منعی و شرح پاره ای از لغات و ترکیبات مُغلَقی فارسی

از کتاب: تاریخنامۀ هرات

آغاری: قسمی جامۀ ایریشمین سطبر که از                      اَظافیر: ناخن ها.

آن مردان لباده و عبا و سردای کردندی و                        اَظهر: روشن تر. اشکارتر.

زنان یل وینم تنه و مانند    آن.                                    اَعِزّان:جمع اَعِزّ. گرامی.

آماق: جمع ماق به معنی کنج چشم از درون                     اَعمار: جمع عمر.

سو .                                                                 اَغِرّا: جمع غریره به معنی فریقه و به باطل 

اَبراج:جمع بُرج. برجها.                                                امیدوار نموده شده.

اَبطال: جمع بَطَل به معنی پهلوان                                 اِقتنا: فراهم آوردن. کسب کردن.

ااَتراب:امصال . افراد مقل هم.                                    اَقدار:جمع قَدَر به معنی حکم و فرمان.

اثواب:جمع ثوب به معنی جامه،لباس                             اَقدام: قدمها.

اِجام: نیزار. بیشه.                                                  اَقیال: بزرگواران.

اَجوَبه:جوابها.                                                      اکفان:کفن ها. 

اَحبار:جمع حِبر به معنی دانا و دانشمند.                         اَکیَس: زیرک و دانا.

اَخوات: خواهران.                                                 اماجد:بزرگان.

اخیار:نیکوکاران.                                                   اِنتصاف:عدالت و انصاف برقرار کردن.

اِدرار:مزد. درآمد. مستمری.                                     اِنتفاع:بهره. منفعت.

اَرز: بها.قیمت.ارزش.                                            اِندراس:مندرس شدن. کهنه شدن.

از خوردگی:از ایام طفولیت.                                      اَوزار: جمع وِزر به معنی بزه، بار گناه.

اِساری:اسیران.                                                   اُهبَت: ساز و یراق جنگی.

اِستِجماع: جمع کردن.                                           اِهراق: ریختن آب و خون و جز آن.

استیفاز:چنباتمه نشصتن. اینجا مراد                             اهوال:جمع هول به معنی تر. 

شکستن و خوار شدن.                                             باذل:بذل کننده. بخشنده.

اَسْعار: جمع سعر به معنی قیمت، نرخ.                         باردان: بارجامه. جوال.

اِشحان:به معنی برهنه کردن شمشیر آمده                       باره: دیوار و حصار قلعه و شهر را گویند.

است. اینجا مجازاً به معنی شمشیر و                            باس:ترس.رعایت خاطر.

نیزه است.                                                          باسِل: شجاع.

اِشفاق: دلسوزی.مهربانی. شفقت.                                باهو: از آرنج تا شانه. بازو.

اِصطِناع: نیکی کردن.                                            بتازگی:دوباره۷۸۸                                                                                                 تاریخ هرات

بِحار: بحر ها. دریاها.                                                   تجمیل:نکوئی کردن.

بُدُور: جمع بدر. به معنی آقا و سرور . آقایان                        تَحَشُّم: حشمت و جلال.

و سروران.                                                              تَخسیر: زیانکار گردیدن.

بَرگُستوان:پوششی باشد که در جنگ                                  تُخُوت:جمع تخت به معنی جامه دان .

پوشند و اسب را نیز پوشانند.                                          تخویف: خفّت و خواری.

بُستاخ:گستاخ. روی آمد و شد به جای داشتن                        تَراخی: تقصیر کردن. کاهلی کردن.

داشتن.                                                                   درنگ کردن.

بَست:سد. بستن و سدّ نمودن.                                          ترادُف: پی در پی بودن.

بَطش: خشم و غضب .                                                 تُرت و مُرت:تار و مار .

بنات:فرزندان.                                                           تَسَرُّع: سرعت . شتاب.

بَوّابان: جمع بوّاب به معنی دربان.                                   تَشاغُل: خویشتن را مشغول کردن به چیزی.

بَوٌاب: دربان.                                                           تعریک: تنبه کردن. گوشمالی دادن. 

بیداء: بیابان.                                                            تَعَفُّف: عفت و پاکدامنی . عطوت کردن. 

بی سنگی نشان دادن: بدعهدی کردن.                               تفسیدن: گرم شدن. سوختن.

بیع و شرا: خرید و فروش.                                           تَقَلُّد: به عهده گرفتن. عهده دار شدن.

بیلک: هدیه . تحفه.                                                    تلبیس: مکر و نیرنگ .

پایاب:داخل آب، آنجا که پا به زمین                                  تَلَطُّف: لطف کردن. مهربانی کردن.

می رسد.                                                                تلیین: ملایمت . نرمی.

پایتابه: پای تابه= پاتابه نورای معمولاً از                           توبۀ نصوح: توبۀ خالص . 

پارچۀ ضخیم که به ساق پا نی پیچند.                                توقیر: احترا و بزرگذاشت.

پَرویزَن:  غربال .                                                     تَیَقُّظ: حزم و دوراندیشی.

پَلاس: نوعی پارچۀ ضخیم و خشن که                               ثَری: زمین خاک.

به عنوان زیرانداز و چادر و خیمه و مانند                         ثغر: سرحدّ ملک کفّار . مرز. در بند.پ

آن ها به کار می رود .                                               ثمین: گرانبها. پرقیمت.

تَبجیل: بزرگذاشت. احترام گذاشتن.                                 ثیات: جمع ثُیُوب به معنی لباس .

تبکیر: بامداد گردانیدن.                                              جاندار: نگاهبان جان سلاطین.

ثُثُقُ: چادر و سراپرده پردۀ بزرگ.                                 جانورداران: افرادی که شغل شان جانورداری است.

تَجَشُّم: رنچ کشیدن.                                                   جِبال: کوهها. 

تَجفاف: جمع تجافیف به معنی برگستوان و                         جباه: پیشانی.

خفتان.                                                                  جحیم: جهنم.

تَجَلُّد: جلدی. زیرکی.                                                  جَرْ: شکاف و رخنه در زمین. گودال.







جُلاس: جمع جالس به معنی نشصته.                          خُبث: خباثت و بددلی

جُنْبُذات: جمع جُنْبُذ به معنی شکوفۀ انار.                    خَرّاص: دروغگو. دروغزن.

جَوب: مسافت بریدن.                                          خُرشید: خورشید.

جوغ: جو. جوی.                                               خَرَک: وسیله ای که در جنگ برای سوراخ کردن دیوار قلعه از

جوغ: یوغ.                                                     آن استفاده می شده است. آلتی برای خاک کشیدن.

جیاد: اسبهای خوب و تندرو.                                 خِصْب: فراوانی و آسودگی. فراوانی نعمت.

جید: گردن.                                                    خَطَیات: خطاها.

جُیُوش: جمع جیش به معنی لشکر و سپاه.                   خفیر: محافظ نگهبان.

چرخ: پرندۀ شکاری روز پرواز و کوچک شبیه           خُلّان: جمع خلیل به معنی دوست یار. رفیق. عزیز.

باز دارای دُمی با پرهای دراز که در قدیم آن              خُلَّتْ: دوستی.

را برای شکار تربیت می کردند.                           خناجر: خنجر ها.

حابس: بند آورنده. مانع.                                     خوان: سفره یا طبقی که در آن غذا گذارند.

حایط: زمین محصور با دیوار.                              خود: کلاه جنگی.

حِبال: اسباب.                                                 خوردگی: کودکی. صباوت.

حُبُور: شادی. خوشی.                                        داب: عادت. رفتار.

حُجّاب: حاجب ها. پرده داران.                              دراز دنبال: گاو. گاومیش.

حدّاد: آهنگر.                                                  دربندان: محاصره. حصار.

حَرْبَت: حربة. آلت جنگ.                                   دَرْع: زره. لباس جنگی.

حُزندان: مراد زندان است.                                  دِز: دژ. حصار. قلعه.

حُسّاد: جمع حاسد. حسد کنندگان.                          دق: بر سبیل مجاز به معنی کوفتگی و ملال.

حسام: شمشیر.                                               دَلال: ناز و غمزده و اشاره به چشم و ابرو.

حَصاة: سنگ ریزه.                                         دِلهاث: شیر درنده.

حَصْد: درو کردن محصول. به مجاز قطع کردن.       دُمُوع: جمع دَمع به معنی اشک.

بریدن.                                                       دُوتَهْ: دو نعل.

حَصْر: شمارش.                                             دوستکام: مطابق خواست و آرزوی دوستان.

حصر کردن: شمردن.                                      و به مجاز خوشبخت و کامیاب.

حَلاوت: صدمه. مرگ.                                     دُها: ذکاوت. هوشیاری.

حَنّاطان: جمع حناط به معنی گندم فروش.                دهره: وسیلۀ آهنی بُرنده ای دارای دستۀ بلند

خادِر:مرد سست و کاهل. اسد خادر :شیر در بیشه.

خان: کاروانسرا.









و سرکج برای بریدن درخت و مانند آن.                                زردی آفتاب : نزدیک غروب. 

دَهْقَنَتتْ: کشاورزی . زراعت.                                           زفیر: ناله .سختی و بلا.

دَیارالبشر : شَخص نامعین. کس.                                         زلاّت: لغزش ها . گناهان. 

دَیّار: کس. باشنده. هیچ کس.                                              زوال در گشت: اندکی از ظهر گذشته. 

دیجور: بسیار تیره و تاریک.                                            زوالگاه: سر ظهر.

ذرایر: یا ذرائر،جمع ذرّه.مورچگان. موران.                          زَهْره: جرأت. رشادت.

ذروه:بالاترین نقطه یا  حدّ چیزی.                                       زینه پایه: پلکان. راه پلۀ.

ذَقَن:چانه.                                                                  سُبُل: جمع سبیل به معنی راه و روش.

رازکان: بنّایان گلکاران.                                                 سَخَط: غضب گرفتن.

رازه: جمع راز به معنی بنّا و گلکار. معمار.                         سُدْس: یک ششم.

راسخات:سستی ناپزیری ها. سست نشدنی ها.                        سُرّاق: جمع سارق. دزدها.

راسیات:جمع راسیة به معنی کوه استوار.                             سُفُن: سفینه ها. 

رَجا:امید واری.                                                          سَکاکین: جمع سِکّین به معنی کارد. 

رِحال: جمع رَحْل به معنی اسباب و اثاثیه.                            سَلْوَت: بی غمی. خرسندی.

رَحْبه: پیش خانه. پیش آستانۀ در.                                      سِماک : دو ستاره در صورت فلک سنبله و عوّا.مجازاً 

رَخْصِ اسعار: ارزان گردانیدن قیمت ها.                              آسمان.

زرین : سنگین. محکم. رأی زرین : اندیشه قوی.                    سُمُّو : بلندی مرتبت. رفعت. 

رِشاد: راستگاری.                                                      سمین :فربه.

رَطْب اللسان: تر زبان.                                                 سَنْدَروسی : به رنگ سَنْدَروس که گیاهی است زردرنگ                                                                                                                                                                                      رَطْل : پیالۀ شراب، و به مجاز شراب.                               از نوع سرو کوهی.  

رعاع : مردم پست و فرومایه.                                        سُنْدُس : لغت یونانی است به معنی پارچه ای لطیف. 

رقاع : جمع رقعه به معنی نامه.                                      سورت :  تیزی و حدّت.

رکضت : جنبش. حرکت. حمله.                                       سوقیان : سوق به معنی بازار است و سوقیان اهل بازار.           رَمّ : اصلاح کردن.                                                    بازاریان.

رِماح: جمع رُمْح به معنی نیزه.                                      سُیُول: جمع سیل. 

رِمال : ریگ ها.                                                        سُیُوف : جمع سیف. شمشیر ها.

رهی:بنده.                                                               شادرُوان: چتر بزرگ.

زبان بند: حق السکوت.                                                شاکِل: شبیه. مانند.

زَحیر: ناله یرآوردن.                                                  شبروارک واحد مقدار به اندازۀ یک مشت.









شبگیر: اوّل صبح. صبح و سحرگاه.                                  طِیْب: بوی خوش.

شحیح: حریص و بخیل.                                                عاهات: آفتها و سختیها.

شُخُوص: جمع شخص.                                                 عَتاق: آزاد گردید.

شَرَفات: جمع شرفه به معنی کنگرۀ قصر.                            عَتَبه: آستانۀ در.

شعر: مو. نوعی پارچۀ ابریشمی نازک.                              عَسَال: نیزۀ سخت جنبان.

شَغَب: شور و غوغا. داد و فریاد.                                     عُسْرت: دشواری.

شماریخ: جمع شمراخ و شمروخ که اصطلاح فلکی                 عَشَم: آزمندی.

است؛ مجموع ستارگان صورت سبع و صورت قنطورس.        عصابه: سربند و دستار.

شمال: بادی که از طرف شمال آید. باد.                             عُطْلَت: عاطل و بیکار بودن.

شید: خورشید.                                                          عَظَم: قدر و اهمیت.

شِیَم: خوی ها.                                                           عُلوی: منسوب به عُلُو به معنی بالا، بیشتر.

شین: عیب و عار.                                                      عِناد: لجاجت و گستاخی.

صدُوُر: بزرگان. وزرا.                                                عَنا: رنج سختی.

صَرْصَرْ: باد سخت و سرد.                                            عُنْف: خشونت و تندی.

صُرُوح: جمع صَرْح به معنی کوشک بلند.                          غُرُنْبِش: غرّیدن. صدای مهیب.

صُعَدا: آه دراز.                                                        غِمد: نیام شمشیر.

صَفْح: بخشیدن گناه کسی.                                             غَوانی: در لغت به معنی زنی زیبا که به هیچ آرایه و

صفِ نِعال: پایین ترین قسمت مجلس.                               پیرایه نیاز نداشته باشد. اینجا مجازاً به معنی سرخ 

صُنّاع: صنعتگران. پیشه وران.                                     باید باشد.

صَواحب: جمع صاحب.                                              غور: قعر. ته هر چیز.

صَوَلات: جمع صولت به معنی حمله بردن.                        غَیْث: باران باریدن.

صیت: شهرت. آوازه.                                                فَتْل: روی گرداندن از کسی. اینجا با واژه

ضُحْکه: آن که مردم بر او خندند.                                  «قتل» جناس آمده است.

ضَراعت: فروتنی و تضّرع.                                        فِتَن: فتنه ها.

ضلال: گمراهی.                                                     فتور: سستی.

ضوء: روشنایی. نور.                                               فراست: فهم و ادراک و زیرکی.

طِباع: طبع ها. سرشت ها.                                         فِراش: گستردنی. آنچه گسترده می شود و بر آن می خوابند.

طِعان: نیزه زدن. به نیزه جنگیدن.                                جامۀ خواب.

طَلَل: اثر به جا مانده از جایی که خراب شده                    فُرجَه: رخنه و شکاف در دیوار.

باشد. ویرانی.                                                       فُرُوق: دو راهی.

                                                                        فواکه: میوه ها.








فیفاء: بیابان فراخ و بی آب                                           هندی چینه گویند.

فَیْلَق: بلا و سختی.                                                     کَتْم: پنهان داشتن.

فَیْلَقین: جمع فَیْلَق به لفتِ رومی لشکر و سپاه.                      کسلانی: بی حالیو سستی.

فُیُول: فیل ها.                                                           کِسْوت: لباس و رخت و جامه.

قادر انداز: تیر انداز و کمانداری را گویند که تیر او              کَشی: حرکت به ناز.

خطا نکند، و مخفف آن قدر انداز یعنی بی خطا.                   کُماة: دلاوران و سپاهیان.

قار: سیاه.                                                              کمر: بخش میانی کوه.

قُربان: در محاورۀ فارسیان به معنی کمان دان.                    کُنُوز: گنجینه ها.

و آن دوالی باشد که در ترکش دو خسته حمائل وار               کوُتَک: مصغّر کوت که در زبان مروی به معنی توده و 

در گردن می اندازند به طوری که ترکش پس دوش              مقداری از چیزی که بر روی زمین جمع کنند.

می نماید. و گاهی سواران کمان خود را در آن دوال             کَهْف: شکاف بزرگی در دل کوه.

نگاه دارند. (آنندراج)                                                کَیَّس: دارای کیاست. باهوش. زیرک.

قَسْر: جبر. به زور و فشار کسی را به کاری واداشتن.          گُرْبُز: مکار. حیله گر.

قُطّان بُلْدان: مقیمان شهر ها. ساکنین شهر ها.                    گرد پیچ: محاصره.

قِلال: قلّه ها.                                                         گُرگاو: نوعی از پای افزار است که شاطران و 

قِلانات: لفظ ترکی است به معنی مانده ها.                        پیاده روان پوشند.

باقی ها.                                                              لُحُود: جمع لحد. سنگ قبر. گور.

قَنْطَرات: جمع قَنْطَره به معنی پل.                                 لُحُوم: گوشتها.

قُواد: جمع قائد به معنی آن که جمعی از مردم                   لَسِن: فصیح. زبان آور.

را رهبری کند. به معنی رهبر و پیشوا.                          لعب: شوخی. مزاح.

قوّاس: کمان ساز. کمانگر.                                        لَفْت کردن: پیچیدن چیزی.

قیل: پادشاه یا کمتر از پادشاه کلان.                              لَیْث: شیر درنده.

کاس: در عربی به صورت «کَاْس» به معنی                   لینت: نرمی.

کاسه. پیالۀ شراب.                                                 مَآرب: نیاز ها.

کامِن: پوشیده نهان.                                                ماحَضَری: آنچه آمداده و حاضر است برای مهمان

کاوَرس: جاورس. گاوَرس. نوعی از غله که به               از نوع غذا.

                                                                     مُبارات: همچشمی.

                                                                     مُبْتَهج: شادمان. خشنود. هیجان زده.

                                                                     مُبَجَّل: مرد تعظیم کرده شده. وبسیار گرامی و بزرگ.مَبَرَّت: نیکو کاری.                                                    مریح: نیک. با نشاط سخت.

مُتَجَنّده: لشکریان. سپاهیان.                                           مُزَاحمت: فزودن و نزدیک کردن.

مُتَخَشِّع: خاشع. متواضع. فروتن.                                     مُزَلْزَل: لرزان. لرزیده.

مُتَخَلْل: دارای خلل و فرج و رخنه.                                  مُزْن: ابر. ابر سپید.

مُتَزَیَّن: آراسته. زینت یافته.                                           مَسا: عصر هنگام.

مُتَضَرَّع: زاری کننده.                                                مُسَبّحان: جمع مُسَبّح به معنی تسبیح گوی.

مُتَقَلٌّص: در هم کشیده شونده و گرد هم آینده                         تسبیح کننده.

با هم.                                                                   مُسْتَظْهَر: پشت گرم. تکیه داده. مطمئن.

مُتَلَطِّف: با لطف رفتار کردن. لطف کننده. مهربان.               مُسْتَقبَح: آنچه قبیح به شمار آید. زشت.

مثقفه: نیزۀ راست کرده. نیزه در عرف شعرا.                    مُسْتَکرَه: آنچه کریه به شمار آمده باشد. ناپسند. بد.

مُثْمِره: میوه دهنده.                                                   مسلول: از غلاف بیرون کشیده. عریان.

