی وقوع داشته و بدریایی میمنه میریزد .

آب کشنده : دره ایست که بفاصلهٔ ۱۳ کیلو متر در شمال شرق قلعهٔ ( آق کپروک) مربوط حکومت درجه ۳ کشنده در حوزه حکومت  کلان بلخ در ولایت مزار شریف واقع و بطرف شمال غرب قلعهٔ مذکور امتداد دارد ، و بخط ۶۶ درجه و ۵۴ دقیقه – ۱۲ ثانیهٔ طول البلد شرقی و خط ۳۶ درجه – ۱۰ دقیقه – ۲۵ ثانیهٔ عرض البلد  شمالی کائن میباشد .

آب کفو : نهری است  بفاصلهٔ ۵۰ کیلومتر در جنوب غرب قریهٔ تنو  در علاقهٔ دروازه ( مربوط حکومت اعلی بدخشان) بدریای پدیو میریزد  محل وقوع   آن بخط طول البلد شرقی ۷۰ درجه – ۳۳ دقیقه – ۲  ثانیه و خط عرض البلد شمالی ۳۷ درجه – ۵۳ دقیقه میباشد .

آب کل جی :  قریه ایست کوهستانی که بفاصلهٔ  ۱۰۱ کیلو متر در جنوب غرب ده تیتان در علاقهٔ حکومت  کلان غورات ( مربوط ولایت هرات) واقع بوده و محل وقوع آن بخط ۶۳ درجه  - ۴۰  دقیقه  -۴۷ ثانیهٔ طول البلد  مشرقی  و خط ۳۳ درجه  -‌ ۲۱ دقیقه – ۴۸ ثانیهء عرض البلد  شمالی  میباشد .

آ ب  کجی تگاب : نهری است که بفاصلهٔ ۳۵ کیلو متر در شمال غرب قریهٔ   ده تیتات ( مربوط حکومت کلان  غورات   ولایت  هرات )  برود  غور میریزر و بخط  طول البلد مشرقی ۶۳ درجه – ۳۹ دقیقه – ۵۴ ثانیه -  و خط عرض البلد شمالی ۳۳ درجه – ۱۲  دقیقه – ۱۳ ثانیه واقع  میباشد  .

آب کمری: نهریست در علاقهٔ  حکومت  کلان بادغیسات ( مربوط ولایت  هرات) که بفاصلهٔ  ۴۸ کیلو متر  در شمال غرب  قلعهءٔ نو  به آب شورا و میریزد  ،  محل  وقوع آن بخط ۶۳ درجه – ۶ دقیقه – ۴۹ثانیه  طول البلد مشرقی و خط ۳۵ درجه – ۵۶ دقیقه – ۴۸ ثانیهٔ عرض  البلد شمالی میباشد .

آب کندولی : نهریست  بفاصلهٔ ۵۷،۵ کیلومتر  در شمال شرق قلعهءٔ سنگ ماشه (مربوط حکومت درجه ۳جاغوری  حکومت اعلی غرنی ) بدریای درغنداب سرازیر شده و موقعیت  آن در خط طول البلد مشرقی ۶۷ درجه – ۹ دقیقه -۱۹ ثانیه  و خط عرض  البلد شمالی ۳۳ درجه – ۱۸ دقیقه  - ۳۴  ثانیه میباشد  .




آب گچ                                                          (۹)                                                       آب مزار

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

آب گچ : قریه ایست که بفاصلهٔ  ۱۴ کیلومتر در‌جنوب  شرق قلعهٔ پنجه ٔ در علاقهٔ واخان ( مربوط حکومت اعلی بدخشان ) کائن و بخط طول البلد مشرقی‌۷۲ درجه – ۴۳ دقیقه – ۴۵ ثانیه و خط  عرض البلد شمالی ۳۶ درجه – ۵۹ دقیقه ۲۴ ثانیه واقع میباشد .

آب گرمک :چشمه ایست بفاصلهٔ  ۲۵،۵ کیلو متر در شرق شهر هرات که بخط طول البلد مشرقی  ۶۲ درجه ۷۲ دقیقه – ۴۱ ثانیه و خط عرض البلد شمالی  ۳۴ درجه – ۲۱ دقیقه  - ۳۰ ثانیه واقع  است .

آب گرمک : نهری است  که بفاصلهٔ  ۵۴ کیلو متر در سمت شمال قلعهٔ نو در علاقهٔ  حکومت کلان بادغیسات ( مربوط ولایت هرات) و بخط طول البلد ۶۳ درجه -۶ دقیقه مشرقی و خط عرض البلد ۳۵ درجه  - ۴ دقیقه – ۳۶ ثانیه شمالی واقع میباشد و به آب شورا  می ریزد .

آب گل : قریه ایست که بفاصله‌‌ٔ ۵۷ کیلو متر در جنوب شرق قلعهٔ  علاقه داری درجه اول جوین (مربوط حکومت اعلی فراه )  کائن بوده و بخط طول البلد شرقی ۶۱ درجه – ۵۰ دقیقه – ۱۶  ثانیه و خط  عرض  البلد شمالی ۳۱ درجه -  ۲۲ دقیقه – ۵۳ ثانیه واقع است .

آب گنده :  قریه ایست بفاصلهٔ  ۵ کیلو‌متر دز غرب  قلعهٔ  روو پنچ که‌در علاقهٔ راغ (مربوط حکومت اعلی بدخشان   ( واقع  و بخط ۷۰ درجه – ۱۹ دقیقه  - ۱۳ ثانیه ء طول البلد مشرقی و خط ۳۷ درجه -  ۳۳ دقیقه  -۱۵ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد .

آب لفی : نهری است بفاصله‌ٔ  ۲۲،۵  کیلو متر  در جنوب شرق‌قلعهٔ  کف در علاقهٔ  درواز ( مربوط حکومت  اعلی بدخشان ) وقع داشته و بدریای پدیو  میریزد و بخط  طول البلد مشرقی ۷۰ درجه -۳۰ دقیقه -۵۶ ثانیه و عرض  البلد شمالی  ۳۷ درجه  -۵۶ دقیقه -۲۴ ثانیه کائن است  .

آب لم لم :  پلی است که بفاصلهٔ  ۱۳ کیلو متر در جنوب مرکز حکومت کلان سمنگان (مربوط ولایت مزار  شریف ) و قوعداشته و بخط  طول البلد  مشرقی  ۶۸ درجه – ۳ دقیقه  - ۵۹ ثانیه  و خط  عرض  البلد  شمالی ۳۶ درجه – ۸ دقیقه -۱۸ ثانیه موقعیت  دارد .

آب مدت : نهری است در علاقهٔ  دروازه  مربوط حکومت اعلی بدخشان که بفاصلهٔ ۴۳،۵  کیلومتر  در جنوب  غرب قریهٔ خجوه در علاقهء مذکور بدریای جوری میریزد  و بخط ۷۰ درجه  - ۵۴ دقیقه – ۱۶ ثانیه طول البلد  مشرقی  و خط  ۳۸ درجه – ۱۶ دقیقه  - ۹ ثانیه عرض البلد  شمالی  واقع میباشد .

آب مرده : قریه ایست مربوط  حکومت درجه ۳ ترین که در حوزه  ولایت قندهار واقع شده است .

آب مزار: نهری است که بفاصلهٔ  ۳۳ کیلو متر در جنوب غرب  حکومت درجه ۲ گلران  مربوط  حکومت  کلان بادغیسات  ولایت واقع و بطرف غرب  گلران جریان  داشته  و بخط ۶۱ درجه – ۲۵ دقیقه  و ۲۶ ثانیه  طول البلد  شرقی و خط ۳۴ درجه – ۵۷ دقیقه و ۴۲ ثانیهٔ  عرض البلد   شمالی کا ئن میباشد .



آب میمنه                                                        (۱۰)                                                آتا غار 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

آب میمنه :  دریائی است بفاصلهٔ ۱۴۶ کیلومتر  در جنوب غرب شهر اندخوی و قسمت علیای رام گل تگاب که در علاقهٔ شریبن تگاب ( مربوط حکومت اعلی میمنه ) واقع بطرف  شمال جریان دارد موقعیت آن بخط ۶۴ درجه – ۴ دقیقه- ۴۰ ثانیهٔ طول البلد مشرقی و خط ۳۶  درجه – ۵۳ دقیقه -۴۸ ثانیهٔ عرض البلد شمالی میباشد .

آب نغره : نهریست که بفاصلهٔ ۳۱  کیلومتر  در جنوب شرق  قریهٔ جوی  نو مربوط ولایت  هرات کائن و برود کرخ میریزد ، و بخط ۶۲ درجه- ۳۰ دقیقه – ۲۴ ثانیهٔ طول البلد شرقی و خط ۳۴ درجه -  ۴۶ دقیقه – ۳۳ ثانیهٔ عرض البلد شمالی واقع است .

آب واخان  ( اکسوس) : دریائی است که درجنوب شرق بزی گنبد مربوط حکومت اعلی  بدخشان در علاقهٔ پامیر واقع است .

آبی جان : قریه ایست که بفاصلهٔ ۹ کیلو متر درشمال قلعهٔ بست در علاقهٔ نهر سراج مربوط حکومت اعلی گرشک  واقع و دارای لین تیلفون میباشد ، موقعیت آن بخط  ۶۴ درجه – ۲۰ دقیقه – و ۴۴ ثانیهٔ طول البلد شرقی و خط ۳۱ درجه – ۳۲ دقیقهٔ عرض البلد شمالی قرار دارد.

آبی سوتی : شیله ایستدر علاقهٔ خنجان  مربوط حکومت درجه ۲ دوشی ( توابع ولایت قطغن ) که بفاصلهٔ ۲۴ کیلومتر در جنوب قریهٔ خشک آب واقع است و آب آن بدریا ایچهٔ میریزد . موقعیت آن درخط طول البلد ۶۹درجه – ۷ دقیقه – ۳۳ ثانیهٔ مشرقی و عرض البلد ۳۵ درجه – ۲۰ دقیقه – ۴۲ ثانیهٔ شمالی میباشد .

آبی سردره : دره ایست که بفاصلهٔ ۲۲،۵ کلیومتر در جنوب شرق قریهٔ خشک در علاقهٔ خنجان ( مربوط ولایت قطغن) بطرف جنوب غرب امتداد داشته و بخط ۶۹درجه – ۸ دقیقه – ۱۸ ثانیهٔ طول البلد مرشقی و خط ۳۵ درجه – ۲۲ دقیقه – ۳۴ ثانیهٔ عرض البلد شمالی کائن میباشد .

آبیل : دشتی است که درجنوب شرق ( قلعهٔ ) جوین درعلاقه درای درجه اول معاش لاش جوین مربوط حکومت اعلی فراه واقع و بین  خط ۶۱ درجه – ۵۴ دقیقه -  ۴۲ ثانیهٔ و خط ۶۱ درجه – ۵۲ دقیقه – ۲۴ ثانیهٔ طول البلد شرقی و خط ۶۱ درجه ۲۲ دقیقه – ۳۶ ثانیهٔ و خط ۳۱ درجه – ۲۱ دقیقه-  ۳۶ ثانیه  عرض البلد شمالی موقعیت دارد. 

آپه خیل : قریه ایست که بفاصلهٔ ۹ کیلومتر در غرب قریهٔ جوز خیل  در علاقهٔ خرواز ( متعلق به حکومت کلان لوگر ) مربوط ولایت کابل واقع و بخط طول البلد ۶۸ درجه – ۵۱  دقیقه – ۱۱ ثانیهٔ مشرقی و خط عرض البلد ۳۳ درجه – ۴۰ دقیقهٔ شمالی کائن است .

آتاغار : کوهی است که در جنوب  شرق قریهٔ شینگی (  مربوط علاقهٔ قلا غازائي ولایت قندهار) کائن و بخط طول البلد ۶۷ درجه – ۳۳ دقیقه – ۳۶ ثانیهٔ مشرقی و خط عرض البلد ۳۱ درجه – ۴۸ دقیقه ۳۶ ثانیهٔ 




آت چیر                                                             (۱۱)                                     آخ تاش تگاب 

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

شمالی و خط طول البلد ۶۷ درجه – ۴۲ دقیقه – ۴۸ ثانیهٔ مشرقی و خط عرض البلد ۳۱ درجه – ۵۲ دقیقه – ۲۴ ثانیهٔ شمالی واقع است.

آت چیز:  درهٔ ایست  بفاصلهٔ ۴۰ کیلو متر درشمال قلعهٔ  سر کاری ، مربوط حکومت  درجه ۲ درهٔ صوف  ولایت  مزار شریف که بطرق شمال غرب ممتد بوده و بخط طول البلد ۶۷ درجه – ۲ دقیقه – ۴۶ ثانیهٔ مشرق و در عرض البلد  ۳۶ درجه – ۸ دقیقه – ۱۶ ثانیهٔ شمالی واقع میباشد .

