سخن اندرناحیت خلخ و شهرهای وی
مشرق وی بعضی ازحدود تبتست وحدود یغما وحدود تغزغز، وجنوب وی بعضی ازحدود یغما و ناحیت ماوراءالنهرست و مغرب وی حدودغوزوشمال وی حدود تخس و چگل و تغزغز. و این ناحیتیست آبادان و با نعمت ترین ناحیت است از نواحی ترک و اندر وی آبهاء روانست وهواء معتدلست و از او مویهاء گوناگون خیزد و مردمانی اند بمردم نزدیک وخوش خو و آمیزنده. و ملوک خلخ را جبغوی خواندندی اندر قدیم و بیغونیز خواندندی و اندروی شهرها و دههاست. واین خلخیان بعضی صیادانند وبعضی کشاورز[ی] کنند. وبعضی شبانان اندروخواستهء ایشان گوسپند است و اسب و مویهای گوناگون ومردمانی جنگی اند و تاختن برنده.
۱-کولان، ناحیتی خردست وبمسلمانی پیوسته و اندروکشت و برزست .
۲- مرکی – دهیست و اندروی خلخیانند و بازرگانان نیزافتند آنجا ومیان این دو ده سه قبیله خلخیانند: [ ۱۸a] بیستان،خیم، بریش خوانند ایشان را.
82 15
۳- نون کت ۱ بنردیکی کوهست،اورون عارج ۲ ، شهری بوده است واکنون ویرانست، وجای دزدان است، منزلیست واندروی اندکی خرگاهها است ازآن خلخیان.
۴ –غنکسیر، دهیست بزرگ واندروی قبیلهاء بسیارست ازخلخ وجاییی آبادان.
۵ – توزون بلغ، دهیست با کشت و برزوآب روان و نعمت. وحدیست میان خلخ و یغما.
۶ – بنزدیکی توزون عارج۳ دریای توزکوکست ۴ کی هفت قبیلهء خلخ را نمک ازنجاست.
۷ – کو کیال، اتلالغ ، لولغ ، سه دهست آبادان و با نعمت ببرا کوه نهاده است و دهقان وی برادران بیغوبودندی.
۸ – ازوکث وملجکث،رودهست ببرا کوه نهاده آبادان و با نعمت و پادشاییی جبغوی.
۹ – کرمین کث، اندروی خلخیانند اندک ایشان را لبان خوانند ، دهیست بزرگ و با نعمت وجای بازرگانان ازهرجای .
۱۰ – تونل ۵ و تالخزه ، رودهست اندر میان کوه نهاده است برسرحد میان چگل و خلخ و بدریاء اسکول۶ نزدیکست و مردمانی جنگی
___________________________________________________
۱-*نوی کت. 2و۳-غارچ2 ۴-توزگول. ۵-*تونک.
۶-ایسی گول.
83 16- 15
و شجاع و دلاورانند .
۱۱ -برسخان، شهریست بر کران دریا آبادان و با نعمت و دهقان او ازخلخست ولکن هواء تغزغزخواهند.
۱۲ - جامغر، شهرکیست خرد ازحدود خلخ بر کران بیابان و اندر قدیم از خلخ بودی و پادشاییی وی از دست ملک تغزغزست، و اندروی مقداردویست قبیله مردم اند و اورا ناحیتیست جدا.
۱-بنحول ۱، اندرحدود خلخ است،واندرقدیم پادشاییی وی ازدست تغزغزبودی واکنون خرخیریان دارند.
۱۴- اقراقر؟ ، شهریست بسیارمردم اندرمیان کوه ورود نهاده.
۱۵ - اوج ، برسرکوه است و اندروی مقداردویست مرد است و این هردو را خلخیان دارند.