مَجاعت: گرسنگی و به مجاز قحطی.                              مسلوله: شمشیر های عریان و از نیام کشیده.

مُجْتَنِب: اجتناب کننده. دوری کننده.                                مُشَرَّف: بزرگی داده شده.حرمت کرده.

مُجْحَف: متضرّر. زیان دیده.                                       مُشَیَّد: محکم شده.

مَحْتِد: اصل و نسب.                                                 مصادمت: صدمه زدن.

مُحْتَرِز: احتراز کننده.                                               مَصْعَد: محل بلند شدن و صعود کردن.

مخادشت: خراشیدن ناخن ها به یکدیگر.                          مصقول: صیقل داده شده.

مخارشت: یکدیگر را خراشیدن.                                   مضابت: پشته ها.

مَخالِب: جمع مِخْلَب به معنی داس                                 مُضْمَر: پوشیده.

بی دندانه. چنگال                                                   مُضَیَّق: تنگ کرده شده.

مُخَیَّم: خیمه گاه.و به مجاز اقامتگاه.                              مُطَرَّز: آن که بر روی پارچه نقش و نگار ایجاد

مُدْبِر: بدبخت. بخت برگشته.                                           کند.

مُدْغَم: در هم رفته. به هم پیوسته.                                مَطْل: تأخیر. مسامحه.

مِدْلَک: آلتی که بدان چیزی را مالش دهند.                      مَعالی: خصلت های برجسته و ممتاز.

مُدْلَهمِ: تیره و تاریک، چنان که شب باشد.                      مُعَرّا: عریان. برهنه.

مُربا: تربیت شده.                                                 مُعَرْبِد: عربده گر. عربده جوی.

مَرْبِع: جای اقامت در فصل بهار. و به مجاز                  مُعَسْکر: اردوگاه. محل تجمع سربازان.

اقامتگاه.                                                            مُعَقَّد: بسته شده. غلیظ شده.

مُرْتَهِن: در گرو. رهین. مرهون.                                مُعْلَم: نقش دار و مخطط. منقّش.

مَرْجُوّ: امید داشته شده. مأمول.                                  مَعْهَد: منزلی که همیشه به وی باز گردند از هر









کجا که رفته باشند.                                                     مُنْخَرِط: در رشیده کشیده. اینجا مطیع شده.

مُغَبَّر: غبار آلود.                                                       منطِق: آن که در نطق و سخنوری مهارت

مُغرِق: غرق کننده. غوطه ورکننده.                                  بسیار دارد. زبان آور.

مفارق: جمع فرق به معنی سر.                                       مَنْطِقَه: کمربند.

مُفَتَّن: فتنه انگیز.                                                       مُنطَمِس: محو شده. ناپدید شده.

مفجع: ستم رسیده.                                                      منظر: اطاق واقع در طبقات بالای ساختمان

مُغْلَق: پیچیده و دشوار.                                                که بر بیرون و اطراف مشرف باشد.

مِفْجَعَه: فاجعه آمیز. فجیع.                                            مَنْعوت: موصوف.

مُفْرح: شادمانی آورنده.                                               منقاد: اطاعت. مطیع بودن.

مُفْزَع: ترسناک. هراسناک.                                          موجَع: بدرد آمده.

مُفْضیان: جمع مفضی به معنی رسانده.                             موفور: بسیار زیاد.

منتهی منجر.                                                          مَهَجات: جمع مُهْجه به معنی روح و روان.

مقارعت: هجوم آوردن دو گروه بر یکدیگر و                     میاه: آبها.

کوفتن یکدیگر.                                                        میتین: میلۀ آهنین که سنگتراشان با آن سنگ

مُقامران: جمع مُقامِر به معنی قمار باز.                             می شکنند.

مُقْریان: جمع مُقری به معنی قاری قرآن.                          مؤنت: مئونت، زحمت.

مُقِلّ الحال: پریشان حال.                                            نازکی: اهمیت و مهم بودن.

مُقَلَّل: کم نموده شده. کوتاه شده. تقلیل داده                         ناسج: بافنده.

شده.                                                                   نامیاب: مشهور. معروف.

مُکْ: نیزۀ کوچک. زوبین.                                         نجاح: نجات. رستگاری.

ملاطمت: لطمه زدن.                                               نُجح: صلاح. نجات. پیروزی.

مَلوم: سرزنش و ملامت شده.                                      نَجْد: زمین مرتفع و بلند.

مَمائِل: همانند. مانند.                                                نَجْع: سهل و آسان شدن کار. کامیاب شدن.

سُمارات: جدل و ستیز کردن.                                      کامیابی. حُصُل مراد.

مُمَوَّه: زر اندوه یا آب زر داده شده، مجازاً                       نخ: در اینجا به معنی پارچه آمده است.

دروغین. بی اساس. کذب.                                         نَدَم: پشیمان شدن.

مُمَوَّه: سخن خوش ظاهر و بد باطن.                              نرمینه: هر چیز نرم. نوع جامه های چون خز

مُمَهّد: گسترانیده شده. گسترده شده.                               و قز و سنجاب. اینجا مراد همین 

مِناهِج: جمع نهج. راه و روش.                                    پارچه های نرم است.

مُنْبی: خبر دهنده.                                                   نُزْل: خوراکی که به مهمان سرزده بیاورند.

مُنْتِج: نتیجه دهنده. نتیجه بخش.                                   ما حَضَر.








نَسّاج: جولاه. بافنده.                                                    وَقعه: خواب. رؤیا.

نضارت: تازگی و شادابی.                                            وَهْب: بخشش و عطا.

نِطاق: کمربند. میان بند مردان.                                       هامه: سر. تارک. فوق سر.

نعره وار: فاصله ای که بتوان صدای نعره و                       هَشاشت: خوشحالی. بشاشت.

فریاد را از یک نقطه معین شنید.                                     هَضَبات: جمع هضبه به معنی کوه و پشته.

نَقاوه: برگزیده. منتخب.                                               هم: گرفته و خشمگین.

نَکث: فسخ عهد و پیمان.                                              هِمَم: همّت ها.

نِمال: جمع نعل و نملة به معنی مورچه.                             هنگام زردی آفتاب: هنگام غروب.

مورچه ها.                                                             هنیه: خوش گوار. گوارا.

نوبت زدن: دعوی شاهی کردن. اعلام                              یَزَک: قراول.

سلطنت و حکومت کردن.                                            یَسار: ثروت. کثرت. فراوانی.

نَهْمَت: اهتمام و همت وافر.                                          یک سواره گردانیدن: از خَدَم و حَشَم جدا

نهیب: ترس. وهم.                                                      ساختن.

وازِعان: جمع وازع به معنی مانع. باز دارنده.                    یک شاخ هیزم: جمله ای برای بیان تأکید

واسطه: سبب. جهت. علّت.                                          قلّت.

وثاق: اطاق. حجره.

وِجال: مردان ترسناک.

وَغا: کارزار و جنگ.









                                               فهرست راهنما

آب آموی ۶۵۰،۶۳۶                                                 اباجی[امیر-] ۶۹۸

آباتای نویان ۳۴۸ح                                                   اباچی بن قنقوردای نویین ۲۴۷،۲۲۶،۲۲۵

آثار هرات(کتاب) ۴۲ح                                              ابتای نویان ۳۳۹ح

آدم (ع) ۹ح،۱۰ح                                                    ابقا خان مغول۳۲۸،۳۱۹،۳۱۶،۳۱۴،۳۱۳،۳۱۱،۲۹۷،۸،

آزاب ۶۱۹،۴۶۲،۳۹۰،۲۰۲،۱۲۹                                 ۳۳۸،۳۳۲،۳۳۰، ۳۳۹ح،۳۴۰(جنگ با براق)، ۳۴۵،

آزادوار(دهکده) ۲۰۶ح                                              ۳۴۶-۳۵۰، ۳۵۸، ۳۶۴، ۳۷۰-۳۷۸(دستور مرگ شمس

آزرمی [‍پهلوان-] ۲۰۷                                               الدین کرت)

آشبی۵۶۹                                                             ابن الحریری        حریری

آش(واژه)۲۷۴                                                       ابن الخطیب         فخر رازی

آشی(از نزدیکان دانشمند بهادر)۵۱۱                              ابن بزاز         ابو الحق احمد بن محمد بن یونس

آصف فکرت، محمد ۷۴ح ، ۱۲۴ح، ۱۹۶ح                     البزاز

آفاقی(شاعر) ۳۱۹                                                   ابن بطوطه۴۵۴ح

آقا خلیل۴۲ح                                                         ابن جنی۱۹ح

آقبوقا۳۵۹                                                            ابن حسام(شاعر) ۱۲۲

آلتونتاش خوارزمشاه۴۵۰ح                                        ابن خالویه۱۹ح

آل خاقان ۷ح                                                        ابن خردادبه ۲۴ح، ۲۰۷ح

آلشی(از یاران جمال الدإین محمإد سام) ۵۵۱                    ابن خلکان ۶۱۹ح

آل کرت ۴۶۵ح                                                      ابن رسته ۲۴

آلمالغ(مکان)۲۰۷                                                    ابن رومی(شاعر) ۲۶۲، ۲۷۵

آلنجان[جوی-] ۱۶۲                                                 ابن سبکتگین ۵۰

آمالان(مکان) ۳۴۲                                                  ابن قتیبه ۲۰ح

آمو دریا    آمویه                                                    ابن کامل(مورخ) ۱۹ح

آمویه(شهر) ۸۷ح                                                    ابن واضح(مورخ) ۲۴ح

آنندراج(کتاب)۴۰۷ح                                                ابو احمد چشتی [خواجه-] ۶۵۲، ۶۵۳

آوجی بلا ۶۴۳، ۶۴۴



ابو احمد [شیخ الاسلام خواجه-] ۷۰۲،۷۰۱،                        ابو النجیب شهاب الدین بخاراپی      عمعق

۷۰۷، ۷۰۸                                                             (شاعر)

ابو اسحاق ابراهیم بن محمد فارسی                                   ابوالوفا (شاعر) ۳۵۶

استخری(اصطخری)                                                   ابو امامة الباهلی۸۴

ابو اسحق الحداد(مؤلف تاریخ هرات) ۱۲،                          ابوبکر حیدر بزدوی ۴۴۸

۲۸، ۲۹                                                                ابوبکر خلیفه مالانی [امیر-] ۷۶۵، ۷۷۰

ابو الحسن خرقانی۱۴ح                                               ابوبکر خنبه ای[خواجهـ] ۱۰۹، ۲۷۰

ابو الحسن علوی۴۸۳                                                 ابوبکر دیباجی۳۶۰

ابو الحسن علی بن سهل بن احمد بن عبدالله                         ابوبکر زین الدین بن اسماعیل وراق ازرقی

الشیبانی ۸۴                                                            (شاعر)

ابو الحسن علی بن عبدالعزیز بغوی ۲۰۹ح                        ابوبکر سدید ۵۶۴

ابو الحق احمد بن بن محمد بن یونس البزاز‍۱۲                    ابوبکر صدیق ۳۷۹ح

ابو الطیب لغوی ۱۹ح                                                ابوبکر محمد نرشخی ۱۰ح

ابو العباس المعمری ۸۴                                              ابوبکر مرجقی[ملک-] ۱۱۰، ۱۱۱، ۱۱۴ 

ابو العباس(شاعر) ۵۳۴                                              ابو تمام۳۳۳ح

ابو العلاء معزی (شاعر) ۱۱۷، ۱۵۲، ۱۷۷،                     ابو حفص عمر بن عثمان جنزی ۶۷ح

۲۶۸، ۲۸۳، ۲۸۹، ۲۹۳، ۲۹۸، ۴۱۹، ۴۳۴                    ابو روح عیسی(مورخ) ۲۷، ۲۸

ابو الفتح (از یاران جلال الدین محمد سام)                         ابوزید احمد بن سهل بلخی ۲۵ح

۵۵۱                                                                   ابو سعدی ابوالخیر[شیخ-] ۲۵۷

ابو الفتح(شاعر) ۲۸۷                                                ابو سعید بهادر خان[سلطان-] ۹ح، ۱۳، ۶۶۵،

ابو الفتح علی بن محمد کاتب البستی                                ۶۶۶(بنای صلح با شاهزاده یسور)، ۶۶۷، 

ابو الفتح بستی ۲۰۹، ۴۴۴، ۶۱۹                                  ۶۶۸، ۶۷۰، ۶۷۱، ۶۵۷ح، ۶۷۷، ۶۸۳، ۶۸۸،

ابو الفضل بیهقی۸۹ح                                                ۶۹۴، ۶۹۶، ۷۳۹، ۷۶۳، ۷۷۳

ابو الفضل رومی(شاعر) ابن رومی (شاعر)                      ابو سعید عاصی (شاعر) ۴۸۶

ابو الفوارس قناوزی ۵۱ح                                          ابو عباده ولید بن عبید       بحتری(شاعر)

ابو القاسم الحمید (شاعر) ۵۳۳                                     ابو عبدالله محمد بن عمر بن حسین بن حسن بن

ابو المظفر ظهیر الدوله رضی الدین ابراهیم بن                   علی طبرستانی رازی        فخر رازی

مسعود سبکتگین ۱۵۲ح                                            ابو عبدالله مقدسی         مقدسی

ابو المظفر محمد بن احمد کوفنی ۶۶                              ابو عبیده جراح ۳۷۹ح

ابو المعالی سیف الدین سعید بن مطهر بن سعید                  ابو عبیدأ هروی ۲۸

     سعید باخرزی                                                  ابو علی احمد بن عمر رسته          ابن رسته








ابو علی اسماعیل بن محمد صفار ۱۹ح                              اثیر(شاعر) ۵۵۰

ابو علی بلعمی(وزیر سامانیان) ۱۹ح                                احسن التقاسیم ۲۵ح

ابو علی سیمجور ۱۹ح                                                احمد بن عبدالله بن سلیمان تنوخی

ابو فراس(شاعر) ۱۸۱                                                 ابو العلاء معری

ابو محمد عبدالله بن نصر مرندی ۶۷ح                              احمد بن محمد        خواجه غلوه

ابو محمد قاسم بن علی بصری        حریری                       احمد بن میر منشی شرف الدین حسین

ابو مسلم ثانی       نوروز[امیر-]                                    ابراهیمی حسینی قمی ۱۴ح

ابو مسلم(شاعر) ۲۴۲، ۲۷۱                                         احمد توری ۲۲۹

ابو منصور علی بن احمد ۹۱ح                                      احمد جام ۲۰۴

ابونراس(شاعر) ۳۸۴                                                 اخبار علماء خراسان ۱۰۰ح

ابو نصر احمد بن نصر قبادی ۱۰ح                                 اختیار الدین [ارگ-] ۴۰۵، ۴۶۲ح

ابو نصر المؤید فی الدین ۱۱۷ح                                     اختیار الدین بوقا ۴۰۳

ابو نصر عبدالجبار بن عبدالرحمن الفامی ۱۲،                     اختیار الدین تولک [ملک-] ۲۹۸

۲۸، ۲۹                                                                اختیار الدین سالار [امیر-] ۲۰۶، ۲۲۰، ۲۵۳،

ابو نصر عبد الرحمن القیسی(مؤلف تاریخ                          ۷۷۰

هرات) ۱۲، ۲۸                                                       اختیار الدین محمد هارون ۴۲۹، ۴۴۱، ۷۳۷

ابو نصر محمد       عتبی                                            اختیار الدین نیسته ۴۹۴، ۵۵۲

ابو نظر عبدالعزیز بن منصور مروزی                             اختیار الدین ینشه       اختیار الدین نیسته

عسجدی                                                                اخسیکت ۲۰۷ح

ابو نواس(شاعر) ۳۷۳                                               اخلاق خانی(کتاب) ۳۷، ۱۳۱

ابو یزید بن بوجای ۶۵۵، ۶۵۶                                     ادرسکن(مکان) ۲۶۲

ابی الحسین السلامی ۱۰۰ح                                         ادیب صابر(شاعر) ۷۰، ۲۱۰، ۵۵۴، ۵۸۴،

ابی بکر خوارزمی۱۹                                                ۵۸۶، ۵۸۷، ۶۰۰، ۶۴۸

ابی نصر المروزی ۱۰۰ح                                          اران ۷۳۹

ابیورد ۳۲۵                                                           اردشیر بابکان ۲۱، ۶۴، ۷۴۹

ابیوردی ۶۶، ۲۶۸، ۳۰۱، ۳۰۳، ۴۰۳، ۴۵۸،                  ارغاغوش(ملک هیاطله) ۷۱، ۷۲، ۷۳

۶۱۵، ۷۱۰                                                           اُرُع(واژه) ۷۰۹ح

اتابکان آذربایجان ۲۳۶ح                                            ارغون آقا[شاهزاده-] ۱۶۷، ۱۶۸، ۱۷۲، ۲۰۵،

اتابک یوسف شاه ۳۴۷ح                                            ۲۱۹، ۲۲۲، ۳۵۳، ۴۰۰

اتسز     علاءالدوله اتسز بن قطب الدین                           ارغون(\در امیر نوروز) ۴۱۷

اته، هرمان ۹۱ح                                                     ارمک ۵۱۹








ارمن ۳۴۴                                                              افتخارالدین عیسی ۴۲۹، ۴۵۹

ارواک(چرخ انداز)۴۴۲                                              افتخار الدین محمد هارون [پهلوان-] ۴۲۹

اروک رشح بهادر ۴۴۷                                               افغانستان ۱۱۵، ۲۸۱، ۲۸۲، ۲۸۳، ۶۲۶

ازرقی(شاعر) ۵۱، ۱۳۴، ۶۳۱، ۶۶۰، ۷۴۳                      افغانی ۶۲۷ح

استاد اصفهانی(شاعر) ۳۹۶                                          افندی بغدادی، حسین۸ح

استخری(اصطخری) ۲۵                                             اقبال آشتیانی، عباس۴۰۵ح

اسدالدین بن ابو سعید ۴۶۸، ۴۶۹                                    اکبر شاه گورکانی۱۴

اسد بیتکچی۲۰۶                                                      اکتای قاآن ۱۳۴، ۱۳۶، ۱۳۷، ۱۴۲، ۱۵۰، ۱۵۱،

اسدی ۷۶، ۹۱، ۱۰۷، ۱۲۳، ۲۴۲، ۳۱۹، ۴۴۹،                ۱۵۲، ۱۵۴، ۱۵۸

۷۰۳                                                                    الاتمور[امیر-] ۳۳۷، ۳۳۸، ۴۰۹، ۴۱۰، ۶۹۰،

اسعد کرمانی۲۳۱                                                     الادونوین ۳۶۰، ۳۹۸

اسفرنگ(شهر) ۶۰۹ح                                                الاعلاق النفیسه ۲۴ح

اسفزاز ۲۰۲، ۲۰۸، ۲۲۲، ۲۶۴، ۷۱۷، ۷۲۱،                   الانساب المقتفقه(کتاب) ۶۷ح

۷۲۹، ۳۶                                                              الب ملکی نودشکی ۲۰۷

اسفزاریان ۷۳۵                                                       التنبیه علی حدوث التصحیف ۳۸۴ح

اسکلجه[قلعه] ۴۵۷                                                    الغایة القصوی (کتاب) ۹ح

