ذکر صد وبیستم
در نامه ای که ملک اسلام
غیاث الحقّ والدّین به امرای خراسان نوشت
چون. شهور سنۀ ثمان عشرو سبعمائه[=۷۲۷] درآمد در صفر این سال مذکور جماعتی از اکٌام وُلات غزنین و گرمسیر مکتوبات فرستادند به خدمت ملک ملوک اسلام غیاث الحقّ والدّین ناطق در معنی آنکه ((بر رآی انور اعلی ملک ملوک اسلام عرضه می دارند بندگان برآن جمله که به حقیقت شاهزاده یسور درین یک دو ماه با لشمر گران به خرابی خراسان و اعتاب عساکر آنجا خواهد آمد و چهل روز می شود که سپاه او اسب فربه می کنند و در تربیت امور محاصرهۀ بلا و تبریج و تفریق جُیُوش خراسان اجتهاد بلیغ و سعی تمام دارند.))
چون مکتوبات به ملک اسلام غیاث الحقّ والدّین رسید روز دیگر که شمع مهرهبازان این گنبد دوالک باز چهره برافروخت و زاغ شب پروانه وار بسوخت و از رخ رومی وشی روز عالم مینوفرشد و از خندۀ ترک سبیده دم خاک دُرج کمر بست،
شعر
اَهلاً بِفَجرٍ قَد نَضا ثَوبَ الدُّجی بِالسَّیفِ جُرٌدَ مِن سُوادِ قِرابٍ
شعر
سلطان صبح رایت مصقول برکشید بر خیل شام لشکر زرٌین برکشید
ملک اسلام اشارت راند تا صدر خواجه شهاب عزیز نامه ای نوشت به امرا و ملوک خراسان، بدین نسق:
نظم[خسروی]
طراز نامه آن بهتر که از نام خدا باشد
که با نامش سخن را قیمت و قدر و بها باشد
خداوندی که غایات کمال بی زوال او
ورای درک اوهام و عقول انبیا باشد
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱ . اصل: صد و هیجدهم؛ متن: بستم
۶۸۲ تاریخ هرات
نه در صنعش خلل بینی ، نه در امرش زلل یابی
نه در ملکش فنا هرگز فنا هرگز نه در حکمش خطا باد
خداوندی که بی واسطۀ عمد این قبّۀ خضراءِ معلّق برافراشت و به شهیب زهرا این آینۀ نیلگون و طارم آبگون را بنگاشت و پایۀ مرتبت اسنان را بر شایر موجودات برتر گردایند.
اما بعد بر رآی امرای عظام خرسان نموده می آید که زمره ای از متابعان و منقادان ما که در حدود غور و کابلستان متوطّن اند و از کلی احوال شاهزاده یسور واقف، چنین نوشته اند و عرضه داشته که هم درین چند روز شاهزاده یسور با سپاهی به پُری دریا و شکوه کوه و عظم غمام از زمین داور به هرات خواهد آمد و از سمت هرات به طرف طوس و نیشاهپور حرکت [خواهند] کرد. و بر آن عزم است که اگر لشکر خراسان به مدافعت او با هم متّفق و یکدلی نباشند و یکسر به ممالک عراق رود . چون حال برین جمله بود، نموده آمد تا لشکر پرکنده را گرد کنند و در یاس و حزم و شرایط قراول و دیده بان و حفظ راهها و جمعیٌت مردم لشکر و عمارت حصون بلاد و قلا جبال چنانچ از تدابیر و آراء متینۀ ایشان سزد سعی بلیغ مبذول دارند و شب و روز مُتَرَصّد و مَتَرَقّب باشند و از صحراوات و جبال حواشی و مواشی خویشتن را به جوار حصارها و شهر ها آرند؛ چه، اگر آمدن شاهزاده یسور محقّق است در یک هفته از گرمسیر بر نَهجِ شتاب به خراسان نزول خواهد کرد زیادت تآکید حاجت [۶۸۰] نیست. ایشان در کار خود به دانند و ما از هرات قُرب صد سوار نامدار فرستاده ایم تا تحقیق احوال آمدن شاهزاده یسور کنند . چون خبر دیگر برسانند، فی الحال قاصد بدان طرف دوانیده آید و به مزار متبرّک جام کبوتر فرستاده شود.