قافیه سنجان چو در دل زنند

از کتاب: هفت اورنگ ، مثنوی

قافیه سنجان چو در دل زنند

در به رخ تیره دلان گل زنند

روی چو در قافیه سنجی کنند

پشت برین دیر سپنجی کنند

تن بگذارند و همه جان شوند

کوه ببرند و پی کان شوند

گوهر این کان همه یک رنگ نیست

لؤلؤ عمان همه هم سنگ نیست

گوهر و لعل از دل کان می طلب!

هر چه بیابی به از آن می طلب!

هر که به خس کرد قناعت، خسی است

به طلبی کن که به از به بسی است

ناشده از خوی بدت دل تهی

کی رسد از نظم تو بوی بهی

هر چه به دل هست ز پاک و پلید

در سخن آید اثر آن پدید

چون گره نافه گشاید نسیم

غالیه بو گردد و عنبر شمیم

شاهد پرورده به صد عز و ناز

بیش به مشاطه ندارد نیاز

بر رخش از غالیهٔ مشکسای

خوب بود خال، ولی یک دو جای

خال که از قاعده افزون فتد

بر رخ معشوق، نه موزون فتد

خال، جمالش به تباهی کشد

روی سفیدش به سیاهی کشد

این همه گفتیم ولی زین شمار

چاشنی عشق بود اصل کار

عشق که رقص فلک از نور اوست

خوان سخن را نمک از شور اوست

جامی اگر در سرت این شور نیست

خوان سخن گربنهی، دور نیست

مرد کرم پیشه کجا خوان نهد

تا نه ز آغاز نمکدان نهد؟