آتران : قریه ایست که بفاصلهٔ ۱۸ کیلومتر در شمال قریهٔ شیوه د رعلاقه کنر مربوط حکومت کلان اسمار ولایت مشرقی واقع وبخط طول البلد ۷۰ درجه – ۳۸ دقیقه – ۳۰ ثانیه مشرقی و خط عرض البلد ۳۴ درجه -۴۴ دقیقه -۳۶ ثانیهٔ شمالی کائن میباشد .

آتش خانه: کوهی است به ارتفاع (۱۳۰۰متر) که درجنوب غرب مرکز ( حکومت اعلی فراه) واقع در خط ۶۱ درجه – ۱ دقیقه- ۱۲ ثانیه طول البلد مشرقی و خط عرض البلد  شمالی ۳۲ درجه – ۲ دقیقه – ۴۵ ثانیه کائن است .

آتوره : قریه ایست که بفاصلهٔ ۳۰  کیلومتر در جنوب غرب شهر میمنه ( مرکز حکومت اعلی میمنه‌) کائن و بخط طول البلد مشرقی ۶۴ درجه- ۳۱ دقیقه – ۳۴ ثانیه – و خط عرض البلد شمالی ۳۵ درجه – ۴۷ دقیقه – ۳۰ ثانیه واقع است .

آته خان خواجه : قریه ایست درشمال  شهر میمنه که بفاصله‌  ۳۸،۵  کیلومتر درساحهٔ بین دریبای میمنه و قیصار( مربوط حکومت اعلی میمنه ) و قوعداشته و موقعیت جغرافی  آن در خط طول البلد شرقی ۶۴ درجه- ۴۱ دقیقه- ۲ ثانیه – و عرض البلد شمالی ۳۶ درجه – ۱۲ دقیقه -۴۷ ثانیه قرار دارد.

آج غون : رویست بفاصلهٔ ۹۵ کیلومتر درغرب علاقه داری درجه اول جوین ( مربوط حکومت اعلی فراه ) که برود دماک میریزد در بخط طول البلد  ۶۰ درجه – ۵۹ دقیقه- ۳۵ ثانیهٔ مشرقی و خط عرض البلد ۳۱ درجه -۳۰ دقیقه – ۲۴ ثانیهٔ شمالی کائن میباشد .

آج غون : کوهی است بارتفاع ( ۹۹۰متر) در غرب علاقه داری درجه اول جوین ( مربطو حکومت فراه ) که بخط طول البلد ۶۰ درجه – ۵۵ دقیقه – ۵۵ ثانیهٔ مشرقی و خط عرض البلد  ۳۱ درجه- ۳۵ دقیقه – ۱۳ ثانیهٔ شمالی واقع است . 

آچا خان قلعه : قلعه ایست به فاصلهٔ ۱۲۴ کیلومتر در جنوب قریهٔ حصارک مربوط حکومت کلان لوگر  که از توابع ولایت کابل  میباشد . موقعیت جغرافی  آن بخط ۶۹ درجه – ۴ دقیقه – طول البلد  مشرقی  و خط ۳۳ درجه – ۵۲دقیقه – ۵۰ ثانیه عرض البلد شمالی است . 

آچه قرق : قریه ایس د رتوابع حکومت درجه ۲ رستاق که بحکومت کلان تالقان  ولایت قطغن ارتباط دارد . 

آح تاش  تگاب : نهری است که بفاصلهٔ ۲۰،۵ کیلومتر درشمال غرب قریهٔ فرسی مربوط حکومت درجه اول شین دند ولایت هرات واقع بوده و به علاقه سه درخت  بخواجه گگ تگاب میریزد . 


آخند                                                          (۱۲)                                                             آخندزاده 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

و بخط طول البلد  شرقی ۶۳ درجه – ۹ دقیقه- - ۵۹ ثانیه و عرض البلد شمالی ۳۳ درجه – ۵ دقیقه واقع میباشد .

آخند : قریه ایست بفاصله‌  ۴۳ کیلومتر در جنوب غرب قریهٔ باره خیل در کتواز ( مربوط حکومت اعلی غزنی )   که در خط طول البلد شرقی ۶۷ درجه- ۳۷ دقیقه- ۲۰ ثانیه – و عرض البلد شمالی ۳۳ درجه –۴دقیقه -۳۲ ثانیه ٔ واقع مبیباشد . 

آخند خیل : : قریه ایست بفاصله‌ٔ  ۷۵ کیلومتر در  غرب قلعهٔ علی خیل جاجی ( مربوط ولایت جنوبی  )   و.اقع . بین خطوط۶۹ درجه- ۲۰ دقیقه- ۴۷ثانیه –  طول  البلد مشرقی و ۳۳ درجه –۵۶دقیقه -۴۷ ثانیه ٔ  عرض البلد شمالی کا ئن و مبیباشد . 

آخندخیل : قریه است مربوط  علاقه داری  درجه ۳ آب بند متعلق حکومت درجه اول مقمر ( از توابع حکومت اعلی غزنی ) که از مرکز  حکومتی مقر تقریباً ۱۷،۵ کیلومتر مسافه دارد . نباتات زراعتی گندم ، جو ، جواری، نخود ، شرشم ، تنباکو ، اشجار آن انگور ، بید ، چنار ، حیوانات آن : گاو ، گوسفند ، بز، اشتر، مرکب، اسپ، و قاطر میباشد .

آخند خیل ( دوم) : قریه است مربوط  علاقه داری  درجه ۳ آب بند متعلق حکومت درجه اول مقمر ( از توابع حکومت اعلی غزنی ) مسافه از مرکز  حکومتی  تقریباُ۱۷ کیلومترو از علاقه داری تقریباً ۶ کیلومتر بوده  نباتات زراعتی گندم ، جو ، جواری، نخود ، شرشم ، تنباکو ، اشجار آن انگور ، سنجد،  بید ، چنار ، حیوانات آن : گاو ، گوسفند ، بز، اشتر، مرکب، اسپ، و قاطر میباشد .

آخند زاده : قریه ایست کوهستانی به فاصلهٔ ۶،۵کیلومتر درجنوب قریه شیخ  آباد در علاقهٔ حکومت درجه ۲ وردک ل( مربوط حکومت کلان لهوگر   ) واقع بین  خط  طول البلد ۶۸درجه- ۴‍۱دقیقه –۱ثانیه  مشرقی  و خط ۳۴درجه ۲دقیقه ۲۴ثانیه عرض البلد شمالی کائن  میباشد .

آخند زاده : قلعه ایست به فاصلهٔ ۵،۵ کیلومتر بطرف شمال  غرب علاقهٔ زاهد آباد در لهوگر ( مربوط حکومت کلان لهوگر  ولایت کابل ) کائن میباشد  بخط ۶۹ درجه –۳دقیقه – ۵۲ ثانیه  طول البلد  مشرقی  و خط ۳۴درجه –۱۷دقیقه –۲۳ثانیه عرض البلد شمالی واقع میباشد .

آخند زاده : قریه ایست بفاصله‌ٔ  ۳کیلومتر در  جنوب قریهٔ خوگیانی  در علاقهٔ کشک نخود مربوط ولایت قندهار متصل  سر کیکه بطرف قندهار میرود واقع و بخط ۶۵ درجه- ۴ دقیقه- ۲۶ثانیه –  طول  البلد مشرقی و ۳۱درجه –۳۶دقیقه -۱۸ ثانیه ٔ  عرض البلد شمالی کا ئن  مبیباشد .

آخند زاده : قریه ایست بفاصله‌ٔ  ۵،۵کیلومتر در  جنوب قریهٔ شیوه  مربوط حکومت کلانم  اسمار در ولایت مشرقی که نزدیک دریای کنر  بوده و موقعیت آن بین بخط ۷۰درجه- ۳۴دقیقه- ۳۶ثانیه –  طول  البلد مشرقی و ۳۴درجه ۳۲دقیقه ۲۴ثانیه ٔ  عرض البلد شمالی کا ئن  مبیباشد .




آخور                                                           (۱۳)                                                           آرزو 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

آخور: : قریه‌ٔ ایست بفاصله‌  ۴۰ کیلومتر در جنوب شرق قلعهٔ چار برک ( مربوط  حکومت  چغانسور توابع و حکومت اعلی فراه  )   که در خط طول البلد شرقی ۶۲درجه- ۲۶دقیقه- ۳۹ثانیه – و عرض البلد شمالی ۳۰درجه ۹دقیقه ۵۵ثانیه ٔ واقع مبیباشد . 

آخور رستم :  قریه ایست ( خرابه) بفاصلهٔ ۳۰ کیلو متر در جنوب قلعهٔ شین رند ( مربوط ولایت هرات) که بین خط طول البلد ۶۲ درجه – ۶ دقیقه – ۵۲ ثانیهٔ  شرقی  و خط عرض البلد  ۳۳ درجه – ۳ دقیقه -۳۷ ثانیهٔ شمالی وقوع دارد. 

آدم خان : قریهٔ ایست بفاصله‌ٔ  ۲۳کیلومتر در  شمال شرق قلعهٔ عبدالرحمن در علاقهٔ دره اود  مربوط ولایت قندهار که بین  خط ۶۵ درجه- ۳۱دقیقه- ۸ثانیه –  طول  البلد مشرقی و ۳۲درجه - ۳۸دقیقه ۴۲ثانیه ٔ  شمالی کا ئن  مبیباشد .

آدم خان : : قریهٔ ایست بفاصله‌ٔ  ۸کیلومتر در  شمال شرق گرشک در علاقهٔ نهر سراج  مربوط حکومت اعلی  گرشک که بین  خط ۶۴درجه- ۳۸دقیقه- ۵۰ثانیه –  طول  البلد مشرقی و ۳۱درجه - ۵۱دقیقه ۳۹ثانیه ٔ عرض ابلد  شمالی واقع  است .

آدم خان : موضعی است  که بفاصله‌ٔ  ۲۵،۵کیلومتر در  شمال غرب قریه شیخ بابر در علاقهٔ شورابک ( مربوط حکومت اعلی قندهار)وقوع داشته و در   خط ۶طول البلد ۶۵درجه- ۵۱دقیقه- ۲۶ثانیه –  مشرقی  و خط  ۳۰درجه - ۱۱دقیقه ۱۱ثانیه ٔ عرض ابلد  شمالی کائن است .درین موضع یک چاه نیز در سابق وجود داشته است . 

آدم خور:خرابهٔ است که بفاصلهٔ ۱۱کیلو متر  در جنوب شرق حکومت درجه اول  آقچه مربوط  حکومت کلان شبرغان ( توابع ولایت مزار شریف ) بین خطوط طول البلد ۶۶ درجه – ۱۴ دقیقه- ۱۹ ثانیهٔ مشرقی و عرض البلد ۳۶ درجه – ۵۱ دقیقه- ۵۴ ثانیه شمالی وقوع دارد.

آدینه  مسجد :قریه ٔ است بفاصلهٔ ۲۶  کیلومتر  در شمال غرب  قریهٔ وزیر آباد در علاقهٔ حکومی کلان بلخ  مربوط ولایت مزار شریف  که درخط طول البلد  مشرقی ۶۶ درجه- ۴۱ دقیقه – ۵۶ ثانیه و عرض البلد شمالی ۳۶ درجه- ۵۳ دقیقه – ۵۲ ثانیه وقوع دارد .

آرچار تو : قریه ٔ است بفاصلهٔ ۱۶،۵کیلومتر  در جنوب شرق( سوز قلعه)  در علاقهٔ  حکومت درجه اول  سرپل  (مربوط  حکومت کلان شبرغان توابع ولایت مزار شریف ) کائن بوده و بین  درخط طول البلد   ۶۶ درجه- ۲۳دقیقه –۳۸ثانیه  مشرقی وخط عرض البلد شمالی ۳۶ درجه- ۱دقیقه –۳۶ثانیه شمالی موقعیت دارد .

آرزو : قریه ٔ است بفاصلهٔ ۷کیلومتر  در جنوب  قلعهٔ  بنو در علاقهٔ  اندراب   (مربوط ولایت قطغن که موقعیت آن  بین  درخط طول البلد   ۶۹درجه- ۱۶دقیقه ۲۹ثانیه  مشرقی وخط عرض البلد شمالی ۳۵درجه  .





آرزو کوتل                                                       (۱۴)                                            آزاو کوتل 

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

۳۵ دقیقه -۴۴ ثانیهٔ شمالی میباشد .

آرزو کوتل : کوتلی ایست بفاصلهٔ ۲۵کیلو متر  در جنوب قلعه بنو  در علاقه ٔ اندراب  مربوط ولایت قطغن  کائن بوده و بین خط طول البلد ۶۹درجه- ۱۶دقیقه- ۲۱ثانیهٔ مشرقی و خط عرض البلد ۳۵درجه –۲۶دقیقه –۵ثانیهٔ شمالی وقوع دارد.  

