دوران یزید بن ولید بن عبدالملک

از کتاب: تاریخ یعقوبی ۱/۲

یزید بن ولید بن عبدالملک که مادرش شاهفرید دختر فیروز بن کسری بود در غرۀ رجب سال 126 پنج روز پس از کشته شدن ولید بر سر کار آمد، و خورشید آن روز در حمل بود 11 درجه و 40 دقیقه و قمر در حوت 20 درجه و زحل در سنبله 20 درجه و مشتری در جوزا 3 درجه و 50 دقیقه، و مریخ در جوزا 25 درجه و 40 دقیقه و زهره در جدی 10 درجه و عطارد در حمل 21 درجه و 30 دقیقه. 

یزید مستمریها مردم را کم کرد و بدینجهت ناقص نامیده شد و شهر ها بهم خورد و از کسانی که بر او خروج کردند عباس بن ولید بود در حمص در اردن و یزید بن سلیمان در فلسطین و ابو محمد بن عبدالله بن یزید بن معاویه و سلیمان ابن هشام نیز با عباس همراهی کردند. 

یزید سه روز پس از حکومت یافتن برای برادرش ابراهیم بن ولید بولعهدی بیعت گرفت و او را به اردن فرستاد و آنان محمد بن عبدالملک را بر خویش امارت داده بودند پس به جنگ باوی ایستادند و عبدالرحمان بن مصاد را نزد ایشان فرستاد تا به آنان بگوید که خود را چرا بکشتن می دهید؟ نزد ما آئید تا دنیا و آخرت را برای شما فراهم سازیم و من برای هر مردی از شما هزار دینار ضمانت می کنم پس پراکنده شدند. 

حکومت یزید پنچ ماه بود و فتنه همه جار افرا گرفت؛ چنانکه مردم مصر امیر خود حفص بن ولید حضرمی و مردم حمص عامل خود عبدالله بن شجرۀ کندی را کشتند و اهل مدینه عامل خود عبدالعزیز بن عمر بن عبدالعزیز را بیرون کردند؛ و یزید بن خالد بن عبدالله قسری کارهای خلیفه را بدست گرفت و رئیس پلیس او یزید بن شماخ لخمی بود و فرماندهی نگهبانان او غلامش سلام و حاجب او غلامش جبیر.روزی که ولید کشته شد در خزانه اش چهل و هفت میلیون درهم بود و یزید آنها را تا در هم آخر پراکنده ساخت. 

یزید قدری مذهب بود و در سلخ ذی العقده مرد و ابراهیم بن ولید بروی نماز گزار و در دمشق بخاک سپرده شد؛ و بقولی برادرش ابراهیم او را مسموم کرد. در آن سال یعنی 126 عمر بن عبدالله بن عبدالملک بن مروان برای مردم حج گزارد و بقولی بن حجاج بن عبدالملک و ثابت بن نعیم جذامی بر مروان که در ارمنستان بود تاخت و مروان بروی ظفر یافت و بر او منت گذاشت. مروان از ارمنستان باز گشت و عاصم بن عبدالله بن یزید هلالی را بفرمانداری ارمنستان و اسحاق بن مسلم عقیلی را بفرمانداری در بند جانشین گذاشت سپس ارمنستان هم ضمیمۀ حکومت اسحاق بن مسلم عقیلی گردید.