ذکر شصت و دوم

از کتاب: تاریخنامۀ هرات

در صفت عدل ملک 

شمس الدّین کهین در خلق شهر هراة 

چون شهور سنۀ ثمان و سبعین و ستّمائه[=۶۷۸] درآمد و درین سال ملک سعید شمس الحثّ والدّین به جهت استمالت و رعایت رعایای ولایات، امثلۀ همایونی به اطرف و اکناف بُلدانی که در حکم او بود[ند] بفرستاد . بعد از چند روز امرا ولاتی که در ممالک او منشور امازت و رایت ایالت داشتند به هرات آمدند و به تجدید خطّۀ هراـ، گفبت عن الآفات ، که مستقر سریر سلاطین و مطالع خورشید ارباب یقین  قبلۀ اخیار و ابرار و کعلۀ اشراف و احرار و مرکز روع و تقوی و منشاء اصحاب فضل و فتوی و مأمن زهّاد و عبّاد [۳۶۸]  مسکن اقطاب و اوتاد۲ است، معمر گشت و نمودار جنّت شد و به واسطۀ دین قوی  عدل گستری ملک شمس الدّین شرایع اسلام بخ غایت ظهور انجامید و مَناهِج  و شعائر مسلمان به کمال وُضُح و لُمُوع پیوست .

شعر 

دین محمّد قوی گشت به تأیید او          ملک مخله نوی یافت به دوران او۳ 

گینتی غدٌار گشت تابع فرمانش و باز           گنبد دوٌار شد چاگر دوران او 

و ساکن مساکن هرات را چهرۀ مخدرۀ مراد از تُتُق آمال جمال داد و پیکر صبح نجح ۴ از افق آمانی روی نمود، و سرارت نوایر نوایب از روی جهان ناپدید گشت، و داعیِ حیف و بیدادی که چون آفتاب رایت شهرت برمی افروخت سر در حجاب اُقُول و خُمُول کشید و ساعتیِ فساد و فتنه که به سان صبحدم خنجر از غِمد خاور بر می کشیر پای بستِ شکنجۀ قهر و قسر ماند وبه تازگی صیت رافت و ذکر مرحمت مبک سعید شمس الحقّ والدّین به گوش ساکنان خراسان رسید و انورا و اضواء انصاف و انتصاف او به اقصای ایران پیوست .


­_____________________________________________________________________

۱ . اصل: شصتم.                                             ۲اصل: اوتاب.                           ۳.اصل : به دوران تو.

۴. اصل: نحح.


۳۸۸                                                                                                     تاریخ هرات

شعر 

تاخت از بیم قهر او فتنه            زان سوی نیستی به صد فرسنگ 

شد سعاعات عدل و رأفت او          برتر از اوج برٌه ئ خرچنگ 

رفت از صیقل مهابت او          زنگ ظلم از رخ جهان دو رنگ