اسکندر مقدونی ۸۲،۸۱                                              الفیه و شلفیه ( کتاب) ۵۱ح

اسکندر نامه (نظامی)۷۳۵،۲۱ح                                    اللان (قوم) ۲۴ح

اسلاو (قوم) ۲۴ح                                                     المار ۲۳۸

اسماعیل بن سبکتکین۱۹ح                                           اُلُوس (واژه)۳۳۴ح 

اسماعیل پاشا بغدادی ۱۲ح                                           الیاس(ع) ۸۵،۸۴ 

اسماعیل سجزی۵۵۲                                                  ام البلاد بلخ

اسمعیل(ع) ۸۴                                                         امام المشککین فخر رازی 

اسنان ۶۷۰،۶۶۷                                                       امام جمال الدّین (از اولیاء مرو)۹۳

اشکیدبان۳۴۲،۳۴۱                                                    امام فخر فخر رازی 

اصطخری استخری                                                    امامی (شاعر) ۹۹

اصفهان ۳۷۲                                                           امان کوه [قلعه -] ۳۱، ۴۵۸، ۴۹۰، ۴۹۲، ۴۹۷،

اصیل الواعظ الهروی ۱۳                                             ۵۰۴، ۵۱۶، ۵۲۱، ۵۲۳،۵۲۷، ۵۳۱، ۵۷۳

اصیل معدل۱۲۰، ۱۴۵، ۱۵۰، ۱۵۴                                امکجای تسواقا ۳۳۸

اعلام معین ۱۹ح                                                       امویان ۲۰ح

افتخارالدّین عمر هارون ۵۶۴، ۵۷۳                                 امیران سر بز ۱۲۰








امیر تومان (واژه)‌ ۳۹۸ح                                             اوکل (شهر)عقبل

امیر صالح ( پسر ملک علاء الدّین محمّد )۶۰۷                    اولجایتو محمّد اولجایتو [سلطان-] 

امیر علی ۴۵۶                                                         اولیاء‌الله آملی [مولانا -] ۱۱ح 

امیر فخر الدّین ( جانوردار سلطان جلال الدّین )                   ایاخی نکودری ایاجی بن قنقوردای ۴۰۲،

۱۰۴                                                                    ۴۰۵

امیر محمود (جانوردارساطان جلال الدّین )                         ایاجی [امیر-] ۶۲۸

۱۰۴                                                                    ایرنجین [امیر-] ۷۴۸ح

امیر نوروز نوروز [امیر-]                                           ایسن۱۶۸

انجمن آسیایی همایونی بنگال۳۷                                     ایسن بوقا ۶۴۶، ۶۴۷

انجمن شرق شناسی آلمان ۵۸۳ح                                    ایسن قُتْلُغْ ۴۵۹، ۶۷۴، ۶۷۶

انجیر [ جوی-] ۱۴۶، ۱۵۸                                          ایضاح المکنون فی الذیل علی کشف الظّنون 

انجیل(خوی-)  انجیر [جوی-]                                        ۱۲ح

اندخای ۲۹۷، ۳۲۲                                                    ایل ارسلان خورازم۶۰۹ح

اند خوی  اند خای                                                      ایلتمور ۶۷۰

انوار التنزیل  تفسیر بیضاوی                                         ایلجیکدای [شاهزاده-] ۱۱۴، ۱۱۵، ۱۱۷، ۱۱۸، 

انوار (شاعر) ۴۷۵                                                    ۱۱۹، ۱۵۸، ۶۳۶، ۷۶۱

انوری ۶۶، ۷۱، ۸۰، ۹۰، ۳۳۹، ۴۵۴، ۵۳۷،                    ایلک خانیان ۷ح

۵۵۰، ۵۷۰، ۵۹۴، ۶۰۲، ۶۵۷، ۶۷۱، ۷۰۸،                     اینوج بیک ۱۵۸

۷۱۹، ۷۵۴                                                             ایوّبی(خاندان ) ۱۰۹ح

انیس التأبئین(کتاب) ۲۰۵ح                                            بائیس هزاری پاندوا ۴۳

اُوبِه (مکان) ۶۵، ۱۵۴، ۶۳۰                                        بابک( امیر) ۴۴۲، ۴۴۵

اوتک (از سرداران اولجایتو) ۵۸۹                                  بابکر   بابک (امیر)

اوچند ( مکان )۲۰۷                                                   باتو [شاهزاده-] ۱۶۰، ۱۶۱، ۲۶۰، ۲۶۱، ۲۶۶

اوحدی (شاعر) ۵۳۰                                                  باخرز ۲۰۲، ۴۰۳ح ، ۴۴۱، ۷۴۶ح، ۷۴۷

اوردای ۳۵۵                                                           بادغیس ۷۸، ۸۰، ۳۴۰، ۵۷۵

اوردای غازان [ امیر-] (برادر امیر نوروز )                      باشتان [ درّه -] ۶۹۷

۴۲۴، ۶۹۰                                                            باشتمور ۵۴۹

اوزلی، ویلیام [سر-] ۳۸                                              باکو ۳۱۶

اوغانیان۲۹۶، ۲۹۷، ۲۹۸، ۳۰۴                                   بامیان(شهر)۸۸

اوکتای(پسر چنگیز)۸۷                                               بامیکان    بامیان

اوک (طایفه) ۷۳۶                                                    باورچی (از نزدیکان ارغون آقا )۲۰۸، ۲۰۹








بایجو(مغول) ۱۶۱ح                                           برکه خان [شاهزاده-] ۲۹۳، ۳۱۶، ۳۱۹، ۳۲۲،

بایدو (مغول ) ۴۴۳ح                                          ۳۲۳

بایزید بغدادی(شاعر)۳۳۳، ۴۷۵                             برگستوان (واژه) ۳۲۳

بُخْتَری (مکان)۳۳۳ح                                          برهان الدّین عبدالعزیزبن مازه (مفتی بخارا)

بُخْتَری(شاعر) ۳۳۳، ۴۷۵                                    ۱۰ح

بخارا ۱۹ح، ۲۴، ۶۰۹ح                                       برهان قاطع(کتاب) ۲۷۴

بخت النصر۶۳                                                  بستان (مکان)۲۵۹

بختیار (خزانه دار فخر الدّین) ۵۷۵                           بست ۲۰۹ح

بدایع (کتاب) ۴۷۰                                              بستستان۲۰۲

بدخشان ۶۲۶ح،۶۳۵، ۶۳۶                                   بسوقا ۴۴۵

بدرالدّین آزابی [مولانا-]۷۷۰                                  بُشوران[ مرغزار-] ۱۰۶، ۵۵۶، ۷۱۲

بدرالدّین جاجرمی ۱۴                                          بطوغو ۶۷۰

بدرالدّین چاچی۶۰۹ح                                           بغداد ۳۰۱، ۷۷۱

بدر جا جرمی ۴۶۵ح                                           بقلان ۲۱۵

بدلو ۳۱۱                                                        بکتوت [امیر-]‌ ۴۵۹، ۶۱۴، ۶۱۵، ۶۵۶، ۶۵۷،

بدیع الزمان همدانی ۱۹ح                                      ۶۵۸، ۶۷۳، ۶۷۶، ۶۷۸، ۷۰۹

بدیع ترکوی (شاعر)‌ ۴۸۲، ۴۸۳                             بکتوتیان ۷۳۹

بدیعی (شاعر) ۷۱۱                                            بکر [قلعه-] ۲۸۰، ۲۸۴، ۲۸۵

بر آباد (روستا) ۴۰۳ح                                        بکوج اوقی (سردار تولی)۱۰۴، ۱۰۵

براق (واژه) ۳۲۷ح                                            بلبان [ملک-] ۳۵۲، ۳۵۴، ۳۵۵

براق[شاهزاده-] ۳۲۸، ۳۳۰، ۳۳۴، ۳۳۵، ۳۳۶،          بلخ ۷۷، ۱۲۴، ۶۳۶

۳۳۷، ۳۴۰(جنگ با ابقا خان)، ۳۴۱، ۳۴۵،               بلغار (قوم) ۲۴ح

۳۴۶، ۳۴۷، ۳۴۸، ۳۵۱(شکست از                         بلغه [شاهزاده -] ۲۶۰، ۲۶۱، ۲۶۲، ۲۶۳، ۲۶۶،

ابقا خان)                                                         ۲۷۶

براکون (روستا) ۴۰۳ ح                                      بلوچ(قوم)۴۴۶، ۴۹۷

برامان(مکان) ۷۱۲                                           بلوشه (طابع جامع التواریخ) ۸ح

براون، ادوارد ۹ح، ۳۷ح                                     بمه بهادر ۹۶، ۹۷ 

برداس ( قوم) ۲۴ح                                           بنبه(محلّ) ۱۹۳

بردوان (منطقه) ۴۳                                           بنگال (ایالت) ۴۳

برزین (طابع جامع التواریخ) ۸ح                            بوالیان [کوچه-] ۱۶۸، ۳۵۳

 برکت ۴۲۶                                                    بوجائیان ۶۳۶، ۶۳۷، ۶۹۵








بوجایْ (پسر دانشمند بهادر ) ۱۴، ۳۱، ۵۲۰،                       بیلاق [امیر-] ۴۳۵

۵۲۲ (طلب جمال الدین محمد سام از ملک                           بیلقان ۲۳۶ح

فخر الدین)، ۵۲۴(محاصرۀ هرات)،۵۲۹،                           بینال [امیر-] ۲۱۵

۵۳۵، ۵۳۶، ۵۵۲، (صلح با جمال الدّین محمّد                     بیهق۱۱ح

سام)،۵۵۴(حبس جمال الدّین)، ۵۵۵،                                پای حصار[میدان-] ۴۶۲، ۵۴۴

۵۷۳، ۵۸۳، ۵۸۴، ۶۰۱، ۶۰۳، ۶۱۴، ۶۳۴،                     پروان۱۱۱

۶۳۶، ۶۴۰(قتل)،۶۵۶، ۶۷۴، ۶۸۴، ۶۹۶،                        پشتونستان      افغانستان

۷۳۹                                                                     پشنگ بن افراسیاب بن نمرود۶۳

بورنکول ۱۶۸، ۱۶۹                                                 پل در قره ۵۳۴

بوشنج       فوشنج                                                    پل مالان ۵۲۶

بوقا(از امرای نکودری) ۴۵۴                                       پنج آب(محل) ۱۹۳

بوقا(واژه) ۴۰۳ح                                                     پوربهاء اسفزاری(شاعر) ۷۳۳ح

بوهار(ناحیه) ۴۳                                                      پوشنگ       فوشنج

بهادر مالانی۱۵۸                                                     پولاد[شاهزاده-] ۶۳۶، ۷۶۱

بهادر[خواجه-]۴۳۵                                                   پهلوان جلم ۲۲۹

بهار، محمد تقی [ملک الشعرا-]۱۱ح                               پهلوان حاجی ۵۴۹، ۵۵۵، ۵۵۶

بهاءالدین رزه[امیر-] ۷۷۰                                          پهلوان سندان ۲۲۹

بهاءالدین زکریا [شیخ الاسلام-] ۱۹۲                              پهلوانشاه وره ای ۱۴۵

بهاءالدین مزینانی[ملک-](حاکم هرات)                            پهلوان محمد دایه ۱۶۷

۳۵۹                                                                  پهلوان محمد نهی      مبارزالدین محمد نهی

بهرامشاه[ملک-] ۲۲۹، ۲۳۰، ۲۳۵، ۲۳۷(قتل)                 تاتیمور بهادر مظفر ۴۴۱

بهرام گنده سر (هروی) ۴۹۵                                       تاج الدین احمد ۷۳۷، ۷۷۰

بهمن(باستانی) ۶۰۴                                                 تاج الدین بغنی ۲۲۰، ۲۴۷، ۲۴۹، ۲۵۳، ۲۶۵

بهمن بن اسفندیار بن گشتاسب ۷۱                                 تاج الدین جمال قاضی[ملک-] ۷۳۶

بهمنیار ۷۱۳ح                                                       تاج الدین خار[ملک-] ۲۲۲، ۳۰۳، ۳۰۴، ۳۰۶،

بیابان مرو ۳۲۶ح                                                   ۳۰۷، ۳۰۸، ۳۱۰(مرگ)،۳۱۲

بیرامشاه[امیر-] ۶۱۵، ۶۵۹، ۶۷۶، ۶۹۰                        تاج الدین عثمان مرغنی ۱۷۶ح

بیروت ۲۰۹ح                                                       تاج الدین علیشاه بعلی ۴۳۳، ۵۹۹، ۶۲۲، ۶۳۲،

بیش بالغ ۱۴۱                                                       ۷۴۱، ۷۷۳

بیضاوی[قاضی-](شارح قرآن) ۹                                  تاج الدین علی مسعود آزابی[ملک-] ۲۱۹،

بیکتمور(امیر شام) ۴۲۶ح                                          ۲۲۰، ۲۶۵








تاج الدین فراه[ملک-] ۲۱۹                                            تاریخ ملوک کرت       تارخ نامۀهرات

تاج الدین کُرد[ملک-] ۲۳۲، ۲۳۳، ۲۳۴، ۲۴۷،                   تاریخ ملوک هرات       تاریخ نامۀ هرات

۲۴۹، ۲۶۵، ۲۷۰، ۲۸۷، ۲۹۲، ۲۸۴، ۲۹۸،                     تاریخنامۀ هرات(کتاب حاضر) ۱۴، ۲۳، ۲۸،

۲۹۹                                                                     ۳۶

تاج الدّین یُلدُز ۴۴۸، ۴۴۹، ۴۷۶، ۵۰۴، ۵۱۱،                    تاریخنامۀ طبری ۲۶۴ح

۵۲۱، ۵۴۴، ۵۵۲، ۵۵۳                                              تاریخ نظم و نثر در ایران ۱۲۲

تاج الدین [ملک-] ۲۲۹                                                 تاریخ نیشابور ۱۰۰ح

تاچ المآثر(کتاب) ۷۴۳، ۷۶۴                                         تاریخ وصاف۸

تاجوی ۵۴۹                                                             تاریخ ولات خراسان ۱۰۰ح

تاجی(شاعر) ۵۳، ۴۵۲                                                تاریخ هرات(ابن بزّاز) ۱۲، ۲۷

تاریخ ادبیات ایران (کتاب) ۳۷                                        تاریخ هرات(ابو روح عیسی) ۲۷

تاریخ الفی(کتاب) ۲۵۹ح، ۴۲۰ح،۴۴۶ح،                           تاریخ هرات(جامی؟) ۱۲، ۲۷

۴۴۸ح،۴۵۰ح،۴۸۵ح،۵۱۰ح،۵۱۱ح،                               تاریخ هرات(حدّاد) ۱۲، ۲۷

۵۱۳ح،۵۴۷ح،                                                         تاریخ هرات(فامی) ۱۲، ۲۷

تاریخ بخارا ۱۰، ۱۰۰ح                                               تاریخ هرات(قیسی) ۱۲، ۲۷

تاریخ بناکتی ۷ح،۹                                                     تاریخ هرات        تاریخ نامۀ هرات

تاریخ بیهق ۱۰                                                         تاریخ یمینی ۱۹

تاریخ بیهقی ۱۹۲ح،۷۱۳ح                                            تاز[امیر-] ۶۴۸

تاریخ تذکره های فارسی ۱۴ح                                        تاژیکان هروی ۱۵۲

تاریخ خراسان(ابن مصعب) ۱۰۰ح                                  تایتمور ۳۹۸

تاریخ رویان ۱۰                                                       تبریز ۴۹

تاریخ سمرقند ۱۰۰ح                                                  تبسین اُقُول [شاهزاده-] ۲۹۷، ۲۹۸، ۳۰۴،

تاریخ سیستان ۱۰                                                      ۳۰۵، ۳۰۶، ۳۰۷، ۳۱۲، ۳۳۳، ۳۳۴، ۳۴۳،

تاریخ طبرستان ۱۰                                                    ۳۴۷، ۳۵۴، ۳۵۵-۳۵۸، ۳۶۴، ۳۸۵، ۳۸۶

تاریخ علائی       جهانگشای جوینی                                 تجارب العرب(کتاب) ۵۰۵ح

تاریغ غازانی       جامع التواریخ                                    تجزیة الامصار و تجزیة الاعصار      تاریخ

تایرخ قم۱۰                                                             وصاف

تاریخ کُرَتْ       تاریخ نامۀ هرات                                  تحفة الخوانین(کتاب) ۱۴

تاریخ گردیزی(کتاب) ۲۵۹ح                                        تخارستان ۶۸ح

تاریخ گزیده ۷ح،۸، ۵۸۳ح                                          تذکرۀ دولتشاه سمرقندی ۶۱۹ح

تاریغ مغول( اقبال) ۵۲۹ح                                           تذکرة الشعرا(کتاب) ۴۵۴ح








تربی توقتین(سردار تولی) ۱۰۴، ۱۰۵                               توکال(از امرای خراسان) ۵۸۲

ترکستان ۱۹۷                                                           توکال[امیر-] ۶۹۰

ترکستان نامه(کتاب) ۸۸ح                                             توکلی(قوم) ۴۶۶

ترک[ملک-](حاکم هرات) ۳۵۶                                       تولاکیتمور ۶۷۰

ترمتای(مغول) ۳۲۳                                                    تولجین نویین ۲۰۷

ترمد     ترمذ                                                            تولک ۲۰۲، ۶۱۹

ترمذ ۲۰۷، ۶۲۷ح،۶۴۸                                               تولکیان ۵۳۸

ترمغار ۳۴۱، ۳۴۲                                                     تولک[قلعه-] ۴۳۹، ۷۶۴، ۷۶۵، ۷۶۶

تغارجار(مغول) ۹۶                                                     تولی(پسر چنگیز)۸۷، ۹۲، ۹۴، ۱۰۶، ۱۰۹،

تُغْلُغ بوقا ۶۶۷، ۶۷۰                                                   ۱۱۲، ۱۱۳، ۱۲۸

تُغْلُغ خواجه ۶۶۵، ۶۶۶، ۶۷۰                                        تولی خانیان ۹۹

تفسیر بیضاوی(کتاب) ۹ح                                              توی[حصار-] ۱۰۴

تقی خان امیر کبیر[میرزا-] ۳۳۹ح                                    تیراه ۲۰۲، ۳۲۵، ۳۲۶، ۳۲۷

تکانه(محل) ۱۹۳                                                        تیری[حصار-] ۲۳۸، ۲۴۰

تکسینک ۱۵۸                                                            تیموریان هند ۱۹۳ح

تکناباد ۲۰۲، ۲۲۳، ۲۲۴، ۲۲۵، ۲۷۵، ۲۹۲،                     ثعالبی ۶۱۹ح

۲۹۳، ۲۹۴                                                              ثعالبی(مؤلف یتیمة الدهر)۲۰ح

تکنه[امیر-] ۳۷۶                                                        جارالله(شاعر) ۲۸۰

تکیناباد      تکناباد                                                      جام ۲۰۲، ۲۰۴، ۲۰۵، ۳۴۰، ۵۶۶

تلاس ۲۰۷                                                              جاماسب حکیم ۱۷۰ح