آرق : قریه ٔ است بفاصلهٔ ۹کیلومتر  در جنوب  زیارت  شاه مقصود در علاقهٔ  خاکریز  (مربوط ولایت قندهار) موقعیت آن  بین  درخط طول البلد مشرقی  ۶۵درجه- ۲۸دقیقه ۱۲ثانیه  و عرض البلد شمالی ۳۱درجه  -۵۴ دقیقه -۱۱ ثانیه واقع میباشد .

آرق سرخ: قریه ٔ است بفاصلهٔ ۱۹کیلومتر  درشمال  قلعهٔ ناورک  در علاقهٔ  کشنده (مربوط حکومت کلان بلخ متعلق ولایت مزار شریف) و قواعداشته  و بخط طول البلد ۶۶درجه- ۴۱دقیقه ۱۲ثانیه مشرقی و عرض البلد شمالی ۳۵درجه  ۵۶دقیقه ۱۳ثانیه کائن میباشد .

آرلمش: قریه ٔ است بفاصلهٔ ۴۹کیلومتر  در غرب مرکز حکومت کلان سمنگان مربوط ولایت مزار شریف  و  در خط طول البلد ۶۸درجه- ۳۱ دقیقه- ۲۰ثانیه مشرقی و عرض البلد ۳۶درجه - ۱۴دقیقه- ۲۴ثانیه شمالی واقع میباشد .

آرن : قریه ٔ است بفاصلهٔ ۱۳کیلومتر  در شمال شرق قلعهٔ بنو در علاقهٔ   اندراب مربوط ولایت قطغن  کا ئن و بخط ۶۹درجه- ۲۹دقیقه طول البلد مشرقی   وخط ۳۵درجه  ۳۹دقیقه ۱۸ثانیه عرض البلد شمالی واقع است .

آرون خیل : قریه ٔ است بفاصلهٔ ۱۴،۵کیلومتر  در شرق قلعهٔ متون  متصل سرک  که در علاقهٔ   حکومت کلان خوست (مربوط ولایت جنوبی) و قواعداشته  و بین خط  ۷۰درجه- ۷دقیقه- ۲۴ثانیه طول البلد  مشرقی و خط ۳۳درجه -  ۲۳ دقیقه ۲۴ثانیه عرض البلد شمالی  کائن میباشد .

آزادان : قریه ایست درشمال غرب شهر ولایت هرات که قمر شیخ ابی الولید احمد بن بی رجأ نیز دران واقع میباشد، ابپ عبدالرحمن قتیبه بن مهران المقری هم از همین جا است .

آزادمنگ باشی : قریه ٔ ایست کوهستانی بفاصلهٔ ۱۵کیلومتر  در جنوب غرب مرکز بغلان مربوط ولایت قطغن  کا ئن و بخط  طول البلد ۶۸درجه- ۴۱دقیقه  - ۱۶ ثانیهٔ مشرقی   وخط  عرض البلد ۳۶درجه-  ۶دقیقه- ۳۲ثانیه شمالی واقع است.

آزاو : قریه ٔ است بفاصلهٔ ۶۶کیلومتر  در شمال شرق قلعهٔ شین دند  (مربوط ولایت هرات ) بخط ۶۲درجه- ۳۸دقیقه ۳۶ثانیه  طول البلد شرقی وخط  ۳۳درجه-  ۴۰دقیقه- ۴۸ثانیه  عرض البلد شمالی واقع میباشد .

آزوا کوتل : کوتلی ایست بفاصلهٔ ۱۱ کیلو متر  در شمال ده تیتان در علاقهٔ غورات ( مربوط ولایت هرات ) که ( ۲۵۸۵) متر ارتفاع داشته و در علاقه ٔ غورات هرات کائن است و بین خط طول البلد ۳۶ درجه -۵۱ دقیقه- ۱- ثانیهٔ مشرقی و خط عرض البلد ۳۳ درجه – ۴۷ دقیقه – ۳۷ ثانیهٔ شمالی واقع میباشد. 



آز محمد                                                             (۱۵)                                                  آسیا باد 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

آز محمد : قریهٔ ایست که بفاصلهٔ ۷،۵ کیلو متر در جنوب  شرق قریهٔ نوری در علاقهٔ  جاغوری مربوط حکومت اعلی غرنی  کائن‌و بین‌خط  طول البلد  ۶۶درجه – ۳۲ دقیقهٔ مشرقی ‌و خط عرض البلد ۳۳ درجه – ۱۶ دقیقه _ ۳۶ ثانیهٔ  شمالی موقیعت دارد. 

آستانه : قریه ایست بفاصلهٔ ۳۲ کیلو متر در جنوب غرب قلعهٔ تولک مربوط حکومت کلان غورات ( ولایت هرات ) که بین خط طول البلد ۶۳ درجه – ۳۴ دقیقه – ۴۸ ثانیهٔ  مشرقی و خط عرض البلد ۳۳ درجه – ۴۹ دقیقه – ۴۸ ثانیه‌ٔ شمالی وقوع دارد .

آستانه : قریه ایست که بفاصله‌ٔ ۱۶ کیلومتر در شمال شرق قریهٔ رخه متصل دریای پنجشیر ( مربوط حکومت اعلی پروان ) واقع بین خط ۶۹ درجه – ۳۴ دقیقه – ۲۹  ثانیهٔ طول البلد  مشرقی و خط ۳۵ درجه – ۲۲ دقیقه – ۵۴ ثانیهٔ عرض البلد شمالی واقع است 

آستانهٔ کلان : موضعی  است که بفاصلهٔ ۳۸ کیلو متر در شمال شرق قریهٔ رخه متصل دریای پنجشیر ( مربوط حکومت اعلی پروان ) واقع و در خط ۶۹ درجه – ۴۶ دقیقه _ ۳۶ ثانیه طول البلد  مشرقی و خط ۳۵ درجه – ۲۰ دقیقه _ ۳۴ ثانیه – عرض البلد شمالی کائن میباشد .

آسیا : قریه ایست بفاصلهٔ ۲۰ کیلو متر در شمال غرب قلعهٔ سر کاری  در‌حکومت درجه ۲ درهٔ  صوف ( مربوط ولایت  مزارشریف) که‌ در خ طول البلد شرقی  ۶۷ درجه -۷ دقیقه -۵۰ ثانیه و خط ۳۶ درجه – ۱ دقیقه – ۴۰ ثانیهٔ عرض  البلد شمالی  واقع  میباشد. 

آسیا امام :  قریه ایست که بفاصلهٔ ۵۰‌کیلو متر در جنوب غرب قریهٔ وزیر آباد در علاقهٔ  حکومت کلان بلخ ( مربوط ولایت مزار شریف) واقع و بین خطوط طول البلد ۶۶ درجه – ۳۲ دقیقه-  ۵۵ ثانیه‌ٔ  مشرقی  و ۳۶ درجه -۳۹ دقیقه – ۴۴ ثانیهٔ عرض البلد  شمالی کائن  میباشد. 

آسیاب : موضعی است که بفاصلهٔ  ۲۰ کیلومتر در شمال  قریه ٔ گذر پام در علاقهٔ  حکومت کلان غورات ( مربوط  ولایت  هرات) واقع و بین خط طول  البلد ۶۴درجه- ۴۹ دقیقه-۲۸ ثانیهٔ  مشرقی و خط عرض البلد  ۳۴ درجه- ۱۲ دقیقه-۳۶ ثانیه ٔ شمالی واقع شده است  .

آسیا باد : قریه ایست بفاصلهٔ  ۷،۵ کیلومتر در شمال  قریه خوگیانی  در علاقهٔ  کشک نخود (مربوط  ولایت  قندهار ) که موقعیت  آن  بین خط طول البلد  ۶۵ درجه‌ - ۱ دقیقه -۵۸ ثانیهٔ مشرقی و خط عرض  البلد  ۳۱ درجه  - ۳۹ دقیقه  - ۴۲ ثانیهٔ شمالی  میباشد .

آسیا باد : قریه  ایست  بفاصلهٔ   ۶،۵ کیلومتر درجنوب ( قلعهٔ)  علاقه داری  درجه ۳ حضرت  سلطان  ( مربوط  حکومت  کلان  سمنگان متعلق ولایت مزارشریف) که بین  خطوط طول البلد  ۶۷درجه – ۵۳ دقیقه- ۱ ثانیهٔ مشرقی و عرض  البلد  ۳۶درجه – ۲۳ دقیقه  - ۵۱ ثانیهٔ شمالی موقعیت دارد. 



آسیا باد                                                     (۱۶)                                                         آسیا کهنه

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

آسیا باد: قریه ایست بفاصلهٔ ۵ کیلومتر در جنوب مرکز حکومت در۲اول سرپل ( مربوط حکومت کلان شبرغان متعلق ولایت مزارشریف ) که بین خط طول البلد ۶۵ درجه  - ۵۶ دقیقه- ۵۲ ثانیهء مشرقی و عرض البلد شمالی ۳۶درجه- ۱۲دقیقه- ۱۶ثانیهٔ  واقع است .

آسیا بادک : قریهٔ ایست بفاصلهٔ ۴۹کیلومتر در شمال مشرق کوهسان ( در علاقهٔ حکومت کلان غوریان متعلق ولایت هرات ) که بین خط ۶۱درجه- ۲۶دقیقه- ۵۰ثانیهٔ طول البلد مشرقی و خط ۳۵درجه- ۱۵ثانیهٔ عرض البلد شمالی وقوع دارد .

آسیاب علی قلی : قریه ایست که بفاصلهٔ ۵،۵ کیلو متر در جنوب قریهٔ انار دره مربوط حکومت اعلی فراه واقع و موقعیت جغرافی آن بین خط طول البلد مشرقی ۶۱درجه – ۳۸دقیقه  - ۵۸ ثانیهٔ و عرض البلد شمالی ۳۲درجه – ۴۱دقیقه – ۱۷ ثانیهٔ میباشد. 

آسیاب نائب : آسیایی است که بفاصلهٔ ۱۴کیلومتر در غرب قریهٔ جوی نو مربوط ولایت هرات واقع و در خط طول البلد ۶۲درجه- ۳۷دقیقه  -۵۲ ثانیه مشرقی و خط ۳ درجه  - ۳۰دقیقه- ۱۰ثانیهٔ  عرض البلد شمالی وقوع دارد. 

آسیا دنگک : موضعی است که بفاصلهٔ ۱۵کیلومتر در شمال غرب  وزیر آباد یکی از قرای مربوطهٔ حکومت کلان بلخ متعلق ولایت مزارشریف واقع و بین خط طول البلد ۶۶درجه – ۴۸دقیقه  - ۱۸ ثانیهٔ  مشرقی و خط عرض البلد ۳۶درجه- ۴۹دقیقه  - ۴۲ ثانیهٔ شمالی کائن است. 

آسیا دیو : قریه ایست که بفاصلهٔ ۲۲کیلومتر در جنوب قریهٔ   گلران واقه حکومت گلران مربوط حکومت کلان بادغیسات( ولایت هرات) در خط طول البلد ۶۱درجه  - ۴۱دقیقه  - ۳۸ ثانیهٔ مشرقی و خط عرض البلد ۳۴درجه  - ۵۵دقیقه  - ۱۲ثانیهٔ  شمالی واقع میباشد. 

آسیا قول : قریه ایست که بفاصلهٔ ۱۶کیلومتر در جنوب غرب شهر مرکز ولایت هرات واقع و بین خط طول البلد ۶۲ درجه – ۲ دقیقه  -۱۲ ثانیهٔ مشرقی و خط عرض البلد ۳۴درجه  -۱۸ دقیقه  - ۴۰ثانیهٔ  شمالی وقوع دارد .

آسیا  کاری قاضی :موضعی است  که  بفاصلهٔ ۲۸کیلومتر در جنوب غرب  قریهٔ وزیر آباد  مربوط حکومت کلان بلخ  ( ولایت مزارشریف  ) واقع و بین خط طول البلد ۶۶درجه -۴۷دقیقه  -۲۲ثانیهء مشرقیو خط عرض البلد ۳۶درجه- ۳۹دقیقه  - ۴۹ثانیهٔ شمالی کائن است. 

آسیا کهنه: قریه ایست بفاصلهٔ ۸کیلومتر در جنوب  قریه وزیر آباد  مربوط حکومت کلان بلخ متعلق ولایت مزارشریف که  بین خط طول البلد ۶۶درجه  - ۵۴دقیقه  - ۵۷ثانیهء  مشرقی و خط عرض البلد ۳۶درجه  - ۴۳دقیقه  - ۱۰ثانیهٔ  شمالی واقعست .




