 |
څوچه پاتي یو افغان وي - تل بدا افغانستان وي | تا زنده یک افغان است - جاوید افغانستان است
|
|
دری در الفبای آوانگاری بین المللی
International Phonetic Alphabet for Dari
Dari phonology:
- The Dari dialect of Kabul, has 8 vowel phonemes, 2 semi-vowel phonemes and 22 consonant phonemes.
- The following letters represents no additional phonemes in Dari:
/ ء / أ / ﴽ / ث / ح / ذ / ط / ظ / ص / ض / ع /
|
آواشناسی زبان دری:
- لهجۀ معیاری (کابلی) زبان دری، دارای ۲۲تا صامت و ۸تا مصوت و ۲تا نیمه مصوت میباشد.
- در نظام الفبای زبان دری، حروف پایان، آوازهای جدیدی را معرفی نمیکند:
/ ء / أ / ﴽ / ث / ح / ذ / ط / ظ / ص / ض / ع /
|
|
| CONSONANTS (PULMONIC) [22] |
صامت ها [۲۲] |
|
لبــــی
Labial |
بیـــره یی
Coronal |
کـــامی
Dorsal |
حنجــــره یی
Glottal |
|
دولـبـه
Bilabial |
لبـی دندانـی
Labiodental |
جلو-زبان٬ دندانی
Alveolar |
جلو-زبان٬ بیره یی
Postalveolar |
جلـوکامـی
Palatal |
میان کامـی
Velar |
عقب کامـی
Uvular |
حنجــــره یی
Glottal |
انسـدادی
Plosive |
pپ |
bب |
|
|
tت |
dد |
|
|
|
|
kک |
gگ |
qق |
|
|
|
انــفی
Nasal |
|
mم |
|
|
|
nن |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
مـاهیـچه - عضلاتی
Tap or Flap |
|
|
|
|
|
ɾ ر |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
سایشـــی
Fricative |
|
|
f ف |
v ڤ |
sس |
z ز |
ʃ ش |
ʒ ژ |
|
|
|
|
χ خ |
ʁ غ |
h هـ |
|
انسـدادی سایشـــی
Affricate |
|
|
|
|
|
|
ʧ چ |
ʤ ج |
|
|
|
|
|
|
|
|
نیمه مصوتها
Approximant |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
j ی |
|
w و |
|
|
|
|
جانبــــی تقـریبــی
Lateral approximant |
|
|
|
|
|
l ل |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Black = Voiced
Gray = Voiceless
Blue = Semi-vowels: Considered as consonants in the beginning and middle but, they could be used as diphthongs in the end.
|
سیاه = با اهتزاز
فــولادی = بی اهتزاز
آبـــی = نیمه مصوتها: در سر و میانهٔ کلمه، به حیث (مصوت) و در آخرکلمه، میتوانند به حیث (آمیخته-آواز) بیآیند.
|
|
|
|
| VOWELS [8] |
مصوت ها [۸] |
|
پیش
Front |
نزدیک به پیش
Near-front |
مرکز
Central |
نزدیک به پس
Near-back |
پس
Back |
|
ناگرد
unrounded |
گرد
rounded |
ناگرد
unrounded |
گرد
rounded |
ناگرد
unrounded |
گرد
rounded |
ناگرد
unrounded |
گرد
rounded |
ناگرد
unrounded |
گرد
rounded |
بسته
Close |
i-ی
(یای معروف) |
|
|
|
|
|
|
|
|
u-ۇ
(واو معروف) |
نزدیک به بسته
Near-close |
|
|
I-اِ
(زیر) |
|
|
|
|
ʊ-اُ
(پیش) |
|
|
بسته میانـی
Close-mid |
e-ی
(یای مجهـۇل) |
|
|
|
|
|
|
|
|
o-و
(واو مجهـۇل) |
میان
Mid |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
باز میانـی
Open-mid |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
نزدیک به باز
Near-open |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
باز
Open |
a-اَ
(زبر) |
|
|
|
|
|
|
|
ɑ-آ |
|
☼ مصوت های کشال
☼ مصوت های کوتاه
☼ الف یا [a]٬ گاهی کار مصوت کشال و گاهی کار مصوت کوتاه ( زبــــر ) را میدهد.
|
|
| DIPHTHONGS [8] |
آمیخته-آوازها [۸] |
آمیـخته-آواز
Diphthong |
IPA |
نمــۇنه
Example |
| نــَـو |
aw |
نو بهار (nawːbaˑɑhɾ) |
| آو |
ɑw |
گاو (gɑw) |
| اِیـو |
ew |
غریو (ʁIˑɾew) |
| اِ یــِو |
iw |
کیومرث (kiwˑmaɾs) |
| اَی |
aj |
میدان (majˑdɑn) |
| آی |
ɑj |
پای (pɑj) |
| اوی |
oj |
جویبار (ʤojːbɑɾ) |
| اوُی |
uj |
مۇی (muj) |
☼ در لهجۀ مردم کابل، آمیـخته-آواز ها، از پیوند نیمه مصوتهای (یj)، (وw) با مصوت های کشال ترکیب میـشود:
[a+j, ɑ+j, o+j, u+j] - [a+w, ɑ+w, e+w, i+w]
☼ ترکیب آمیـخته-آواز طوریست که نیمه مصوت درپی مصوت های کشال و یا کوتاه٬ آمده و تنها در یک هجاء خوانده شود.
|
|
|
|
|
| |
|
اثبات‌پذیری کامل این پژوه٬ نیازمند به منابع و تحقيقات بیشتر است. ازینرو٬ هرگونه تغيير و تحول و یا حتی٬ حذف مطالب را انتظار داشته باشید.
This section may requires more references or sources. The research in this section, may vary, change or even could be removed from the page.
Please be advised.
|
|
|
|
|
