آمدن زهیر محمدالأزدی به سیستان

از کتاب: تاریخ سیستان
08 March 1485

و زهیر بن محمدالأزدی به سیستان آمد اندر سنهٔ احدی و ستین و مائه و یزید بن مزید برفت و زهیر به امارت بنشست و با مردمان نیکوئی کرد هشت سال تا آنگاهی که مهدی فرمان یافت به دهی که آن را سریر(٧) گویند از ماسبذان(٨) شب 

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

۱. ربض به فتح اول و ثانی آبادانی های حومهٔ شهر که بیرون از حصار اصلی مرکز شهر باشد. و ربض سیستان خود شهری بزرگ و آبادان بوده است چنان که به جای خود گفته اید. و در قدیم شهرها دوبارو داشته یکی متعلق به کهندز و به اصطلاح امروز ارگ و عمارات دولتی که در میانهٔ شهر بوده و با روی دیگر آن که ربض نامیده می شده و بر گرد شارستان و باروی کهنه و میانین کشیده می شده و بیرون این باره را ربض می گفته اند که حومه باشد

٢ و ٣ و ۵ و ۶. اینجاها باز (یرند بن مرند- یرتد فرتد...) نوشته شده و صحیح یزید بن مزید است. 

۴. اصل: بی عبدالله- رجوع شود به حاشیه ٢ ص ۱۶۶. 

٧. مسعودی نام این قریه را (زرین) ذکر کرده است و زرین و سریر در معجم به نظر نرسید ولی پیداست که هردو از یک ریشه اند. یاقوت قبر مهدی را در (رَذ) از قراء ماسبذان ضبط کرده.

٨. کذا... و کلیه مورخین عرب این قریه را (ماسبذان) نویسند، یاقوت گوید: ماسبذان به فتح سین و باء موحده و ذال معجمه و آخر آن نون: اصل آن (ماه سبذان) است منسوب به ماه. ابی الفدا در تقویم البلدان گوید: که ما سبذان و سیروان یکی است و این شهری است قدیمی از بلاد جبال که بین کوهستان واقع شد، و ازین حیث شبیه به مکه است و بین آن و صیمره دو منزل است و نیز گوید ماسبذان از کوره سیروان است. یاقوت گوید: از ماسبذان به (رذ) چند فرسنگ است و مهدی عباسی در (رذ) است و اکنون بیش از آثار محو شده ای از آن قبر برجا نمانده است و خلاصه ماسبذان آن روزه جزء پشتکوه لرستان (عیلام) حالیه و (حسین آباد) سابق است. 


پنجشنبه هشت روز مانده از محرم سنهٔ تسع و ستین و مائه، و چهل و سه ساله بود که فرمان یافت، ولایت او ده سال و یک ماه و چهارده روز بود و پسر خویش را هادی را خلیفت کرد.