آشنا‌گر                                                       (۱۷)                                                      آغه چشمه 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

آشنا  گر : قریه ایست بفاصلهٔ ۱۹کیلومتر در جنوب شرق خیر  آباد از علاقهٔ جرم  مربوط حکومت اعلی  بدخشان واقع و بین خطوط طول البلد ۷۱درجه- ۵۸ ثانیهٔ  مشرقی و عرض  البلد  ۳۶درجه  - ۵۴ دقیقه  -۴۴  ثانیهٔ شمالی  واقع  است .

آشور علی : قریه ایست که بفاصلهٔ ۲،۵ کیلو متر به شرق قریهٔ  علی مردان ، در علاقه صد مرده که از مربوطات مزار شریف  است  واقع  و بین خط  ۶۷ درجه – ۱۱ دقیقه  - ۵۶ ثانیهء  طول  البلد  مشرقی  و خط ۳۵ درجه  -۳۹ دقیقه  - ۲۱ ثانیهٔ عرض البد شمالی کائن میباشد  .

آصف نیکه : ریاتیست معروف  که بفاصلهٔ ۳۸ کیلو متر در جنوب قلعهٔ سر کاری ،  مربوط  حکومتی  درجه ۳  ارغتان  ( متعلق ولایت  قندهار‌)  واقع و بین خطوط   طول البلد  ۶۷درجه  - ۱۳ دقیقه  -۱۸ ثانیهٔ - مشرقی و عرض البلد   ۳۱  درجه – ۱۹ دقیقه – ۵۵ ثانیهٔ شمالی موقعیت  دارد .

آغلای : قریه ایست مربوط حکومت درجه ۲ رستاق که در حوزهٔ  حکومت کلان  تالقان در ولایت قطغن کائن میباشد .

آغلی خان : قریه ایست بفاصلهٔ ۱۶کیلومتر در شمال حکومت درجه ۴ جبل السراج مربوط  حکومت اعلی پروان متصل درهٔ ایجه و اقع  و بر خط ۶۹ درجه – ۱۲دقیقه  - ۵۹ ثانیهٔ  طول البلد مشرقی و خط ۳۵ درجه  -۱۵دقیقه  -۲۴ ثانیهٔ  عرض  البلد  شمالی موقعیت  دارد .

 آغو خان : قلعه ایست که بفاصلهٔ  ۱۷ کیلو متر در جنوب غرب  سر کاری مقر ( مربوط حکومت اعلی غزنی ) متصل سرک واقع بوده و بین خط ۶۷ درجه – ۳۸ دقیقه – ۲۰ ثانیهٔ-  طول البلد  مشرقی و ۳۲ درجه – ۴۵ دقیقه – ۴۲ ثانیهٔ  عرض البلد  شمالی واقع است .

آغه : قریه ایست بفاصلهٔ  ۶۸ کیلومتر  در جنوب غرب قریهٔ جلدک در علاقهٔ ترنگ ( مربوط  حکومت کلان قلات  متعلق ولایت قندهار ) که بخط  طول البلد  ۶۶ درجه – ۱۰ دقیقه – ۴۸ ثانیه ٔ - مشرقی و خط  ۳۱ درجه  ۳۹ ـ دقیقه – ۳۲ ثانیهٔ عرض البلد شمالی واقع است .

آغه جان : قریه ایست  که بفاصلهٔ ۴ کیلومتر  در شمال غرب سنگر  در علاقهٔ جلال آباد ( مربوط ولایت مشرقی) و د رخط  طول البلد شرقی ۷۰ درجه – ۳۷ دقیقه -  ۵۴ ثانیه – و خط عرض البلد  شمالی ۳۴ درجه -۲۶ دقیقه – ۲۸ ثانیه وقوع دارد.

آغه جان : قریه ایست  که بفاصلهٔ کیلومتر  درشمال شرق قلعهٔ حکومتی  سپین بولدک  . مربوط  ولایت قندهار بین خط ۶۶ درجه – ۳۴ دقیقه – ۱ ثانیهٔ طول البلد  شرقی  و خط ۳۱ درجه -  ۱دقیقه – ۱۳ ثانیهٔ  عرض البلد  شمالی واقع میباشد. 

آغه چشمه : چشمه ایست که بفاصلهٔ ۱۵ کیلومتر  درشمال مرکز حکومتی  درجه ۳ نهرین ، مربوط حکومت  کلان پل خمری ، متعلق  ولایت قطغن  در بین خط  ۶۹ درجه- ۳ دقیقه – ۳۶ ثانیهٔ  طول البلد  شرقی و خط ۳۶ درجه – ۱۳ دقیقه – ۱۲ ثانیهٔ عرض البلد  شمالی موقعیت دارد . 


آغه دره                                                         (۱۸)                                                        آق 

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

آغه  دره : دره ایست  بفاصلهٔ ۲۷،۵ کیلو متر در جنوب شرق شهر میمنه ( مربوط  حکومت اعلی میمنه ) که بطرف شمال ممتد و بخط طول البلد شرقی ۶۴ درجه – ۵۴دقیقه  - ۲۳ثانیهٔ- و خط عرض البلد شمالی ۳۵درجه – ۴۲دقیقه  - ۱۲ثانیهٔ واقع میباشد .

آغه دوستی  : قریه ایست کوهستانی که بفاصلهٔ ۱۸کیلومتر در شمال ده تیتان از علاقهٔ حکومت غورات ( مربوط ولایت هرات ) بین خط ۶۳ درجه – ۵۳ دقیقه- ۴۸ ثانیهٔ طول البلد شرقی و خط ۳۳ درجه  ۴۹ دقیقه  - ۴۸ ثانیهٔ عرض  البلد  شمالی کائن میباشد .

آغیل : قریه ئیست که بفاصلهٔ ۱۱ کیلومتر بطرف شمال غرب شهر کابل در حوزه کوه دامن واقع بوده  و بین خط ۶۹ درجه – ۷ دقیقه – ۴۸ ثانیهٔ  طول البلد شرقی و‌خط ۳۴ درجه – ۳۴دقیقه – ۱۹ثانیهٔ عرض البلد شمالی واقع میباشد.

آفتاب : چاهی است بفاصلهٔ ۳۷،۵کیلو متر در غرب قلعهٔ کشک در علاقهٔ  کشک ( مربوط حکومت کلان بادغیسات ولایت هرات ) که در خط ۶۲ درجه – ۴دقیقه – ۲۵ثانیهٔ طول البلد شرقی و خط ۳۴درجه- ۵۴ دقیقه  - ۱ ثانیهٔ عرض البلد شمالی وقوع دارد .

آفتاب روی : کوهی است که در شمال مرکز حکومت کلان سمنگان ( ایبک) مربوط ولایت مزارشریف واقع و بین خطوط طول البلد ۶۸درجه  - ۱دقیقه  - ۲۴ثانیهٔ  و خط ۶۸درجه- ۷دقیقه  - ۲۳ثانیهٔ مشرقی و عرض البلد ۳۶ درجه  - ۲۳دقیقه  - ۲۴ثانیهٔ – و ۳۶ درجه  - ۱۸دقیقه  - ۱۲ ثانیهٔ  شمالی موقعیت دارد .

آفته روز بگیر : قریه ایست که بفاصلهٔ ۲۳ کیلومتر  در غرب مرکز بلخ مربوط ولایت مزارشریف موقعیت دارد. 

آق بای چوویو : کوتلی است که بفاصلهٔ ۲۴کیلومتر در شمال غرب قلعهٔ بار پنجه در علاقهٔ شیوه ( مربوط‌ حکومت اعلی  بدخشان) و قوعداشته‌ و بخط ۷۱ درجه – ۲۶‌دقیقه – ۶ثانیهٔ  - طول البلد شرقی و خط ۳۷درجه – ۴۴دقیقه  - عرض البلد شمالی کائن است .

آق بو لاق‌ : قریه ایست بفاصلهٔ ۲۳کیلومتر ‌در غرب‌‌مرکز‌حکومت درجه‌ ۳ کشم (مربوط  حکومت  اعلی بدخشان ) بر خط ۶۹ درجه  - ۴۵دقیقه  - ۱۵ ثانیهء  - طول البلد شرقی و خط ۳۶درجه- ۴۵دقیقه  -۷ ثانیهٔ عرض البلد شمالی وقوع دارد.

آق‌بولاق :  قریه ایست کوهستانی که بفاصلهٔ ۱۳کیلومتر  در جنوب شرق قریهٔ  شور بلاق واقع علاقه‌ داری‌ درجه ۳‌ چهار کنت ‌( مربوط حکومت  درجه ۲  نهر شاهی متعلق ولایت مزارشریف ) در بین خط طول البلد  ۶۷درجه  - ۱۱ دقیقه  - ۸ثانیهٔ  - مشرقی و خط عرض البلد ۳۶ درجه -  ۲۶دقیقه   - ۴۹ ثانیهٔ  شمالی واقع میباشد. 





آق بولاق                                                        (۱۹)                                                     آق تپه

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

آق بولاق : قریه  ئیست که بفاصلهٔ ۱۸،۵ کیلو متر در شمال بلچراغ از علاقه داری و در زاب و گر زبوان ( مربوط حکومت اعلی میمنه) که موقعیت  آن بین‌خط طول البلد  شرقی ۶۵ درجه – ۱۳ دقیقه و خط عرض البلد شمالی ۳۵ درجه – ۵۵دقیقه   - ۱۶ثانیهٔ  میباشد .

آق بیر و گه :  کوتلی است  که بفاصلهٔ ۷۶ کیلومتر  در جنوب  شرق  قلعهٔ خم در علاقه  دروازه مربوط  حکومت اعلی بدخشان بخط۷۱ – درجه – ۱۴ دقیقه – ۱۲ ثانیهء  - طول البلد شرقی و خط ۳۸درجه – ۶ دقیقه   - ۲ثانیهٔ  عرض  البلد شمالی  کائن میباشد. 

آق بی  رو ونج آب : کوتلی است که بفاصلهٔ  ۵۴ کیلومتر در شمال  شرق قریهٔ حوض شاه  در علاقهٔ  شیوه مربوط حکومت اعلی بدخشان واقع بر خط طول البلد شرقی ۷۰ درجه – ۵۳ دقیقه  - ۲۲ثانیهٔ  و خط عرض البلد شمالی ۳۷درجه   - ۴۸دقیقه  - ۱۸ ثانیهٔ کائن است .

آق بی گلزاری  : کوتلی است که بفاصلهٔ ۵۱کیلومتر در شمال چزند که در علاقهٔ  شیوه  ( متعلق  حکومت اعلی بدخشان  ) بر خط طول البلد ۷۱درجه  - ۱۲دقیقه شرقی – و خط عرض البلد ۳۸ درجه  - ۱دقیقه  - ۱۴ثانیهٔ  شمالی وقوع دارد  .

آق بی  :قریه ئیست بفاصلهٔ  ۲۴،۵ کیلو متر در جنوب قلعهٔ تکزار در علاقهٔ  حکومت درجه اول سنگچهارک مربوط حکومت کلان شبرغان متعلق ولایت مزارشریف که در خط ۶۶درجه- ۲۷دقیقه  - ۱۸ثانیهٔ  طول البلدشرقی  و خط ۳۵ درجه  -۵۳ دقیقه- ۲۴ثانیهٔ- عرض البلد شمالی واقع است

آق تاش : قریه ایست کوهستانی که بفاصلهٔ ۴۴کیلومتر در شمال قریه شیخ راضی  در علاقهٔ  حکومتی درجه ۳ قرقین ( مربوط  حکومت کلان شبرغان متعلق ولایت) واقع و بخط ۶۶درجه- ۱۰ دقیقه- ۵۸ثانیهٔ  - طول البلد شرقی و خط ۳۷درجه- ۲۰دقیقه  - ۲۴ثانیهٔ  - عرض البلد شمالی کائن است.  

آق تاش : قریه ایست بفاصلهٔ ۴۱،۵ کیلو متر در جنوب شهر حکومت کلان شبرغان متعلق ولایت مزارشریف که محل وقوع  آن بخط ۶۵ درجه  -۵۶ دقیقه  -۴۸ثانیه  - طول البلد شرقی  و خط  ۳۶ درجه- ۱۸دقیقه  -۳۰ ثانیه عرض  البلد شمالی میباشد .

آق تاش : قریه ایست بفاصلهٔ ۲۹کیلومتر بطرف جنوب دوشی ( مربوط  حکومت کلان پل خمری متعلق  ولایت قطغن  ) و بخط طول البلد شرقی ۶۸درجه  - ۳۹دقیقه  - ۱۳ثانیهٔ  - و خط ۳۵درجه  -۲۶ دقیقه  - ۲ ثانیهٔ  عرض البلد شمالی واقعیست .

آق تپه : تپه ایست در جنوب شرق قلعهٔ  حکومتی درجه اول  آقچه ( مربوط حکومت کلان شبرغان متعلق ولایت مزارشریف ) بارتفاع ( ۳۴،۵) متر که بخط ۶۶ درجه – ۱۷ دقیقه  - ۲۴ثانیهٔ  - طول البلد شرقی  وخط ۳۶درجه – ۵۱دقیقه  - ۱۵ثانیهٔ عرض البلد شمالی کائن میباشد. 

