آمدن زهیر بن محمدالأَزدی در سیستان

از کتاب: تاریخ سیستان
08 March 1485

و زهیر به سیستان آمد و هناد گفت: ترا اندر قصبه نگذارم و حرب کردند و هنادی السّری کشته شد وزهیر بنشست و بر سلیمان بندی دگر برنهاد و او را استوار کرد و شجاع بن عطا را با سپاهی بزرگ به سند فرستاد، آنجا غزات کردند و مال بسیار و پیلان بیافتند، باز آمدند و با زهیر خلاف آوردند، و زهیر با ایشان حرب کرد، آخر اندر حصار شد و زیاد بن همام الراسبی با زهیر مردی کاری بود، و این حصار اندر ذی الحجه سنهٔ ثلث و اربعین و مائه بود،وشجاع بن عطا سواد وقصبه بگرفت،تا باز زیاد بن همام آن مخالفت به صلاح باز آورد و زهیر از حصار بیرون آمد و شجاع بن عطا و آن گروه به فرمان او اندر آمدند اندر محرم سنهٔ اربع و اربعین و مائه. باز سپاه آراسته کرد و عتیبة بن موسی را سالار کرد و به بُست فرستاد، ازین گروهی متمرّدان را عتیبة ابن موسی را(٣) به نزدیک خویش راه داد و قصد کرد که نافرمان(۴) گردد. وخبرسوی زهیر رسید،عبیدالله بن العلا را بر سیستان خلیفت کرد وخود برفت سوی بست، چون به نزدیک بست رسید عتیبه بن موسی سر خویش گرفت و 

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

۱. کذا... محلی به نام لشکر جز (سرلشکر) که متصل به شهر بوده در سجستان دیده نمی شود و شاید لشکر همان (سبه) باشد، زیرا در جزء رساتیق سیستان (صفحه ٢۵) محلی مرسوم به (سبه) نوشته شده که بعد از آن را با مرکب الحاقی سه نقطه (سپه) کرده اند و اگر این حدس درست باشد در سایر جای ها هم که (بسکو) یا (اسکو) یا (بسکر) آمده محتمل است که مصحف (لشکر) و (سپه) بوده باشد؟ و در اصفهان هم قریه ای به نام (اسفه) هست. 

٢. در اصل (غرات) با راء مهمله... غزات یعنی (غزو) جنگ در ثغور با کفار. 

٣. ظاهراً این راء زاید باشد، مراد آنکه: عتیبه ازین مردم متمرد گروهی را دور جمع کرد. 

۴. اصل: تا فرمان. و به مناسبت (تا) لفظ (روا) بعد از فرمان روی خط بعدها الحاق شده ولی ظاهراً (نافرمان گردد) درست باشد و الحاق روا بی مورد است.




برفت، زهیر به مناقله(۱) بتاخت و میان رخد و بست اندرو رسید و آنجا حربی صعب کردند و عتیبه کشته شد و زهیر سر او سوی منصور فرستاد و بکر بن ابان با عتیبه بود او را نگشت(٢) و بند کرد. باز نامهٔ منصور رسید که بر سیستان مردی کاری خلیفت کن و بدحول(٣) به درگاه آی. زهیر، عبیدالله ابن العلا را بر نماز خلیفت کرد و حصین بن محمد را بر خراج، و برفت سوی منصور شد وزیاد بن همام الراسبی را با خویشتن ببرد اندر سنه خمس و اربعین و مائه، چون آنجا برسید، منصور، مهدی را ولی عهد کرد.