تلان[دشت-] ۲۲۲                                                       جامع التواریخ ۸، ۳۷

تلفجی ۵۴۹                                                              جامع العلوم(کتاب) ۶۵ح

تماجی(میر) ۳۴۲                                                        جامه بافان هرات ۱۴۲، ۱۴۳،

تمور(پسر اباجی نکودری) ۶۷۹                                      جامی       نورالدین عبدالرحمن الجامی

تمور(شحنۀ کوسویه)۳۴۱                                             (شاعر) ۲۰۵ح،۷۱۴ح

توبشین       تُبْسین                                                     جاهو ۲۰۴، ۲۲۹، ۲۳۱، ۲۳۲

توبۀ نصوح(واژه) ۴۶۵ح                                             جبرئیل(ع) ۸۵

توتار[شاهزاده-] ۲۶۰، ۲۷۶                                          جبرشاه ۶۳۶

تورغُندی(مکان) ۷۱۰                                                 جبل سراج ۱۱۱ح

توشی(پسر چنگیز) ۸۷                                                جرجی زیدان ۲۰ح

توغوز[امیر-] ۳۴۲                                                    جرزوان ۴۳۹، ۴۴۱، ۴۵۳، ۶۳۲








جریر(شاعر) ۳۲۱                                                     ۵۰۴، ۵۰۵، ۵۰۹(پیشباز دانشمند بهادر در 

جریکه(پسر خرلغ) ۱۵۴، ۱۵۸                                       قلعۀ هرات)،۵۱۰(دستور قتل دانشمند

جعفر بن الزبیر ۸۵                                                     بهادر)،۵۱۳، ۵۱۷، ۵۱۸(نامه به ملک

جعفر نواب[میر-] ۴۳                                                  فخرالدین)،۵۲۱، ۵۲۲، ۵۲۴(نامه به ملک

جغتای(پسر چنگیز) ۸۷، ۱۶۱ح                                      فخرالدین)،۵۲۴(جنگ با بُوجای)، ۵۳۲

جغتای[شاهزاده-] ۱۳۲، ۱۳۸، ۱۹۷                                 (کتمان مرگ ملک فخر الدین)، ۵۳۴، ۵۳۶،

جقجران[پل-] ۳۳۹ح                                                   ۵۳۸، ۵۴۰، ۵۴۱، ۵۴۲، ۵۴۵، ۵۴۸، ۵۵۲

جلال الدین تبریزی ۴۳                                                 (صلح با بوجای)، ۵۵۴(حبس و بند به

جلال الدین خوارزمشاه ۹۲، ۹۳                                      دستور بوجای)،۵۵۵، ۵۵۶

جلال الدین سمنان[ملک-] ۳۶۰                                       جمال الدین محمد سبزواری ۱۶۲

جلال الدین فراه[ملک-] ۴۰۹                                         جمال الدین[مولانا-] ۶۷۰

جلال الدین محمد شاه(از امرای عراق) ۵۸۲                       جمال(شاعر) ۱۲۰، ۴۱۲

جلال الدین[ملک-] ۴۲۴                                              جمال قاضی ۴۸۸، ۵۲۳

جلال ترمذی(شاعر) ۳۸۳                                            جمال خوافی(شاعر) ۴۸۲

جلال غزنوی[مولانا-](مفتی هرات) ۳۲۵                           جمان افریدون ۶۷

جلایرتای ۳۴۶، ۳۴۸، ۳۴۹                                         جنتمور[امیر-] ۱۲۸، ۱۲۹

جله(مغول) ۶۹۹                                                       جنگهای صلیبی ۱۱۷ح

جمال الاسلام(شاعر) ۳۰۷                                            جوامع الحکم(کتاب) ۲۱۶ح

جمال الدین بهروز کهیرانی ۲۳۴                                    جوجی(پسر چنگیز خان) ۱۶۰

جمال الدین حسن علمدار ۲۲۹، ۲۳۰، ۲۸۱،                      جورماغون(مغول) ۱۲۸، ۱۶۱ح

۲۸۲                                                                    جوزجان ۲۰۷ح

جمال الدین حسن فیروز ۲۲۹                                        جوغن(بانی بادغیس) ۷۸

جمال الدین(شاعر) ۵۶۵                                              جوکی(پسر شاهزاده یسور) ۶۷۴، ۷۶۲

جمال الدین شیث ۷۳۷                                                جوهری(شاعر) ۱۶۹، ۳۳۲

جمال الدین عبدالعزیز[مولانا-]۶۶۷                                 جُوَیْن(دهکده) ۲۰۶ح

جمال الدین محمد بن حسام[مولانا-]                                 جوینی      عطا ملک بن بهاءالدین محمد

ابن حسام ۱۳، ۳۱، ۳۲، ۴۳۰، ۴۴۸، ۴۴۹                      جوینی

(مشارکت در قتل امیر نوروز)، ۴۹۳                             جهان پهلوان محمد ۲۳۶ح

(مأموریت از سوی فخر الدین در حراست                        جهانگشای جوینی(کتاب) ۷، ۳۶، ۱۳۲ح

هرات)، ۴۹۵، ۵۰۳(مأموریت به کشتن                           جهانگیری(جامع مجمع الشعراء) ۱۴ح

دانشمند بهادر از سوی ملک فخر الدین)،                         جیجغای[امیر-] ۲۶۰








جیحون     آمویه                                                       حرحان ۶۳۸

جیری ۲۰۶                                                             حریری(شاعر) ۶۶۶، ۷۳۵، ۷۵۷، ۷۶۲

جیغور بهادر ۵۱۱، ۵۶۹                                             حریری(صاحب مقامات) ۱۹

چاریکار(محل) ۱۱۱ح                                                حسام الدین(از طایفأ شمعانیان) ۷۰۶

چریک(واژه) ۵۳۸ح                                                  حسام الدین اسفزار[ملک-] ۲۱۹، ۲۶۵، ۲۸۴،

چشت(مکان) ۴۸۹ح، ۶۸۳                                           ۴۶۶، ۴۶۷، ۴۶۸

چغان ناوور      دریاچه سفید                                        حسام الدین الب حاجب ۲۱۶

چگل(مکان) ۲۸۴                                                     حسام الدین تولک[ملک-] ۲۱۹

چنگیز خان ۸۷، ۹۱، ۹۷                                            حسام الدین جاول ۲۲۹، ۲۳۴، ۲۳۸، ۲۴۰

چنگیزخانیان        مغول                                             حسام الدین جزه ای[پهلوان-] ۷۴۸

چوپان[امیر-] ۲۱، ۶۷۴، ۶۹۴، ۷۳۹، ۷۴۱،                     حسام الدین حاجب ۲۰۷

۷۷۱، ۷۷۳                                                            حسام الدین علی عمر مرغنی ۱۷۸

حاجی بیک(برادر امیر نوروز) ۷۱۹، ۴۲۰،                      حسام الدین فراه[ملک-] ۴۰۹

۴۴۳                                                                    حسام الدین نظیره ۱۲۰

حاجی خلیفه       کاتب چلبی                                        حسام الدین ینال ۲۵۹

حارث الذهلی(شاعر) ۴۷۹                                          حسام تزمذی(شاعر) ۵۷۸

حافظ ابرو ۱۰، ۳۸، ۳۹، ۴۰، ۸۲ح،۴۶۵ح                      حسام سالار ۱۴۵

حافظ[امیر-](پسر ملک غیاث الدین کرت)                          حسام(شاعر) ۵۰۳

۶۶۱، ۷۷۱، ۷۸۰                                                    حسامی(شاعر) ۷۴۵

حاکم ابی عبدالله النیشابوری ۱۰۰ح                                 حسان بن ثابت انصاری(شاعر) ۵۳ح

حایط(واژه) ۷۱۳ح                                                   حسن بن علی بن حسن بن عبدالملک قمی ۱۱ح

حایطی(قوم) ۲۱۵                                                    حسن بن محمد بن حسن قمی ۱۱ح

حَبْسیّات(کتاب) ۱۵۲ح                                               حسن بن هانی     ابو نواس(شاعر)

حبش عمید ۱۹۷، ۱۹۸                                              حسن سمنانی(شاعر) ۵۳۰

حبیب السیر ۷ح، ۴۱                                                حسن غزنوی[سید-](شاعر)۲۰۶

حبیبی،عبدالحی(طابع طبقات ناصری)                             حسن کرد ۲۶۵

۱۰۹ح                                                                حسن مرورودی(شاعر)۶۵۶

حجاز ۷۶۸                                                           حسن مقرب ۵۵۳

حدائق السحر ۷۰ح                                                  حسن[سید-](شاعر) ۶۳۴، ۶۵۱

حداد      ابو اسحق الحداد                                          حسین بایقرا[سلطان-] ۱۰ح،۱۲ح

حُذَیْفَة بن الیمان ۸۴                                                 حسین بزرگ تمرانی ۲۶۵








حسین خوارزمی(شاعر) ۶۸۶                                         خربوست ۶۸۹، ۷۱۶

حسین گورگان[امیر-] ۲۱، ۷۴۷، ۷۴۸، ۷۴۹،                      خردک(گله بان) ۲۷۸

۷۷۷                                                                     خرلغ ۱۵۲، ۱۵۳، ۱۵۴، ۱۵۵، ۱۵۶، ۱۵۸‌،

حسینی(شاعر) ۲۰۳                                                    ۱۶۱، ۱۶۲، ۱۶۴، ۱۶۶، ۲۱۲، ۲۱۶، ۲۵۹،

حکیم باخرزی(شاعر) ۵۱۳                                           ۲۷۷، ۲۷۸

حکیم غوری ۴۸۴                                                      خرنوش(ملک هیاطله) ۶۹، ۷۰

حماسی(شاعر) ۱۰۲                                                    خره(مکان) ۲۰۲، ۲۶۲

حمدالله مستوفی ۸                                                       خریدة القصر(کتاب) ۶۷ح

حمزه فوشنجی ۱۲۰                                                    خزر(قوم) ۲۴ح

حمزۀ اصفهانی ۳۸۴ح                                                 خسرو(پسر ملک غیاث الدین) ۷۳۷

حموی     یاقوت حموی                                                خسرو(شاعر) ۶۶۴

حمید سیمکش(شاعر) ۸۹، ۲۴۹، ۳۶۳                              خسرو گرد(قصبه) ۱۷۰ح

حمیده بانو(زوجۀ اکبر شاه گورکانی) ۱۴                            خسروی(شاعر) ۶۵۷، ۶۸۱

حمیدی(شاعر) ۲۷۸                                                    خضر(از نزدیکان شاهزاده براق) ۳۳۷، ۳۳۸،

حیدری شاه(شاعر) ۱۸۷                                              ۳۴۲

خابران      ابیورد                                                     خضر(ع) ۸۴

خاتون(واژه) ۵۲۰ح                                                   خضر(نایب امیر یساول) ۶۵۴

خاسک[قلعه-] ۲۳۵، ۲۳۷، ۲۴۱                                     خطا بتکچی ۲۶۳

خاقانی ۶۷، ۹۰، ۲۰۴، ۲۳۶ح،۳۰۶، ۳۱۲،                      خطیب فوشنجی      ربیعی پوشنگی

۳۶۵، ۳۷۱، ۳۷۷، ۴۱۵، ۴۸۷، ۵۵۲، ۵۵۵،                    خلاصة الخبار فی بیان احوال الخیار ۱۳

۵۷۴، ۶۱۷                                                            خَلَج(طایفه) ۴۴۶، ۶۹۵، ۶۹۷

خاک بر سر[برج-]۱۱۸                                              خلیفه شیبانی[خواجه-] ۶۵۲

خاکستر[برج-]    خاک بر سر                                       خنبه[دشت-] ۳۴۵

خالد بن هیاج ۸۵                                                      خواجه ابو الولید[مزار-] ۴۶۳

خالدی(شاعر) ۲۸۵، ۷۲۹                                           خواجه سور ۱۲۰

خان بهادر خلیفه محمد اسدالله ۱۵ح                                 خواجه غلوه ۱۲۴، ۱۲۶

خانجه باد[مزار-] ۴۶۳                                               خواجه فتح آبادی     سعید باخرزی

خاوران       ابیورد                                                  خواجه کله[مزار-] ۱۲۴ح

خدابخش، سهراب۵۸۳ح                                             خواجه مجدالدین طالبه[مزار-] ۴۶۳

خدمت(واژه) ۶۳۵ح                                                  خواجه وجیه(شاعر) ۷۷

خربنده    محمد اولجایتو[سلطان-]                                   خوارزم ۶۰۹ح








خوارزمشاهیان ۷ح، ۴۱۷ح                                           ۵۱ح، ۸۰ح،۹۱ح،۱۱۷ح،۲۰۹ح

خوارزمی کرکان ۴۲۷                                                 دبدای ۲۶۳، ۲۶۵، ۲۶۶، ۲۶۷

خواف ۴۰۳، ۷۵۰، ۷۵۱                                              دخویه (خاورشناس هلندی) ۲۴ح

خواندمیر    غیاث الدین خواندمیر                                     درب خوش ۷۷

خوقند ۲۰۷ح                                                            درب فیروزآباد ۷۷ح

خیابان(مکان) ۷۶ح                                                     درب قبچاق ۷۸

خیاوان    خیابان                                                        دربند(آذربایجان) ۳۱۶، ۳۴۴

خیرآباد(مکان) ۱۵۰                                                    در قراه[پل-] ۷۰۶

خَیْسار[قلعه-] ۲۹، ۱۷۸، ۱۸۳(محاصره                            دروازۀ بر امان ۷۱۲، ۷۱۳

بدست ملک رکن الدین)،۱۸۴، ۲۲۳(نزول                          دروازۀ خشک      دروازۀ خوش

شمس الدین کرت بر آنجا)،۲۴۰، ۲۴۲،                             دروازۀ خوش ۷۳، ۷۴ح،۷۹، ۲۲۱، ۷۱۲

۲۵۹، ۲۹۹، ۳۰۰، ۳۴۰، ۳۶۵، ۳۷۵ح،‌۳۸۹،                   دروازۀ سرّا ۷۳

۳۹۴، ۳۹۶، ۴۰۰، ۴۰۲،‌۴۰۵، ۴۱۹، ۵۳۵،                     دروازۀ عراق ۷۳

۵۶۱، ۵۷۶، ۶۱۷، ۶۴۳، ۶۴۹                                     دروازۀ فیروز آباد ۷۳، ۷۴ح، ۱۰۹، ۷۱۲، ۷۱۳،

داد بیک[امیر-] ۷۷۰                                                 ۷۴۸

دامغان ۶۹۰                                                           دروازۀ قندهار ۷۴ح

دانشگاه تهران ۱۲ح                                                  دروازۀ ملک ۷۴ح، ۷۱۲، ۷۱۳

دانشگاه کلکته ۲۳                                                     دره گز ۴۰۹

دانشمند بهادر۱۴، ۳۱، ۴۵۹، ۴۸۵(محاصره                     دَرّۀ دو برادر ۷۶

هرات)، ۴۸۶، ۴۸۹(محاصرۀ هرات)،‌ ۴۹۱،                     دریاچهٔ سفید ۲۹۷ح

۴۹۳، ۴۹۴، ۴۹۷، ۴۹۹، ۵۰۱(غدر و حیله                      دزباد ۴۳۰ 

علیه ملک فخر الدّین)، ۵۰۵، ۵۰۸ (ورود به                     دقیقی ۱۰۷، ۱۱۳، ۱۴۵، ۱۸۴، ۲۳۷، ۲۶۹،

حصار هرات)، ۵۱۱، (قتل)، ۵۱۴، ۵۴۱،                        ۳۲۴، ۳۲۹، ۳۴۳، ۳۴۸، ۳۸۵، ۴۱۵، ۴۱۹،

۵۴۹، ۵۵۵، ۵۶۶، ۵۶۷، ۶۰۱، ۶۸۴                            ۴۳۲، ۴۳۴، ۵۰۰، ۵۶۵، ۵۹۳، ۷۵۵ 

دانشمندیان ۵۱۱، ۵۱۵، ۵۱۸، ۵۱۹                               دلقک (از نزدیکان شاهزاده یسور) ۶۸۹

داودبن ابی الفضل محمّد بناکتی ۹                                   دوا بن بَراق [شاهزاده -] ۴۲۶، ۴۲۷، ۴۳۰، ۴۳۲ 

داود خواجه [شاهزاده-] ۶۰۴، ۶۰۵، ۶۳۶،                       ( جنگ با مردم کوسویه)، ۴۳۴، ۴۳۹-‌ ۴۴۰

۶۳۸، ۶۴۰                                                           دوای بن براق ۶۰۴

داود (ع) ۷۰۶ح                                                      دودور ۲۹۹

داود نجیب ۱۲۰                                                      دوری (جامع مجمع الشعراء) ۱۴

دایرة المعارف بزرگ اسلامی ۱۲ح،۲۰ح،                        دوکی [حصار -] ۲۴۵، ۲۴۹








دولتشاه سمرقندی ۹۱ح، ۴۵۴ح                                         رشیدالدّین فضل الله بن ابی الخیر همدانی ۸، 

ده آسیا        دهاس (نهر)                                               ۳۷

دهاس(نهر)۷۷ح                                                          رشید برجی ۱۲۰، ۱۴۵ 

دهلی ۱۹۳                                                                رشید وطواط ۶۹، ۱۰۶، ۱۱۰، ۱۲۴،‌‌‌‌‌‌‌‌ ۱۲۶،

دهنۀ دو برادران          درّۀ دو برادران                              ۱۴۳، ۱۵۹، ۱۶۷، ۱۸۰، ۱۹۷، ۲۰۰، ۲۲۳، 

دهنۀ کمر کلاغ           دهنۀ دو برادران                             ۲۵۹، ۳۰۷، ۳۲۳، ۳۴۹، ۳۹۳، ۴۱۱، ۴۱۵،

دیار بکر ۳۱۷، ۳۴۴، ۷۴۹ح                                          ۴۸۱، ۴۹۵، ۴۹۶، ۵۵۸،‌۵۶۷، ۶۲۶

دیوان ادیب صابر ۲۱۰ح                                                رضا(ع) ۵۶۶

دیوان انوری ۵۵۰ح                                                     رکن الدین آزاب[امیر-] ۴۴۸، ۵۲۳

دیوان ترکی کاشغری ۳۲۸ح                                            رکن الدین اسفزار[ملک-] ۴۴۶، ۴۶۷، ۴۶۸

دیوان ظهیر فاریابی ۵۵۹ح                                             رکن الدین خیسار[ملک-] ۱۸۰، ۱۸۱، ۱۸۳،

دیوان مختاری ۵۰                                                       ۱۸۶، ۱۸۷، ۱۹۰

ذیل جامع التواریخ ۳۸                                                   رکن الدین صاین ۶۷۵ح

ذیل جهانگشای جوینی ۸ح                                              رکن الدین علی بن ابراهیم المغیشی[مولانا-]

راحة الصدور ۲۶۴ح                                                   ۹۸

رانا کنجر ۲۲۹، ۲۳۴                                                  رکن الدین محمد[ملک-] ۳۰۶، ۳۱۰

راورتی[سرهنگ-] ۳۷                                                 رمضان[حاجی-](امیر) ۴۴۲، ۴۴۵، ۴۴۷،