آق تپه :قریه ایست در حکومت  درجه ۳ قلعه زال مربوط حکومت کلان قندز که در حوزه  ولایت قطغن  واقع شده ا


آق تل یک                                                    (۲۰)                                                          آقچه 

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

آق تل پک : قریه ایست در علاقهء حکومت درجه ۲ رستاق که مربوط حکومت کلان تالقان  متعلق ولایت قطغن میباشد .

آق توبه : قریه ئیست که بفاصلهٔ ۴۷کیلومتر در جنوب  غرب  مرکز حکومت درجه اول  حضرت  امام ، مربوط  حکومت کلان قندز متعلق ولایت  قطغن که بخط ۶۸درجه  -۳۸ دقیقه  - ۱۸ ثانیه طول البلد شرقی و خط ۳۶ درجه- ۵۲ دقیقه  -۱۸ثانیهٔ  - عرض البلد شمالی کائن میباشد. 

آق تیپ : قریه ئیست که بفاصلهٔ ۷کیلومتر در جنوب حکومتی  و قریهٔ حضرت امام  (مربوط ولایت قطغن  ) که بخط طول البلد  ۶۸درجه  -۴۵دقیقه  - ۲۵ثانیهٔ  مشرقی و خط عرض البلد شم ۳۷ درجه  - ۹ دقیقه  - ۱۵ثانیهٔ شمالی  واقعیست .

آق جلگه : نهریست  بفاصلهٔ ۲۰کیلومتر در شمال بزی گنبد در علاقهٔ  با میر مربوط حکومت اعلی  بدخشان که بدریای واخان پیوسته و بین خط ۷۴ درجه  -۳۲ ثانیهٔ  طول البلد  شرقی و خط  ۳۷ درجه  - ۷دقیقه – ۴۵ ثانیهٔ  عرض البلد شمالی واقع  میباشد .

آق جلگه :شیله ایست که بفاصلهٔ  ۵،۵ کیلو متر در شمال شرق بزی گنبد در علاقهٔ بامیر خرد ( مربوط حکومت اعلی بدخشان  ) کائن بوده و موقعیت آن در خط ۷۴ درجه  - ۳دقیقه – ۲ ثانیهٔ   طول البلد شرقی و خط ۳۷درجه- ۱۰دقیقه – ۸ ثانیهٔ  عرض البلد شمالی میباشد .

آق جوی  :قریه ایست بفاصلهٔ ۴۳کیلومتر در شمال  قریهٔ  شیخ راضی در علاقهٔ  حکومتی درجه  ۳ قرقین مربوط حکومت کلان شبرغان متعلق ولایت مزارشریف که بخط ۶۶درجه – ۷دقیقه – ۲۸ثانیهٔ  طول البلد مشرقی  و خط ۳۷درجه – ۲۲دقیقه – ۴۵ ثانیه ٔ عرض البلد شمالی واقعست .

آق چاه  : قریه  ئیست  که بفاصلهٔ ۲۰کیلومتر در شرق مرکز  علاقه  داری  درجه ۲ شولگره ( بوینه فره‌) ( مربوط حکومت کلان بلخ) متعلق ولایت مزارشریف متصل سه دره کائن و در خط طول البلد ۶۷درجه – ۵دقیقه – ۲۴ثانیهٔ  مشرقی و خط عرض البلد ۳۶درجه – ۱۴دقیقه – ۹ثانیهٔ شمالی واقع میباشد .

آق چشمه :چشمه ئیست بفاصلهٔ  ۲۶کیلومتر  در غرب مرکز  حکومت کلان سمنگان  مربوط ولایت مزار شریف که بین خط طول البلد  شرقی ۶۸درجه – ۴۶دقیقه – ۸ثانیهٔ و خط عرض البلد شمالی ۳۶درجه- ۱۱ دقیقه- ۴۴ ثانیه  واقع میباشد  .

  آقچه :شهریست  که مرکز حکومت  درجه او  حکومت کلان  شبرغان  مربوط  ولایت مزار  شریف  میباشد  . و حکومتی  آن نیز بعین همین اسم یعنی ( حکومت آقچه ) یاد میشود موقیعت   جغرافیائی  آن بین خط ۶۶ درجه  - ۹ دقیقه  - ۴۸ثانیهٔ  طول البلد شرقی  و ۳۶درجه – ۵۵ دقیقه  - ۴۰ثانیهءٔ عرض البلد شمالی میباشد.  تعداد نفوس شهر آقچه تخمین (۱۰ هزار  ) نفر و تعداد نفوس مجموع



آقچه                                                                 (۲۱)

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

قراء مربوط  حکومتی  آقچه تخمینا ( ۵۰۰۲۴ ) نفر میباشد . آقچه از سطح بحر ( ۳۳۵) متر ارتفاع داشته  و بر سرک مشهور یکه از مزار شریف بطرف میمنه  و هرات میرود واقع است .  فاصله آن از مزار  شریف  ۹۶ کیلو  متر و از مرکز کابل ۷۱۷ کیلومتر و از مرکز  هرات ۷۱۱ کیلومتر  میباشد .

علاقه داریها :حکومت آقچه از حیث تشکیلات اداری  حاوی چهار علاقه داری میباشد که عبارتست از :علاقه  داری  درجه دوم مردیان ، در حوزه حکومتی آقچه پنچ باب مکتب ابتدائی  وجود دارد که یک باب  در مرکز  شهر آقچه و یک یک در هر علاقه داری مربوط آن میباشد .

قراء مشهور  :- قریه های عمده و مشهور  حکومتی آقچه حسب  ذیل است :

۱-شهر آقچه

۲_ قریه بش اریغ 

۳ – قریه شیرک 

۴ – قریه قم اریغ

۵ – قریه بنگی اریغ 

۶ – قریه جزه 

۷ – قریه حیدر آباد 

۸ – قریه بتی کوت 

مکاقع و مساحات قراء مرکزی  :قریه ( حیدر آباد) بطرف شرق حکومتی مسافه  ( ۳) کیلو متر قریه ( بش اریغ) نیز بشرق  آقچه مسافه ۳/۱ کیلو متر ( قریه شیرک) بجانب شمال مسافه  ۳/۱ کیلو متر ( قریه  جزه ) بطرف غرب  آقچه مسافه (نیم) کیلومتر ( قریه  ینگی اریغ) مسافه ( دوونیم) کیلومتر که بطرف غرب واقع است  ( قریه بنی کوت) یا ( آقچه  نما) مسافه ( دوونیم  ) کیلو متر که بسمت جنوب آقچه  است  ( قریه بش اریغ  ) و شیرک و قم اریغ و جزه متوالیا از شرق بجانب شمال و از شمال بغرب حکومتی  مرکز آقچه را احاطه  نموده است. 

مسافات علاقه داریهای مر بوصه از مرکز حکومتی: علاقه  داری درجه اول (منگه جت ) تخمین  ۹ کیلو متر بسمت شمال آقچه ،علاقه داری درجه ۲ – مردیان تخمین ۱۲ کیلو متر  بجانب شمال شرق ، علاقه دری درجه ۲ -فیض  آباد  (۲۴) کیلومتر بشرق  و قدری  مایل بجنوب علاقه داری درجه اول خانقاء (۹) کیلومتر بسمت جنوب واقع است . مسافه بین مرکز  ولایت مزار  و مرکز آقچه ( ۹۶) کیلو متر  بجانب غرب  شمال از مرکز حکومتی کلان  شبرغان بطرف  شرق  شمال  واقع است .









آقچه                                                           (۲۲) 

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

آقچه از طرف شرق  با علاقه  داری فیض  آباد  و علاقه  داری مردیان مجاور است و از طرف جنوب  و شمال بقراء مربوطهٔ  حکومت کلان بلخ از قبیل :زگ زگ ،لیبک ،تمورک علیا و سفلا ، احمد اباد  غشه خانه ،لندی ،  عاشقان  ،  ارنجی ، سال بارون  .

زمین آقچه  کاملا ً هموار  است خاک آن  زراعتی  و برای فلاحت هر نوع حبوب مساعد است به استثنای حصص ریگستان  سمت شمال و غرب که به دشت  (قاق چپر )  و صحاری  ( جرقدن )  و (التی چناق‌)  میباشد و از طرف  جنوب به دامنه  ( البرز ) تماس دارد و باقی حصص  آن تماماً  قابل زراعت  و حاصل خیز است .

آب و هوای  آقچه : - اقلیم آقچه  در زمستان  سرد و در تابستان  گرم است در موسوم ربیع و خریف کسب  اعتدال میکند  برف  باری غالبا  ً بعد از ۱۵ قوس شروع نموده تا اوایل  حمل نیز  احتمال باریدن   میباشد  اما برف  باری  این‌مناطق  به سبب  حرارت طبیعی  این منطقه   پایدار نبوده   زودتر   ذوب میشود  وبیش از یک یا  دو روز دوام ندارد – موسم   باران از برج  عقرب  الی آخر  ثور  است اما  در ثور و جوزا  برفباری نمی باشد  .‌ حوزه  حکومتی  آقچه  از حیث اقلیم نسبت بدیگر مناطق مسطحه ولایت  مزار امتیاز و برجسته  گی‌ مخصوص ندارد – لکن در رموسوم تابستان  و زمستان  یک حالت مستقر  ندارد .

یعنی یک هفته  در حرارت و برودت هوا فوق العاده شدت دیده میشود  و هفته  دیگر از شدت خود میکاهد که این اختلاف  به نام (هفته  گرم و هفته سرد )  معروف  است و برخی اوقات  بادهای   شدیدی هم می ورزد  و تحولات  جوی بسبب بادهای شدید و خفیف صورا میگیرد – در  شب های تابستان هوای آقچه  سرد و گوارا است ،شب بادهٔ خوبی دارد -اراضی  این  منطقه لجن زار است  . 

اشجار مثمر :اشجار  مثمر عبارت  از بادام ،سیب ، بیهی ، ناک  ، الوچه  ،انگور  و زردآلو  میبدشد.

اشجار غیر ‌مثمر :اشجار  غیر  مثمران عبارت است  از پنجه چنار ، بید ‌،سفیدار ،  عر عر ، توت خسک که بکثرت وجود دارد .

بعضی  انواع گل و ریاحین از قبیل  گل بربینه ، داکدی ،انتری ،تاج خروس و نافرمان  پیدا میشود . در موقع  ربیع گل لاله و گل (مامه چوچک ) که از جنس  ازهار خود رو و زیباست بدشتها و صحاری این مناطق  خیلی فراوان  میباشد  و قشنگی  و دلچسپی دشت و دامان را دو بالا میسازد  .

پیداوار زراعتی : _  حبوبات زراعتی حوزه آقچه  عبارت است از ( گندم ،جو ، جواری ، کنجد ،نخود ،زغر ،ارزن ، ماش ) که مصارف خود اهالی  را تکافو نموده  و تجارت ندارد .

سبزیجات : -  سبزیجات آقچه میز قابل تذکر  بوده و عبارت است از کچالو ،پالک ، بادنجان رومی،بادنجان  سیاه،شلغم ،ترب ،تراتیزک ، ترائی ، گشنیز ، پیاز  ، گندنا که زرع   شده و بمصرف  خود اهالی آنجا  میرسد .

حیوانات  اهلی :  عبارت است از اشتر ، اسپ ، گاو ،مرکب ،وگوسفند ‌، بز 



آقچه                                                   (۲۳)                                                               آقر باط

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

حیوانات وحشی  : - عبارت است از گرگ ،روباه ، قرسان ،  خر گوش ، شغال .

حیوانات  اهلی : - عبارت است از  مرغ،‌واخیراً فیل مرغ ، نیز درین منطقه آورده  و تحت تربیه گرفته شده است .

طیور وحشی  :  - مرغابی  ،بغره قره ، قاز و‌دو غداغ ، باشه ، سرخ پشتک ، تپوس و چرخ میباشد . پیشه اهالی این منطقه زراعت و مالداری میباشد علاوه بر زراعت و مالداری صنعت قالین بافی هم پیشه عایلوی قوم ترکمان  است – پیشه گلیم بافی  والچهٔ باقی   هم رائج است – بیش از پانزده  هزار  متر قالین و قالینچه سالانه یافته و بغرض  تجارت   صادر میشود  . الچه ،گلیم ، جل و جوال نیز صادرات دارد .

مساجد: - در آقچه مسجد  جامع شهر ، مدرسه ایشان شمس الدین خان ، مسجد مندوی و‌مسجد جامع  دروازه  بخارا که بطرز معمولی و  مود قدیم  است قابل یاد آوری  است .

