111

مصرع یا مصراع

از کتاب: زبان د آری

درلغت عرب مصراع پلۀ دروازه را می گویند و مجازن نیم بیت شعر را هم مصرا ع گفته اند .

در زبان دری مصراع به شکل مصرع یعنی بنا بر ایجاب وزن در شعر ها جای گرفته است و اما در زبان تازی مصرع بر زبانها و خامه ها نرفته است . حافظ می گوید :

زمن به حضرت آصف که می برد پیغام

که یاد گیر دو مصرع زمن به نظم دری

صایب می سراید :

محو نتوان ساختن از صفحة خاطر مرا

مصرع برجستة باغ و بهارم همچو سرو

اقبال گوید :

به ملک جم ندهم مصرع نظیری را

« کسی که کشته نشد از قبیلة ما نیست »

مصرع از شعرها به نثرنیز را ه یافته است و در کنار مصراع در متنها به کار می رود . اکنون مصرع در زبان گفتاری دری و مصراع و مصرع در زبان نوشتاری دری رواج یافته اند . ازنگاه قواعد زبان هردو گونة واژه یعنی هم مصراع و هم مصرع به کار بردنی وپذیرفتنی است . در عین حال باید به یاد داشت که مصرع بیشتر زبان زد است و کاربرد آن درزبان دری ترجیح دارد . جمع مصرع مصرعها می شود .