رأس العین ۴۲۶ح                                                       ۴۴۸ح،۶۱۴

رباط پی ۲۰۴                                                           روحانی(شاعر) ۲۶۸

ربیعی پوشنگی(شاعر)۱۲، ۱۱۴، ۱۲۷، ۱۵۴،                    روح(قصبه) ۱۷۰ح

۱۶۹، ۱۸۸، ۲۰۴، ۲۱۹، ۲۲۵، ۲۴۹، ۲۵۶،                     روحی(شاعر) ۱۰۸

۲۸۴، ۲۸۸، ۲۹۸، ۳۱۲، ۳۱۸، ۳۴۱، ۳۹۶،                     رودکی(شاعر) ۲۴ح

۴۱۶-۴۱۹، ۴۳۰، ۴۵۸، ۴۷۱، ۴۷۷ح                             روس(قوم) ۲۴ح

(مرگ)، ۴۸۸، ۵۶۵، ۵۹۲، ۵۹۵، ۵۹۸،                          روشن، محمد[دکتر-] ۸ح، ۳۹۸ح

۶۰۰، ۶۵۹، ۶۶۱، ۶۸۷، ۷۵۸                                      روضات الجنات فی اوصاف مدینة هرات ۱۲،

رزه(واژه) ۷۴۶ح، ۷۴۷                                              ۲۷، ۲۸، ۳۴، ۷۳۳ح

رزه[حصار-] ۷۴۶، ۷۵۱                                             روضة الصفا ۷ح، ۱۰، ۴۱، ۳۷۵ح

رسالۀ سمرقندیّه ۲۰۵ح                                                روضة المذنبین(کتاب) ۲۰۵ح

رستم[شاهزاده-] ۷۶۱                                                  روم ۴۲۶

رشید الدوله      رشید الدین فضل الله ۵۹۹،                         ریاحی، محمد امین ۲۰۹ح

۶۲۲                                                                     ریاض الشعرا(تذکره) ۱۴








ریاض العارفین ۵۸۳ح                                                سافلان(صحرا) ۳۴۲

ریکینه[پل-] ۱۷۰، ۲۷۷، ۲۷۸                                      سالار کُرد ۲۸۶

ریگنه[پل-] ۷۰۳، ۷۰۴، ۷۱۳                                       سالم(مغول) ۳۵۱

زابلستان ۶۸ح                                                         سالی ۳۵۱ح

زاوه ۴۰۳ح                                                            سالی نویین ۱۹۲، ۱۹۳، ۱۹۴

زبدة التواریخ(حافظ ابرو)۱۰، ۳۹، ۴۵۷ح،                        سام افغان ۱۹۷

۴۶۵ح                                                                  سامانیان ۲۰ح

زبیر ۳۷۹ح                                                            سام نامه(مثنوی) ۱۳، ۲۹، ۳۲، ۵۵۳

زرنج      سجستان                                                     سبقر[جوی-] ۱۵۸

زرنگا       سجستان                                                   سبکتگین ۱۹ح

زرنگ       سجستان                                                  سپهدار اسد ۲۲۹، ۲۶۵

زره داودی(واژه) ۷۰۶ح                                             سپهلار غوری(حاکم مستنگ) ۲۹۴

زریر [میدان-] ۷۱۶                                                   ستلمیش[امیر-] ۳۳۴، ۴۴۳

زمچی اسفزاری ۶۳۵ح                                               ستینی(مجموعۀ علوم؛ اصطلاح) ۶۵ح

زمچی      معین الدین محمد الزمچی                                سجزبان ۲۶۹، ۲۷۲، ۲۷۳، ۵۱۷(منع حمل

الاسفزاری                                                              سلاح)

زمین داور ۲۸۵                                                       سجزی(طایفه) ۶۴۸، ۶۹۵، ۷۰۱

زنانی ۵۰۵                                                             سجستان ۱۲۹، ۶۷۸، ۶۷۹

زنبور(ایلچی تولی خان به هرات) ۱۰۶                             سُدُوم      سدون

زنده پیل= ژنده پیل       احمد جام                                   سدون ۴۴۵، ۴۴۶

زنده جان ۲۰۴                                                         سراج الدین ابوعمر عثمان    مختاری

زندیقان ۴۴۳                                                           (شاعر)

زوزن(روستا) ۴۰۳ح                                                  سراج الدین امیرداد ۷۶۵، ۷۶۶

زین الاخبار ۱۹۲ح                                                    سراج الدین عبدالرزاق ۲۶۵

زین الدین خنبه ای ۱۲۰                                               سراج الدین عزیز[مولانا-] ۷۷۰

ساجی[حصار-] ۲۵۵، ۲۵۷                                           سراج الدین علی ۷۲۳، ۷۷۱

سادات ۷۷۳                                                             سراج الدین عمر مرکاتی ۴۴۱

ساراباد(روستا) ۴۰۳ح                                                 سراج الدین عمر هارون ۴۲۹، ۴۴۸، ۴۴۹

ساربان ۴۴۵، ۴۴۶                                                     سراج السائرین(کتاب) ۲۰۵ح

ساسانیان ۸۰ح                                                           سراج قمری(شاعر) ۱۷۳، ۶۲۶، ۶۳۱، ۶۷۹،

ساعدی(شاعر) ۲۳۹                                                    ۶۸۵








سراج مودود ۷۳۷                                                      سلیمان(ع) ۱۸۳، ۵۵۴

سراجی(شاعر) ۵۳۰                                                   سلیم ربیعه(شاعر) ۵۱۰

سراقسو خاتون ۲۹۴                                                   سلیم(شاعر) ۲۴۷

سرخس ۱۲۹، ۳۱۴، ۳۲۶ح، ۴۲۶، ۶۷۶                          سماغار ۳۴۷ح

سرخسی(قوم) ۴۴۷                                                    سمرقند ۲۰۰

سرورخان گویا ۱۳                                                    سنائی غزنوی(شاعر)۵۰، ۱۷۵، ۳۰۹، ۵۹۸،

سریر(قوم) ۲۴ح                                                       ۶۲۵

سعد الدین حکیم[مولانا-] ۷۷۰، ۷۲۳                                سُنْتای ۹۶، ۹۷

سعد الدّین منجّم غوری[حکیم-] ۳۱، ۶۲۸                           سنجان(روستا) ۴۰۳ح

سعد الملک[خواجه-] ۷۵۱                                            سنجر سلجوقی[سلطان-] ۲۰۵ح، ۳۲۱

سعد وقاس ۳۷۹ح                                                      سنجری(قوم) ۴۴۶

سعدی(شاعر) ۱۳۶ح، ۱۸۹، ۳۹۶، ۴۰۶،                         سندان افغان ۲۴۵، ۲۴۶، ۲۴۹، ۲۵۲(قتل)

۴۱۰، ۴۲۳، ۴۵۴، ۶۰۸                                            سند(ایالت) ۶۲۶ح

سعید باخرزی(شاعر) ۵۸۲                                          سندباد(کتاب) ۵۱ح

سعید بادغیسی ۱۴۵                                                   سنوتای نویین ۳۴۹

سعید(شاعر) ۱۵۶                                                    سوتای(امیر غازان خان) ۴۴۱، ۴۴۲

سفرنامه(ابن بطوطه) ۴۵۴ح                                        سورنا(قوم) ۲۴۵

سفرنامۀ ناصر خسرو ۲۲۸ح                                       سوزنی سمرقندی(شاعر) ۲۱۰ح، ۲۵۳

سفید[باغ-] ۷۱۳، ۷۴۵                                              سوکو۰امیر) ۳۴۲

سفید[باغ-]                                                             سوکو بتکچی ۱۵۳

سفیر اظهر(شاعر) ۵۱۷                                            سومنات ۱۷۹ح

سفیر ظهیر(شاعر) ۵۱۸                                            سونتای ۳۴۷ح

سکستان    سجستان                                                  سونجاق ۳۶۰

سکناب[خواجه-](شاعر) ۲۸۸                                      سونج[امیر-] ۵۷۴، ۵۷۵، ۶۵۵

سلجوقیان ۵۱ح                                                       سهیل(شاعر)۵۳۴

سلطان(از یاران شاهزاده یسور) ۶۹۹، ۷۰۶                     سیحون      سیر دریا

سلطان حجاج ۳۴۷ح                                                سید مختار     مختار(کوه)

سلطانعلی مشهدی ۱۲ح                                             سیر اعلام النبلاء (کتاب) ۶۷ح

سلطانیه ۵۸۴، ۶۶۳ح،۶۸۰، ۶۹۲، ۶۹۴                        سیر الملوک ۲۶۴ح

سلوین[چشمه-] ۳۴۲                                                سیر دریا ۸۷ح

سلیمان(شاعر) ۴۰۷                                                سیستان      سجستان








سیف اسفراینی ۱۰۶، ۱۶۷، ۵۷۹، ۵۸۵، ۵۸۷،                   شبورغان ۱۱۵، ۲۰۷، ۶۳۵، ۶۳۶

۵۹۳، ۹۵۴                                                             شرح وصاف(کتاب) ۸ح

سیف اسفرنگی ۱۴۷، ۶۰۹، ۶۳۱، ۶۵۵، ۶۶۵،                   شرف الدین امیر مجلس ۹۷، ۹۸

۶۸۵، ۷۳۴، ۷۳۹                                                     شرف الدین بیتکچی ۲۰۶، ۲۰۷، ۲۰۸، ۲۱۱،

سیف اسفزاری ۶۹                                                     ۲۱۲، ۲۱۳(قتل)

سیف الدوله حمدانی ۱۹ح                                              شرف الدین خطیب جغرتان ۱۲۰، ۱۲۲، ۱۲۳،

سیف الدین بادام ۷۳۷، ۷۷۰                                          ۱۲۴، ۱۲۶، ۱۲۸، ۱۴۵، ۱۴۸، ۱۵۴، ۱۵۶،

سیف الدین شمعانی ۷۳۵                                               شرف الدین علی یزدی۹

سیف الدین عصبه[مولانا-] ۶۷۰، ۶۷۱، ۶۷۲                      شرف منجنیقی ۱۴۵

سیف الدین غرجستان[ملک-] ۲۱۹، ۲۲۰                           شروان ۲۳۶ح

سیف بن محمد بن یعقوب الهروی    سیفی                          شُعَیْب افغان ۲۴۱، ۲۴۲، ۲۴۳، ۲۴۴(قتل)

هروی                                                                   شکر خواران(جماعت) ۱۲۷

سیفی هروی(مؤلف کتاب حاضر)۱۳، ۱۴،                         شمس الدین ابویزید ۴۳۰، ۵۲۱

۱۶، ۱۸، ۱۹، ۲۳، ۲۸، ۳۰، ۵۴۱، ۵۵۳،                       شمس الدین اسفزار[ملک-] ۲۱۹، ۲۶۳

۵۵۴                                                                   شمس الدین امیر ورنه[ملک-] ۶۳۰، ۷۲۳،

سینان(مکان) ۷۱۳                                                   ۷۷۱

سیون توا(مغول) ۳۲۸ح                                             شمس الدین ایلدگز۲۳۶ح

سیوند(روستا) ۴۰۳ح                                                 شمس الدین بیاری[خواجه-] ۲۱۸، ۳۰۴،

شارستانه ۴۲۶                                                        ۳۱۱

شاکان[صحرا-] ۷۲۷، ۷۲۹                                         شمس الدین جزروان[ملک-] ۲۱۹

شاه اسماعیل(امیری سجزی) ۴۹۵، ۵۱۷،                         شمس الدین چنگیز خان[سلطان-] ۱۹۲

۵۵۲                                                                   شمس الدین حسن بزرگ تمرانی ۲۰۶

شاه بدخشان ۶۳۵                                                     شمس الدین حمال قاضی[امیر-] ۶۳۲

شاه جهان گورکانی ۴۳                                              شمس الدین خلج ۵۶۴

شاهرخ تیموری ۱۰ح                                                شمس الدین صاحب دیوان[خواجه-] ۳۵۹،

شاه علی بن ملک نصیر الدین ۴۷۲                                ۳۶۷، ۳۷۴، ۳۷۵ح

شاه علی[شاهزاده-] ۷۳۶                                            شمس الدین عمر شاه خواندزی ۵۶۴، ۵۹۰،

شاهنامه ۲۹، ۷۴۳                                                   ۶۰۲، ۶۳۰

شبانکاره ای         محمد بن علی(مؤلف)                         شمس الدین فارسی ۵۶۴

مجمع الانساب)                                                       شمس الدین قادسی ۴۶۴

شبانکاره(مکان) ۹ح                                                 شمس الدین کرد ۳۱۸








شمس الدین کهین(پسر ملک شمس الدین                           تیر)، ۲۴۱، ۲۴۲(محاصرۀ قلعۀ کهیرا)،

محمد بن ابی کرت)۳۸۲(انتخاب به جای                          ۲۴۴(فتح کهیرا و قتل شُعَیْب افغان)، ۲۴۵

پدر بر مسند امارت هرات)، ۳۸۷،(تعمیر                         (محاصرۀ حصار دوکی)، ۲۵۲(فتح حصار

هرات)، ۳۸۹(حرکت به سوی خیسار)، ۳۹۰                    دوکی و مرگ سندان افغان)، ۲۵۳(تنبیه

(محاصرۀ قندهار)، ۳۹۳(بازگشت از فتح                         دزدان:کنکان و نهران)، ۲۵۵، ۲۵۸(فتح قلعۀ

هرات)،۳۹۴(احسان به مردم هرات)،۳۹۷،                      ساجی)، ۲۶۰، ۲۶۱، ۲۶۴، ۲۶۶، ۲۶۸(پند

۳۹۸، ۴۰۰، ۴۰۲(بدگویی از وی پیش                           و اندرز ملک مسعود حاکم سجستان)، ۲۷۰

ارغون آقا)،۴۰۳(انتقال به قلعۀ خیسار)،                          (قتل ملک مسعود)، ۲۷۳(دستور منع حمل

۴۱۱(دریافت نامۀ امیرنوروز)، ۴۱۲(جواب                     سلاح از سوی سجزیان)، ۲۷۸، ۲۷۹

نامۀ امیر نوروز)،۴۸۱(مرگ)                                    (محاصرۀ بکر)،۲۸۵(فتح قلعه بکر به

شمس الدین لاچین ۱۶۸                                            صلح)،۲۹۲، ۲۹۷(جنگ با نکودر در

شمس الدین محمد بن ابی بکر کرت ۱۷۶                        حمایت از ابقا خان)، ۲۹۹( حرکت به سوی

(نسب)،۱۸۰، ۱۹۰(جلوس)،۱۹۱، ۱۹۲                        خیسار)،۳۰۱(ظهور عداوت بین ملک

(حرکت به هندوستان همراه سالی نویین                           شمس الدین و مرکتای خوارزمی)، ۳۱۰

مغول)، ۱۹۳، ۱۹۴، ۱۹۵، ۱۹۶(حرکت به                    (اندوه به خاطر قتل ملک تاج الدین خار)،

سمت ترکستان)،۱۹۷(رسیدن پیش شاهزاده                     ۳۱۴(چوب زدن مرکتای)، ۳۱۹(دریافت

ییسومنکو)،۱۹۸(اطراق در کوشک حبش                       فرمانت و خلعت ابقا خان جهت سرکوب

عمید)، ۱۹۹، ۲۰۰، ۲۰۱(امارت خراسان از                  برکه خان در دربند باکو)،۳۲۳، ۳۲۴(زخمی

سوی شاهزاده منکو خان)،۲۰۳، ۲۰۴                          شدن در جنگ)،۳۲۵( حرکت از عراق و

(گرفتن خلعت از دست منکو خان و حرکت                    ورود به هرات)، ۳۲۷(فتح قلعۀ تیراه)،۳۳۶

به سوی هرات همراه جاهو)،۲۱۰(ورود به                    (پیش شاهزاده براق)، ۳۳۷(رهایی از محضر

جام)، ۲۱۱، ۲۱۳(قتل شرف الدین بیتکچی)                   براق)، ۳۴۰، ۳۴۲، ۳۵۷، ۳۶۲(رسیدن

،۲۱۶، ۲۱۹، ۲۲۰، ۲۲۲(حرکت به                           ایلچی ابقا خان)، ۳۶۵(حرکت به عراق)،

افغانستان)، ۲۲۳(مقام در قلعۀ خیسار)،                        ۳۷۴(حبس در تبریز)، ۳۷۵، ۳۷۶، ۳۷۸

۲۲۵(چوب زدن اباچی بن قنقور دای نویین)،                 (مرگ در تبریز)

۲۲۷(رسیدن پیام و هدایای قنقوردای                           شمس الدین محمد(پسر ملک مجدالدین

نویین)،۲۲۸، ۲۲۹، ۲۳۱، ۲۳۳(رسیدن                      کالیوینی) ۱۷۰، ۱۷۱، ۱۷۲، ۱۷۳، ۱۷۴

تاج الدین کرد پیش وی)، ۲۳۴(حرکت به                     شمس الدین محمد جوزجانی[ملک-](والی

سمت مستنگ)، ۲۳۵(محاصره مستنگ)،                     هرات از طرف خوارزمشاه)۱۰۶

۲۳۷(قتل ملک شاهنشاه و بهرامشاه)، ۲۳۸                  شمس الدین محمد[ملک-](پسر ملک

(محاصرۀ تیری)، ۲۳۹، ۲۴۰(فتح حصار                   غیاث الدین) ۷۶۹، ۷۷۷، ۷۷۸








شمس الدین میران۴۳۷                                                صاحب اندلس(شاعر) ۳۹۸

شمس الدین هارون[امیر-] ۷۷۰                                      صاحب بن عباد ۱۱ح

شمس المعالی قابوس و شمگیر ۱۹ح                                 صاحب(شاعر) ۱۴۱، ۲۸۴، ۳۲۱

شمس دباج ۱۲۰، ۱۴۵                                               صالح آباد(مکان) ۲۷۷ح

شمس منجم ۱۹۷                                                       صباحی(شاعر) ۳۸۲

شمسی طبسی(شاعر) ۶۲۹                                            صدر الدین دره ای[مولانا-] ۷۷۰

شمعانیان(طایفه) ۷۰۶                                                 صدر الدین زنجانی     صدر جهان

شمعان[قریه-] ۱۶۲                                                    صدر الدین شیرازی ۶۵ح

شمیران[حصار-] ۷۱                                                  صدر الدین قاضی[مولانا-] ۷۲۳، ۷۳۷

شمیره بنت جمان افریدون ۶۷، ۶۸                                  صدر الدین[منشی-] ۴۳، ۴۴

شوانیان[حصار-] ۵۳۵                                                صدر الدین[مولانا-](قاضی هرات) ۶۱۷،

شهاب الدین ابو عبدالله       یاقوت رومی                           ۶۲۱، ۶۳۰

شهاب الدین رزه ۳۶۰، ۴۰۲                                         صدر الدین      ربیع پوشنگی(شاعر)

شهاب الدین زیرک ۴۳۳، ۴۳۵، ۴۳۶                               صدر الشریعۀ بخارایی(شاعر) ۳۲۱