مزارات متبرکه : - در مرکز  آقچه مزار خواجه کفش گران  علیه الرحمه ، قدم جای حضرت  بابا علیه الرحمه  ، مزار سید ابراهیم جان علیه الرحمه ، ( که یکتن از سادات خود آقچه ) ، مزار مراد بخش اولیا ء و قدم جای چارده معصوم علیه الرحمه مشهور است .

آقچه سفلی : قریه ایست در حکومت درجه ۲ رستاق که بحکومت کلان تالقان  ولایت قطغن  مربوط میباشد .

آقچه علیا : قریه ایست در حکومت درجه ۲رستاق که حکومت کلان تالقان متعلق ولایت قطغن میباشد .

آقچه نها : قریه ایست بفاصلهء ۲،۵ کیلو متر در جنوب ( قلعهء) حکومتی درجه اول آقچه مربوط  حکومت کلان شبرغان متعلق ولایت مزارشریف که بخط طول البلد ۶۶ درجه – ۹دقیقه – ۴۸ثانیهء مشرقی و خط عرض البلد ۳۶درجه  - ۵۵دقیقه – ۷ثانیهٔ شمالی واقع است .

آقدره : قریه ایست بفاصلهء ۲۷ کیلومتر در جنوب شرق قریهٔ خیر آباد در علاقهء جرم مربوط حکومت اعلی بدخشان و از حیث جغرافی بخط طول البلد  ۷۱درجه – ۲دقیقه – ۴۸ثانیهء  مشرقی و خط عرض البلد ۳۶درجه – ۵۱دقیقه – ۱۰ثانیهٔ شمالی واقع میباشد .

آقدره : دره ایست که بفاصلهء ۶۲کیلومتر در جنوب شرق حکومتی کلان شبرغان( مربوط ولایت مزار شریف) واقع بطرف شمال ممتد بوده بخط طول البلد  ۶۶درجه – ۲۴دقیقه  - مشرقی و خط عرض البلد ۳۶درجه- ۳۸دقیقه – ۴۰ ثانیه‌ٔ  شمالی کائن میباشد. 

آقر باط : قریه ایست بفاصلهٔ ۲۱ کیلومتر  در شمال غرب قلعه ٔ  سر کاری بامیان ( مربوط حکومت اعلی پروان ) که متصل سرک بوده بخط طول البلد ۶۷درجه – ۳۸دقیقه – ۴۸ثانیهءٔ مشرقی و عرض البلد ۳۴درجه – ۵۶دقیقه – ۱۲ ثانیهٔ  شمالی واقع میباشد. 




آق زرت                                                  (۲۴)                                                آق سی ( آق زی )

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

آق زرت : شیله ایست بفاصلهٔ ۱۶کیلومتر در غرب قلعهٔ پای  کوتل علاقهء دایزنگی ( مربوط ولایت کابل ) که به نهر خوردک تخته میریزد محل وقوع آن بخط طول البلد ۶۶درجه – ۴۰دقیقه – ۵۲ثانیهء مشرقی و خط عرض البلد ۳۴درجه – ۲۲دقیقه ٔ – شمالی میباشد. 

آق زرت : کوتلیست  بفاصلهٔ ۲۲ کیلومتر در غرب  قلعهٔ پای  کوتل  ک بارتفاع  تخمین (  ۳۱۲۳) متر در علاقهٔ دایزنگ مربوط ولایت کابل واقع  بوده و بخط ۶۶درجه  - ۳۶ دقیقه  - ۳۷ ثانیهٔ  طول البلد مشرقی و خط ۳۴ درجه – ۲۳دقیقه – ۷ثانیهٔ عرض البلد شمالی کائن میباشد. 

آق زک قدق :قریه ایست بفاصلهٔ ۳۸کیلومتر  در شمال  غرب مرکز  حکومتی درجه ۲ خلم ، مربوط  حکومت کلان سمنگان ( متعلق ولایت مزارشریف که ) در خط طول البلد ۶۷درجه – ۳۸ دقیقه – ۱۳ثانیهء  مشرقی و بخط عرض  البلد ۳۶درجه – ۴۳دقیقه  -۲۴ثانیهٔ شمالی وقوع  دارد .

آق زی عرب : قریه ئیست  که بفاصلهٔ ۱۴کیلومتر در جنوب غرب  شهر میمنه ( مربوط حکومت اعلی میمنه ) وقوعداشته و بخط طول البلد ۶۴درجه – ۳۸دقیقه – ۲۳ثانیهٔ مشرقی  و خط ‌عرض  البلد ۳۵درجه – ۵۲دقیقه – ۲ثانیهٔ شمالی کائن میباشد .

آق سرای  : قریه  ئیست که بفاصلهٔ ۷کیلومتر  بطرف شمال شرق‌سرای خواجه  د ر حوزه کوهدامن که مربوط ولایت کابل  بوده  و بخط ۶۹درجه – ۱۰ دقیقه  -  ۱۵ ثانیهءٔ -  طول البلد شرقی  و خط ۳۴درجه – ۴۷دقیقه – ۳ ثانیهٔ  عرض  البلد شمالی واقع است 

آق سو  : خرابه ئیست بفاصلهٔ ۶کیلومتر در جنوب  خواجه قلعه‌ در علاقهٔ  حکومتی کلان سمنگان مربوط ولایت مزار شریف که بخط طول البلد  ۶۸درجه – ۶دقیقه – ۵۴ثانیهٔ مشرقی و خط عرض  البلد ۳۵درجه – ۵۱دقیقه – ۲۸ثانیهءٔ شمالی وقوع دارد. 

آق سو : نهریست که بفاصلهٔ ۶۷کیلومتر در شمال  شرق بزی گنبد در علاقه  پامیر ( مربوط حکومت اعلی بدخشان  ) بطرف شمال شرق جریان دارد موقعیت آن بین خط طول البلد  ۷۴  درجه – ۴۱ دقیقه – ۳۰ ثانیهٔ  مشرقی و خط عرض البلد ۳۷درجه – ۲۴دقیقه – ۵۴ثانیهٔ شمالی  میباشد.

آق  سی : قریه ئیست کوهستانی  که بفاصلهء ۸کیلومتر در جنوب  شرق شهر میمنه ( مربوط حکومت اعلی میمنه ) واقع  بوده  و بخط ۶۴درجه – ۵۰دقیقه -  ۵۹ ثانیهٔ طول البلد مشرقی و خط ۳۵ درجه – ۵۲دقیقه – ۴۶ثانیهٔ عرض البلد شمالی کائن میباشد. 

آق سی (آق زی ) : خرابه ایست بفاصلهء ۱۳کیلومتر در غرب شهر میمنه ( مرکز حکومت اعلی میمنه) که بین خط طول البلد مشرقی ۶۴درجه – ۳۸دقیقه – ۲۴ثانیهٔ – و خط عرض البلد شمالی ۳۵درجه – واقع است .




  آقی                                                             (۲۵)                                                    آق مزار

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

آقی :شیله ایست که بفاصلهٔ ۲۳کیلومتر در‌شمال ‌شرق‌بزی گنبد در علاقهء پایمر خورد ( مربوط حکومت اعلی بدخشان ) وقوع داشته  و موقعیت جغرافی  آن بین‌خط طول البلد۷۴ درجه- ۱۲دقیقه – ۴۸ثانیهء  مشرقی  و خط عرض البلد ۳۷درجه – ۱۵دقیقه – و ۴۱ ثانیهٔ میباشد .

آق قره : دره ایست که بفاصلهٔ ۴کیلومتر در جنوب بلچراغ در علاقهد در زاب و گرزیوان مربوط حکومت اعلی میمنه وقوعداشته و بخط‌۶۵ درجه – ۱۱دقیقه – ۲۴ثانیهٔ – طول البلد شرقی و خط ۳۵ درجه -۴۶دقیقه- ۴۲  ثانیهٔ  عرض   البلد  شمالی کائن  است .

آق کپروک : علاقه یا حوزه ایست  که بفاصلهٔ  ۱۳ کیلومتر در جنوب غرب  آب کشندهٔ مربوط حکومت کلان بلخ ولایت مزارشریف واقع و بخط ۶۶درجه –  درجه – ۳۱ دقیقه- ۳۴ثانیهٔ  طول البلد شرقی و خط ۳۶درجه – ۱۱دقیقه ۴۰ثانیهٔ عرض البلد شمالی کائن میباشد. 

آق کپروک :قلعهٔ  ئیست در حوزه علاقه ٔ آق کپروک ( در نواحی حکومت درجه  ۳ کشنده متعلق حکومت کلان بلخ ولایت مزار شریف ) که بخط طول البلد ۶۶درجه – دقیقه ۵۳ مشرقی و عرض البلد  ۳۶درجه – ۵دقیقه – ۷ثانیهٔ شمالی وقوعدارد .

آق کوتل : کوتلیست بفاصلهٔ  ۶۲ کیلومتر  در شمال غرب  شهر میمینه ( مرکز حکومت اعلی میمنه  ) که در خط طول البلد ۶۴درجه – ۲۲دقیقه – ۳۶ثانیهٔ – مشرقی‌و خط عرض  البلد ۳۵درجه – ۵۹دقیقه – شمالی واقع  است .

آق گنبد : قریه ایست که بفاصلهٔ ۸۵کیلومتر در جنوب  غرب  قلعه گاوهار ، علاقهء  چقچران مربوط حکومت کلان غورات ولایت هرات وقوعداشته و دارای آثار  تاریخی  است .

آق گنبد : قریه ایست که بفاصلهٔ ۲۶ کیلومتر  در جنوب شرق  ( سوزمه قلمه ) در علاقهٔ  حکومتی درجه اول سرپل  مربوط حکومت کلان شبرغان متعلق ولایت مزارشریف که بخط طول البلد ۶۶درجه – ۲۰دقیقه – ۳۰ثانیهٔ – مشرقی و عرض  البلد ۳۶درجه – ۱ دقیقه – ۳۷ثانیهٔ  شمالی واقع  میباشد  .

آق مزار : قریه ئیست  که بفاصلهٔ ۳۷کیلومتر  در شمال  غرب  شهر  میمنه (مرکز حکومت اعلی میمنه) وقوعداشته و بخط ۶۴درجه – ۲۶دقیقه – ۱۳ ثانیهٔ  طول البلد مشرقی ۳۶درجه – ۱۳ ثانیهٔ  عرض  البلد  شمالی  کائن  است. 

آق ‌مزار : قریه ایست بفاصلهٔ ۲،۵ کیلو متر در شمال مرکز حکومت  کلان سمنگان  مربوط ولایت مزار شریف که بین خط طول البلد شرقی ۶۸درجه -  ۲ دقیقه  -۴۹ ثانیهٔ   و خط  عرض  البلد شمالی ۳۶درجه- ۱۵ دقیقه – ۲۴ثانیهٔ  واقع میباشد ‌.






آق مسجد                                                         (۲۶)                                                آلتی بولاق

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

آق مسجد  :قریه ایست در شمال دریایی تالقان که در علاقهٔ حکومت کلان تالقان مربوط ولایت قطغن  واقع بوده و محصولات زراعتی آن تماماً للمی میباشد .

آق مسجد : قریه ایست در جنوب دریایی تالقان که در حوزهٔ حکومت کلات تالقان مربوط ولایت قطغن وقوع داشته و زرات آن آبی است .

آکولک: قریه ایست که در درهٔ شاهشان مربوط حکومت درجه ۴ اندراب در حوزهٔ ولایت قطغن واقع و از مرکز حکومت ۲۹ کیلو متر فاصله دارد .

آگا خیل : قریه ایست در حکومت درجه اول اندر مربوط حکومتی اعلی غزنی که از مرکز حکومتی اندر ۶ کیلومتر  و از مرکز حکومتی اعلی غزنی تقریباً۱۷،۵ کیلو متر فاصله دارد نباتات زراعتی آن جو ، جواری ، گندم، شالی ، شبدر ، رشقه ، شرشم ،تربوز، خربوزه ، ماش، مشنگ ، سبزیجات آن تره، بادرنگ ، بادنجان ، پیار ، گندنه ، اشجار آن توت ، زرد آلو، الوبالو، سنجد ، بید ،چنار ، پشه خانه . حیوانات :گو، گوسفند، بز، اشتر، مرکب ، اسپ .حیوانات وحشی آن گرگ، پلنگ، روبا ، خرگوش، طیور آن کبوتر،مرغ خانگی،مرغ آبی ، گنجشک .

آگ دره :قریه ایست که به فاصلهٔ ۲۸ کیلومتر در جنوب شرق قلعهٔ بنو در علاقه اندارب مربوط ولایت قطغن واقع و به خط ۶۹ درجه- ۲۸ دقیقه -۲۹ ثانیهٔ طول اللبلد شرقی و خط ۳۵ درجه – ۳۴ دقیقه – ۳۲ ثانیهٔ عرض البلد  شمالی کائن میباشد .

