سخن اندرناحیت تغزغز و شهرهای وی

مشرق او ناحیت چینست وجنوب وی بعضی تبت است و بعضی خلخ و مغرب وی بعضی خرخیزست و شمال وی هم خرخیزاست، اندرهمه حدود او برود و این ناحیت مهمتر ناحیت است از ترک، و بیشترین قومی بودند دراصل و ملوک همه ترکستان اندر قدیم از تغزغزبودندی، و مردمانی جنگی اند و با سلاح بسیار، و ایشان بتابستان و زمستان از جای بجای همی گردند بر گیاخوار ها، و هواهایی کی خوشتر بود و از این ناحیت [۱۷a]  مشک بسیارخیزد و روباه سیاه و سرخ و ملمع، وموی سنجاب و سمورو قاقم و فنک وسبیجه و ختووغژغاوخیزد. وجاییی کم نعمت وخواسته ایشان این آلاتست کی گفتیم و گوسپند وگاو واسب است، واندرین ناحیت آبهاء بسیارست و بی عدد و توانگرترین ترکانند. وتاتارهم جنسی از تغزغزاند.

۱-جینانجکث ۲  - قصبهء تغزغزاست، شهری میانه است. و مستقر 

۱ --اوسانگ.  ۲ – چینانجکث: شهرچینیان.

77                                                                                                                              12

ملکست و بحدود چین پیوسته است، بتابستان اندروی سخت گرم بود و بزمستان سخت خوش بود.

۲- وبنزدیکی وی کوهیست آنرا اطفقان خوانند، وازپس این کوه پنج دهست، ونام دهها اینست: کوزارک،جملکث،بنجیکث، بارلغ، جامغر، وملک تغزغزوبتابستان باین ده بنجیکث نشیند، واندرشمال تغزغزصحراییست، میان تغزغز وخرخیربرود تا بناحیت کیماک.

۳- کمسیغیا – دهیست اندرمیان دوکوه.

۴- ستکث – ناحیتی خردرست واو راسه دهست . 

۵- ارک – شهری خردست وبنزدیکی رود خولند غونست و اندروی میوه هاء بسیارست مگرانگور، واو را هفت دهست و گویند کی ازار ک و نواحی وی بیست هزارمرد بیرون آید. 

۶- کرارخون ۱ – دهیست اندرمیان ریگ، اندک نعمت و بسیارمردم.

۷- دههاء بکتگین – پنج دهست وازآن سغدیان است، واندروی ترسایان وگبرکان وصابیان ۲ نشینند،جاییی سردسیراست، وکوه ازگرد اوبرآمده 

۸- کومس ارت – دهیست برسرکوهی و مردمان وی صیادانند.

خمود ۳ – جاییست کی اندروی مرغزارها وگیاخوارها وخیمها 

۱-کوارخون ؟.  ۲ –شاید منظورازصابیان، بوداییان باشد و با ۳۴ قسمت ۱۷ اختلاف دارد.  

 ۳ - < خمول > یا < قمول > 

78                                                                                                                              13

وخرگاههاء تغزغزیانست وخداوندان گوسپند اند.

۱۰- جملیکث - دهیست بزرگ ومهمترایشان را بیغو۱خوانند، بیغویان آنجا نشایند وکیمیاکیان و خلخیان و یغماییان بهر وقتی این ده را غارت کردندی.

۱۱- تنزاغ ارت ۲ – کوهیست از خاک منزل بازرگانانست.

۱۲- مابنح جراباس – منزلیست و اندر وی آبیست بزرگ و گیاه بسیار.

۱۳- بلخمکان – منزلیست کی در قدیم اندروتغزغزیان بودندی واکنون ویرانست.

۱۴- سدنک – منزلیست کی دایم اندر وی برف و باران بود.

۱۵- محک ارت – منزلیست.

۱۶- ایرگوز کو کث – منزلیست اندر وی چرا گاه و چشمهاء آبست .

۱۷- اغراج ارت – منزلیست و هرگز از برف خالی نبود و اندر وی ددگان وگوزنان باراند ، وازاین کوه سروء گوزن افتد بسیار.