شهاب الدین صابر بن اسماعیل ترمذی                              صدر جهان ۴۴۳ح

ادیب صابر                                                             صفویان ۸۰ح

شهاب الدین عبدالله بن عزالدین فضل الله                            صلاح سنجری ۱۶۸

شیرازی ۸                                                             صلاح عمید(شاعر)۲۲۴

شهاب الدین[شیخ الاسلام خواجه-] ۴۶۰،                           صور الاقالیم ۲۵ح

۶۹۲                                                                    طالقان(خراسان) ۱۵۰، ۲۷۶

شهاب بن عزیز الدین شهاب سق[خواجه-]                          طاهر بن حسین بن مصعب ۱۷۰ح

۶۴۱                                                                   طاهر بهادر ۱۲۹، ۱۹۰، ۱۹۴، ۱۹۶

شهاب عزیز[خواجه-] ۶۸۷، ۷۷۰                                  طبقات ناصری ۳۶، ۱۰۹ح،۱۱۱

شهاب کریم ۱۲۰                                                     طرابلوس ۵۰۵

 شهاب مؤیّد ۲۷۸                                                    طغاتیمور[امیر-] ۳۰۶

شهابی(شاعر) ۱۳۹، ۱۵۵                                          طغانشاه بن الب ارسلان سلجوقی ۵۰ح

شهریار نامه(مثنوی) ۵۰                                            طُغای ۳۵۵

شیرین خاتون(زن دانشمند بهادر) ۵۱۲، ۵۲۱                    طغایتوقا ۴۰۲

شیعه ۳۳۳ح،۶۳۳ح                                                 طغتای(پسر دانشمند بهادر) ۴۹۱، ۴۹۳، ۵۰۵،

شیکتور نویان ۳۴۷ح                                                ۵۱۲، ۵۶۹

صابر      ادیب صابر                                              طغماق ۵۸۵








طلحه ۳۷۹ح                                                          عبدالمقتدر۳۴

طوس ۲۰۵، ۴۴۶، ۵۲۰، ۵۵۵، ۵۶۶، ۶۴۹، ۶۹۲             عبدالملک یزدوئی ۱۴۵

طوسی ۲۰۶                                                           عبدالواسع جبلی ۲۱۰ح

طوطک بلا ۴۸۷، ۵۰۱، ۵۰۲                                      عبقل[حصار-] ۷۲۰

طوغان(پسر دانشمند بهادر)۵۵۱، ۵۲۰، ۵۲۱،                   عُتْبی ۷۵۲ح

۶۵۶                                                                   عُتْبی ( مؤلّف تاریخ یمینی)۱۹

طهمورث بن هوشنگ ۶۴                                           عراق ۴۴۳

ظفر نامۀ شامی ۹ح                                                  عزّالدّین تولک [ملک-] ۲۱۹،‌ ۲۴۷، ۲۸۴،

ظهیرای هروی (شاعر) ۸۳                                         ۳۲۶

ظهیر فاریابی (شاعر) ۴۹، ۱۳۴، ۱۳۵، ۱۵۷،                  عزّالدّین شهاب سق [صدر خواجه-] ۳۴، ۳۶۰

۱۵۹، ۱۶۰، ۲۲۳، ۲۶۳، ۳۰۳، ۳۱۴، ۵۵۹                    عزّالدّین عمر مرغنی ۱۷۶، ۱۷۸

ظهیر سمرقندی ۵۱ ح                                                عزّالدّین کینان۲۰۶، ۳۰۶

عالم آرای نادری ۲۰۹ح                                             عزّالدّین مقدّم هروی [امیر-] ۱۱۰، ۱۴۱،

عایشه(همسر رسول اکرم)۸۵                                       ۱۴۲، ۱۴۳، ۱۴۴، ۱۴۵، ۱۴۶،‌ ۱۴۷‌، ۱۴۸،

عباس بن مصعب (مورّخ) ۱۰۰ح‌                                   ۱۵۶

عباس قمی [شیخ-] ۳۳۳ح                                            عزّالدّین        رکن الدّین اسفزار [ملک-]     

عباسیان ۲۰ح                                                         عزیزالدّین شهاب [خواجه –]۵۹۰

عبدالجلیل قزوینی رازی۳۳۳ح                                      عزیزی (شاعر) ۴۱۰، ۵۸۳ح، ۶۵۹، ۷۲۲،

عبدالحمید بن ریاح الخَزَری ۸۴                                      ۷۳۹

عبدالرحمن اسفراینی ]شیخ الاسلام ـ] ۶۲۲                         عزیز [خواجه-] ۷۳۷

عبدالرحمن بن عوف ۳۷۹ح                                         عسجدی(شاعر) ۱۷۹، ۳۹۱

عبدالرزاق سمرقندی ۶۳۵ح                                         عسکر (تاجر بغدادی)۲۵ح     

عبدالعزیز بن شهاب الدین رزه ۷۴۶، ۷۴۷،                      عشره مبشره ۳۹۷

۷۴۹                                                                   عضدالدّوله(شاعر) ۲۳۰

عبدالله اسدی (شاعر)‌‌‌‌ ۱۷۳، ۲۴۶                                  عطار بخاری۶۰۹ح 

عبدالله انصاری [خواجه -] ۵۱ح، ۱۶۵، ۶۶۰                    عطار (شاعر) ۱۸۸، ۲۱۴،‌۴۷۳، ۶۳۰

عبدالله بن عبدالرحمن الحسینی       اصیل                         عطا ملک بن بهاء الدّین محمّد جوینی ۷، ۳۶،

الواعظ الهروی                                                       عفیف الدّین مفتی [مولانا-] ۶۶۱

عبدالله فامی (شاعر و مورّخ ) ۱۷۷                               علائی (شاعر ) ۷۱۱ 

عبدالله مروارید [خواجه-]۶۳۵ح                                    علاء الدوله اتسزبن قطب الدّین ۷۰ح









علاء الدّوله (شاعر)۲۱۳                                                عمر زنکی ۴۳۰

علاء الدّین تکش خوارزمشاهی ۶۵ح                                  عمر شاه خواندزی ۴۵۹

علاء الدّین سجزی [ملک-] ۲۷۵                                       عمر کُرْتی ۵۱۳

علاء الدّین محمّد [ملک-] (برادر ملک                                عمری الکتاب (شاعر) ۲۷۳

فخرالدّین) ۵۳۲، ۶۰۶(مرگ)                                          عمری نفسی (شاعر)۴۷۲

علاء الدّین هریر ۲۹۴                                                   عمیق (شاعر) ۱۷۱، ۶۸۹، ۷۳۱

علاء الدّین هندو (از امرای عراق)‌ ۵۸۲، ۵۸۳                       عمیدی (شاعر) ۳۱۶

علمشاه بریانی ۱۲۰                                                      عنایت خان ظفر خان(کتابدار سلطنتی) ۴۳

علیّ بن ابی طالب ۱۹، ۷۷ح، ۱۱۶ح، ۱۸۱،                        عنصری (شاعر)۱۰۸، ۱۴۷، ۳۴۰

۲۰۱، ۲۰۳ح، ۲۰۶، ۳۷۹ح، ۶۳۷ح                                 عوض(شحنۀ فوشنج) ۳۴۱

علی بن حسین       ابو الفتح بستی                                    عیسی (ع) ۸۱، ۸۲

علیّ بن مسعود (ملک سجستان) ۲۵۹ ۲۶۵،                        غازان خان ۳۳۸ح، ۴۲۶، ۴۳۱، ۴۴۱، ۴۷۸‌

۲۶۶، ۲۶۷، ۲۶۸،  ۲۶۹، ۲۷۰، (مرگ)، ۲۷۳                   (مرگ)

علیّ بن موسی الرضا    رضا (ع) ۲۰۶                              غرجستان ۲۰۲

علی جب ۵۰۴، ۵۵۲                                                   غرین (واژه) ۴۰۷ح

علی خطای[امیر -] ۳۲۳،‌ ۷۲۴، ۷۳۶‌                               غزنین ۱۱۴، ۳۳۲

علیشاه ۲۹۲                                                             غور (مکان) ۲۰۲، ۴۰۳

علیق (شاعر) ۴۱۳                                                     غوریان ۳۱، ۲۷۰، ۶۷۱، ۶۷۲، ۷۱۳

علیقی خان واله داغستانی        واله داغستانی                      غیاث الدّین آزابی [امیر-] ۷۶۵، ۷۶۶، ۷۶۷

علیگر ۱۲ح                                                             غیاث الدّین بهرام ۷۳۷، ۷۷۰

علی مسعود مؤمن کرک [ملک-]۲۱۹                                غیاث الدّین خواندمیر ۱۰ح، ۱۲ح، ۴۰، ۴۱، 

علی ملک  ۳۳۸                                                        غیاث الدّین طغرل فوشنجی ۷۲۳

علی هیصم (شاعر)۲۵۰                                               غیاث الدّین علیشاه ۶۳۵

علی [امیر-] ۶۴۷، ۶۴۹                                               غیاث الدّین محمّد [خواجه-] ۹ح 

عماد الدّوله (پدر خواجه رشید الدین) ۳۷                             غیاث الدّین محمّد [ملک-] (برادر ملک

عمادالدّین کجوران ۱۹۴، ۱۹۵                                        فخر الدّین) ۵۳۲

عماد مالانی ۱۲۰                                                       غیاث الدّین [ملک-] ( پسر ملک شمس الدّین 

عمر بن خطّاب ۱۹، ۲۳۶، ۳۷۹ح                                    کهین) ۵۵۷، ۵۶۱، (عزیمت به عراق)، ۵۶۳،

عمر جامی ۵۷۵                                                         ۵۶۴، ۵۶۶، ۵۶۷، ۵۷۰،(مراجعت از عراق به

عمر خیّام ۱۶۵                                                          هرات)، ۵۷۳، ۵۷۶، (عزیمت به قلعۀ 

عمر درهای [امیر-] ۴۸۸، ۵۲۳                                       خیسار) ۵۷۸، ۵۸۱، ۵۸۲، (بد گوی از وی








پیش اولجایتو) ،۵۸۸، ۵۹۰(عزیمت به                             فخر الدين محمّد کُرْت [ملک-] ۴۱۴، ۴۱۵،

عراق نوبت ثانی)، ۵۹۴، ۵۹۷(رسیدن به                         ۴۱۹ (شفاعت امیر نوروز در بخشودگی از

حضور اولجایتو)، ۵۹۹، ۶۰۱، ۶۱۷                              سوی پدر)، ۴۲۰ (رسیدن امیر حاجی برادر

(عزیمت از خیسار به هرات)، ۶۲۲، ۶۲۶،                      امیر نوروز پیش وی در خیسار) ۴۲۴، ۴۲۵

۶۲۸ (مراجعت از عراق)، ۶۳۴، (ورود به                       (جنگ با ملک ینالتکین)، ۴۳۰، ۴۴۱(افتادن

هرات)، ۶۴۳(شروع محاربه با آوجی بلا)،                       به بند)، ۴۴۲(آزادی از بند)، ۴۴۶پناه دادن 

۶۶۴( غلبه بر آوجی بلا)، ۶۶۱، ۶۶۲، ۶۸۱،                   به امیر نوروز)، ۴۷۷(حیله در حق امیر

۶۸۴، ۶۸۵(نامه از شاهزاده یسور)، ۶۸۷                        نوروز)،۴۴۹، ۴۵۰(ارسال خبر

(نامه به یسور)،۷۰۰( حرب با سپاه یسور)،                      مسرت بخش کشته شدن امیر نوروز به امیر

۷۱۷، ۷۱۹، ۷۲۷(آغاز جنگ با ملک                            قُتْلُغشاه)، ۴۵۶(رسیدن ایلچی ایلخان جهت

قطب الدین)،۷۳۱(پیروزی)، ۷۴۲(عمارت                       تحویل نکودریان)، ۴۵۷(پناه به قلعه

در هرات)، ۷۴۳، ۷۴۷، ۷۶۴(جنگ با                           اسکلجه)،۴۶۱(ترک خیسار و ورود به

تولکیان)،۷۶۵، ۷۶۷(فتح حصار تولک)،                        هرات)،۴۵۲(عمارت و آبادانی هرات)،

۷۶۸(عزم تشرف به مکه)، ۷۶۹                                  ۴۶۴(امر و نهی مردم هرات)، ۴۶۶(حرکت

(وصیت نامه)، ۷۷۰(عزیمت)، ۷۷۱(ورود                      به اسفزار جهت تنبیه ملک حسام الدین)،

به جام)، ۷۷۲(ورود به مکه)، ۷۷۳(احسان                      ۴۷۲(به بندکشیدن خطیب ربیع پوشنگی

به فقرای مدینه)، ۷۷۴(ورود به هرات)،                          شاعر)، ۴۷۳، ۴۷۶، ۴۸۰، ۴۸۹(تدارک دفاع

۷۷۸(حرکت به سوی فراه)                                         از هرات)، ۴۹۳(عزیمت به امان کوه)، ۵۰۱،

فاریاب ۴۹، ۱۵۰، ۵۵۴                                            ۵۰۳(تشویق محمد سام به قتل دانشمند

فامی    ابو نصر عبدالجبار بن عبدالرحمن                        بهادر)، ۵۱۷(نامه به محمد سام)، ۵۲۲،

الفامی                                                                 ۵۲۴(دریافت نامۀ جمال الدین محمد سام)،

قتح آباد(روستا)۵۸۳ح                                               ۵۲۸(بیماری)۵۲۹(مرگ) ۵۳۲، ۵۳۶،

فتوحی مروزی ۲۱۰ح                                              ۵۶۷، ۵۸۸

فخر الدوله والدین ملک شاهنشاه۲۲۹، ۲۳۰،                     فخر الدین[مولانا-](قاضی هرات) ۳۵۹،

۲۳۱، ۲۳۶، ۲۳۷(قتل)،۲۸۶                                      ۳۶۷، ۳۷۲

فخر الدین شروان۷۴۸                                              فخر حداد ۱۲۰

فخر الدین طالقان[ملک-] ۲۱۹                                     فخر رازی ۶۵

فخر الدین عبدالرحمن عبرانی[خواجه-]                           فخر عمید(شاعر) ۶۵۹

۱۱۴، ۱۱۶                                                          فراه ۲۰۲، ۴۰۳ح،۴۲۴، ۴۲۵، ۶۱۹، ۷۲۰،

فخر الدین عمادی ۱۴۵                                             ۷۷۷، ۷۷۸

فخر الدین کجوران ۱۹۳                                            فراهان ۲۹۷ح








فراهیان ۷۳۰، ۷۳۱، ۷۳۳، ۷۳۴، ۷۳۶، ۷۷۸                   قبرجه[امیر-] ۷۱۶

فرخزاد(از یاران جمال الدین محمد سام)                            قپچاق اُقُول۳۳۴

۵۵۱                                                                    قتلغ الشی(از خواتین چنگیز خان) ۱۴۲

فرخ زاد تولک[ملک-] ۷۴۱                                         قتلغشاه[امیر-] ۳۳۴،، ۴۴۳، ۴۴۴، ۴۴۷، ۴۴۹

فرخزاد[ملک-] ۷۶۴، ۷۶۵، ۷۶۶، ۷۶۷                          قجور ۲۱۵

فرخ، مهدی ۱۰ح                                                     قدامة بن جعفر(مورّخ)۲۴ح

فرخی(شاعر) ۵۳، ۲۸۷، ۳۹۰، ۶۰۵، ۷۳۳                      قرااوغول ۱۶۱ح

فردوسی(شاعر)۱۲، ۶۴، ۸۷، ۹۲، ۱۱۲، ۱۴۰،                قراباغ۴۸۶

۱۵۵، ۱۶۲، ۱۷۰، ۱۹۴، ۲۳۷، ۲۴۲، ۲۸۵،                   قراتپه(مکان) ۶۹۲، ۷۱۰

۳۱۲، ۳۱۶، ۳۳۵، ۳۴۸، ۳۴۹، ۵۳۳، ۵۶۲،                   قراجه۱۲۸

۵۹۹، ۶۳۷، ۶۳۸، ۶۳۹، ۶۴۳، ۶۴۴، ۶۵۳،                   قراختائیان ۷ح

۶۵۸، ۶۸۷                                                           قراسو(مکان) ۳۴۲

فرعون ۱۷۰ح                                                        قرانویین ۱۹۶، ۱۹۷

فرغانه ۲۰۷                                                          قرمشی[امیر-] ۶۴۸

فرید کشی(شاعر) ۶۲۴                                              قزل ارسلان ۲۳۶ح

فریر(دانشمند غربی) ۲۴                                            قزوین۴۰۳

فصیح الدین احمد بن جلال الدین محمد عوفی                     قزوینی، محمد[علامه]۷

۱۰                                                                    قستای کور(شحنۀ هرات) ۱۴۵، ۱۴۶

فصیحی خوافی ۴۷۷                                                قطب الدین اسفزار[ملک-] ۵۲۳، ۷۴۱

فلکی(شاعر) ۱۷۹                                                   قطب الدین بن ملک رکن الدین[ملک-] ۵۷۸،

فوشنج۶۳، ۱۷۰، ۳۴۱، ۴۳۲، ۴۳۶، ۴۳۷،                     ۷۱۷(تخلف با ملک غیاث الدین)،۷۱۹،

۴۳۹، ۶۴۱                                                          ۷۲۲، ۷۲۳، ۷۲۵، ۷۲۶(آغاز جنگ با ملک

فوشنجیان ۴۳۷، ۴۳۸، ۴۳۹                                       غیاث الدین)، ۷۲۹(فرار)، ۷۳۳، ۷۳۶

فوشنگ   فوشنج                                                     قطب الدین تولک[ملک-] ۴۸۸، ۵۳۶، ۵۳۸،

فیاض هروی ۵۰۷                                                  ۵۴۹، ۶۳۲

فیروز کوه ۴۳۹، ۶۱۹                                             قطب الدین جامی[سیخ الاسلام خواجه-]

فیروز کوه[حصار-] ۱۱۴                                          ۷۶۶، ۷۶۷، ۷۷۱

فیروز(نایب امیر یساول)۶۵۴                                     قطب الدین چشتی[خواجه-] ۴۰۵، ۴۸۹،

فیریاب     فاریاب                                                  ۴۹۰، ۴۹۲، ۴۹۳، ۵۰۴

قابوس(شاعر) ۲۱۶                                                قطب الدین رازی ۶۵ح

قبچاق(امیر شام) ۴۲۶ح                                           قلعه گاه ۵۲۳، ۶۱۹








قلعۀ نو۸۰ح                                                             کتاب الزنانی۵۰۵ح

قُنْدُز ۶۳، ۷۰، ۷۱، ۷۳                                               کتاب الغریبین ۲۸

قندهار ۳۹۰                                                             کتابخانۀ بادلین ۱۴ح

قندیه(کتاب) ۳۹۸ح                                                    کتابخانۀ بوهار ۴۴

قنقلیان(جماعت) ۱۲۸، ۱۲۹، ۱۳۰                                  کتابخانۀ جلالیه ۴۳

قنقور دای نویین ۲۲۴، ۲۲۷                                         کتابخانۀ شاهی کلکته ۱۵ح

قهدستان ۱۶۹                                                          کتبوقانوین ۲۶۳، ۲۶۴، ۲۶۶