آگره :قریه ایست به فاصلهٔ۳۲ کیلو متر در علاقهٔارغستان در جنوب شرق قلعه سر کاری معروف ( مربوط ولایت قندهار) واقع و به خط ۶۷ درجه -۱۶ دقیقه – ۱۲ ثانیهٔ طول البلد  شرقی و خط ۳۱ درجه -۳۰ دقیقه – ۲ ثانیهٔ عرض البلد شمالی  وقوع دارد .

آلپ بودی : قریه ایست به فاصله ۱۷ کیلومتر در جنوب شرق حکومتی درجه اول حضرت امام (مربوط ولایت قطغن ) که متصل سرک واقع بوده به خط طول البلد ۶۸درجه-۵۷ دقیقه -۵۳ ثانیهٔ مشرقی و خط عرض البلد ۳۷ درجه – ۱۱ دقیقه – ۱۱ ثانیهٔ شمالی کائن میباشد .

آلتی بای : قریه ایست بفاصلهء ۹،۵کیلومتر که در شمال شرق قریهٔ تکزار در علاقهٔ حکومت درجه اول سنگ چارک ( مربوط حکومت کلان شبرغان ولایت مزار شریف) واقع و به خط ۶۶ درجه – ۳۱ دقیقه -۳۴ ثانیهٔ طول البلد مشرقی و خط ۳۵درجه – ۵۸دقیقه – ۵۴ثانیهٔ  عرض البلد شمالی کائن است.

آلتی بولاق : نهری است که بفاصلهٔ ۲۶ کیلومتر در جنوب غرب حکومت درجه اول اندخوی(مربوط حکومت اعلی حکومت میمنه ) که به دریا را مگل  تگاب میریزد . محل وقوع آن به خط ۶۵درجه ۱دقیقه- ۶ ثانیهٔ طول البلد مشرقی و ۳۶ درجه-۴۹ دفیقه- ۵۴ ثانیهٔ عرض البلد شمالی میباشد .




آلتی تپه                                                 (۲۷)                                                         آمو دریای 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

آلتی تپه : تپه  ئیست که بفاصلهٔ ۲۰کیلومتر در شمال شرق قریهٔ خان آباد در علاقهٔ دولت آباد ( مربوط حکومت کلان بلخ ولایت مزارشریف که ) بخط ۶۶درجه – ۴۴دقیقه – ۶ثانیهٔ – طول البلد شرقی  و خط ۳۷درجه- ۸دقیقه – ۳۷ثانیهٔ عرض  البلد شمالی واقع است. 

آلتی چنگ خورد : موضعی است  چاه دار که بفاصلهٔ ۳۳ کیلومتر در شرق حکومتی درجه اول اندخوی مربوط حکومت اعلی میمنه واقع و بین خط طول البلد ۶۵درجه – ۲۸دقیقه – ۸ ثانیه مشرقی و عرض  البلد ۳۶درجه – ۵۹دقیقه – ۱۰ثانیهٔ شمالی کائن میباشد. 

آلتی  چنگ کلان : موضعی است چاه دار که بفاصلهٔ ۴۵کیلومتر در شرق حکومتی درجه  -اول اندخوی ( مربوط حکومت اعلی میمنه) در ریگستان  وقوع داشته وبین خط ۶۵ درجه – ۳۷دقیقه – ۴۲ ثانیه ء طول البلد مشرقی  وخط  ۳۶ درجه – ۵۸دقیقه – و ۴۱ ثانیهٔ عرض البلد شمالی کائن میباشد. 

آلتی بای :قریه ایست که بفاصله‌ٔ ۸،۵ کیلو متر در شرق سنگچار که مربوط حکومت کلان شبرغان متعلق ولایت مزارشریف واقع و از مرکز حکومت کلان تقریباً ۶۹،۶ کیلو متر فاصله دارد ‌.

آلتی خواجه :قریه ایست که بفاصلهٔ ۵کیلومتر در جنوب شرق شهر شبرغان  ( مربوط ولایت مزارشریف) واقع و بخط طول البلد ۶۵درجه – ۴۷دقیقه – ۴۴ثانیهء مشرقی وخط عرض  البلد ۳۶درجه – ۳۹ دقیقه – ۹ثانیهٔ شمالی کائن میباشد .

آلی چولای : قریه ئیست که بفاصلهٔ ۱۸کیلومتر در شمال قریه‌چهار شنبه در علاقهٔ  قیصار  ( مربوط حکومت اعلی میمنه ) بین‌خطوط طول البلد شرقی ۶۳درجه -۵۵دقیقه  -  ۱۳ ثانیه -و خط عرض  البلد شمالی ۳۵ درجه – ۵۴ دقیقه – ۱۸ثانیهٔ  واقع است .

آلی خاور :قریه ئیست  که بفاصلهٔ ۲۹، ۵ کیلومتر  در شرق قریهء  جانی خیل  در علاقهٔ  جگدلک درعلاقهٔ  سرخ رود مربوط ولایت  مشرقی  کائن بوده و بخط ۶۹درجه – ۴۵دقیقه – ۱۹ثانیهٔ طول البلد مشرقی و خط ۳۴درجه – ۲۵دقیقه – ۴۲ثانیه‌ٔ عرض البلد شمالی واقع‌مییاشد‌.

آمنه : قریه ئیست که بفاصلهٔ ۲۹،۵ کیلو متر در شرق قریهء جانی خیل در علاقه حکومتی درجه اول کتواز  ( مربوط حکومت اعلی غزنی) متصل سرک وقوعداشته و بخط ۶۸درجه – ۴۸دقیقه – ۴۹ ثانیهٔ طول البلد مشرقی و خط ۳۲درجه – ۴۷دقیقه – ۳۶ثانیهٔ  عرض  البلد شمالی کائن است .

آمو : دریای بزرگی است در سرحد شمالی افغانستان  که بین خطوط ۷۱ و ۶۶ درجه ۱۵دقیقه – طول البلد  مشرقی و ۳۷درجه – ۳۰دقیقه – عرض  البد شمالی موقیعت  داشته  و از کلانترین دریای  ایشیا محسوب میشود منابع آن در انجام واخان بوده و ابتدا از دو نهر خورد که یکی عبارت از پامیر و دیگران آن عبارت از آب واخان است تشکیل  میشود.




آمو دریای                                                             (۲۸)

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

و تقریباً  تا فاصلهٔ  (۶۴۳) کیلومتر سرحد شمالی افغانستان  را تشکیل داده ووبجماهیر آسیا ی روسی داخل و از آنجا عبور نموده  و از طی  (۲۲۵۳) کیلومتر فاصله بغدیر اورال می ریزد و از منابع فوقانی تا ( پته کیسر) بنام ( پنج) با ( آب پنج) یاد میشود ، سیر آن در ابتدا   عمیق بوده  و بعداً در چندین  نقطه عریض شده میرود و پس از آنکه  دهانه آن آهسته آهسته وسیع گشت قسمت های ریگی پیدا میکند  که در امتداد سواحل آن بصورت  توده ها موجود  میباشد  گلو های زیادی  از طرف کوهستانات مرکزی  بطرف وادی آمو باز شد و آب های خود را باین  دریا میریزد _ در قسمت  بالای ( پگش) دریا وسیع  شده و در آن  چندین  جزیره مانند  نقطه  های پراگنده دیده می شود دریا درین موضع قابل عبور میباشد. 

در زمستان  در جائیکه حرکت دریا بطی و کند است در نزدیک  اشکاشم یخ بندی  در آن  واقع میشود ،دریای پنج در پایان واخان  به سرعت بطرف شمال میرود و درین قسمت  ازو۸۰ تا ۱۰۰ متر عریض میباشد  ، در سیر پیشتر آن خصوصیت موضع تغیر بارزی ندارد  بلکه یک وادی تنگی بوده و از  هر طرف با کوه های بلند و برهنه محاط میباشد درمقابل قلعه ء  (بار پنج) جادهء پامیر  ازطرف روسیه  باین دریا ملاقی میشود _ این دریا در قسمت شمال ولایت بدخشان   حلقهء بزرگی میسازد   و بعداً وادی  وسیع  شده و کوه های‌محاط عقب میروند و دریا رفتار با عظمت میگیرد – در حالیکه سطح آن بحد اوسط باشد عرض  آن از (۸۰۰) تا (۱۲۰۰) متر میباشد خطوط ریگ بهمراه دریا امتداد دارد که د بعصس قسمت ها با گیاها ونی ها و بته ها و درخت ها  حاشیه دار‌ میشود . نهر های‌چندی بغرض آبیاری   نیز ازان جدا  میشود . و پس از آنکه دریای قندز  به آن‌یکجا میشود . برای کشتی  های تجارتی  قابل کشتی رانی  میباشد  اما پلی بر آن ساخته نشده  و حمل نقل در آن توسط کیمه ( کشتی های مخصوص که وزن زیاد را بر داشته میتواند ) صورت میگیرد  .

عبورهای مهم  توسط این کشتی ها اجرا میشود ،تغیر  از آن  ‌کشیتی رانی بخاری نیز اند کی در این دریا میباشد ،اما استیگاه کشتس در آن نیست ،نام قدیم و کلاسیک آن ( آکسوس) است که از لغت  قدیم ( واخشو) مشق شده و نام پهلوی آن ( و هرود ) و نام چینی آن ( کوه شو) و یا ( ورهو) و نام عربی و فارسی  آن . ( جیحون) میباشد.

نام کنونی  آن از نام قصبه های (آمل ) آهو ، آمویه، گرفته شده ،سطح مرتفع  پامیر که  دریای  آمو از آت سر چشمه   میگیرد  ،در زمستان  دارای برف  و یخ خیلی زیاد میباشد ،پنج دریائی  که آب پنج را تشکیل  میدهد  عبارت از دریای پامیر ،  دریای پنجه آکسو دریا میباشند ، آکسو همراه  پنجه * در قلعهٔ عمر ) و در یک دریای دیگر در (لنگر کشت) 







آمو  دریا                                                     ( ۲۹ )

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

بان ملحق میشود  . دریای پامیر و آکسو از یخچالهای که در غدیر  سر قول و غدیر چکمکتن میریزد جای میشود ،دریای آمو  در سیر اول خود بسیار سریع   میباشد اما در حدود بازی گنبد و بفاصلهء   کم درامد وازی واخان  بطی  میگردد تا که بطرف غرب  گشته و بعد بطرف مقابل  بسرعت می افتد ، از ( رنگ ) که تقریبآ  کمی بطرف  شرق اشکاشم میباشد تا حدود  ( خورک) واقع شغنان در جریان  دریا  نیزی محسوس است .

دریای آمو  به سیر خود در وادی  واخان مناظر   دلچسپی را دارا میباشد . آمو در ابتدا یک کوه سیلاب  و طغیان  بوده و پس از قسمت ( لنگر کشت) دریای آرام  ، آهسته و بطی میباشد و خر سنگ های بزرگ را که با خود آورده میباشد برده نمیتواند .

درین قسمت چشم انسان  میدانهای وسیع  را با سنگ پارچه   های سیلاب آورده گی مملو می بیند لاکن کمی پایان تر ازین قسمت

(پتک) یک منطقه ٔ سر سبز میباشد  . ساحل  دریا با گیاها و تعداد زیاد در خت های بید و سفیدار مملو میباشد جای جای بیشه های قابل گذر نیز میباشد بعد از پتک خصوصیت خوب و پر منفعت  آمو باز تبدیل می شود و سواحل آن بصورت میدان توده های ریگ و آب آوردگی ها وختی گل ولای دریا در می آید .

کو هاییکه در حدود ( لنگر کشت) به عقب رفته و وادی وسیعی  برای آمو میسازند  در غرب قلعهء پنجه باز بازهم نزدیک شده و وادی تنگی را تشکیل  میدهد که از آن تنها دریای آمو گذشته میتواند اما بعد از این وادی واپس وسیع شده و دریای بازو های زیادی ساخته و در بین ، جزائر پرخاری را بصورت نقطه های متفرق  تشکیل میدهد دریا بین ( دارسی ) و (نت) سیر خود را در بین‌چنان معیر کوهی تنگ طی میکند که انعکاس صدای آن در تمام  دره شنیده میشود  ، بعد از ( نت ) وادی دریا باز وسعت پیدا میکند و سواحل دریا  با بیشه های انبوه که آشیانه  های طیور و حیوانات وحشی  را تشکیل میدهد مملو میگردد .