قهستان ۱۲۴، ۱۲۹، ۳۲۶، ۷۵۰                                    کرابیک(ایلچی) ۲۶۱

قُهُنْدُز ۷۱۳                                                             کرای(ایلچی باتو) ۱۶۱

قیسی     ابو نصر القیسی                                             کرای طغایبوغا ۵۰۹، ۵۶۹

قینان[امیر-] ۳۰۶                                                      کرت خان(حاکم لهاور) ۱۹۳

کابل ۱۳، ۱۱۱ح                                                      کُرَت(خاندان) ۲۶، ۳۵

کابلستان ۶۲۶ح                                                        کُرَت نامه(پوشنگی) ۱۲، ۲۹، ۳۰، ۴۱۶، ۴۷۱،

کاتب الملک     دوری                                                ۴۷۶

کاتب چلبی ۱۲                                                         کرخی      استخری(اصطخری)

کاترمر(طابع جامع التواریخ) ۸ح                                    کروخ[دره-] ۶۹۹

کاجوی ۵۰۷، ۵۰۸                                                   کزیکتانان(قوم) ۳۵۱

کارتبار(جویبار) ۵۲۳، ۵۳۴                                        کسروی، احمد ۱۱ح

کارل یان(طابع جامع التواریخ) ۸ح                                 کشف الظنون عن اسامی الکت و الفُنُون۱۲

کارنامه(کتاب) ۶۳ح                                                  کشمیر ۲۴۱

کاریان[حصار-] ۷۵۰                                                کلبات[امیر-] ۱۲۹

کاریز(روستا) ۴۰۳ح                                                کلجرد[قریه-] ۶۵۷

کاسان ۲۰۷ح                                                         کلکته ۹ح، ۱۵، ۲۱

کاشغری(لغوی) ۳۲۸ح                                              کلیله و دمنه ۵۱ح

کافی (شاعر) ۴۵۳                                                  کمال اسمعیل (شاعر) ۴۷۶

کالیوین[حصار-] ۱۱۲، ۱۲۴، ۱۶۰                               کمال الدین بهزاد ۱۲ح

کبرویه(طایفه) ۵۸۲ح                                               کمال الدین عبدالرزاق سمرقندی(مؤلف

کبودان(روستا) ۴۰۳ح                                              مطلع السعدین) ۱۰

کپکی(واژه) ۴۹۴ح                                                 کمال(شاعر) ۱۸۲، ۷۲۸

کُپَک[شاهزاده-] ۳۳۷، ۳۳۸، ۳۴۲، ۶۳۴،                      کمال فوشنجی(شاعر) ۳۵۱

۶۳۶، ۶۳۸، ۶۴۰، ۶۴۶، ۶۴۹، ۷۶۰، ۷۶۳                   کمسبوقا ۴۰۲








کنزالبلاغه(کتاب) ۴۶۸                                                گیپ لیدن ۲۴ح

کنکان(طایفۀ دزدان) ۲۵۳                                             لاچین(سلطان مصر) ۴۲۶ح

کنگاچ(واژه) ۲۲۸ح                                                   لاغری(پسر دانشمند بهادر) ۴۹۱، ۴۹۳،

کواشان علویان ۶۶                                                     ۵۰۰، ۵۰۵-۵۰۷، ۵۱۲، ۵۱۸

کوجری ۶۳۰                                                          لاهور      لهاور

کوچ(واژه) ۲۶۴ح                                                     لبلقای ۲۷۸

کورکه(واژه) ۴۰۵ح                                                  لبیبی(شاعر) ۵۲۸

کورینان[خواجه-] ۱۰۳                                               لسترنج ۸۷

کوسوی(قصبه) ۱۷۰ح                                                لغت فرس(کتاب) ۹۱ح

کوسویه[حصار-] ۱۰۴، ۲۰۲، ۳۰۶، ۳۴۱،                       لقمان غوری ۵۳۵

۴۳۲، ۴۳۳، ۴۳۵، ۴۳۶، ۴۴۱، ۴۴۵، ۶۳۰                     لکزی(شخص) ۴۴۳

کوفن(مکان) ۶۷ح                                                     لهاوُر۱۹۲

کوکانویین ۲۰۷                                                       لهاوری[شاهزاده-] ۶۶۵، ۶۶۶، ۶۷۰

کوهستان(مکان)       کوسویه                                       لیدن هلند ۹۵

کهسان      موسویه                                                  مابیژناباد(حصار-] ۷۵۰، ۷۵۱، ۷۵۳،۷۵۵،

کهیرا[حصار-] ۲۴۱، ۲۴۲                                         ۷۵۶، ۷۵۷

کیجکیته ۲۰۷                                                        ماردین ۴۲۶ح

کیوک خان[شاهزاده-] ۲۰۰، ۲۰۱                                 مازندران ۲۶۱، ۶۹۰، ۶۹۲

گازرگاه(مدفن خواجه عبدالله) ۱۶۵، ۳۲۵                        مالان(مکان) ۴۰۲

گرجستان ۳۳۲                                                      مالان[جوی-] ۱۵۸

گردیز ۶۲۷ح                                                        مالین       پل مالان۲۰۲ح

گرشاسب نامه ۹۱ح                                                 ماوراءالنهر ۵۳۶، ۶۴۸

گرگ مست(ایلچی بوجای) ۵۵۲                                  ماهرآباد(روستا) ۴۰۳

گرگوز(امیر مغولی) ۱۶۱                                         مبارز الدین سبزواری[ملک-] ۱۱۴، ۱۱۶

گرمسیر ۴۰۲                                                       مبارزالدین سیرازی[ملک-] ۱۱۴

گلچین معانی، احمد ۱۴ح                                          مبارز الدین محمد نهی ۲۰۶، ۲۰۸، ۲۰۹، ۲۴۱،

گواخرز       باخرز                                                ۲۴۶، ۲۵۳، ۲۵۹، ۲۸۶، ۲۸۷، ۲۸۸، ۲۸۹،

گوالیان ۱۶۸ح                                                      ۲۹۰، ۲۹۹

گوچن ۱۴۱ح                                                       مبارز نفاط خنبه ای ۱۴۵

گورخانیان ۷ح                                                      مبارکشاه ۵۴۹، ۶۵۹، ۶۸۴، ۶۸۹، ۶۹۵، ۶۹۸،

گورستان سرخاب(تبریز)     مقبرة الشعرا                      ۶۹۹، ۷۰۳، ۷۰۵








مُتَنَبّی ۱۹ح،۸۹، ۱۶۵، ۳۰۲، ۴۵۵، ۴۸۲، ۵۵۷،                ۵۶۸، ۵۶۹، ۵۷۰، ۵۷۱، ۵۸۲، ۲۸۴، ۵۸۷،

۶۴۳، ۷۲۵، ۷۲۹                                                     ۵۹۳، ۵۹۵، ۵۹۷، ۵۹۹، ۶۰۱، ۶۰۴، ۶۱۴،

متوکل غیاض(شاعر) ۱۲۱                                           ۶۱۶، ۶۱۸، ۶۲۲، ۶۲۴، ۶۲۶، ۶۲۸، ۶۵۰،

مثلثات ابن محفوف(کتاب) ۵۰۵ح                                    ۶۵۵، ۶۵۶، ۶۶۳(مرگ)، ۶۶۴، ۶۷۳، ۶۷۷،

مجار(قوم) ۲۴ح                                                        ۶۸۳، ۶۸۸

مجدالارکان ۲۷۸                                                       محمد بزرگ ۴۴۱

مجد الدین کالیوینی ۱۵۸، ۱۵۹، ۱۶۰، ۱۶۴،                      محمد بن خاوند شاه       میرخواند

۱۶۷، ۱۷۰                                                             محمد بن زُفَربن عمر ۱۰ح

مجد خوافی[خواجه-] ۷۵۰، ۷۵۱، ۷۵۳،                           محمد بن عباسی      ابی بکر خوارزمی

۷۵۵، ۷۵۶، ۷۵۸                                                     محمد بن عبدالجلیل ۳۹۸ح

مجد عرض ۲۹۸                                                      محمد بن علاءالدین[ملک زاده امیر-] ۷۳۶

مجد عرض خوافی ۲۱۹                                              محمد بن علی(مؤلف مجمع الانساب) ۹ح

مجد همگر(شاعر) ۱۳۶، ۱۴۳، ۱۷۱، ۱۷۶،                      محمد بن محمود جردی[پهلوان-] ۴۲۴

۱۸۳، ۷۳۲، ۷۴۰                                                    محمد بیک فوشنجی ۱۴۵

مجمع الانساب ۹                                                       محمد(پسر ملک علاءالدین محمد) ۶۰۷

مجمع التواریخ سلطانی        زبدة التواریخ                         محمد جب ۴۳۰

مجمع الشعرا و مناقب الفضلا(کتاب) ۱۴                           محمد خوافی[خواجه-] ۷۴۱

مجمع الشعرا(جهانگیری) ۱۴ح                                      محمّد دُلْدای ۵۴۷، ۵۴۸، ۵۷۳، ۵۸۳، ۵۸۴،

مجمع الفصحا ۶۰۹ح                                                 ۶۰۱، ۶۰۲، ۶۰۳، ۶۱۴، ۶۳۰، ۶۴۱(مرگ)

مجمع التواریخ و القصص ۲۵۹ح                                   ۶۵۹، ۷۴۶

مجمل فصیحی(کتاب) ۱۰، ۴۱، ۴۷۷، ۴۷۸ح                    محمّد زُبَیْر الصدیقی ۱۵، ۲۱، ۲۳

مجموعۀ غیاثی(کتاب) ۳۲                                           محمد شاه روجی۱۶۳

مجید عصار ۱۲۰                                                    محمد شاه لکلک ۴۵۶

مجیر االملک ۹۲، ۹۳، ۹۴                                         محمد شمس الدین افتخار ۷۳۵

مجیر بیلقانی(شاعر) ۴۹۱، ۵۵۷                                   محمد شیخ علی[پهلوان-] ۷۰۵

مجیر(شاعر) ۲۳۶                                                   محمد(ص) ۵۳ح

محسن نمازی[میرزا-] ۴۵                                          محمد کاظم[سید-] ۱۳

محمد اولجایتو[سلطان-] ۴۵۴، ۴۵۸، ۴۵۹،                      محمد لقمان ۴۴۸، ۴۴۹، ۴۷۶

۴۶۰(محاصرۀ هرات)، ۴۶۱(انصراف از                        محمد والی[امیر-] ۱۵۳

محاصرۀ هرات)، ۴۷۸(جلوس)، ۴۸۵،                           محمد هروی[امیر-] ۱۵۳

۴۸۶، ۴۸۷، ۵۰۰، ۵۵۴، ۵۵۵، ۵۶۳، ۵۶۶،                  محمد همام(شاعر) ۶۸۴








محمد[امیر-](پسر اصیل معدل) ۱۵۰                                مسائل عصر ایلخانان(کتاب) ۳۳۹ح،۴۵۱ح

محمود بن اسعد[پهلوان-] ۴۳۳                                       مسافرتها(کتاب) ۳۸

محمود بن امیر خلیل بن حسام الدین[امیر-]                         مسالک الابصار(کتاب) ۶۷ح

۲۷۰                                                                    مسالک الممالک(کتاب) ۲۵ح

محمود بن خلیل بن حسام الدین الب حاجب                          مستعصم بالله عباسی ۳۰۱ح

[امیرکبیر-] ۱۰۹                                                      مستغفری(مورخ) ۱۰۰ح

محمود حسن فراش ۱۴۵                                             مستنگ ۲۳۰، ۲۳۲، ۲۳۴، ۲۳۵، ۲۴۱، ۲۷۵،

محمود سابق ۱۲۰                                                    ۲۸۶، ۲۹۴، ۲۹۸

محمود علی جزه ۷۳۵                                               مسجد تره فروشان ۷۴۵، ۷۶۸

محمود غزنوی ۱۷۹ح، ۱۹۳ح،۶۱۹ح                            مسجد جامع هرات ۷۴۲

محمود فهاد ۵۴۱، ۵۴۲، ۵۴۴، ۵۴۷                              مسجد فلک الدین ۶۰۳

مختاری(شاعر) ۵۰                                                  مسعود بیک ۳۴۶

مختاری(شاعر) ۲۷۱، ۲۷۲، ۳۳۳                                مسعود سعد سلمان ۱۵۲، ۲۶۰، ۲۷۱، ۲۸۱،

مختاری غزنوی         مختاری(شاعر)                           ۵۵۹

مختار[کوه-] ۷۶، ۷۱۴ح                                            مسعود شمس الدین حاجی ۳۶۰

مدرسۀ جلالیه ۴۳                                                    مسعود غزنوی[سلطان-] ۹۱ح،۱۷۹ح،

مراصدالاطلاع(کتاب) ۳۲۶                                         ۱۹۳ح

مرامی(شاعر) ۱۰۰                                                 مسعود فلاوز ۲۰۷

مرتضوی، منوچهر[دکتر-] ۳۳۹ح،۴۵۰ح                        مسعود نوکی(شاعر) ۸۸

مرجق ۲۰۲                                                          مصر ۴۲۶

مرزبان نامه ۵۱ح                                                   مصریان ۳۳۸ح، ۴۴۳ح

مرصد الاقبال السلطانیه و مرصد الآمال الخانیه                  مطلع السعدین ۱۰

       مزارات هرات                                                مطهر[شیخ الاسلام خواجه-] ۷۷۱

مرغاب ۲۰۲، ۳۴۰، ۴۴۷، ۶۱۴، ۶۳۶، ۶۳۷                 مظفر اسفزاری[پهلوان-] ۴۳۰، ۵۳۲، ۵۳۵

مرغاول ۳۳۴، ۳۴۰، ۳۴۶، ۳۴۸                                معجم الادبا(کتاب) ۲۶ح

مرکتای خوارزمی(شحنۀ هرات) ۲۷۸، ۲۷۹،                   معجم البلدان(کتاب) ۲۶ح، ۶۰۹ح

۳۰۱، ۳۰۳، ۳۰۵، ۳۰۶، ۳۰۸، ۳۱۰، ۳۱۱،                  معرّة النعمان ۱۱۷ح

۳۱۲، ۳۱۴، ۳۱۵                                                  معزالدین حسین[ملک-] ۳۲۱

مروی، محمد کاظم ۲۰۹ح                                         معزی(شاعر) ۱۱۹، ۱۹۱، ۳۲۰، ۵۸۸، ۶۶۲

مزارات هرات(کتاب) ۱۳                                          معین الدین جامی[خواجه-] ۲۷۷

مزار شریف ۷۷ح،۱۲۴، ۲۹۷ح                                  معین الدین فراهی ۱۶








معین الدین محمد الزمچی الاسفزاری ۱۲                            موتوگن(نوۀ چنگیز)۸۸ح

معین خطاط ۲۰۷                                                       مودود غزنوی ۱۷۹ح

معین(شاعر)۲۷۵، ۲۹۳                                               موسوی، مصطفی ۸ح

معین، محمد[دکتر-] ۴۹                                                موسی(ع) ۷۰، ۱۷۰ح

معینی(شاعر) ۵۳۳                                                     موسی(غلام جمال الدین محمد سام) ۵۳۹،

مغول ۹۹                                                                ۵۴۰

مفتاج الجنات(کتاب) ۲۰۵ح                                           موفق الدوله(جد خواجه رشید الدین)۳۷

مفتاح السعادة(کتاب) ۵۰۵                                             موفق[امیر-] ۷۷۰

مقامات حریری(کتاب) ۱۹ح                                          موقوفات افشار ۷۴ح

مقبرة الشعرا(تبریز) ۴۹، ۹۱ح،۲۳۶ح                              مولاید ۴۵۹

مَقْدِسی(جهانگرد) ۲۵                                                  مونس الاحرار(کتاب) ۱۴، ۴۶۵ح

مکران[استان-] ۶۲۶ح                                                 مهترکیورا ۲۲۹

ملتان ۱۹۲                                                              مهدی(عج)۹۱ح

ملک الشعرا      ازرقی(شاعر)                                       مهنه میهنه

ملک الشعرا      بهار، محمد تقی                                     میران ۲۰۶

ملکشاه آزابی[امیر-] ۷۳۵، ۷۳۶                                     میرانشاه کُرد۲۳۳

ملکشاه سلجوقی ۶۷ح                                                  میرانشاه[ملک-] ۲۲۹، ۲۳۱، ۲۳۵، ۲۸۶،

مناظرات(کتاب) ۹۱ح                                                 ۲۸۹، ۲۹۰(قتل)

مندوجاق ۴۸۷                                                          میرخواند ۱۰ح، ۱۲ح

منصور هروی[قاضی-](شاعر) ۳۸۶                                میر داماد ۶۵ح

منقان[شاهزاده-] ۶۷۳، ۶۷۵                                          میردوستی(مؤلف تحفة الخوانین) ۱۴

منکتای(مغول) ۱۱۰، ۱۱۱، ۱۱۴                                   میرک زکی حمال ۴۰۵

منکلی خواجه ۷۶۱                                                    میرک غوری ۵۵۱

منکلی[امیر-] ۶۳۷                                                     میرک میران(شاعر) ۱۳۸

منکوخان مغول ۲۷۸                                                  میمنه ۲۰۷ح

منکوخان[شاهزاده-] ۱۹۸، ۱۹۹، ۲۰۱                             مینقان[شاهزاده-] ۶۵۹

منکوی(از یاران دانشمند بهادر) ۵۰۱                               مینکون(از نزدیکان دانشمند بهادر) ۵۱۱

منوچهر(شاعر) ۱۸۰                                                  مینکوی۵۰۷

منهاج السراج عثمان بن سراج الدین ۳۶، ۱۰۹                    مینوی، مجتبی ۸۹ح

منهاج الوصول الی علم الاصول ۹ح                                میهنه ۳۲۶ح

موبالیغ      بامیان                                                     مؤمن کرک اوکی ۲۶۵








مؤیّد نسفی ۱۱۵، ۱۱۶                                                 نظام الدّین اوبهی ۲۱۸

نابغۀ ذبیانی (شاعر)۵۳ح                                              نظام الدّین شامی ۹ح

ناصر الدّین ایلچی خواجه ۷۳۷، ۷۷۰                               نظام الدّین موصلی ۳۷۴

ناصر الدّین چشتی [شیخ الاسلام خواجه-]                           نظام الدّین نسفی [مولانا-] ۶۶۱ 

۸۲، ۱۰۹، ۱۲۴                                                      نظام الملک (شاعر) ۲۴۰

ناصر الدّین طغرل فوشنجی ۷۴۷، ۷۴۸، ۷۵۱،                  نظام بندهی ۱۵۴

۷۷۰                                                                   نظامی عروضی ۷۱

ناصرالدّین عبیداالله [مولاناـ] ۷۲۳، ۷۳۷،                          نظامی گنجوی ۲۱، ۹۸، ۱۱۰،‌ ۱۱۲، ۱۶۹،

۷۴۰، ۷۷۰                                                           ۲۰۵، ۲۲۹، ۲۷۳، ۲۸۱، ۲۸۲، ۲۹۹، ۳۱۵،

ناصر الدّین محمود بن التتمش ۳۶ح                               ۳۱۷، ۳۲۹،، ۳۳۵، ۳۹۲، ۴۵۶، ۵۶۳، ۶۱۵،

نامق ۲۰۵ح                                                          ۶۳۵، ۶۳۶، ۶۳۸، ۶۳۹، ۶۴۰، ۶۴۳، ۶۴۴،

نجم الدّین کبری [شیخ-] ۵۸۲ح                                   ۶۵۰، ۶۵۳، ۶۷۷، ۶۸۷

نجم الدّین مرجان خوافی ۱۵۴، ۱۵۸، ۱۶۷،                    نظمی زاده       افندی بغدادی، حسین 

۱۶۸                                                                 نفحات الانس (کتاب) ۵۸۳ح

نجیب اسد ۴۳۳                                                     نفیسی، سعید ۱۲۲

نجیب الدّین (برادر شهاب الدّین زیرک)۴۳۶                    نکودار اُقُول [شاهزاده ـ] ۲۹۷، ۲۹۸، ۳۰۴، 

نجیب خوافی [خواجه -] ۳۴۱                                    ۳۳۰، ۳۳۲

نجیب نعال ۳۵۹                                                   نکودریان ۴۴۳، ۴۵۴، ۴۵۵، ۴۵۹، ۶۴۸، ۶۹۳،

نزهة القلوب۱۷۰ح، ۴۵۷۷ح                                     ۶۹۵، ۶۹۸، ۷۱۰، ۷۷۹

نشا۶۷ح،۳۲۶ح،۴۲۶                                             نکودریان(طایفه)۴۰۲، ۴۰۳

نصر الدین سجستان[ملک-] ۴۰۹                                 نمرود بن کنعان۸۱

نصرالدین نهی ۲۱۹                                               نوبادان(مکان) ۲۷۷ح

نصرت[امیر-] ۲۲۰، ۲۲۱                                        نوبختیان(خاندان) ۳۸۴

نصر ساسانیحامیر-] ۲۴ح                                         نوح بن نصر سامانی[امیر-] ۵۱ح

نصیر آملی ۸۹                                                     نورالدین عبدالرحمن الجامی ۱۲

نصیرالدین سجزی[ملک-] ۲۷۰، ۲۷۵                          نورالدین [شیخ-] ۶۲۲

نصیرالدین سجستانی[ملک-] ۶۷۷، ۶۷۸                        نورالدین شوشتری[قاضی-] ۳۳۳ح

نصیر الدین طوسی ۶۵ح                                          نوروزیان ۴۴۲، ۴۴۹

نصیری(شاعر) ۵۶۶                                              نوروز[امیر-] ۳۳۸، ۳۳۹ح،۴۰۲ح،۴۰۳،

نظام آملی (شاعر) ۲۹۴                                           ۴۰۶، ۴۰۷(عزیمت به هرات جهت تعمیر

نظام التواریخ۹                                                      آنجا)،۴۰۹، ۴۱۱(ارسال نامه به شمس الدین








محمد کهین)، ۴۱۲(دریافت نامۀ                                     هرزه محمد ۵۸۴، ۵۸۷، ۶۰۱

شمس الدین)، ۴۲۴(اعزام نیرو به جنگ                            هُرْقُداق۴۴۱

پهلوان محمد بن محمود جردی)، ۴۳۱،                             هرموزتری ۲۹۸

۴۴۱، ۴۴۳(عزیمت به عراق جهت                                 هرویان۲۷۰، ۴۶۰

فتنه انگیزی)، ۴۴۶(پناه به ملک فخرالدین)،                        هروی=هرویان۱۰۹، ۶۹۸، ۷۰۱، ۷۰۶، ۷۱۳

۴۴۷(حیله ملک فخرالدین در حق وی)،                             هسکنز،وارن[منشی-] ۴۳

۴۴۸(رد صلاح اندیشی حاجی رمضان)،                            هفتلیان        هیاطله

۴۴۹(گرفتاری به دست امرای ملک                                 هلاجو۴۵۹

فخرالدین و مرگ)، ۴۵۲، ۶۳۷                                      هلاگوخان ۳۰۱، ۳۱۱

نوکی(شاعر) ۱۲۹                                                     هلقتو ۳۸۱

نونیه(قصیده) ۲۰۹ح                                                   هلقتونویین(پسر طاهر بهادر) ۱۹۶، ۱۹۷،

نهران(طایفۀ دزدان)۲۵۳، ۲۵۵                                      ۲۸۸، ۲۲۹

نیازآبادیان۷۵۳                                                         هندوجاق ۳۸۱

نیازآباد[حصار-] ۷۵۰، ۷۵۱، ۷۵۲، ۷۵۳                          هندوستان ۱۹۲

نیشابور ۴۹، ۳۳۹، ۴۲۶، ۶۴۹، ۶۸۵                              هندوکش ۶۸ح

نیکی باورچی ۴۰۹، ۴۱۰                                             هندو نویان ۳۴۷ح، ۳۹۸

نیمروز ۲۹۷ح، ۵۱۴                                                  هوبو(افغانی)۲۹۴

وائیتی گئس         بادغیس                                            هوشنگ(باستانی)۶۳

واله داغستانی ۱۴                                                      هونان سپید آریائی        هیاطله

وجیه الدین ابوبکر۴۳۳                                                هیاطله ۶۸، ۶۹

وجیه الدین نسفی[مولانا-] ۴۵۱، ۴۸۹، ۵۰۰،                      یادداشت های قزوینی۸۹ح

۵۰۴                                                                     یاراحمد[پهلوان-] ۴۵۹، ۵۴۱، ۵۴۲، ۵۴۴،

وصاف الحضره ۷ح، ۸                                               ۵۴۷، ۵۶۴، ۶۴۴

وفیات الاعیان(کتاب) ۶۷ح،۳۳۳ح،۶۱۹ح                          یاقوت حموی ۲۵، ۶۰۹ح

ولواجی(شاعر) ۶۲۳، ۶۲۴                                           یاقوت رومی         یاقوت حموی

هارون الرشید ۲۲۸ح                                                  یاقوت(منکوحۀ شرف الدین بیتکچی) ۲۱۲

هامادوف۲۴ح                                                          یتیمة الدهر(کتاب) ۲۰ح، ۶۱۹ح

هدایت، رضاقلی۱۰ح                                                 یحیی آباد[کوه-] ۱۲۹ح

هرات(دختر ضحاک)۷۸                                             یحیی(از یاران جمال الدین محمد سام)۵۵۱،

هرات در اکثر صفحات                                               ۵۵۲

هرات رود(رودخانه) ۱۱۴، ۴۰۵، ۶۱۹                           یحیی خان یکتا  ۱۴ح








یحیی عراقی(شاعر) ۱۷۰                                           یشمون۳۳۳

یُزْت(واژه) ۳۹۹ح                                                   یغان سنقور ۱۲۸، ۱۲۹

یرغو(واژه) ۲۶۱ح                                                  یغمش ایلجی ۲۱۴، ۲۱۵، ۲۱۷

یزد ۴۲۶                                                              یفتلیان       هیاطله

یزدویه(محل) ۱۴۶، ۱۴۷                                           یمین الدوله بهرامشاه ۱۵۲ح

یساولیان ۶۵۸                                                        ینالتکین فراه[ملک-] ۴۲۴، ۴۸۸، ۵۱۳، ۵۱۴،

یساول[امیر-] ۵۵۳، ۵۵۵، ۵۵۶، ۵۶۹، ۵۷۴،                  ۷۱۹، ۷۲۱، ۷۲۲، ۷۲۳، ۷۲۶، ۷۳۹، ۷۷۷،

۵۸۲، ۶۰۴، ۶۳۸، ۶۴۱، ۶۴۸، ۶۵۴، ۶۵۵،                   ۷۷۸، ۷۷۹

۶۵۶، ۶۵۷، ۶۵۸(قتل)                                             ینال(واژه) ۲۵۹ح

یسور[شاهزداه-] ۶۳۴، ۶۳۶، ۶۳۸، ۶۴۰،                      ینکبی تیرکر[پهلوان-] ۵۴۲، ۵۴۵

۶۴۶، ۶۴۹-۶۵۳، ۶۵۵، ۶۵۶، ۶۵۹، ۶۶۱،                   یورها(شاعر؟)۳۶۷

۶۶۲، ۶۶۳، ۶۶۵، ۶۶۶(صلح با ابو سعید                       یوسف ایاز ۵۱۹

بهادر خان)،۶۸۵(نامه به ملک غیاث الدین)،                     یوسف شوانی ۴۰۲

۶۸۷(نامه از ملک غیاث الدین)، ۶۹۰                            یهودیه         میمنه

(خرابی در مازندران)،۶۹۳، ۶۹۶، ۷۰۰(                       ییسوبوقا ۶۷۰

جنگ با ملک فخر الدین)، ۷۰۱، ۷۱۶، ۷۴۴،                   ییسومنکو ۱۹۷، ۲۰۰

۷۵۱، ۷۶۲(مرگ)                                                  ییغور ۱۵۲

یسومنکو بن جغتای ۱۶۴

یشت۸۰ح                                           برخی از کتابهای

                                           انتشارات اساطیر

                                 ۱.تاریخ های عمومی و سلسله ای

تاریخ روضة الصفا دوره ۱۵ جلدی(از ظهور خلقت تا سلطنت ناصر الدین شاه قاجار)

تألیف میر خواند، خواندمیر، رضاقلی خان هدایت/تصحیح و تحشیۀ جمشید کیان فر / وزیری ۹۵۲۴ صفحه/چاپ اول ۱۳۸۰/گالینگور

تاریخ طبری دورۀ ۱۶ جلدی(از آفرینش و خلق انسان تا سال سیصد و بیستم هجری)

تألیف محمد بن جریر طبری/ ترجمه ابو القاسم پاینده /وزیری۷۱۲۰ صفحه/چاپ ۱۳۷۵/زرکوب

تاریخ طبری دورۀ ۱۷جلدی(از آفرینش و خلق انسان تا سال سیصد و بیستم هجری)

تألیف محمد بن جریر طبری /ترجمه ابوالقاسم پاینده / وزیری ۷۱۲۰ صفحه / شمیز

تاریخ کامل دوره ۱۱ جلدی ( از آفرینش و خلق انسان تا سال سیصد و سی و ششم هجری)

عزالدین بن اثیر /دکتر محمد حسین روحانی& حمید رضا آژیر /وزیری ۵۱۴۴ صفحه/ گالینگور

ایران قدیم: تاریخ مختصر ایران از آغاز تا انقراض ساسانیان

تألیف حسن پیرنیا(مشیر الدوله) / وزیری ۲۹۶ صفحه / چاپ دوم اساطیر ۱۳۷۸ / گالینگور

تاریخ سلاجقه: مسامرة الاخیار

تألیف محمود بن محمد آقسرایی/ تصحیح پرفسور عثمان توران /وزیری ۴۴۰ صفحه / چاپ دوم ۱۳۶۳

سمط العلی للحضرة العلیا: تاریخ قراختائیان کرمان

تألیف ناصر الدین منشی/ تصحیح و تحشیۀ استاد عباس اقبال آشتیانی / ۱۷۲ صفحه / چاپ دوم

تاریخ اسماعیلیه( هدایة المؤمنین الطالبین)

تألیف محمد بن زین العابدین خراسانی / تصحیح آلکساندر سیمینوف / وزیری ۲۳۲ صفحه / چاپ دوم ۱۳۷۴ /گالینگور

اسماعیلیه

تألیف دکتر مهدی محقق / رقعی ۸۸ صفحه / چاپ اول ۱۳۸۲ /گالینگور








چنگیز خان

تألیف ولادیمیرتسف / ترجمه و تحشیۀ دکتر شیرین بیانی / وزیری ۲۱۶ صفحه / چاپ دوم ۱۳۷۶ / گالینگور

زندگی شاه عباس

تألیف لوسین لوئی بلان / ترجمۀ دکتر ولی الله شادان / وزیری ۳۴۴صفحه / چاپ اول ۱۳۷۵ / گالینگور

ناسخ التواریخ / تاریخ قاجاریه (جلد اول و دوم)

تألیف لسان الملک سئهر / تصحیح و تحشیۀ جمشید کیان فر / وزیری ۹۸۴ صفحه / چاپ اول ۱۳۷۷ / گالینگور

ناسخ التواریخ / تاریخ قاجاریه (جلد سوم و نمایۀ عام)

تألیف لسان الملک سئهر / تصحیح و تحشیۀ جمشید کیان فر / وزیری ۱۰۲۴ صفحه / چاپ اول ۱۳۷۷ / گالینگور 

ناسخ التواریخ / زندگانی پیامبر دوره ۵ جلدی

نک اسلام. پیامبر اسلام (ص)

چهل سال تاریخ ایران دوره ۳ جلدی (المآثر والآثار، یادداشتهای محبوبی اردکانی، فهرست های هفتگانه)

تألیف محمد حسن خان اعتماد السلطنه/ به اهتمام ایرج افشار / وزیری ۱۲۰۸ صفحه / چاپ دوم ۱۳۷۵ / گالینگور

زمینه چینیهای انگلیس برای کودتای ۱۲۹۹

تألیف امیل لوسوئور / ترجمۀ دکتر ولی الله شادان / وزیری ۱۸۴ صفحه / چاپ اول ۱۳۷۴ / گالینگور

                                                ۲.خاطرات و سفرنامه ها

خاطرات دیوان بیگی(میرزا حسن خان): از سالهای ۱۲۷۵ تا ۱۳۱۷ قمری (کردستان و طهران)

به کوشش استاد ایرج افشار و محمد رسول دریا گشت / وزیری ۴۰۰ صفحه / چاپ اول ۱۳۸۲ / گالینگور


مارکوپولو در ایران

تألیف آلفونس گابریل / ترجمه و تحشیۀ دکتر ئرویز رجبی / وزیری ۴۹۶ صفحه / چاپ اول ۱۳۸۲ / گالینگور

سلسلة التواریخ یا اخبار الصین و الهند

اثر سلیمان تاجر سیرافی / با گرد آوری و اضافات ابوزید حسن سیرافی /ترجمه دکتر حسین قرچانلو / وزیری ۱۹۲ صفحه / چاپ اول ۱۳۸۱ /گالینگور

روز نامه خاطرات عین السلطنه دوره ۱۰ جلدی(از روزگار پادشاهی ناصر الدین شاه تا عصر پهلوی)

تألیف قهرمان میرزا سالور / به کوشش ایرج افشار و مسعود سالور / وزیری ۸۵۹۲ صفحه / چاپ اول ۱۳۷۴-۱۳۸۰/ گالینگور

سفرنامه فرخ خان امین الدوله: مخزن الوقایع

حسین بن عبدالله سرابی / به کوشش کریم اصفهانیان و قدرت الله روشنی/ چاپ دوم ۱۳۷۳/ وزیری ۴۶۶ صفحه/گالینگور

سفر نامه رضاقلی میرزا نایب الایاله

به کوشش اصغر فرمانفرمائی قاجار /چاپ دوم ۱۳۷۳ / وزیری ۸۲۴ صفحه / گالینگور

روزنامه خاطرات امین لشکر

تألیف میرزا قهرمان امین لشکر /به اهتمام ایرج افشار و محمد رسول دریا گشت/ وزیری ۴۳۲ صفحه/چاپ  اول ۱۳۷۸ گالینگور

روزنامۀ سفر خراسان به همراهی ناصرالدین شاه

تألیف میرزا قهرمان امین لشکر/ به اهتمام ایرج افشار و محمد رسول دریا گشت / وزیری ۲۹۶ صفحه / چاپ اول ۱۳۷۴ / گالینگور

خاطرات نیدرمایر: زیر آفتاب سوزان ایران

تألیف اسکارفن نیدرمایر / ترجمۀ کیکاوس جهانداری / وزیری ۳۵۲ صفحه / چاپ اول ۱۳۸۰ /گالینگور

ایام محبس

تألیف علی دشتی / رقعی۲۹۴ صفحه / چاپ اول ۱۳۸۰ /گالینگور

خاطرات سردار اسعد بختیاری

تألیف جعفر قلی خان امیر بهادر / به کوشش ایرج افشار / وزیری ۳۰۴ صفحه / چاپ دوم ۱۳۷۸ /گالینگور

خاطرات ظل السلطان دوره ۳جلدی (سرگذشت مسعودی، سفرنامۀ فرنگستان)

تألیف مسعود میرزا ظل السلطان /به اهتمام و تصحیح حسین خدیوجم / وزیری ۱۰۸۳ صفحه /چاپ اول ۱۳۶۸/نایاب

                                            ۳.جغرافیای تاریخی و اقوام

نخبة الدهر فی عجائب البر و البحر

تألیف شمس الدین محمد بن ابی طالب انصاری دمشقی /ترجمه دکتر سید حمید طبیبیان / وزیری ۵۲۰ صفحه / چاپ اول ۱۳۸۲ / گالینگور

شرفنامه: تاریخ مفصل کردستان

تألیف شرف خان بن شمس الدین بدلیسی / به تصحیح ولادیمیر و لییامینوف زرنوف / چاپ اول ۱۳۷۷ / وزیری ۹۲۸ صفحه / گالینگور

تاریخ بختیاری

تألیف سردار اسعد بختیاری (به انضمام عکس های تاریخی برگرفته از آلبوم عکس های تاریخی بختیاری تدوین دکتر مظفر بختیاری) / تصحیح و تحشیۀ کیان فر / وزیری ۸۰۸ صفحه / چاپ دوم ۱۳۸۳ / گالینگور

جغرافیای تاریخی بروجرد

تآلیف ع. روح بخشان / رقعی ۷۲ صفحه / چاپ اول ۱۳۷۳

                                                     ۴.شرح حال

شرح حال عبدالله بن المقفع

تألیف استاد عباس اقبال آشتیانی / به انضمام زندگینامۀ اقبال آشتیانی به قلم استاد ایرج افشار و مکتوب استاد مینوی به عباس اقبال در نقد کتاب / به اهتمام عبدالکریم جربزه دار/ رقعی ۱۲۸ صفحه / چاپ اول ۱۳۸۲ / گالینگور

احوال و آثار خواجه نصیر الدین طوسی

تألیف استاد سید محمد تقی مدرس رضوی / وزیری ۷۴۸ صفحه / چاپ دوم ۱۳۸۳ /گالینگور

رجال وزارت خارجۀ عهد ناصری

تألیف میرزا مهدی خان ممتحن الدوله /به کوشش ایرج افشار / وزیری ۲۶۴ صفحه / چاپ اول ۱۳۶۶

رجال عصر مشروطیت

تألیف سید ابوالحسن علوی / به کوشش حبیب یغمایی / باز خوانی و تجدید چائ استاد ایرج افشار / وزیری۱۸۰ صفحه / چاپ دوم ۱۳۸۳ / گالینگور

گنجعلیخان

تألیف دکتر محمد ابراهیم باستانی پاریزی / رقعی ۵۴۴ صفحه / چاپ سوم ۱۳۶۸ / نایاب

                                                 ۵.اسناد تاریخی

نصرت الدوله و میلسپو: پایان مأموریت آمریکایی ها در ایران (مجموعۀ اسناد نصرت الدوله فیروز)

به اهتمام دکتر ناصرالدین پروین، محمد رسول دریا گشت /وزیری ۳۰۴ صفحه / چاپ اول ۱۳۸۱ / گالینگور