اکثر معاونین این دریا آبهای خود را از سلسلسه کوه هندوکش میگیرند موقع مهم آب خیزی  و فعالیت  دریا در ماه ( ثور و جوزا ) یعنی وقتی میباشد که یخ رو بگلزار گذاشته  و برفهای سنگین آب میشوند درین  وقت یک حجم زیاد آب  از مجرای مختلفه جریان یافته   و تعداد زیاد سنگ و یخ را با خود میگیرد و بچنان  شدت  جارب میباشد  که قسمت های با آب و قابل عبور را مشکل   و بر خطر‌ میسازد و حتی دریا به اندازهء  پر آب می باشد که سواحل خود را شکستانده  و وادیهای محاور خود را پر سیل میسازد   در قلعهء  ( کم) که شمالی  ترین  نقطهٔ  آنست  بمیلان عمومی کوها بطرف میدان وسیع تر جریان می یابد مناطقی  که این دریا احاطه کرده اند . با قسمت های مترو که دریا در حصص وادیهای علیا منظره های خوبی میداشته باشند .






آمو                                                            ‌‌  (۳۰)                                                          آنه

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

نظر  به اعتدال آب و هوا که برای سبزیجات  مساعد است اقسام  زیاد‌‌ میوه ها و نباتات نیز در ساحل  آن زرع میشوند . در قسمت  قطغن  و رستاق  دریا سواحل  کوهستانی  نداشته  و دریک  میدان  هموار   جریان دارد ، و گیاها ی زیادی در حول و کنار آن میروید . کولاب ، سرخاب ، کافرستان ،سرخال ،دربان  به ساحل  راست آمو واقع بوده و در ساحل  چپ آن در حصص بدخشان و قطغن  کوکچه قندز  و آغه  سرای از تلافی  به این دریاهای  بزرگ  دور هستند  بسیاری  از دریاهای  معاون پیش از اتصال  یافتن  به آمد بمصرف  میرسند در قسمت  وسطی و همچنین  در حصص پائین از دریای برای آبیاری  استفاده  می شود . باستثنای ( پمیاک)در دیگر قسمت ها انحراف  مهم آمو برای زراعت  مفید نمی باشد . بستر دریا آمو پر از گل ولای عمیق است و چنین تخمین  شده که بحدود  ( ۱۶۰۰۰۰۰۰) تن نواد مرسوبی  بصورت  دائم از آن عبور میکند که دلتای  در دهانه آن تشکیل داده و هم سواحل  آنرا حاصل  خیز میسازد  . دریا غالبا ً سیر خود را تغییر  داده است چه در قرن (۱۴) این دریل به جهیل کسپین میریخت .

دریای آمد در یک منطقه  وسیع سرحد افغانستان  و اتحاد شوروی  را تشکیل می‌دهد  دز سال  ( ۱۳۲۵) ( ه ش) بموحب موافقت   نامه ء تحدید سرحدات  خشکه ئی و آبی که در بین ملکتین بعد از یک سلسله مذاکرات دور و در انعقاد  یافت .دولت اتحاد شوروی  حق کشتی رانی را در دریای مذکور  طبق مقررات  بین المللی  قبول نمود و هئیت ها برای تطبیق  این موافقه  نامه و تعین و تحدید حدود خشکه و آبی از طرفین بکار آغاز   نمودند  .

آنچه :قریه ایست که بفاصلهٔ  ۳ کیلومتر به جنوب  قریهء خان آباد  متصل سرک در علاقهءٔحکومتی درجه  ۲ دولت  آباد ( مربوط حکومت کلان بلخ  متعلق ولایت مزارشریف ) واقع بوده و در بین خط طول البلد شرقی ۶۶درجه – ۳۷دقیقه – ۳۶ثانیهٔ  و عرض  البلد شمالی ۳۷درجه – ۲دقیقه – ۴۲ثانیهء کائن میباشد  .

آنگی :قریه ئیست که بفاصلهء ۵۴کیلومتر به جنوب  قلعهٔ سرکاری مقر ( مربوط حکومت اعلی غزنی ) قرار داشته و در خط ۶۷درجه – ۲۱ دقیقه – ۳۶ثانیهٔ  طول البلد مشرقی و خط ۳۲درجه – ۳۵دقیقه – ۱۲ ثانیهٔ عرض البلد شمالی واقع است. 

آنوشاه کچ :کوتلی است که بفاصلهء  ۳۵کیلومتر  به جنوب قلعهٔ  پنجه ( در علاقهٔ  واخان مربوط علاقه داری درجه ۲ زیباک توابع حکومت اعلی  بدخشان  ) واقع و بخط  ۷۲درجه – ۳۲دقیقه – ۴۷ثانیهٔ طول البلد مشرقی  خط ۳۶درجه – ۴۸دقیقه – ۵۴ثانیهٔ عرض البلد شمالی کائن میباشد. 

آنه : قریه  ئیست که بفاصلهء ۲۱،۵ کیلو متر به جنوب غرب قلعهٔ  تیواره ، در علاقهٔ  حکومتی کلان  غوارت.







 آنه تگاب                                                   (۳۱)                                                         آهنگران

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

( مربوط ولایت هرات) بخط طول البلد ۶۴درجه – ۱۹دقیقه – ۴۲ثانیهٔ مشرقی و خط عرض البلد ۳۳درجه – ۲۳دقیقه – ۱۱ثانیهٔ  شمالی واقع میباشد .

آنه تگاب : نهریست که بفاصلهٔ ۴۹کیلومتر به جنوب غرب تیواره  در علاقهٔ  حکومتی کلان غوارت (مربوط ولایت هرات ) جریان داشته و بخط  طول البلد شرفی  ۶۴درجه – ۱۲دقیقه – ۵۲ثانیهٔ وخط عرض البلد شمالی ۳۳درجه – ۱۴دقیقه – ۳۶ثانیهٔ وقوع  دارد .

آواز خیل :قریه ایست که بفاصلهٔ  ۴کیلومتر در شمال غرب قلعهٔ  برکی خان را جان ،در حوزه ٔ حکومت کلان لوگر ( مربوط ولایت کابل) در خط طول البلد شرقی ۶۸درجه – ۵۲دقیقه – ۱۳ثانیهٔ  و عرض  البلد شمالی ۳۳درجه -۵۷دقیقه- ۱ثانیهٔ واقع  میباشد .

آور بای :قریه ایست که بفاصلهٔ ۶،۵کیلو متر به شرق مرکز درایم ( مربوط حکومت اعلی بدخشان  ) واقع و بخط  طول البلد  ۷۰ درجه  - ۲۷ دقیقه -۱۸ ثانیهٔ  مشرقی و خط عرض البلد ۳۶درجه – ۵۲دقیقه – ۴۲ثانیهٔ  شمالی کائن  میباشد .

آو شیره :قریه ایست که بفاصلهٔ ۱۶،۵ کیلو متر به شمال قلعهء  حکومتی کلان بادغیسات  (مربوط ولایت هرات) واقع وبخط طول البلد ۶۳درجه – ۳دقیقه – ۳۵ثانیهٔ مشرقی و عرض البلد ۳۵درجه – ۷دقیقه – ۲۴ثانیهٔ شمالی کائن  است .

آهن دره :قریه  ایست که بفاصلهٔ ۶،۵کیلو متر به شرق مرکز حکومت کلان تالقان (مربوط ولایت قطغن) متصل  سرک واقع  بوده و بخط طول البلد ۶۹درجه – ۳۶دقیقه – ۲۶ثانیهٔ مشرقی و خط عرض البلد ۳۶درجه – ۴۴دقیقه – شمالی کائن است .

آهنگران : قریه ایست که بفاصلهٔ ۶۲کیلومتر بطرف جنوب  غرب  دهانهٔ غوری ( مربوط حکومت کلان پلخمری ولایت قطغن) واقع و بخط ۶۸درجه – ۴ دقیقه  - ۱ ثانیهٔ  طول البلد مشرقی و خط ۳۵درجه – ۳دقیقه – ۲۹ثانیهٔ عرض  البلد شمالی کائن میباشد. 

آهنگران : قریه ایست که بفاصلهٔ ۳۹،۵ کیلو متر بطرف جنوب شرق قریهٔ نوزاد ( مربوط حکومت اعلی گرشک) کاقع وبخط ۶۴درجه – ۳۹دقیقه – و ۴ ثانیهٔ  طول البلد مشرقی و خط  ۳۲درجه – ۴دقیقه – ۶ ثانیهٔ  عرض البلد شمالی وقوع دارد .

آهنگران : خرابه قلعه ایست  بفاصلهٔ ۲۰کیلومتر در جنوب غرب  قلعهٔ کانسی ، متصل سر کسیکه بطرف قلعهٔ شهرک ( مربوط  ولایت هرات) میرود  و در علاقهٔ چغجران واقع میباشد . و در خط طول البلد مشرقی ۶۵درجه – ۲ دقیقه – ۱۲ ثانیه ‌ٔ و خط عرض البلد شمالی ۳۴درجه – ۲۸دقیقه – ۳۶ثانیه‌ٔ موقعیت دارد .

باری  این قلعه مرکز شاهی حکومت غور  بوده از مشهور ترین مناطق غور  و مرکز سلاله سوری  ها شمرده میشد که اکنون به حالت   خرابه باقیمانده  است .



آهنگران                                                          (۳۲)                                              آبا غلان 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

آهنگران  :کوهی است که بطرف جنوب  شرق گردابدر علاقهٔ  دو آب مربوط حکومت اعلی پروان کائن  و بخط ۶۸درجه -۴۰ دقیقه -۵ثانیهٔ  طول البلد مشرقی و خط ۳۵درجه – ۱۲دقیقه – ۵۴ثانیهٔ  عرض البلد شمالی واقع میباشد 

آهنگران : قریه ایست که بفاصلهٔ ۲۲کیلومتر به سمت  شمال غرب  شهر جبل السراج  ( مربوط  حکومت اعلی پروان) وقوعداشته و بخط طول البلد ۶۹ درجه – ۸دقیقه – ۳۰ثانیهٔ  مشرقی و خط عرض البلد ۳۵درجه – ۱۵دقیقه – ۴۴ثانیهٔ شمالی کائن  میباشد .

آهنگران :قریه ایست که بفاصلهٔ  ۷۴،۵ کیلو متر به سمت شمالی  غرب  سرخ شهر در علاقهٔ  کهمرد ( مربوط  حکومت اعلی  پروان) واقع  و بخط طول  البلد  ۶۷درجه – ۹ دقیقه  - ۱۰ثانیهٔ مشرقی و خط عرض البلد ۳۵درجه – ۲۹دقیقه – ۸ثانیهٔ شمالی کائن  است .

آهنگران :قریه ایست که بفاصلهٔ  ۱۴کیلومتر بطرف شمال مشرق قلعهٔ  بنو در علاقهٔ  اندراب ( مربوط  حکومت کلان پلخمری ولایت قطغن) کائن  و بخط طول البلد  ۶۹درجه – ۱۸دقیقه – ۳۳ثانیهٔ  مشرقی و عرض  البلد ۳۵درجه – ۴۱دقیقه – ۱۳ثانیهٔ   شمالی واقعیست .

آهنگر دره ء قاصان : قریه ایست مربوط حکومت درجه ۴ اندراب که متعلق ولایت قطغن بوده و از مرکز حکومت ۷کیلو متر فاصله دارد .

آهنگر کرونه :قریه ایست که بفاصلهٔ ۸کیلومتر به جنوب مرکز علاقه داری درجه ۲زیباک ( مربوط حکومت اعلی بدخشان) کائن  بوده  و بخط طول البلد ۷۱درجه – ۲۰دقیقه – ۲۴ثانیهٔ مشرقی و عرض  البلد ۳۶درجه – ۲۸دقیقه – ۱۳شمالی واقع گردیده است .

آیبک : قریه ایست که بفاصلهٔ ۲۲کیلومتر به سمت شمال قریهٔ شهیدان در علاقهٔ موسی قلعه  (مربوط حکومت اعلی گرشک)کائن  بخط طول البلد مشرقی ۶۴درجه – ۴۲دقیقه – ۲۶ثانیهٔ – و عرض البلد شمالی ۳۲درجه – ۴۲دقیقه -۱۸ثانیهٔ موقیعت دارد‌.

آیبک: به سمنگان رجوع شود .

آینگی : قریه ایست در حوزهٔ  حکومت درجه اول اندر مربوط حکومت اعلی غزنی که طائفه موسی خیل در آن سکونت داشته و مسافهٔ  آن از مرکز حکومتی ۸،۵کیلو متر میباشد .

آینه چی : قریه ایست که بفاصلهٔ  ۵کیلومتر به سمت شمال مرکز حکومت کلان سمنگان (مربوط ولایت مزار شریف) واقع بوده  و بخط طول البلد  ۶۸درجه – ۱ دقیقه- ۴۲ثانیهٔ مشرقی و عرض  البلد ۳۶درجه – ۱۶دقیقه – و ۱۴ثانیهٔ  شمالی کائن  میباشد.

آیاغلان :قریه ایست که بفاصلهٔ ۲۵کیلومتر به جنوب شرق مرکز خمیاب مربوطهٔ حکومت درجه ۳ قرقین ( توابع ولایت مزارشریف) متصل سرکیکه بطرف اندخوی میرود کائن  بوده و بخط طول البلد